قرابت معنایی

مفهوم بیت « آفتـاب / خار و خس مزرعه ی چشم تـو / آبشـار / موج فروخفته ای از خشم تـو » در بیت زیر
دیده می شود:

دریا ترشحی بود از سیل گاه عشق / طوفان نمونه ای بُوَد از چشم پُر نَمَم

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................

- عبارت « خدا به انسان می گوید: شفایت می دهم، از این رو که آسیبت می رسانم. دوستت دارم، از این رو که مکافاتت می کنم » با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) بر هر کسی که رتبه فراتر مقرّر است / تشریف غم به قامت قدرش فراتر است

2) هر که در این بزم مقرّب تر است / جام بلا بیشترش می دهند

3) بار عنا کش به شب قیر گون / هر چه عنا بیش، عنایت فزون

- بیت « چندین که برشمـردم از ماجـرای عشقت / اندوه دل نگفتـم الّا یک از هـزاران » با بیت های زیر تناسب معنایی دارد:

1) حکایت شب هجران نه آن حکایت حالی است / که شمّه ای ز بیانشبه صد رساله برآید

2) چندت کنم حکایت؟ شرح این قدر کفایت / باقی نمی توان گفت الا به غمگساران

-عبارت « از گزنـدِ داسِ دروگـرِ وقت، هیچ روینـده را زنهـار نیست » با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) ز مرگ و زیست چه پرسی در این رباط کهن / که زیست کاهش جان، مرگ جان کنی دارد

2) کند هر قوم پیدا مرگ خود را / تو را تقدیر و ما را کشت تدبیر

3) هر کسی راه خوابگاهی رُفت / چون که هنگام خوابش آمد خفت

-« ترجیـح صحبـت بر عزلـت »از مفهوم بیت های زیر دریافت می شود:

1) تا با تو نپیوندم کی میوه دهد شاخم / تا با تو نیامیزم کی شاد شود کامم

2) چنان به کوی تو آسوده از بهشت برینم / که در ضمیر نیاید خیال حوری عینم

3) آسوده کجا گردم تا با تو نیاسایم / آرام کجا گیرم تا با تو نیارامم

- عبارت « انسانهای خوب از این زندان خاکی و زندگی رنج و بند و شکنجه گاه و درد، با دست های مهربان مرگ نجات می یابند » با بیت زیر تناسب معنایی دارد:

رحم در عالم اگر هست، اجل دارد و بس / کاین همه طایر روح از قفس آزاد کند

- عبارت « در تـراش قلـم هم تصرّفـی کرده بـود » با بیت زیر تناسب مفهومی دارد:

ابتکار آنجا بی قدر نماند زیراک / صلتی باشد هر فکر نوی را درخور

ü بیت « گوش اگـر گوش تو و نالـه اگر ناله ی من / آنچه البته به جایـی نرسد فریـاد است » با بیت زیر
تناسب مفهومی دارد:

بیدل گمان مبر که نصیحت کند قبول / من گوش استماع ندارم لِمَن تقول

ü بیت « دانـش و آزادگـیّ و دین و مروّت / ایـن همه را بنده ی درم نتـوان کرد » با بیت های زیر
ارتباط مفهومی دارد:

1) روده ی تنگ به یک نان جوین پر گردد / نعمت روی زمین پر نکند دیده ی تنگ

2) در قناعت که تو را دسترس است / گر همه عزّت نفس است بس است

3) چنین است گیتی پر از آز و درد / از او تا توان، گرد بیشی مگرد

ü بیت « نه سایـه دارم و نه بر بیفکننـدم و سزاست / اگر نه بر درخت تر کسـی تبر نمـی زند » با بیت های زیر ارتباط مفهومی دارد:

1) بسوزند چوب درختان بیبر / سزا خود همین است مر بیبری را

2) آن شاخ که سر برکشد و میوه ندارد / فرجام به جز سوختنش نیست سزاوار

3) مگوی بی گنهم سوخت شعله ی تقدیر / همین گناه تو را بس که نیستی بروَر

ü بیت « بر درِ ارباب بیمروّت دنیـا / چند نشینـی که خواجه کـی به در آید؟ » با بیت زیر تناسب مفهومی دارد:

عطا از خلق چون جویی، گر او را مالده گویی؟ / به سوی عیب، چون پویی، گر او را غیب دان بینی؟

ü مفهوم عبارت « تسلیـم شدن در بـرابـر سرنـوشت » در بیت های زیر دیده می شود:

1) اجل چون به خونش برآورد دست / قضا چشم باریکبینش ببست

2) که را تیر قهر اجل در قفاست / برهنه است اگر جوشنش چندلاست

3) کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید / قضا همی بردش به سوی دانه و دام

ü مفهوم عبارت « اصبحت امیـراً و امسیتُ اسیـراً » با بیت های زیر ارتباط معنایی دارد:

1) چنین است رسم سرای درشت / گهی پشت بر زین، گهی زین به پشت

2) شد اوج وصل بر من مسکین حضیض هجر / دیشب سپهر بودم و امشب زمین شدم

3) کسی که تاج به سر داشت بامداد پگاه / نماز شام ورا خشت زیر سر دیدم

- بیت « دولت فقر خدایـا به من ارزانی دار / کاین کرامت سبب حشمت و تمکیـن من است » با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) روزگاری شد که در میخانه خدمت می کنم / در لباس فقر کار اهل دولت می کنم

2) با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی است / ما را فراغتی است که جمشید هم نداشت

3) دولت عشق بین که چون از سر فقر و افتخار / گوشه ی تاج سلطنت می شکند گدای تو

- عبارت « الهـی مرا عمل بهشت نیست و طاقت دوزخ ندارم. اکنـون کار با فضل تو افتـاد » با بیت های زیرارتباط معنایی دارد:

1) بر من منگر که بی کس و بی هنرم / هر چیز که لایق تو باشد آن کن

2) مرا چه بندگی از دست و پای خیزد / مگر امید به بخشایش خداوندی

3) هیچ کاری کان به کار آید نکردم یک نفس / وین نفس دستی تهی دارم، دلی امیدوار

ü عبارت « اگر چنـان بودی که آن کودک بدان نان تهی قناعت کـردی، وی را سگ هم چون خویشتنـی نبایستی بود »
با مفهوم بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) به یک استخوان صلح کن چون همای / مگسوار بر گَرد حلوا مَپَر

2) اگر پاک طبعی و پاکیزه کار / توقع به درگاه دونان مبر

3) لب نان خشک از سر خوان خویش / خوری به که با دیگران گلشکر

ü بیت « گر اهل حقیقت است ور اهل مجـاز / هر کس به زبانی به تو می گویـد راز » با بیت زیر تناسب معنایی دارد:

هر کسی را سیرتی بنهادهام / هر کسی را اصطلاحی دادهام

ü مفهوم بیت « روی کسی سرخ نشد بی مدد لعل لبت / بی تو اگر سرخ بود از اثر غـازه شود » با بیت های زیر
متناسب است:

1) من از تو جز تو نخواهم که در طریقت عشق / به غیر دوست تمنّا ز دوست رسوایی است

2) خوشی و خرّمی و کامرانی / کسی دارد که خواهانش تو باشی

-عبارت « در ایل حُرمت و آسایش و کس و کار داشتم؛ در شهر آرام و قرار و غم خوار و اندوه گسار نداشتم »
با بیت زیر قرابت مفهومی دارد:

تو باز سدره نشینی فلک نشیمن توست / چرا چو جغد کنی آشیان به ویرانه

ü معنی مصراع « دست هـوا به رشتـهی جـان بـر، گـره زدهست » در بیت های زیر آمده است:

1) هر کسی را هوسی در سر و کاری را در پیش / منِ بیکار، گرفتارِ هوای ِ دلِ خویش

2) ای که گفتی به هوا دل منه و مهر مبند / من چنینم تو برو مصلحت خویش اندیش

3) چه ساز بود که در پرده میزد آن مطرب / که رفت عمر و هنوز دِماغ پر ز هواست

ü عبارت « گفت: ای دوست عزیز و رفیق موافق، تو را در این رنج که افگند؟ جواب داد که: مرا قضای آسمانی
در این ورطه کشید » از کلیله و دمنه با بیت های زیر ارتباط معنایی دارد:

1) قضا چون ز گردون فروهشت پَر / همه عاقلان کور گردند و کر

2) مکن به نام سیاهی ملامت منِ مست / که آگه است که تقدیر بر سرش چه نوشت

3) عیبم مکن به رندی و بدنامی ای حکیم / کاین بود سرنوشت ز دیوان قسمتم

- بیت « اگـر یک روز با دلبر خـوری نوش / کنـی تیمار صدسالـه فراموش » با بیت زیر قرابت معنایی دارد:

آسایش است رنج کشیدن به بوی آنک / روزی طبیب بر سر بیمار بگذرد

ü بیت « بـی سرو و پا گدای آنجـا را / سر ز ملک جهـان، گران بینـی » با بیت های زیر تناسب معنایی دارد:

1) گدای کوی تو از هشت خُلد مستغنی است / اسیر عشق تو از هر دو عالم آزاد است

2) گر گدایی کنی، از درگهِ او کن باری / که گدایان درش را سر سلطانی نیست

3) آن که دل بگسلد از هر دو جهان درویش است / آن که بگذشت ز پیدا و نهان درویش است

-بیت « بشکـن دل بی نـوای ما را ای عشـق / این سـاز، شکستـهاش خـوش آهنگ تـر است » با بیت های زیر
قرابت معنایی دارد:

1) بکن معامله ای وین دل شکسته بخر / که با شکستگی ارزد به صد هزار درست

2) دل شکستهی من گفت: معشوق من، بس / که من به خانهی خود یافتم خدای تو را

3) هر کجا ویران بود آنجا امید گنج هست / گنج حق را مینجویی در دل ویران چرا؟

-بیت « این مدّعیـان در طلبش بی خبـراناند / کان را که خبـر شد، خبـری باز نیامد » با بیت های زیر
ارتباط معنایی دارد:

1) تا خبر دارم از او بی خبر از خویشتنم / با وجودش ز من آواز نیاید که منم

2) نالیدن بلبل ز نوآموزی عشق است / هرگز نشنیدیم ز پروانه صدایی

3) کسی را در این بزم ساغر دهند / که داروی بی هوشیش در دهند

- بیت « عشـق او باز اندر آوردم به بند / کوشش بسیار نامـد سودمند » با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) دل هرکه صید کردی نکشد سر از کمندت / نه دگر امید دارد که رها شود ز بندت

2) سعدی ز کمند خوبرویان / تا جان داری نمی توان جست

3) عجب است اگر توانم که سفر کنم ز دستت / به کجا رود کبوتر که اسیر باز باشد

ü بیت « آرزوهـای دو عالم دستگـاه / از کف خاکم غبـاری بیش نیست » با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) هر چه در دنیا و عقبی راحت و آسایش است / گرتو با ما خوش درآیی، ما از آن آسودهایم

2) تا ابد از دو جهان بی خبر افتد مدهوش / که یک جرعه می از ساغر ما نوش کند

3) بستهاند از دو جهان چشم هوس چون یعقوب / تا ز پیراهن یوسف نظری یافتهاند

ü مفهوم بیت « گر باشد صد ستـاره در پیش / تعظیم یک آفتـاب از او بیش » با بیت های زیر تناسب دارد:

1) صد انداختی تیر و هر صد خطاست / اگر هوشمندی یک انداز و راست

2) حذر کن ز نادان ده مرده گوی / چو دانا یکی گوی و پرورده گوی

3) کم آواز هرگز نبینی خجل / جوی مشک بهتر که یک توده گل

- مفهوم بیت « سـرم به دنیی و عقبی فرو نمـی آید / تبارک الله از این فتنـه ها که در سرِ مـاست » با بیت زیر تناسب دارد:

زدهی پشت پای همّت اوست / هر چه ایّام خشک و تر دارد

- بیت « تا رفتنش ببینم و گفتنش بشنـوم / از پـای تا به سر همه صمع و بصـر شدم » با بیت زیر قرابت معنایی دارد:

از پای تا به سر همگی دیدهها شوید / حسن و جمال دلکش دلدار بنگرید

ü بیت « سـر گرگ باید هـم اوّل برید / نه چون گوسفنـدان مردم دریـد » با بیت های زیر ارتباط معنایی دارد:

1) بکُش آتشِ خُرد پیش از گزند / که گیتی بسوزد چو گردد بلند

2) آب از پی مرگ تشنه جستن / هم کار آید ولی به شستن

3) سرِ چشمه شاید گرفتن به بیل / چو پُر شد نشاید گذشتن به پیل

-بیت « به شادی و آسـایش و خواب و خـور / ندارند کـاری دل افگارهـا » با بیت های زیر تناسب معنایی دارد:

1) حدیث عشق نداند کسی که در همه عمر / به سر نکوفته باشد در سرایی را

2) داغ عشقم، نیست الفت با تن آسانی مرا / پیچ و تاب شعله باشد نقش پیشانی مرا

3) در طریق عشق بازی امن و آسایش بلاست / ریش باد آن دل که با درد تو خواهد مرهمی

ü مفهوم عبارت « اگر مقبـول بُوَد به ردّ خلق مردود نگـردد و اگـر مردود بُوَد، به قبول خلق مقبـول نگردد »
در بیت های زیر دیده می شود:

1) کس عیب نیارد گفت آن را که تو بپسندی / کس رد نتوان کرد آن را که تو بگزینی

2) بی سکهی قبول تو ضرب عمل، دغل / بی خاتم رضای تو سعی اَمل، هبا

3) سری کز تو گردد بلندی گرای / به افکندن کس نیفتد ز پای

- مفهوم آیهی « تُعِـزُّ مَن تشـاء و تُـذِلُّ مَن تشـاء » در بیت زیر دیده می شود:

اگر عزّ جاه است وگر ذُلّ قید / من از حق شناسمنه از عمرو و زید

ü در بیت های زیر، « کـردار بـر گفتـار» ترجیح داده شده است:

1) بیش مشنو ز نیک و بد گفتار / آنچه بشنیده ای به کار درآر

2) علم با کار سودمند بُوَد / علم بیکار پای بند بُوَد

3) با علم اگر عمل برابر گردد / کام دو جهان تو را میسّر گردد

4) دانشت هست، کار بستن کو / خنجرت هست، صف شکستن کو

- مفهوم بیت « مـرا تا عشق صبر از دل برانـدَست / بدین امّیـد جان من بمانـدَست » در بیت زیر آمده است:

گر امّیدم نماند وای جانم / که بی امّید یک ساعت نمانم

ü بیت « زر عزیز آفـریده است خدای / هر که خوارش بکرد خـوار بشد » با مفهوم بیت های زیر متناسب است:

1) وگر هزار هنر دارد و ندارد مال / به جای هر هنری صدهزار عیب در اوست

2) اگر بد است چو در دست سیم و زر دارد / به نزد خلق همه قول و فعل او نیکوست

3) بدان که اصل سعادت در این جهان مال است / هر آنکه مال ندارد چو نافهی بیبوست

ü بیت « بگفتا گر به سر یابیش خشنـود / بگفت از گردن این وام افکنـم زود » با بیت های زیر ارتباط مفهومی دارد:

1) عهد کردیم که جان در سر کار تو کنیم / وگر این عهد به پایان نبرم نامَردم

2) سر بسی بار گران بود ز دوش افکندم / حالیا قافله سالار سبک بارانم

3) نقد جان بر سر بازار محبت دادم / تا بدانند که من هم ز خریدارانم

- عبارت « خداش بیامرزد، پدرم دریادل بود، در لاتی کار شاهان را می کرد؛ ساعتش را می فروخت و مهمانش را
پذیرایی می کرد » با بیت های زیر مفهوم مشترک دارد:

1) قرار بر کف آزادگان نگیرد مال / نه صبر در دل عشق، نه آب در غربال

2) نبشته است بر گور بهرام گور / که دست کرم به ز بازوی زور

3) ز درویش خالی نبودی درش / مسافر به مهمانسرای اندرش

ü مفهوم کلی عبارت « آدمی همیشه به خود می گوید: وقت باقی است، درس را یاد می گیریم. افسوس؛ بدبختی ما
این است که همیشه آموختن را به روز دیگر وا می گذاریم » با بیتهای زیر قرابت معنایی دارد:

1) هر وقت خوش که دست دهد مغتنم شمار / کس را وقوف نیست که انجام کار چیست

2) به مأمنی رو و فرصت شمر غنیمت وقت / که در کمینگه عمرند قاطعان طریق

3) غافل مباش ار عاقلی دریاب اگر صاحب دلی / باشد که نتوان یافتن دیگر چنین ایام را

ü مفهوم بیت « گرچه مورم ولی آن حوصلـه (توانایی) با خود دارم / که ببخشم بود ار ملک سلیمـان از من »
با عبارت زیر متناسب است:

پدرم از بام افتاده بود ولی دست از کمرش بر نمی داشت.

-بیت « گفت: نزدیـک است والی را سـرای، آنجا شویم / گفت: والی از کجـا در خانهی خمّـار نیست؟ »
با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) صوفی ز کُنج صومعه با پای خم نشست / تا دید محتسب که سبو می کشد به دوش

2) بی خبرند زاهدان نقش بخوان و لا تَقُل / مست ریاست محتسب، باده بده و لا تَخَف

3) با محتسبم عیب مگویید که او نیز / پیوسته چو ما در طلب عیش مدام است

- عبارت « خفتگـان و به دنیا فریفتهشدگان بیدار شوند و هرکس آن کند که امـروز و فردا او را سـود دارد »
با بیت زیر ارتباط مفهومی دارد:

بعد از این روی در بهی دارم / دل ز هر غافلی تهی دارم

-مفهوم بیت های « عاقبـت از خامـی خود سوخته / رهــروی کبـک نیامـوختـه

کرده فراموش ره و رفتار خویش / ماند غرامت زده از کار خویش » با بیت های زیر متناسب است:

1) کلاغی تک کبک در گوش کرد / تک خویشتن را فراموش کرد

2) گیرم که مارچوبه کند تن به شکل مار / کو زهر بهر دشمن و کو مُهره بهر دوست

3) مسکین خرک آرزوی دُم کرد / نایافته دُم دو گوش گم کرد

-مفهوم بیت « به هر نظر بت ما جلوه می کند لیکن / کس این کرشمه نبیند که من همینگرم » تأکیدی بر
مفهوم بیت زیر است:

تو کی دانی که لیلی چون نکویی است / کزو چشمت همین بر زلف و رویی است

ü عبارت « پروردگارا، مگذار که صولت خشم، حصار بردباری مرا درهم بشکند » با بیت زیر قرابت معنایی دارد:

به آب حلم بشو، روی تابناک غضب / چو آتش تو نیابد به هیچ رو اطفا

- بیت « ناز پرورد تنعّـم نبرد راه به دوست / عاشقـی شیوه ی رندان بلاکش باشـد » با بیت زیر قرابت معنایی دارد:

کشیدند در کوی دل دادگان / میان دل و کام، دیوارها

- بیت « با صبـا در چمنِ لاله سحـر می گفتم / که شهیدان کهانـد این همـه خونین کفنـان؟ » با بیت زیر قرابت معنایی دارد:

به خون خود آغشته و رفته اند / چه گل های رنگین به جوبارها

- مصداق کامل نظر گوته در عبارت « هیچ کلامـی را دوبـار در قافیـه نیـاورم مگـرآنکـه با ظاهـری یکسـان معنایـی جدا داشتـه باشد » در بیت زیر آمده است:

آتش است این بانگ نای و نیست باد / هرکه این آتش ندارد نیست باد

-مفهوم جمله ی « مولـوی، درویشـی را دوست داشت؛ حتّـی آن را مرادف بینیـازی میشمـرد و آن را
مایـهی سبکباری دل و تعالـی روح مییافت » با بیت های زیر قرابت معنایی دارد:

1) در این بازار اگر سودی است با درویش خرسند است / خدایا منعمم گردان به درویشی و خرسندی

2) صبر کن با فقر و بگذار این ملال / زانک در فقر است نور ذوالجلال

3) دولت فقر خدایـا به من ارزانی دار / کاین کرامت سبب حشمت و تمکیـن من است

مطالب مشابه :

قرابت معنایی

قرابت معنایی . لينك دانلود: تست هاي طبقه بندي شده قرابت

قرابت معنایی

با بیت های زیر قرابت معنایی دارد: 1) صوفی ز دانلود کتاب الکترونیکی /

برچسب :
دانلود تست قرابت معنایی