سیستم گردش گل

سیستم گردش گل:

برای اینکه سیستم حفاری دورانی کارساز باشد بایستی گل حفاری از درون ساق حفاری به پایین رفته و در دالیز بین ساق مته و دیوار چاه یا لوله جداری به طرف بالا به گردش در آید.

گل حفاری دارای کارآیی های زیر است:

1-اصطکاک بین مته و لایه های سنگی را کم می کند تا حفاری روانتر پیش رود و مته در سنگ گیر نکند.

۲- حرارت ناشی از اصطکاک بین مته و لایه های سنگی را به سرچاهمنتقل می کند.

۳-خرده سنگ های ناشی از حفاری را که در صورت ماندن در ته چاهبه رشته حفاری گیر کرده و منانع حرکت آن می شوند، از چاه بیرون می آورد.

۴- (mud cake)جداره ای بر دیواره ایجاد می کند. دراین صورت برخی از لایه های سنگی(غیر مخزنی) که سست و ناپایدارند و ممکن است دهانه یچاه در محل آن ها با مشکل ریزش یا گرفتگی مواجه شود، با این جداره پوششی پایدار میشوند.

۵-در مسیر رسیدن به لایه مخزنی، چاه از میان لایه های زیادیعبور می کند بعضی از این لایه های خود متخلخل و در برگیرنده مقداری سیال هستند.فشاری که ستون گل حفاری بر دیواره ی چاه وارد می کند، سبب می شود این سیالات واردچاه نشوند. شاید این مهمترین کارکردی باشد که گل حفاری در مرحله ی حفاری دارد.

6- تمیز کردن ته چاه.

سیال حفاری

این سیال معمولا مایع است ولی می تواند هوا و گاز نیز باشد. در صورتیکه سیال حفاری مایع باشد بخش عمده ای از آن آب می باشد که به آن گل حفاری Drilling Mud می گویند. از رس های مخصوص برای شکل دادن به گل و از باریت برای افزایش وزن مخصوص گل استفاده می شود.

گل حفاری معمولا دو نوع است، اول گل پایه آبی و دوم گل پایه روغنی. از گل پایه روغنی معمولا برای سازندهایی که از شیل که با برخورد آب حالت متورق پیدا می کنند استفاده می شود.

* پمپهای گل مهمترین جز در گردش گل می باشند.

مخازن گل

این مخازن عبارتند از Reserve, Suction, Middle, Disander, Trip Tank

گل حفاری درReserveساخته شده و از آنجا به دیگر مخازن منتقل می شود. گل حفاری معمولا از Suction توسط پمپ ها پمپاژ می شود و از آنجا به درون خط خروجی و Stand Pipe می رود که روی یکی از پایه های دکل نصب شده است. گل از درون لوله قائم Stand Pipe به داخل شلنگ لاستیکی بسیار قوی و انعطاف پذیری که شیلنگ Kelly نامیده می شود می رود، شیلنگ Kelly به هرزگرد متصل شده و گل پس از ورود به هرزگرد از داخل Kelly، لوله های حفاری و لوله های وزنه پایین رفته و از نازلهای مته خارج می شود، سپس با یک چرخش سریع در درون دالیز، فضای بین رشته حفاری و دیواره چاه بالا می آید و ضمن بالا آمدن کنده های حاصل از حفاری سازند را با خود به بالا می آورد. گل بالا آمده از طریق Flow Line وارد Shaker Box می شود.

Ben Niple: لوله خمیده ای که گل از طریق آن وارد Flow Line می شود.

گل وارد شده در Shaker Box وارد الکهای لرزان شده و پس از جدا شدن کنده ها (کاتینگها) گل تصفیه شده به Disander و از آنجا به Middle و سپس به Suction می رود تا چرخه گردش گل ادامه پیدا کند.

Digasser

کاری شبیه gas trap داشته و گاز محلول در گل را به صورت حبابهایی از گل جدا کرده و در قسمت بالایی آن جمع می شود که از طریق یک لوله وارد شبکه آب می شود تا گاز در آب محلول شود و در فضا پخش نشود.

Disander

این دستگاه بالای آخرین الک شیکر قرار دارد که گل پس از عبور از سانتراپ (Sand Trap) وارد آن می شود. در Disander ذرات در حد شن و ماسه از گل جدا می شوند.

Disilter

گل بعد از Disander وارد آن می شود و با استفاده از نیروی گریز از مرکز ذرات ریزتر، در حد رس را از گل جدا می کند.

Gun

لوله ای که در محل خروج گل قرار دارد و گل را باسرعت در ته مخزن به گردش در می آورد و از Settel (ته نشینی) کردن گل جلوگیری می کند. (گل از یک لوله "8وارد یک لوله "1 می شود و باسرعت به گردش در می آید)

Suction و Middle هر کدام 4، Reserve 2، Desander و Trip Tank هر کدام یک عدد Gun دارند.

Sand Trap

مخزنی که زیر Shale Shakerها قرار دارد و یک مسیر عبوری برای گل می باشد. این مخزن برای این منظور استفاده می شود که اگر درگل ناخالصی باشد در این مخزن ته نشین شود. تنها مخزنی است که در آن Gun و Mixer وجود ندارد Sand Trap است زیرا می خواهیم کاتینگها در آن ته نشین شوند.

Mixer

یک پروانه سه پر در پایین مخزن که با چرخش باعث به جریان انداختن گل می شود. لازم به ذکر است که در بالا یک موتور داشته که باعث گردش آن می شود.

Selay

نوعی گل سنگین که در موقع لوله بالا، به خصوص موقعی که گل در لوله ها مانده و به بیرون می پاشد، از طریق پمپ ها در لوله ها وارد شده. از این گل موقعی که گل روغنی داریم استفاده می شود چون گل روغنی قیمت بالایی داشته و به این صورت از هدر رفتن آن جلوگیری می کنیم.

سیستم گردش گل

مطالب مشابه :

حقوق کارکنان قرارداد مدت موقت صنعت نفت بازنگری می‌شود

فرمول های مهم حفاری برای مادلاگینگ

سیستم گردش گل

رئیس آموزش شرکت ملی حفاری ایران از جذب ۵۶ نفر نخبه و نیروی مستعد در این شرکت خبر داد.

انواع سنسورهای سیستم نمودار گیری سطحی

معرفی رشته های مهندسی نفت

ماد لاگینگ(mud logging)