عوامل مؤثر در هدايت تحصيلي ـ شغلي دانش آموزان دختر سال اول متوسطه قسمت دوم
مروري برتاريخچه راهنمايي :
طيبه زندي پور (1382 ـ 28 )در خصوص تاريخچه راهنمايي مي نويسد :
«راهنمايي به معني وسيع آن خاص زمان ما نيست بلكه با خلقت انسان و حياط اجتماعي او برروي زمين همراه بوده است .
با اولين راهنمايان بشر پيامبران و پيشوايان مذهبي بودند كه براي هدايت انسان به سوي يك زندگي سالم و خدا گونه مبعوث گشتند .
در زندگي قبيله اي عصر شكار ، سادگي روابط اجتماعي ، محدود بودن مشاغل ، تقليد فرزندان از والدين مصلحت انديشي ها ، راهنمايي ها و تصميم گيري و انتخاب مسائل به عهدة پير قبيله بوده است .
در نظام فرودالي عصر كشاورزي كه جامعه رنگ طبقاتي به خود گرفت .
در جوامع سادة سنتي نياز به تحصيل و يادگيري ، كسب تخصص وجود نداشت در برطرف ساختن نيازهاي ابتدائي و ساده اين جوامع همه افراد تقريباً يكسان بودند . تفاوت هاي فردي آشكار نگشته بود و ضرورت راهنمايي شغلي و انتخاب شغل احساس نمي شد .
در واقع طبقه ي اجتماعي و شغل فرد موقعيتي ارثي و از قبل تعيين شده بود.با انقلاب صنعتي اروپا به جاي اصل و نسب و طبقه ي اجتماعي ، ميزان توانمندي ، استعداد ،مهارت ، لياقت و استحقاق افراد ملاك اشتغال گرديد و در نتيجه تلاش باري ارتقاء زياد شد . صنعتي شدن جوامع ، پيدايش مشاغل هم اكنون بيش از 25 هزار شغل در جهان وجود دارد .
پيشرفت سريع دانش و تكنولوژي و پيچيدگي دنياي كار و تحولات تحصيلي ـ شغلي ناشي از آن ، اهميت به تفاوتهاي فردي ، شناخت استعدادها و خدمات راهنمايي حرفه اي(تحصيلي ـ شغلي) را ضرورت بخشيد به فرد كمك مي شود تا استعدادها ، رغبت ها ، ارزش ها ، نيازها ، محدوديتها و امكانات خويش را بشناسد.»
عوامل مؤثر در انتخاب رشته تحصيلي و مشاغل يا (شغلي)
عوامل گوناگون درانتخاب رشد تحصيلي انتخاب شغل و مؤثر است . رشتهاي از اين عوامل نظير خصوصيات جسمي ، استعداد ، رغبت و شخصيت به خود فرد و دسته ديگر به عوامل محيطي ، بازار كار ، و نيازهاي جامعه مربوط ميشوند .
خصوصيات جسمي : وضع جسماني در انتخاب شغل مؤثر است و هر شغل به خصوصيات جسمي خاص خود نياز دارد ودر برخي از مشاغل لازم است دستها و پاها و ساير اعضاي بدن كاملاً سالم باشد .
استعداد : استعداد به معني آمادگي ذاتي فرد است كه يادگيري را تسهيل و تسريع مي كند شناخت استعداد براي راهنمايي تحصيلي اهميت بسيار دارد .
رغبت : به معناي ميل و آرزو و خواستن كسي يا چيزي است . رغبتي براثر تعامل با محيط حاصل مي شود . رغبت انگيزه مهمي براي تلاش و حركت است .
شخصيت : هر فرد در جستجوي يافتن رشته و يا شغلي است كه با خصوصيات شخصي پس هماهنگ باشد . توافق بين دو نوع شخصيت در شغل ، باعث سازگاري و پيشرفت مي شود .
نيازهاي جامعه : نيازهاي شغلي جامعه بايد با توجه به توسعه مملكت و رشد جمعيت با دقت پيش بيني و مشخص شود تا انتخاب شغل در همه سطوح به تناسب نيازها انجام پذيرد .
سابقه پژوهش موضوع تحقيق
ايجاد مكتب خانه قديم و بدنبال آن مدارس به سبك امروزي ، نوعي راهنمايي مي باشد . زيرا در آن معلم ، شاگرد را در ياد گرفتن دروس يا خواندن و نوشتن كمك مي نمايد با توجه به پيچيدگي زندگي امروزه و تنوع رشته ها و مشاغل به دليل حساسيتي كه مسئله انتخاب رشته و شغل دارد اين مسئله از جمله مسائلي است كه در سالهاي اخير محققان بسياري را به خود مشغول داشته و هر يك از آنان در حد توان و استعداد خود به بررسي از اين مسئله مهم پرداخته اند .
فصل سوم
جامعه تحقيق :
جامعه آماري اين تحقيق تمامي دانش آموزان سال اول دبيرستان بخش بهنمير از توابع شهرستان بابلسر را در برمي گيرد براي محدود سازي جامعه تحقيق فقط دانش آموزان دختر به عنوان جامعه آماري در نظر گرفته مي شوند .
حجم نمونه در روش نمونه گيري :
نمونه اين تحقيق تعداد 20 نفر از جامعه تحقيق را در بر ميگيرد كه به صورت تصادفي ساده ازبين جامعه تحقيق انتخاب مي شود در مجموع از 3 دبيرستان 2 دبيرستان را انتخاب نموده به حكم قرعه 10 نفر به صورت تصادفي انتخاب ، كه مجموع 20 نفر نمونه تحقيق را تشكيل مي دهند .
ابزار اندازه گيري :
در اين تحقيق براي اندازه گيري علل وعوامل تأثير گذار در هدايت تحصيلي و انتخاب رشته و شغل از يك پرسش نامة پژوهشگر خود ساخته به عمل آوردم ، كه به صورت دقيق چهار عامل رواني ، اطلاع رساني ، اقتصادي ، اجتماعي مورد بررسي هر يك از علل و عوامل فوق 2 سوال تدوين نمود . كه درمجموع پرسش نامه اين ابزار تحقيق داراي اعتبار پايان مقبولي مي باشد .
روش اجراي تحقيق :
در اين تحقيق از روش توصيفي استفاده شده پس ابزار اندازه گيري در قالب پژوهش داراي 12 سؤال است .
بسيار زياد ، متوسط ، كم ، خيلي كم ، هر سوال 5 درجه دارد براي اينكه پرسش نامه از رواني و اعتبار برخوردار باشد سعي شد . تا سوالات موجود درپرسش نامه به صورت دقيق و جزئي عمل نموده محتواي سوالات به دو شاخه تبديل كرده و اندازه گيري به گونة دقيق صورت گيرد .
آمار توصيفي :
در اين تحقيق ا زآمار توصيفي ساده استفاده مي شود كه جدول هر سوال به 5 درجه بسيار زياد ، زياد ، متوسط ، كم ، خيلي كم تصميم شده است . در مجموع براي هر سوال بسيار زياد و زياد . با هم ، و متوسط به طور جداگانه و كم و خيلي كم با هم جمع مي شوند. و داراي جدول و نمودار مي باشد
فصل چهارم
مقدمه :
يكي از جنبه هاي مهم فرهنگ تحقيق ، گرايش به ريشه يابي و علت جويي است و همين امر موجبات همسويي و سازگاري محقق با ساير فعاليتهاي علمي را فراهم مي آورد . لذا ضمن احترام به ساير دستاوردهاي علمي درصدد آن است كه از دگر نتايج علمي براي تكميل كوششهاي خود برخوردار باشد .
استفاده از علم آمار ابزار اصلي و اساسي در هر پژوهش است چرا كه معمولاً پژوهش است و بررسي در يك نمونه كوچك انجام مي گيرد . تا نتايج قابل تعميم به جامعه بدست آيد . اين امر از طريق تحليل داده ها به كمك علم آمار ميسر مي باشد .
جدول پرسش نامه
سؤال |
N |
بسيار زياد |
زياد |
متوسط |
كم |
خيلي كم |
1 |
20 |
7 |
12 |
1 |
0 |
0 |
2 |
20 |
8 |
12 |
0 |
0 |
0 |
3 |
20 |
10 |
7 |
3 |
0 |
0 |
4 |
20 |
4 |
14 |
1 |
1 |
0 |
5 |
20 |
5 |
7 |
8 |
0 |
0 |
6 |
20 |
5 |
7 |
4 |
2 |
1 |
7 |
20 |
19 |
0 |
1 |
0 |
0 |
8 |
20 |
15 |
5 |
0 |
0 |
0 |
9 |
20 |
15 |
2 |
3 |
0 |
0 |
10 |
20 |
11 |
9 |
0 |
0 |
0 |
11 |
20 |
8 |
11 |
1 |
0 |
0 |
12 |
20 |
6 |
3 |
8 |
2 |
1 |
1ـ جامعه به اين رشته تحصيلي ام اهميت مي دهد .
2ـ اعتقاد دارند كه رشته تحصيلي فعلي ام از منزلت بالايي در جامعه برخوردار است .
3ـ رشته تحصيلي ام درمقاطع بالا براي جوانان و كشورم مفيد و ارجمند
ميباشد .
4ـ اطلاعاتي كه از طريق مشاوره مدرسة ارائه شد ، در انتخاب رشته تحصيلي ام موثر بوده است . تا بتوانم به مقطع دكتري راه يابم .
5ـ افراد خانواده معتقدند كه بهترين رشته تحصيلي را انتخاب كرده ام .
6ـ آموزش هاي خانواده و اطلاعاتي كه والدينم دراختيارم گذاشته اند تأثير چشم گيري درانتخاب رشته ام گذاشته است .
7ـ رشته تحصيلي ام مي تواند مشكلات اقتصادي كشور را كاهش دهد .
8ـ دوستان و ديگران اعتقاد دارند كه رشته تحصيلي ام مي تواند دراقتصاد كشور موثر واقع شود .
9ـ به رشته تحصيلي ام علاقه مند هستم .
10ـ رشته تحصيلي ام را دوست دادم و آن را مطلوب و ارزشمند مي دانم.
11ـ يكي از عوامل مهم در انتخاب رشته تحصيلي ام ميزان استعداد من بوده است .
12ـ درمطالعه دروس تحصيلي مربوط به رشته ام پيشتكار بالايي نشان ميدهم .
فصل پنجم
خلاصه و نتيجه گيري :
انسان موجودي است بالقوه و تكامل پذير نيروهاي دروني انسان خود بخود آشكار نمي شوند مگراينكه شرايط لازم براي بروز آنان فراهم آيند . پس بروز توانايي ها و استعدادهاي انسان يادگيري و آموختن است . واژه تربيت به معني سوق داده و هدايت كردن است . و هدف اصلي تعليم و تربيت يا آموزش و پرورش اين است كه در رفتار فرد يعني در دانش ، مهارتها ، عادات و نگرشهاي او تغيير مثبت ايجاد كنند .
بيان مسئله :
از مهمترين مسئله اي كه امروزه در آموزش و پرورش و ساير عرصه هاي اجتماعي و انتقادي مورد بحث قرار مي گيرد .
در دبيرستان مشاور متخصص با توجه برمقررات فرد ، از آزمون هوش يا رغبت سنج و نظرات دبيران و اولياي دانش آموزان آنها را نسبت به رشته خاص هدايت مي نمايد و عواملي نظير جامعه ، خانواده كه مي توانند به نوعي درانتخاب رشته تحصيلي تأثير بسزايي داشته باشند .
هدايت يعني راهنمايي كردن و كمك به دانش آموزان در انتخاب رشته تحصيلي و گزينش مواد درسي و حل مشكلات تحصيلي ، علاقه ها ، استعدادهايي كه دانش آموز دارد كه براساس آن يك رشته تحصيلي مناسبي هدايت ميشوند .
واهداف نظام آموزش متوسطه ، درمورد سياستهاي آتي كشور ، مسائل علمي ، فرهنگي و فن و آوري و ميزان نياز جامعه به تخصص هاي مختلف و اهميت هر يك از شاخه ها رشته تحصيلي آنان را راهنمايي مي كنند .
هدف اصلي خدمات راهنمايي تحصيلي ، پرورش جواناني است كه مجهز به مهارتهاي تصميم گيري و مشكل گشايي در همة زمينه هاي زندگي باشند و بتوانند به ارزيابي انتقادي عقايد و افكار و راه حلها بپردازند . تصميم گيري مسئوليت فردي ماست . مشاوره فكر كردن با مراجع است نه براي مراجع ، و احترام به آزادي و حق انتخاب و مسئوليت پذيري مراجعان براي حل مشكلاتشان از اصول مهم و بينايي كار مشاوران است .
انوع مشاوره : مشاوره تحصيلي به مشاهده شغلي :
مشاوره تحصيلي يك رابطه فردي و گروهي است . اما مشاوره شغلي فرايندي كه فرد كمك مي كند تا با شناخت تواناييهاي خود و اطلاعاتي كه در زمينه مشاغل كسب مي كند بي انتخاب شغل مناسب بپردازد .
ضرورت راهنمايي شغلي و روش هاي كسب اطلاعاتي شغلي :
انتخاب شغلي يكي از مهمترين وقايع زندگي است كه تمام جنبه هاي هستي راتحت تأثير قرار مي دهد نتايج تحقيق نشان داد كه بين خويشتن پنداري و رضايت شغلي رابطة معني دا وجود وملاك هدايت تحصيلي : نظر مشاور ، نظر دبير ، آزمون هوش و آزمون رغبت به ملاك هدايت تحصيلي نظر دبير ، نظر مشاور و ازمون رغبت ، با پيشرفت تحصيلي مي باشد .
به نظر فورد ، انتخاب شغل روشي شخصي و نقطه اوج رشد رواني فرد مي باشد .
عواملي كه درانتخاب رشته تحصيلي و انتخاب شغل موثر است . رشته ازاين عوامل نظير خصوصيات جسمي ، استعداد ، رغبت و شخصيت به خودفرد و دسته ديگر به عوامل ، بازار كار، و نيازهاي جامعه مربوط مي شود .
عوامل اجتماعي كه در انتخاب شغل تأثير مي گذارند ، عبارتند از :
1ـ احتياجات جامعه 2ـ خانواده 3ـ همسالان 4ـ معلمان 5ـ مشاوران راهنمايي 6ـ عوامل فرهنگي ، جغرافيايي و عوامل آب و هوايي ، مذهب ، نژاد ، محل زندگي .
تعريف تعليم و تربيت :
تعليم يعني آموختن ، كوششي كه معلم برانتقال معلوماتي خاص به شاگردان خود بكار مي برد وتربيت يعني پرورانيدن .
مهمترين ارزش برنامه ريزي ، درتعيين هدف و خط سير زندگي است . داشتن مهارتهاي برنامه ريزي و حل مسأله براي تعيين و تكميل هدفهاي آينده بي فرد احساس ، ، قدرت اراده ، اختيار و توانمندي بيشتري خواهد داد .
شاخه هاي تحصيلي نظام جديد متوسطه به سه قسمت تقسيم شده اند ، شاخة نظري ـ شاخة فني و حرفه اي و شاخة كار و دانش ، و شاخة نظري مشتمل بر4 رشته رياضي ، فيزيك و ادبيات و علوم انساني و علوم تجربي ، علوم معارف اسلامي است . شاخة فني و حرفه اي برسه زمينه صنعت ، كشاورزي و خدمات است شاخه كار و دانش هم داراي سه زمينه صنعت ، كشاورزي و خدمات است .
ويژگي هايي كه در فرايند راهنمايي و مشاوره براي كمك به تصميم گيري مراجعان ازاهميت بالايي برخورداند عبارتند از توانايي هايي شناختي مانند هوش ، استعداد و پيشرفت تحصيلي ، علايق و صفات و خصايص خلقي و شخصيتي .
فرايند اجتماعي شدن جرياني است كه به بركت آن انسان در طول حيات خويش تمامي عناصر اجتماعي فرهنگي محيط خود را فرا مي گيرد .
ما اين تحقيق رابراي اندازه گيري علل وعوامل تأثير گذار در هدايت تحصيلي و انتخاب رشته و شغل از يك پرسش نامه پژوهشگر به صورت دقيق چهار عامل رواني ، اطلاع رساني اقتصادي و اجتماعي مورد بررسي قرار مي گيرد . در اين تحقيق از آمار توصيفي ساده استفاده مي شود كه جدول هر سوال به 5 درجه بسيار زياد ، زياد ، متوسط ، كم . خيلي كم تقسيم مي شود .
پرسشنامه حاضر براي بررسي عوامل مؤثر انتخاب رشته تحصيلي تنظيم شده كه اين عوامل به چهار قسمت تقسيم شده : 1ـ عوامل اجتماعي 2ـ خانواده 3ـ عوامل اقتصادي 4ـ عوامل شخصي
جدول كلي درست شد و براي هر مورد از سؤالات مربوط به (عوامل اجتماعي ، خانواده ، اقتصادي ، شخصي) جدولي دست كرده ايم .
نتيجه گيري
بيشترين فراواني مربوطه به گزينه هاي ذيل مي باشد .
عوامل اجتماعي به گزينه ي زياد ، بسيار زياد
عوامل خانواده به گزينه ي زياد ، بسيار زياد
عوامل اقتصادي به گزينه ي بسيار زياد ، زياد ، متوسط
عوامل شخصي به گزينه ي بسيار زياد ، زياد
ªمنابع
1.براهيم زاده ، عيسي (1373) فلسفه ي آموزش و پرورش ، انتشارات پيام نور
2.ثنايي ذاكري ، باقر (1380) گزارش سخنراني ها و ميزگرد و قطع نامه ، انتشارات انجمن مشاوران ايران
3.ثنايي ذاكري ، باقر (1379) تازه ها و پژوهش هاي مشاور ، انتشارات انجمن مشاور ايران
1. ثنايي ذاكري ، باقر (1377) تازه ها و پژوهش هاي مشاور ، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي
2. حسيني بيرجندي سيدمهدي (1371) مياني راهنمايي و مشاوره شغلي ، مركز انشارات
3. دهخدا ، علي اكبر ، لغت نامه (20709) انتشارات دانشگاه تهران ، جلد چهاردهم.
4. زندي پور ، طيبه (1382) برنامه ريزي تحصيلي و شغلي ، ناشر : شركت چاپ نشر
5. گزارش ازآموزش و پرورش منطقه بابلسر براساس تحقيقات و مصاحبه هسته مشاوره
6. مجله تربيت ، شماره يك سال (1383)
7. هيأت اجرايي نظام جديد آموزش متوسط (1379) كتاب آيين نامه آموزش و گروه دوم شوراي تابستان (1379) تغيين بنياد ، انتشارات مدرسه .
بسمه تعالي
با عرض سلام ، خسته نباشيد لطفاً به پرسش نامه حاضر براي بررسي عوامل مؤثر در انتخاب رشته تحصيلي ، تنظيم شده ، خواهشمند است از اين گزينه ها ، گزينه ي ، مورد نظر را با علامت (*) ضربدار مشخص نماييد . با تشكر فراوان .
بسيار زياد |
زياد |
متوسطه |
كم |
خيلي كم |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1ـ جامعه به اين رشته تحصيلي ام اهميت مي دهد .
2ـ اعتقاد دارند كه رشته تحصيلي فعلي ام از منزلت بالايي در جامعه برخوردار است .
3ـ رشته تحصيلي ام درمقاطع بالا براي جوانان و كشورم مفيد و ارجمند ميباشد.
4ـ اطلاعاتي كه از طريق مشاوره مدرسة ارائه شد ، در انتخاب رشته تحصيلي ام موثر بوده است . تا بتوانم به مقطع دكتري راه يابم .
5ـ افراد خانواده معتقدند كه بهترين رشته تحصيلي را انتخاب كرده ام .
6ـ آموزش هاي خانواده و اطلاعاتي كه والدينم دراختيارم گذاشته اند تأثير چشم گيري درانتخاب رشته ام گذاشته است .
7ـ رشته تحصيلي ام مي تواند مشكلات اقتصادي كشور را كاهش دهد .
8ـ دوستان و ديگران اعتقاد دارند كه رشته تحصيلي ام مي تواند دراقتصاد كشور موثر واقع شود .
9ـ به رشته تحصيلي ام علاقه مند هستم .
10ـ رشته تحصيلي ام را دوست دادم و آن را مطلوب و ارزشمند مي دانم .
11ـ يكي از عوامل مهم در انتخاب رشته تحصيلي ام ميزان استعداد من بوده است .
12ـ درمطالعه دروس تحصيلي مربوط به رشته ام پيشتكار بالايي نشان ميدهم .
جدول : در اين جدول دبيرستان گزينش به همراه تعداد دانش آموزان مورد نظر انتخاب شده از ميان تعداد كل دانش آموزان دو مدرسه به صورت جداگانه .
نام مدرسه |
دانش آموزان انتخاب شده |
تعداد كل در پايه اول |
دبيرستان سميه |
10 |
80 |
دبيرستان خديجه كبري |
10 |
79 |
مطالب مشابه :
منابع دکترا
استعداد تحصيلي: 1 ـ كتاب هوش و ضریب هوشی- نوجوانی انتشارات ماهان- نظریه
عوامل مؤثر در هدايت تحصيلي ـ شغلي دانش آموزان دختر سال اول متوسطه قسمت دوم
شناختي مانند هوش ، استعداد و پيشرفت تحصيلي و شغلي كتاب آيين نامه آموزش و گروه
عوامل مؤثر در هدايت تحصيلي ـ شغلي دانش آموزان دختر سال اول متوسطه قسمت اول
عوامل مؤثر در هدايت تحصيلي ـ شغلي دانش آموزان دختر سال اول جغرافیا و نقش آن در
نقش خانواده در پيشرفت تحصيلي
های سنجش هوش و استعداد تحصیلی و در طول سال تحصيلي راهنمايي و كنترل ماهان. جزوات ارشد
روانشناسی تربیتی
موسسه آموزش عالی آزاد ماهان يا استعداد تحصيلى بين هوش و نمرات تحصيلى يك
برچسب :
كتاب هوش و استعداد تحصيلي ماهان