نقدی بر طرح ضربتی اشتغال ارائه شده توسط دولت : شغل موقت / رونق کاذب

امید حلالی : طرح ضربتی اشتغال، ارائه شده توسط دولت به منظور ایجاد فوری شغل و کاهش ضریب بی کاری در جای خود حاوی نکاتی چند است که به برخی از آنها اشاره می گردد :

1- ایجاد هر شغل طبق محاسبات سازمان برنامه وقت 8 تا 15 میلیون تومان هزینه در بر دارد. ایجاد شغل و ساماندهی مجموعه های آن مانند وزارت کار و اشتغال بدین صورت بوده که متقاضیان جویای کار در ادارات کار ثبت نام کرده و فرم هایی را پر می کردند و در انتظار قرار می گرفتند تا صاحب صنعت یا کارفرمایی از اداره کار نیرو بخواهد یا آنکه متقاضیانی که دارای مدارک فنی و حرفه ای بودند با مراجعه به اداره کار از آنها وام دریافت می کردند تا خود بتوانند شغل ایجاد کنند. حال از آنجا که وام تخصیص داده شده به این افراد که عموماً می بایست صرف خرید تجهیزات کار شود (طبق برآورد برنامه و بودجه جهت ایجاد شغل 15- 8 میلیون تومان) جوابگو نبوده و نیست، لذا اکثر کسانی که وام دریافت می کردند با ارائه پیش فاکتور و یا دور زدن دستگاه متولی نه تنها شغلی پایدار برای خود ایجاد نمی نمودند بلکه مبلغ وام دریافتی را اکثرا در کارهای واسطه گری، خرده معامله، خرید و فروش و ... صرف می کردند. شغل هایی کاذب که نه تنها موجب رونق نمی شدند بلکه بر تورم افزوده و از طرفی موجب آمارهایی غیر واقعی در مورد اشتغال و بی کاری می گردیدند. وجود آمارهای غلط و غیر واقعی هماره باعث تشتت برنامه ها و سردرگمی برنامه ریزان نیز شده است.

این روند تاکنون ادامه داشته است تا اینکه دولت با چرخش به یک باره در سیاست های اشتغال زایی بنا بر آن گرفته تا حمایت و وام های تخصیصی خود را مشمول صاحبان صنایع گرداند و به ازاء ایجاد هر شغل به آنان 3 میلیون تومان وام با بهره بانکی پایین 3 درصد بپردازد.

2- صرف نظر از نتیجه ی این تغییر سیاست در مورد شغل آفرینی، رویکرد ناگهانی حمایت مالی از کارفرما و صاحب صنعت به جای متقاضی شغل خود ناشی از بی برنامگی و ضعف مدیریت راهبردی در زمینه ی ایجاد شغل است. هر چند که هیچ اصراری بر ادامه ی روند نامناسب گذشته نیست اما گردش به سمت صاحبان صنعت، دادن وام به آنها و گرفتن تعهد مبنی بر نگهداری شغل ایجاد شده تا 3 سال آینده خود به نوعی به تعویق افکندن بحران بیکاری می تواند تفسیر گردد! زیرا که هیچ تضمینی برای نگهداری شغل موقتی 3 ساله توسط کارفرما پس از مدت تعهد شده نیست. اصولاً نگاه دولت به مقوله ی شغل که عمدتاً صنعتی محسوب می شود زیر سوال است، زیرا که به طور مثال در جوامع توسعه یافته بیش از 70% مشاغل در بخش خدمات و کمتر از 30% مشاغل صنعتی هستند، دولت محترم می توانست به جای طرح ضربتی اشتغال و تعهدات و بار مالی ای که در این باره متحمل می شود بسترهای ایجاد شغل در بخش خدمات را همواره سازد.

تجربه نشان داده است که توجه خاص به یک بخش موجب رشد ناهنجار آن و مغفول ماندن سایر زمینه ها می شود. به طور مثال در بخش مسکن و ساخت و ساز که مجموعاً 15 % از مشاغل حال حاضر کشور در آن فعالیت دارند و سرمایه گذاری در آن از جمله سرمایه گذاری های زود بازده تلقی می گردد، به دلیل تشتت در سیاست گذاری هایی همچون تراکم، عدم نظارت مطلوب کمی و کیفی آپارتمان سازی، گسترش محدوده ی قانونی شهرها و مخدوش شدن آن و ... شاهد هستیم که با هدایت سرمایه گذاری در این بخش رشدی نابهنجار و ترقی ای کاذب در قیمت مسکن بوجود آمده که عمده ی آن ناشی از واسطه گری، دلالی، بساز و بفروشی و ... است. بازدهی مطلوب سرمایه گذاری در بخش مسکن در صورتی است که بخش صنعت حداکثر 30- 15 درصد با لحاظ کردن ریسک یالا سودآوری دارد، حال آنکه سرمایه گذاری در بخش مسکن حداقل 3 برابر این میزان سوددهی دارد به هر حال علیرغم بهره وری مطلوب و مقطعی سرمایه گذاری در بخش مسکن باید از وقتی ترسید که سرمایه های جاری در دست مردم همگی تبدیل به آجر و سنگ شده بر روی هم قرار گرفته باشند ولی از صنایع کوچک خصوصی که می بایست از محل همین سرمایه های مردمی ایجاد شود خبری نباشد. دولت مانده باشد و تعدادی صنایع بزرگ، مقادیر متنابهی برج و آپارتمان های سر به فلک ساییده، لشکر بیکاران و سرمایه هایی سنگ و آجر شده که از آنها بهره وری لازم صورت نگرفته است.

3- به هر حال می شود حدس زد که از هم اکنون صاحبان برخی صنایع که به فکر اخذ وام کم بهره ی دولتی و سرمایه گذاری آنها در بخش هایی غیر صنعتی – مثلا در مسکن – هستند از هم اکنون به فکر جور کردن حربه و دور زدن دستگاه متولی هستند تا از فرصت پیش آمده طرفی بربندند.

دیگر آنکه ای کاش دولت حمایت خود را معطوف بخش خدمات و طرح های مبتکرانه جهت فعال کردن ظرفیت های مغفول این بخش می نمود. برای انبساط خاطر در پایان کلام می شود نمونه هایی از بخش فعال خدمات را در کشورهای توسعه یافته مثل آورد که تعدادی به کار کفن و دفن اند و تعدادی به کار خرید مایحتاج روزانه خانوارها و ...

منتشر شده در روزنامه های مردم سالاری و فرهنگ خوزستان سال 81

نقدی بر طرح ضربتی اشتغال ارائه شده توسط دولت : شغل موقت / رونق کاذب

مطالب مشابه :

وام اشتغال زايي صندوق مهر امام رضا (ع)

ثبت‌نام اينترنتي وام اشتغالزايي صندوق مهر رضا (ع) از يكشنبه آينده

وام خود اشتغالی به 50 هزار نفر در صندوق مهر امام رضا(ع)

8ملیون تومان وام برای اشتغال زایی خانگی(ولی فقط برای کسایی که ضامن کارمند دارند .......

ثبت نام وام اشتغال صندوق مهر رضا

شرایط دریافت وام‌های اشتغال صندوق مهر امام رضا (ع)

مديرصندوق مهر امام رضا قائمشهر از به روزشدن ثبت نام متقاضيان دريافت وام خبرداد ..

مشاغل خانگي وام قرض‌الحسنه مي‌گيرند

وام خود اشتغالي

دریافت وام برای کار آفرینی و اشتغال