به اذعان اهالی : کم کاری بخشداری در امداد رسانی به سیل زدگان

محمد آقایی پر

مثل اخبار بسیاری از حوادث، خبر وقوع سیل در آذربایجان غربی و خسارات وارد شده در چند روستا و شهرستان کوتاه بود اما وقتی در یکی از خبرها کشته شدن دسته جمعی یک خانواده‌ای نقل می‌شود که سیل ویرانگر همه آنها را یکجا به کام مرگ کشیده است دل هر انسانی به درد می آید و تصور صحنه‌هایی که کودکان معصوم و مادرشان در رویارویی با امواج سیل داشته‌اند زنده زنده جلوی چشم پدر خفه می شدند آدمی را شکنجه می‌کند.

عصر چهارشنبه 15 شهریور به دعوت یکی از اهالی روستای سنجی در اطراف ارومیه، راهی این روستا شدم تا از نزدیک دریابم چه اتفاقی افتاده و نهادهای متولی امور امدادی چه اقداماتی کرده‌اند؟

روستای سنجی 145 خانوار بوده و حدود هزار نفر سکنه دارد.

سیل در این روستا که کمی بالاتر از روستای نازلو در جاده سرو قرار دارد، خانواده روحانی مستقر در این روستا را که در خودوری پراید در حال مراجعت به خانه بودند، جلوی چشمانش اسیر تلاطم امواج وحشی و خروشان خود کرد و دقایقی بعد جسد متلاشی شده اسرا، مبین و مادرشان گلناز را تحویل پدری داد که خود نیز با مرگ و امواج وحشتناک سیل دست و پنجه گرم کرده و به سختی از گام مرگ گریخته است.

بنابراین گزارش چند روز بعد نیز آخرین عضو این خانواده که روز حادثه آسیب دیده بود در بیمارستان از دنیا رفت.

روستای سنجی در میان کوه‌هایی است که معبر آب‌های همه آن کوه‌ها و تپه‌ها درست در وسط این روستا قرار دارد بنابراین دریافتن این نکته که چنین روستایی پیوسته در خطر سیل قرار دارد سخت نیست همچنانکه دوشنبه گذشته وقتی فقط دقایقی باران شدید در منطقه بارید کل این روستا در معرض تهدید سیل قرار گرفت.

به همین منظور دیواره ساحلی مخصوصی در دو سوی رودخانه سنجی احداث شده است که بنابر اظهارات اهالی روستا ضمن آنکه بسیار پر هزینه بوده اما کارکرد چندانی در مقابل سیل نداشته است و چه بسا باعث مرگ خانواده ماموستای ده آنها نیز شده است چراکه خودروی پراید این روحانی درست در مقابل همین دیواره ساحلی، همانجا که سیل با دیواره برخورد کرده و تغییر مسیر می‌دهد اسیر امواج سیل شده است.

این دیواره هم کوتاه است و همه در آزمونی که روستاییان به سختی از عهده آن برآمدند آزمون خوبی پس نداد و نشان داده ذکر ارقام چند ده میلیونی که برای ساخت آن هزینه شده عملاً نتیجه ای نداشته و باید دوباره فکری برای آن کرد.

با ورودمان به قسمت‌های مختلف، اهالی روستا دوره‌مان می‌کنند و هر کس به طریقی مشکلات خود را بیان می‌کند.

بنابر اظهارات مردم، مدت‌هاست که آب این روستا قطع است و حتی پس از سیل نیز فکری برای آبرسانی به اهالی محروم این روستا انجام نگرفته است و همین امر موجب شده که حتی مجلس ترحیم اعضای خانواده روحانی مستقر در آن در شهر ارومیه برگزار شود، چراکه آبی نیست تا از میهمانان پذیرایی شود.

اهالی این روستا مثل اغلب روستایی‌ها که خود نیز یکی از آنهایم افرادی ساده و بی ریا هستند اما تامل در گفته‌های آنها در مورد ماوقع و شیوه کمک رسانی و حتی برخورد مسوولان نشان می‌دهد که به کوچکترین تحرکات مسئولان نیز توجه داشته اند.

اهالی روستا از خدمات هلال احمر ارومیه که امدادگران آن توانسته بود خیلی زود در منطقه حاضر شده و به امداد بپردازد بسیار اظهار رضایت می‌کنند و از دلسوزی این جمعیت به‌ویژه شخص علی اکبر جوانمرد رئیس آن تشکر می‌کنند، همچنانکه از خدمات و پیگیری‌های محمد حضرتپور شهردار ارومیه نیز به شدت اظهار رضایت می‌کنند که به رغم نداشتن مسوولیت امدادی، در تمام دقایق بعد از سیل با گسیل نیروهای تحت اختیار خود در آتش نشانی و سایر بخش‌ها کمک شایانی به مردم منطقه کرده است.

مردم روستای سنجی از خدمات رستمی مدیرعامل سازمان آتش نشانی ارومیه و عادل فتاحی عضو شورای شهر ارومیه و اداره راهداری نیز قدردانی می‌کنند.

اما بسیاری از اهالی روستا نحوه برخورد و کمک رسانی و مسوولیت پذیری بخشدار منطقه را نامطلوب می‌دانند.

یکی از اهالی می گوید: یکی از اعضای خانواده روحانی مستقر در روستا که گرفتار سیل شده بود را بعد از سیل از میان گل و لای بیرون کشیدیم و خودم که در آمبولانس همراهی‌اش می‌کردم دیدم که حتی نبضش تا بیمارستان امام خمینی(ره) ارومیه می‌زد و زنده بود و در صورتی که بخشداری همکاری بهتری برای یافتن سریعتر گرفتار شدگان می‌کرد چه بسا همین کودک نیز الان زنده بود اما شیوه نامطلوب برخورد و کمک بخشداری موجب شد این اتفاق نیافتد.

مختاری، دهیار روستا نیز شهادت می‌دهد که علیرغم نامه نگاری‌ها و اعلام نیازها، شیوه خدمت رسانی در شرایط بحرانی این روستا اصلاً مطلوب نبوده است و بخش اعظمی از زمینه‌ای کشاورزی و باغات منطقه آسیب جدی دیده است.
بنابر اظهارات اهالی روستا 85 درصد از مشکل بحران سیل را خود آنها مدیریت کرده‌اند.

تا روز تهیه این گزارش نیز هیچ برآورد خسارتی در این روستا نشده است.

برخی از اهالی روستا تمام زمین‌هایی که محصولات کشاورزی کاشته بوده‌اند را در زیر گل و لای می‌بینند و امسال عملاً نخواهند توانست محصولی بردارند.

تعدادی از اهالی نیز کندوهای زنبورهای عسل، احشام و ماکیان خود را از دست داده‌اند و گروهی نیز ساختمان هایشان تخریب شده و برخی نیز منازلشان همچنان در شرف تخریب است که باید فکری به حالشان کرد.

اهالی منطقه از نیروی انتظامی و پاسگاه نازلو نیز انتظار داشته اند همچنانکه در برخورد با قاچاقچیان سوخت سریع در محل حضور می یافته اند در جریان سیل نیز در کنار مردم قرار می گرفتند.

با تامل در مجموعه گزارشات مردمی اهالی روستای سنجی می‌توان دریافت که هنوز مشکلاتی در نحوه رفتار و کردار در مدیریت بحران وجود دارد که عده‌ای از مدیران توانایی ایفای نقش موثر و ماندگار در برخورد با مردم و حادثه دیدگان را دارند و عده‌ای هنوز آموزش کافی برای مدیریت حوادث و بلایا را ندیده‌اند و از مسوولیت پذیری کافی برای نحوه برخورد صمیمانه با مردم در شرایط بحران برخوردار نیستند که اگر بود مردم لب به گلایه و شکوه نمی‌گشودند.