حسابداری شهرداری ها

مقدمه حسابداری یکی از خرده نظام هایی هست که در ارتباط و تعامل با سایر سیستم ها نظیر، بودجه ریزی، حسابرسی، ارزیابی عملکرد، و جریان آزاد اطلاعات، برای تحقق اهداف و ارتقای سطح مسوولیت پاسخگویی مالی و عملیاتی نهادهای بزرگ بخش عمومی که شهرداری نیز از جمله آنها است به فعالیت می پردازد. بنابراین در تحلیل و طراحی سیستم حسابداری این قبیل نهادها، اگرچه تمرکز اصلی بر روی عناصر تشکیل دهنده سیستم حسابداری است، اما نه تنها تعامل و ارتباط این سیستم با سایر سیستم های فعال درون نظام پاسخگویی عمومی را باید مورد توجه قرار داد بلکه تعامل همه این سیستم ها را با نظام پاسخگویی به عنوان یک فراسیستم باید لحاظ نمود. عوامل کلیدی و موثر بر نطام حسابداری و گزارشکری مالی شهرداری - مبنا حسابداری و معیار اندازه گیری دو مفهوم جداگانه اما مرتبط با یکدیگر هستند که در شکل گیری نظام حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها نیز تاثیر درخور ملاحظه ای دارند. شناخت درآمد و هزینه که مبنا حسابداری و معیار اندازه گیری ارتباط دارد، موضوعات مهم و اساسی در حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها هستند. مبنا حسابداری که بر عنصر زمان تاکید دارد، زمان شناسایی درآمد و هزینه را مشخص می کند و شیوه نگهداری حساب و گزارشگری آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. این نیز به نوبه خود در شفافیت اطلاعات مالی و ایفای مسئولیت پاسخگویی تاثیرگذار خواهد بود. -نحوه نگهداری حساب و گزارشگری دارایی های سرمایه ای و بدهی های بلند مدت عمومی: برخلاف آنچه که در بین حسابداران معمول است، نحوه نگهداری حساب و گزارشگری این اقلام، به مبنای حسابداری ارتباطی ندارد. این که گفته می شود در صورت به کار گیری مبنا حسابداری تعهدی دارایی های سرمایه ای و بدهی های بلند مدت عمومی در صورت های مالی منعکس خواهد شد از پشتوانه نظری لازم برخوردار نیست. تحقق این امر مستلزم شناخت کافی از کارکرد معیار اندازه گیری و انتخاب نوع مناسبی از این معیار خواهد بود. گزارشگری بودجه ای بودجه مهمترین سندی است که در دولت و شهرداری ها تهیه و تنظیم و پس از رسیدگی و تصویب مرجع قانونی به مرحله اجرا در می آید. بودجه به دلیل ویژگی های مهمی که دارد مبنا مناسبی برای مسئولیت پاسخگویی فراهم می کند و کف این مسئولیت را برای ایفا و ارزیابی تعیین می کند.
به همین دلیل، بودجه ریزی و کنترل بودجه ای جایگاه ویژه ای در حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها به خود اختصاص می دهد. عوامل کلیدی و موثر بر نطام حسابداری
و گزارشکری مالی شهرداری گزارشگری مالی و مدیریت وجوه نقد گزارش های مالی محصول نهایی سیستم حسابداری نهادها و موسسات بخش عمومی و خصوصی است. به لحاظ نقش ویژه ای که در فرآیند ایفا و ارزیابی مسئولیت پاسخگویی و تصمیم گیری بر عهده می گیرد از اهمیت اساسی برخوردار است. تدوین مبانی نظری حاکم بر گزارشگری مالی حاوی سیاست ها و خط ومشی های به کار گرفته شده در تنظیم صورت های مالی اساسی و انتخاب مدل گزارشگری و نوع صورت های مالی اساسی و همچنین تعیین سطوح گزارشگری، از موارد مهم در حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها محسوب می شود. انجام چنین امری موجب می شود که حسابداران در تهیه صورت های مالی با مشکل خاصی مواجه نشوند و حسابرسان نیز که براساس اصول و ضوابط پذیرفته شده حسابداری نسبت به صورت های مالی اساسی قضاوت می کنند، راهنما و چارچوبی برای اظهارنظر داشته باشند. شخصیت حسابداری و شخصیت گزارشگر در نظام حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها جایگاه خاصی به خود اختصاص داده است. آگاهی کافی از مبانی نظری حاکم بر آنها موجب درک صحیح کارکرد این نظام خواهد گردید. شناسایی و تعیین شخصیت حسابداری و شخصیت گزارشگری به طور کلی ریشه در مکاتب نظری حسابداری مرسوم به فرضیه های مالکانه حسابداری دارد. حسب اینکه اطلاعات حسابداری برای چه محدوده یا حوزه ای نگهداری می شود و برای چه حوزه و محدوده ای گزارش می گردد، مستلزم انتخاب نوعی از فرضیه های مرسوم و موجود حسابداری است. مدیریت وجوه نقد یکی از اجزای با اهمیت مدیریت مالی در شهرداری ها محسوب می شود. مدیریت وجوه نقد به فرآیند مدیریت بر وجوه نقد شهرداری با هدف حداکثر کردن دسترسی به نقدینگی و حداکثرسازی بازده وجوه نقد بلااستفاده اطلاق می شود، مشروط بر این که اصل وجوه نقد سرمایه گذاری شده از خطر زیان مصون بماند. این فرآیند بر رویدادهای ناشی از زمان تحقق درآمد و پرداخت مخارج از طریق بانک متمرکز است. مدیریت وجوه نقد به بیان ساده مدیریت وجوه نقد بر سرعت بخشیدن به آهنگ جریان های ورودی وجه نقد و کاهش آهنگ جریان خروجی وجه نقد با حفظ مناسبات با سایرین، رعایت الزامات قانونی، مقرراتی و اجرای برنامه ها تاکید دارد. بنابراین مدیریت وجوه نقد بر پیگیری وصول مطالبات و تمرکز وجوه نقد و پیگیری پرداخت به موقع تعهدات ناشی از مخارج انجام شده با هدف افزایش امکان سرمایه گذاری وجوه نقد بلا استفاده تاکید دارد. نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها مبانی قانونی حسابداری و گزارشگری مالی از قسمت دوم آیین نامه مالی شهرداری ها مصوب 1346 و اصلاحات بعدی آن که می تواند تا حدود زیادی سیستم حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها را تحت تاثیر قرار دهد به شرح زیر است. فصل اول این قسمت از آیین نامه به بودجه اختصاص می یابد. بودجه كل كشور برنامه مالي دولت است كه براي يكسال مالي تهيه و حاوي پيش بيني درآمدها و سـاير منابع تأمين اعتبار و برآورد هزينـة ها براي انجام عملـياتي كه منجر به وصول هدف مالي دولـت مي شــود بودجـه از زمان شـروع تا خاتمه داراي
چـهار مرحلـه به شـرح زير است : üمرحله تهية و تنظيم بودجه (مسئولیت آن بر عهده شهردار و مدیر امور مالی است) üمرحلـه تصـويب بودجه (موعد تصويب نهائي بودجه ساليـانه توسط انجمن شهر و ابلاغ آن به شهرداري طبـق ماده 67 قانون حـداكثـر تا اول اسفند ماه سال قبل مي بـاشد) üمرحلـه تفريغ بودجه (مسئولیت آن بر عهده شهردار و مدیر امور مالی است) üمرحله اجراي بودجه (مسئولیت آن بر عهده شهرداری است) نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها فصل دوم از آیین نامه به درآمدها اختصاص یافته است. عناوين طبقه بندي درآمد شهرداري ها و شماره قرارداد آنهـا بشرح زير مي باشد : ü10- سهميه شهرداري از پرداخت وزارت كشور ü20- عوارض توام با ماليات وصولي در محل ü30- عوارض بر ساختمانها و اراضي ü40- عوارض بر ارتباطات و حمل ونقل ü50- عوارض بر پروانه ها ، كسب و فروش و تفريحات ü60- درآمدهاي حاصل از فروش و درآمدهاي وصولي در مقابل خدمات ü70- درآمد تأسيسات شهرداري و جرائم و تخلفات
80- درآمد حاصل از وجوه و اموال شهرداري ü90- كمك بلاعوض و هدايا و وامها و استفاده از موجوديهاي نقدي و دوره هاي قبل نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها vفصل سوم از آیین نامه به هزینه ها اختصاص یافته است. üفصل اول – هزينه پرسنلي :حقوق و دستمزدها مزايا و كمك ها üفصل دوم – هزينه هاي اداري: هزينه سفرـ مأموريتـ حمل و نقل و ارتباطات اجاره و كرايه üفصل سوم ـ هزينه هاي سرمايه اي: مطالعه براي ايجاد ساختمان و تأسيسات خريد ساختمان üفصل چهارم- پرداخت هاي انتقالي: باز پرداخت وام و پرداخت بهره وامها پرداختهاي انتقالي به كاركنان نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها vفصل چهارم آیین نامه مالی به صندوق و عملیات استقراض شهرداری اختصاص یافته است. در این فصل نکات مهمی در مواد مختلف مطرح شده که هر کدام می تواند مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری را تحت تاثیر قرار دهد و باید در تدوین مبانی مذکور مورد توجه قرار گیرد. مواد مختلف شامل : ماده 37 بر شناسایی و گزارشگری درآمد تاکید دارد. ماده 38 بر مجوزی برای ایجاد مدیریت وجوه در شهرداری تاکید دارد.ماده 40 به مساله استقراض پرداخته است. ماده 41 بر وظایف شهرداری از لحاظ وصول و نگهداری درآمدها و پرداخت هزینه ها تاکید ارد. نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها vفصل پنجم از این آیین نامه به حسابداری شهرداری ها پرداخته است. در ماده 42 از این آیین نامه استفاده از روش نقدی یا تعهدی در حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری منوط به دستور العمل و مجوز وزارت کشور شده است. توجه به مجوزهای دریافتی از وزارت کشور دایر بر انتقال از مبنا نقدی به تعهدی و محتوای این مجوزها و استفاده از آنها در تدوین مبانی نظری حسابداری شهرداری موثر خواهد بود و باید مورد توجه قرار گیرد. اختیار تهیه و تنظیم دستورالعمل حسابداری برای شهرداری ها به وزارت کشور واگذار شده است و هر نوع مجوز دریافتی از وزارت کشور در این خصوص در تدوین مبانی نظری موثر بوده و باید مورد توجه قرار گیرد. نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها vفصل ششم آیین نامه به حسابرسی اختصاص یافته است. üحساب شهرداری ها در 3 مرحله حسابرسی خواهد شد: üحسابرسی بوسیله شهرداری قبل و بعد از خرج بوسیله کارکنان شهرداری üحسابرسی بوسیله حسابرسان وزارت کشور و در صورت نداشتن حسابرس، شورای شهر می تواند از حسابرسان قسم خورده یا کارشناسان رسمی دادگستری استفاده کند و نتیجه از طریق شورای شهر و شهرداری به وزارت کشور ارسال شود. üرسیدگی نهایی به وسیله شورای شهر از طریق بررسی گزارش های مالی و گزارش حسابرسان. نکات کلیدی آیین نامه مالی شهرداری ها vفصل هفتم آیین نامه به اموال شهر و شهرداری پرداخته است. که به نوبه خود در تدوین مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی این قبیل اموال تاثیرگذار خواهد بود. تاثیر ویژگی های محیطی
بر ساختار حسابداری •ویژگی های محیطی فعالیت ها، اعم از نوع بازرگانی و یا حاکمیتی و غیربازرگانی، تاثیر درخور ملاحظه ای بر ساختار حسابداری و گزارشگری مالی و مبانی نظری حاکم بر آن خواهد داشت. •دلیل این امر آن است که ماهیت این نوع فعالیت ها و ویژگی های محیطی آنها، نیازهای اطلاعاتی ذی نفعان را سامان می دهد. به این ترتیب ، ویژگی های محیطی فعالیت ها و نیازهای اطلاعاتی ذی نفعان دو عنصر اساسی و موثر در تدوین هدف های حسابداری و گزارشگری مالی به شمار می روند. عدم توجه کافی به آنها تدوین این هدف ها را با مشکل جدی مواجه می کند. روش حسـابداري از نقطه نظـر مباني ثبت فعاليت هاي مالي روش حسـابداري در شهرداريها روش نقدي خواهد بود بدين معني كه درآمـد از جمع اقـلام وصـول شده تا پايان سـال مالـي و نيز هزينـه از جمع اقلام پرداخـت شده تا پايان دوره عمـل بودجه كه 15 ارديبهشـت سـال بعـد مي باشد تشكيل مي شـود •در مـورد درآمد هائي كه عملاًبرگ تشخيص و يا پيش آگهي صادر مي شود و يا دين مـودي نسبت به آنها تحقـق پيدا مي كنـد حسابهاي انتظامي تشكيل و در آنها ثبـت مي گـردد تا اقـلامي از درآمـد هاي مـذكور كه در طول سال مالي به حيطه وصول درنيامده اســت عند اللزوم در پيش بيني درآمدهاي بودجـه سال بعـد منظـور شود. جمـع اقـلام درآمدهاي وصـول نشده تا پايان سـال مالـي نسـبت به هر يك از منـابع درآمـد و هـزينـه هـاي تحقــق يافته پرداخت نشده تا پايان دورة عمل بودجه, بايد در گزارش وضـع مالي سـالانه كه همـراه با تفـريغ بودجه جهت رسیدگي و تصويب به انجمـن تسليم مي گردد درج و صورت هاي ريز اقـلام مذكور ضمیمه گـزارش فوق الذكـر شـود. در مورد هـزينـه هاي آن قسـمت كه در طول سال مالي تحقق يافته ولي پرداخت آن تا پايـان دوره عمـل بودجـه صـورت نگـرفته اسـت در حساب ديـوان شهرداري منظـور مي گردد تا از محل اعتباراتي كه در بودجـه بعنـوان پرداخـت ديوان پايـدار و به تصـويب مي رسـد , پرداخـت شـود. روش نگهـداري حسـاب و حسـاب اختصـاصـي •روش نگهــداري حساب هاي شهرداري طبق مادة 43 آئين نامة شهرداري بايد مترادف يا دوبل باشـد. براي اينكـه روش حسـابداري شهرداريهاي كشـور متحد الشكل باشد تا تنظيـم آمارهاي سالانه از درآمد و هزينه ها و دارايي و بدهي شهرداري ها و تجزيه تحليـل آنها را توسط وزارت كشور امكان پذير سازد. •كليه شهرداريها بايد سرفصـل حساب هـاي درآمـد و هزينـه و ساير حساب هاي مربوط را بر اسـاس مقـررات اين دستورالعمل و ساير دستورالعمل هاي مالي شهرداري ها كه توسط وزارت كشور ابلاغ شده يا مي شود تنظيم و از فرم هاي مقـرر در اين دستورالعمل استفاده نمايند. üحسـاب اختصـاصـي براي فعاليت هائي كه جنبه اختصـاصي دارد يعنـي تمـام يا قسـمتي از هزينه هاي آن از محـل درآمـدهاي حاصل از همـان فعاليت يا برنامه و وظيفه تامين و پرداخت مي شود يا درآمد خــاص براي آن اختصـاص داده مي شـود بايـد در هـر مورد حسـاب هاي جداگانه تنظـيم گــردد. مـلاك تشـخيص فعـاليت هـاي اختصـاصي در هر شهـرداري بودجـه شهرداري خواهد بود كه براي هر يك از فعاليت هاي اختصاصي طبـق دستورالعمـل مربوط يك بودجه اختصـاصي تنظـيم و به تصويب مي رسد. ذی نفعان گزارش های مالی و
نیازهای اطلاعاتی آنها اهداف کلی گزارشگری مالی اصولا بر مبنای ذی نفعان و نیازها اطلاعاتی آنها تدوین می شود. به همین دلیل باید ابتدا ذی نفعان و نیازهای اطلاعاتی آنها شناسایی و سپس با لحاظ نمودن ویژگی های محیطی فعالیت شخصیت گزارشگر، نسبت به تدوین اهداف گزارشگری اقدام شود. ذی نفعان گزارش های مالی و
نحوه استفاده آنها از این گزارش qشهروندان:گروه ها و افراد ساکن شامل انتخاب کنندگان، پرداخت کنندگان مالیات و عوارض، پرداخت کنندگان بهای خدمات شرکت های وابسته به شهرداری و بالاخره رسانه هاوکل جامعه می شود. qنمایندگان قانونی شهروندان: این دسته شامل اشخاص منتخب و منصوب رسمی است که در شوراها و کمیته ها عضویت دارند و مدیران اداری و عملیاتی این نهادها را نیز در بر می گیرد. qنهادهای دولتی و واحدهای تابعه آنها: شامل نهادهایی است که به وظایف اقتصادی و اجتماعی اشتغال دارند و نهادهای دولتی بالادستی که منابع مالی مورد نیاز برخی طرح ها و برنامه ها را تامین می کنند. qسرمایه گذاران و اعتباردهندگان: شامل سرمایه گذاران و تسهیلات دهندگان، نهادهایی که در امر رتبه بندی فعالیت دارند، اشخاص حرفه ای و مالی. وظیفه شهرداری در رابطه با ذی نفعان شهرداری موظف است هر شش ماه یک بار تا پانزدهم ماه بعد، صورت جامعی از درآمد و هزینه شهرداری را که به تصویب شورای شهر رسیده برای اطلاع عموم منتشر کند. سه نسخه از آن را به وزارت کشور ارسال نماید و هر شش ماه یک بار آمار همه عملیات انجام شده را از قبیل خیابان سازی و ساختمان سازی و سایر امور اجتماعی و بهداشتی و امثال آن را برای اطلاع عموم منتشر کند و نسخه ای از آن را به وزارت کشور ارسال کند.

کتاب دکتر باباجانی نظام حسابداری و گزارشگری مالی شهرداری ها

حسابداری شهرداری ها

مطالب مشابه :

یزد شهری که برنامه 5 ساله ندارد و چشم انداز 20 ساله هم ....

نظام نظارتي و بازرسي از عملكرد شهرداري ها و دهياري ها تدوين شد

آیین نامه مالی شهرداریها تغییرات و کمی ها و کاستی ها ( قسمت دوم)

دانلودمصوبات ،آئين نامه ها ، بخشنامه ها ، نامه ها ، دستور العمل ها ،فرم ها و....ابلاغ شده به همكارا

حسابداري شهـرداري ها

برنامه ي توسعه ي در خواستي شوراي شهر

دستور العمل نحوه کنترل طراحی نقشه های برق

حسابداری شهرداری ها

حسابداری شهرداری ها