نحوه تنظیم اسناد اتومبیل

گرچه دامنه اسناد منقول بسیار وسیع و گسترده است لکن آنچه بیشتر در ذهن متبادر مینماید اسناد قطعی اتومبیل و ماشین آلات است که در این مختصر نیز به آن میپردازیم .

اسناد اتومبیل برخلاف گذشته که با قوانین مختلف و بخشنامه های متعدد وضد ونقیض سرو کار داشت ، امروزه و بعد از اجرائی شدن ماده 20 آئین نامه راهنمائی و رانندگی مندرج در روزنامه رسمی شماره ۱۷۵۷۵ مورخ 11/04/84 که از تاریخ 23/07/84 قابلیت اجرا ئی یافته نسبتا" آسان و سردفتر در تنظیم آن با تناقض و تشتت اراء و بخشنامه ها روبرو نمیباشد ، گرچه بعضا" بلحاظ اختلافات اولیه بین سازمان ثبت (قوه قضائیه) و نیروی انتظامی در خصوص نقل و انتقالات یا تعویض پلاکهای انجام شده قبل از اجرائی شدن ماده 20 موجب بروز استثنائاتی شده است لکن موارد مذکور دیگر بسیار نادر است آنچه عملا" در حال حاضر مجری است همان ماده 20 آئین نامه و توافقنامه کانون سردفتران با ناجا میباشد که هریک در جای خود مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت وسائط نقلیه موتوری را از حیث تنظیم سند میتوان به دو بخش تقسیم کرد

الف: وسائط نقلیه ای که مشمول مالیات نقل و انتقال و دارای شماره انتظامی نیز هستند مثل اتومبیل ب: وسایلی که مشمول مالیات نقل و انتقال نمیباشند مانند ماشین آلات راهسازی و کشاورزی و معدنی وغیره که موتور سیکلت هم با وجود اینکه دارای شماره انتظامی و کاملا" مشابه با بند الف است ولی بعلت عدم تعلق مالیات و عوارض و عدم خلاف و غیره فعلا وتا انجام طرح تعویض پلاک اینگونه وسائط نقلیه ، در این بخش قرار میگیرند

قبل از ورود به بحث نحوه و چگونگی تنظیم اسناد ابتدا مواد قانونی مورد استفاده واستناد ذیلا احصاء و درج میگردد: 1-ماده 20 آئین نامه راهنمائی و رانندگی 2-بند 7 توافقنامه کانون سردفتران وناجا 3-بخشنامه سازمان 4- تبصره 1و2 ماده 123 اصلاحی قانون ثبت 5-ماده 42 قانون مالیات بر ارزش افزوده و تبصره های آن 6-ماده43 قانون مالیات بر ارزش افزوده و تبصره های آن 7-تبصره 3 ماده 19 قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی

قوانین و مقررات مورد عمل در تنظیم اسناد قطعی منقول (خودرو وماشین آلات

ماده 20ـ هنگام نقل و انتقال مالكيت وسايل نقليه، متعاملين يا قائم مقام قانوني آنها ابتدا درخواست خود را به راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي يا مراكز مجاز تعيين شده ارايه مي‌نمايند تا پس از احراز اصالت خودرو و تطبيق مدارك آنها، نسبت به فك پلاك منصوبه بر روي خودروي مورد معامله و اختصاص پلاك جديد و صدور شناسنامه جديد و ثبت تغييرات مزبور در نظام رايانه‌اي راهنمايي و رانندگي اقدام گردد. سپس مراتب به طور كتبي توسط راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي يا مراكز مجاز تعيين شده به دفتر اسناد رسمي جهت تنظيم سند رسمي انتقال، منعكس مي‌گردد. كارت خودرو از سوي راهنمايي و رانندگي بعد از تأييد مراتب تنظيم سنـد در دفتـرخانه اسنـاد رسـمي كه بوسيـله پسـت سـفارشي يا رايـانه‌اي به سيستم راهنمايي و رانندگي منعكس مي‌شود، به خريدار تحويل مي‌گردد. گواهي راهنمايي و رانندگي و شناسنامه صادره تا دو ماه اعتبار دارد و در خلال مدت مذكور متعاملين يا قائم‌مقام قانوني آنها موظفند براي ثبت معامله و درج آن در ذيل شناسنامه (محل مخصوص) به دفتر اسناد رسمي مراجعه نمايند

بخشنامه 16241/1 مورخ 30/06/84 ریاست سازمان ثبت : باتوجه به تصویب آئین نامه راهنمائی و رانندگی در هیئت محترم وزیران و انتشار آن در روزنامه رسمی ۱۷۵۷۵ مورخ 11/04/84 چون ماده 20 آئین نامه مذکور در رابطه با نقل و انتقال و تعویض پلاک خودرو و تنظیم اسناد مربوطه در دفاتر اسناد رسمی است لذا از تاریخ لازم الاجرا شدن آن مفاد ماده مذکور برای کلیه واحدهای ثبتی و دفاتر اسناد رسمی لازم الرعایه میباشد ، مراتب جهت اطلاع واقدام لازم به واحدهای ثبتی و دفاتر اسناد رسمی تابعه ابلاغ گردد.

بند 7 توافق نامه مورخ 07/07/84 کانون سردفتران و ناجا قابل اجرا از تاریخ 23/07/84 : در خصوص خودروهائی که قبل از اجرائی شدن ماده 20 آئین نامه راهنمائی و رانندگی در ادارات راهنمائی و رانندگی تعویض پلاک صورت گرفته و فاقد بنچاق و سند تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی باشند موافقت شد چون تعویض پلاک با مسئولیت اداره راهنمائی و رانندگی انجام گرفته جهت انتقالات بعدی با موافقت معاونت محترم قوه قضائیه وریاست سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مورد قبول دفاتر اسناد رسمی و ادارات راهنمائی و رانندگی قرارگرفته وپس از اجرائی شدن ماده 20 مذکور ارائه بنچاق ویا برگ کمپانی حسب مورد الزامی میباشد (موضوع بخشنامه 38499 مورخ 17/07/84 کانون سردفتران)

ماده 123 قانون ثبت اصلاحی 15/08/84: تعرفه ثبت کلیه اسناد در دفاتر اسناد رسمی به میزان نیم درصد مبلغ مندرج در سند و در مورد اسنادی که موضوع آنها انتقال منافع میباشد هرگاه منافع بطور عمومی انتقال داده شود حق الثبت از منافع ده ساله اخذ خواهد شد.

تبصره1: مبنای وصول حق الثبت اسناد درمورد املاک به شرح بند (ع) ماده (1) قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 ودر مورد انواع خودروهای سبک و سنگین اعم از سواری و غیرسواری وماشین آلات راهسازی وکشاورزی ومعدنی وموتورسیکلت اعم از تولید داخل یا وارداتی حسب مورد ماخذ محاسبه مالیات نقل و انتقال ویا ارزش اعلام شده توسط وزارت امور اقتصادی و دارائی میباشد

تبصره2: حق الثبت اسناد وکالت برای فروش وسائط نقلیه موتوری وماشین آلات راهسازی ومعدنی وکشاورزی وموتورسیکلت ونظائر آنها مطابق حق الثبت سند قطعی آنها میباشد

از قانون مالیات بر ارزش افزوده در جلسه علني روز سه‌شنبه 9/11/86 موافقت و در تاريخ 2/3/1387 به تأييد شوراي نگهبان رسيده

ماده 42 ـ مالیات نقل و انتقال انواع خودرو به استثناء ماشین‌های راهسازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی، شناورها ، موتورسیکلت و سه‌چرخه موتوری اعم از تولید داخل یا وارداتی، حسب مورد معادل یک درصد (1%) قیمت فروش کارخانه (داخلی) و یا یک درصد (1%) مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی آنها تعیین می‌شود. مبنای محاسبه این مالیات، به ازاء سپری شدن هر سال از سال مدل خودرو و حداکثر تا شش ‌سال به میزان سالانه ده درصد (10%) و حداکثر تا شصت درصد (60%) تقلیل می‌یابد.
تبصره1ـ دفاتر اسناد رسمی مکلفند قبل از تنظیم هر نوع سند بیع قطعی، صلح، هبه و وکالت برای فروش انواع خودرو مشمول مالیات، رسید و یا گواهی پرداخت عوارض تا پایان سال قبل از تنظیم سند، موضوع بند (ب) ماده (43) این قانون و همچنین رسید پرداخت مالیات نقل و انتقال، موضوع این ماده را طبق جداول تنظیمی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌شود، از معامل یا موکل اخذ و در اسناد تنظیمی موارد زیر را درج نمایند: الف ـ شماره فیش بانکی، تاریخ پرداخت، مبلغ و نام بانک دریافت کننده مالیات.

ب ـ شماره فیش بانکی، تاریخ پرداخت مبلغ و نام بانک دریافت کننده عوارض یا شماره و تاریخ گواهی پرداخت عوارض
ج ـ مشخصات خودرو شامل نوع، سیستم، تیپ، شماره شاسی، شماره موتور و مدل.
د ـ نام متعاملین، کدپستی و شماره ملی و یا شماره اقتصادی متعاملین.
دفاتر اسناد رسمی همچنین مکلفند که فهرست کامل نقل و انتقالات انجام شده در هر ماه را حداکثر تا پانزدهم ماه بعد طبق فرم یاروشی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور پیش‌بینی خواهدشد به اداره امورمالیاتی ذی‌ربط ارسال نمایند تبصره 2ـ دفاتر اسناد رسمی مکلفند در تنظیم و وکالتنامه‌های کلی درمورد انتقال اموال، فروش خودرو را تصریح نمایند. تبصره 3ـ دفاتر اسناد رسمی در صورت تخلف از مقررات تبصره‌های (1) و (2) این ماده مشمول جریمه به شرح زیر خواهند بود: الف ـ در صورتی که مالیات و عوارض متعلق پرداخت نگردیده و یا کمتراز میزان مقرر پرداخت شده‌باشد، علاوه بر پرداخت وجه معادل مالیات و عوارض و یا مابه‌التفاوت موارد مذکور، مشمول جریمه‌ای به میزان دو درصد (2%) در ماه، نسبت به مالیات و عوارض پرداخت نشده و مدت تأخیر می‌باشد. جریمه مذکور غیر قابل بخشودگی است.
ب ـ تخلف از درج هر یک از مشخصات و موارد مذکور دربندهای (الف)، (ب)، (ج) و (د) تبصره (1)، در سند تنظیمی و ارسال فهرست طبق فرم یا روش موضوع تبصره (1) در موعد مقرر قانونی، تخلف انتظامی محسوب می‌شود و مطابق قوانین و مقررات ذی‌ربط با آنان عمل خواهدگردید.
تبصره4ـ فسخ و اقاله اسناد خودرو تا 6 ماه بعداز معامله مشمول مالیات نقل وانتقال مجدد نخواهدبود در صورتیکه پس از پرداخت مالیات نقل و انتقال ، معامله انجام نشود مالیات وصول شده با گواهی دفتر اسناد رسمی مربوطه طبق ضوابطی که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌شود، قابل استرداد به معامل یاموکل خواهد بود .
تبصره پنج ـ اولین انتقال خودرو از کارخانجات سازنده ویا مونتاژ کننده داخلی و یا واردکنندگان (نمایندگی‌های رسمی شرکتهای خارجی) به خریداران و همچنین هرگونه انتقال به صورت صلح و هبه به نفع دولت، نهادهای عمومی غیردولتی، دانشگاهها و حوزه‌های علمیه مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال موضوع این ماده نخواهد بود.
تبصره 6 ـ قیمت فروش کارخانه (داخلی) و یا مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی انواع خودروهای وارداتی که مبنای محاسبه مالیات و عوارض بندهای (ب) و (ج) ماده (43) و مالیات نقل و انتقال قرار می‌گیرند، همه ساله براساس آخرین مدل توسط سازمان امور مالیاتی کشور تا پانزدهم دیماه هر سال برای اجراء در سال بعد اعلام خواهد شد. مأخذ مذکور در مورد خودروهای وارداتی از تاریخ ابلاغ قابل اجراء می‌باشد. این مهلت زمانی برای انواع جدید خودرو هایی که بعد از تاریخ مزبور تولید آنها شروع شده یا به کشور وارد می‌شود لازم‌الرعایه نمی‌باشد.همچنین قیمت فروش یا مجموع ارزش گمرکی وحقوق ورودی خودروهایی که تولید آنها متوقف می‌شود توسط سازمان یادشده و متناسب با آخرین مدلساخته شده تعیین می‌گردد.

ماده43 قانون مالیات بر ارزش افزوده ـ مالیات و عوارض خدمات خاص به شرح زیر تعیین می‌گردد:

الف ـ حمل ونقل برون‌شهری مسافر در داخل کشور با وسایل زمینی (به استثناء ریلی)، دریایی هوایی پنج درصد (5%) بهاء بلیط (به عنوان عوارض).

ب ـ عوارض سالیانه انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین اعم از تولید داخلی یا وارداتی حسب مورد معادل یک‌درهزار قیمت فروش کارخانه (داخلی) و یا یک‌درهزار مجموع ارزش گمرکی وحقوق ورودی آنها
تبصره ـ عوارض موضوع بند (ب) این ماده در مورد خودروهای با عمر بیش از ده سال (به استثناء خودروهای گازسوز) به ازاء سپری شدن هر سال (تا مدت ده سال) به‌میزان سالانه ده‌درصد (10%) و حداکثر تا صددرصد (100%) عوارض موضوع بند مزبور این ماده افزایش می‌یابد.

ماده46 ـ الف ـ ماليات‌هاي موضوع مواد (42) و (43) و وجوه موضوع ماده (45) اين قانون به‌حساب يا حساب‌هاي درآمد عمومي مربوط كه توسط وزارت امور اقتصادي و دارايي (خـزانه‌داري كل كشور) تعـيين و از طريـق سازمان امور مالياتي كشور اعلام مي‌شود، واريز مي‌گردد.

ب ـ وصول عوارض موضوع بندهاي (الف) و (ب) ماده (43) اين قانون به شهرداري محل محول مي‌شود و عوارض مزبور نيز به حساب شهرداري محل فعاليت واريز مي‌گردد.
ج ـ عوارض موضوع بند (ج) ماده (43) به حساب تمركز وجوه، موضوع تبصره (2) ماده (39) واريز مي‌شود تا حسب ترتيبات تبصره مزبور توزيع و هزينه گردد.
دـ ماليات و وجوه دريافتي موضوع مواد (42)، (43) و (45) اين قانون كه توسط سازمان امور مالياتي كشور وصول مي‌گردد مشمول احكام فصل نهم باب چهارم قانون ماليات‌هاي مستقيم مصوب 27/11/1380 و اصلاحات بعدي آن است.
هـ ـ اختلاف و استنكاف از پرداخت وجوه دريافتي موضوع بندهاي (الف) و (ب) ماده (43) اين قانون كه توسط شهرداريها وصول مي‌گردد، مشمول احكام ماده (77) قانون اداره شهرداريها خواهدبود.
و ـ پرداخت ماليات و عوارض موضوع ماده (43) اين قانون پس از موعد مقرر موجب تعلق جريمه‌اي معادل دودرصد (2%) به ازاء هر ماه نسبت به مدت تأخير خواهدبود

از قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی که درجلسه علني روز سه‌شنبه مورخ سي و يكم ارديبهشت ماه يكهزار و سيصد و هشتاد و هفت موافقت و در تاريخ 16/5/1387 به تأييد شوراي نگهبان رسيده

تبصره 3 ماده 19 قانون بیمه اجباری ـ ارائه هرگونه خدمات به دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني فاقد بيمه‌نامه شخص ثالث معتبر، توسط راهنمايي و رانندگي، دفاتر اسناد رسمي و سازمانها و نهادهاي مرتبط با امر حمل و نقل ممنوع مي‌باشد. دفاتر اسناد رسمي مكلفند هنگام تنظيم هرگونه سند در مورد وسايل نقليه موتوري زميني موضوع اين قانون، مشخصات بيمه‌نامه شخص ثالث آنها را در اسناد تنظيمي درج نمايند

بخشنامه 20648/1 مورخ 21/05/86 سازمان ثبت اسناد : پیرو بخشنامه 66/3/1 مورخ 06/01/86 باتوجه به اعلام شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ............ مقرر میدارد دفاتر اسناد رسمی درزمان نقل و انتقال خودرو تکلیف تحویل وتحول کارت سوخت را معلوم نموده ودرصورت ارائه کارت سوخت صرفا شماره 16 رقمی pan مندرج در ظهر کارت را در سند تنظیمی قید و درصورت عدم ارائه باقبول و تعهد و مسئولیت خریدار مبادرت به تنظیم سند نمایند ، مراتب جهت اطلاع و ابلاغ به کلیه واحدهای ثبتی و دفاتر اسنادرسمی اعلام میگردد

معاملات خودروهای مشمول مالیات نقل و انتقال

برای تنظیم اسناد خودرو ابتدائا" باید مدارک مورد نیاز را اخذ و بررسی و پس از تطابق با مقررات مربوطه نسبت به تنظیم و ثبت ان اقدام نمود ، مدارک مورد نیاز عبارتند از :

1-مدارک مالکیت 2-تائیدیه نقل وانتقال وشناسنامه مالکیت 3-مدارک هویتی وشخصی ونظام وظیفه

4-عوارض سالیانه خودرو 5-مالیات نقل و انتقال 6- بیمه نامه شخص ثالث معتبر 7-کارت سوخت

1- مدارک مربوط به مالکیت فروشنده که عبارتند از

الف: سند کمپانی یا تولید کننده خودرو که باید بنام فروشنده باشد

ب:بنچاق رسمی که از طرف دفاتر اسناد رسمی بنام فروشنده شده باشد

ج : برگ انتقالی از دارائی که مخصوص انتقالات دولتی به اشخاص است

د: اجرائیه دادگاهها بر انتقال خودرو (پس از تعویض پلاک و تائید مالکیت محکوم علیه واخذ استعلام از راهنمائی )

ه- گواهی مراکز تعویض پلاک مبنی بر تعویض پلاک خودرو بنام فروشنده قبل از 23/07/84 که طبق تائید سازمان ثبت نیاز به بنچاق ندارد و سند ماقبل کفایت مینماید

گرچه وظیفه کنترل اصالت خودرو وتائید مدارک طبق ماده 20 به عهده مراکز تعویض پلاک میباشد ولی از جهت اطمینان خاطر وجلوگیری از مشکلات بعدی برای دفتر، بهتر است انتساب مدارک مالکیت فوق به فروشنده توسط سردفتر احراز گردد وتوصیه میگردد در بررسی مدارک و اسناد مربوطه دقت کافی معمول گردد به عبارتی اوراقی که سند بر روی آن تنظیم گردیده بهادار باشد و حتی الامکان در قسمت اوراق مفقودی و سرقتی چک و مهر و امضاء دفترخانه تنظیم کننده سند ملاحظه و در صورت احتمال اشکال با دفتر مربوطه تماس حاصل گردد و در مواردیکه اصل سند در دسترس نیست رونوشت برابر با اصل سند از فروشنده مطالبه گردد ، تنها در مورد بند 5 با عنایت به موافقت ریاست سازمان ثبت وتوافق کانون با ناجا به بنچاق با نام فروشنده نیازی نیست

لازم به ذکر است که ممکن است فروشنده وکیل رسمی داشته باشد که در اینصورت بررسیهای گفته شده در خصوص بنچاق در این خصوص نیز لازم است گرچه قانونا تائیدیه وکالتنامه ها بعهده دفاتر نمیباشد ولی هرنوع اقدامی که در حصول اطمینان از صحت و اعتبار وکالتنامه انجام شود تبعات ناشی از اختلافات بعدی را کاهش میدهد

2-تائیدیه نقل و انتقال و کارت سبز (شناسنامه مالکیت)

برگ تائیدیه نقل و انتقال صادره از مراکز تعویض پلاک حاوی مشخصات کامل خودرو اعم از نوع ، سیستم ، مدل ، رنگ ، شماره موتور و شاسی ، تیپ و بخصوس شماره شناسه خودرو ( VIN ) در صدر صفحه و مشخصات فروشنده و خریدار اعم از مشخصات سجلی و شماره ملی و کدپستی و آدرس و شماره انتظامی اختصاصی آنها با قسمت توضیحات برای هریک در قسمت انتهائی و همچنین امضاء و اثر انگشت متعاملین و مهر و امضاء کارشناس حقوقی و افسر راهنمائی و رانندگی در ذیل آن ملاحظه میگردد که تطبیق مشخصات با محتویات شناسنامه خودرو و اسناد مالکیت قبلی میتواند ضریب اطمینان را بالا ببرد البته باید توجه داشت که مدت اعتبار این تائیدیه و شناسنامه مالکیت طبق ماده 20 ائین نامه ، دوماه از تاریخ صدور آن است و در صورت انقضا بایستی برای تمدید به مراکز مربوطه اعاده شود البته گاهی بعلت تاخیر در صدور شناسنامه های مالکیت (برگ سبز) ، نسخه دومی از تائیدیه بعنوان رسید به خریدار تحویل میگردد و از طرفی چون شناسنامه های مرقوم از نظر شکلی و فرم مربوط به قبل از اجرائی شدن ماد 20 بوده وفاقد محل مخصوص جهت در ج موضوع انتقال و تنظیم سند رسمی موضوع قسمت اخیر ماده 20 ائین نامه است لذا تا زمان تغییر و اصلاح فرم شناسنامه های مالکیت عدم ارائه اصل یا فتوکپی آن خالی از ایراد و اشکال قانونی است

تذکر1: در مواردیکه وکیل فروشنده اقدام به تعویض پلاک نموده باشد ولو اینکه خریدار خودرو باشد میبایست در قسمت توضیحات فروشنده مراتب از طرف کارشناس تعویض پلاک قید و امضاء گردد به ویژه در مواردی بدلیل خریدار بودن وکیل ، مراکز تعویض پلاک در برگ تائیدیه نام خریدار را در قسمت فروشنده نیز درج و مشخصات فروشنده و خریدار یکسان است که درصورت عدم تصحیح حداقل باید در قسمت توضیحات نام مالک و اینکه خریدار به وکالت از نامبرده اقدام نموده است ذکر گردد تذکر2- درمواردیکه فروشنده بخصوص خریداران متعدد باشند توجه شود که در تائیدیه و کارت سبز موضوع درج شده باشد در غیراینصورت و یا درخواست خریدار برای تنظیم سند به چند نفر میبایست تائیدیه و کارت سبز به مرکز تعویض پلاک اعاده گردد

تذکر3- چنانچه به علت گذشتن زمان یا بهر عنوان فروشنده یا خریدار فوت نموده باشند سند باید از طرف وراث آنها با اخذ مدارک انحصار وراثت و مالیات برارث و عنداللزوم بررسی وضعیت صغار ویا نظام وظیفه مشمولین نظام وظیفه ورعایت دقیق مقررات تنظیم گردد

3-مدارک هویتی و شخصی متعاملین

مدارک هویت طبق مقررات شناسنامه میباشد که با توجه به قانون الزام اختصاص شماره ملی و صدور بخشنامه امور اسناد میتوان از کارت ملی عکسدار نیز برای احراز هویت استفاده نمود ولی بهرحال ولو احراز هویت با شناسنامه انجام گردد درج شماره ملی و کد پستی متعاملین و اخذ کارت ملی یا گواهی موقت صادره از ثبت احوال الزامی است ، از دیگر مدارک مورد نیاز ، مدارک نظام وظیفه مشمولین طبق ماده 10 قانون نظام وظیفه و ماده 50 ائین نامه آن است که البته با عنایت به رای دیوان عدالت اداری برگ آماده بخدمت فاقد مهر غیبت نیز دارای اعتبار میباشد و چنانچه معامله توسط وکیل انجام میشود ارائه وضعیت خدمتی موکل میبایست اخذ و ضمیمه سند گردد

لازم به توضیح است که در صورتیکه متعاملین صغیر و فاقد پدر و جد پدری باشند اخذ موافقت سرپرستی صغار دادسرای عمومی ضروری است

4- عوارض سالیانه خودرو

بر اساس بند (ب) ماده 43 قانون مالیات بر ارزش افزوده کلیه سواریها و وانتهای دوکابین مشمول عوارض سالانه به نرخ مندرج در ماده مذکور میباشند و در صورت غفلت و عدم توجه کافی به این امر مشمول جرائم مربوطه خواهیم بود همکاران محترم در خصوص عوارض بایستی توجه داشته باشندکه اولا" عوارض تنها به سواریها و وانتهای دوکابین تعلق میگیرد و سایر خودروها مانند وانت ، کامیون ، اتوبوس و ماشین آلات و غیره مشمول عوارض سالیانه موضوع این قانون نمیباشند

ثانیا" بنا به تجویز تبصره یک ماده 42 تکلیف دفاتر به اخذ گواهی یا رسید عوارض تا پایان سال قبل از تنظیم سند میباشد و عوارض سال جاری (سال تنظیم سند) جزو تکالیف نمیباشد

ثالثا" بر اساس بند (ب) ماده 46 قانون مذکور وظیفه وصول عوارض به شهرداریهای محل محول گردیده فلذا صدور فیش و پرداخت عوارض بعهده دفاتر نمیباشد

رابعا" در هنگام تنظیم سند چنانچه فیش پرداخت عوارض به دفتر ارائه شود قید مشخصات فیش طبق بند (ب) تبصره یک ماده 42 (شماره فیش بانکی، تاریخ پرداخت، مبلغ و نام بانک دریافت کننده عوارض) و درصورتیکه گواهی پرداخت عوارض از طرف شهرداری صادر گردد تنها شماره و تاریخ گواهی پرداخت عوارض در سند الزامی است در غیر اینصورت بموجب بند ب تبصره 3 همین ماده موجب تخلف انتظامی خواهد بود

5-مالیات نقل و انتقال

در تنظیم اسناد قطعی یا وکالت فروش خودروهای مشمول مالبات نقل و انتقال که طبق ماده 42 قانون مالیات بر ارزش افزوده احصاء گردیده اند طبق جداول ارسالی از طرف امور مالیاتی کشور میبایست بر اساس نوع و سیستم و مدل ، مالیات نقل و انتقال آن طبق فیشهای ماخوذه از دارائی باید توسط دفتر صادر و جهت واریز به بانک ارسال و مشخصات آن در سند بشرح ماده مذکور قید گردد البته باید توجه داشت طبق صدر ماده 42 کلیه خودروها به استثناء آنچه در این قانون مستثنی شده ، مشمول مالیات نقل و انتقال خواهند بود و قید مشخصات بشرحی که در بندهای (ج) و (د) تبصره یک ماده 42 در خصوص خودرو و متعاملین آن آمده است در اسناد تنظیمی الزامی است در غیر اینصورت موجب تخلف انتظامی خواهد بود

تذکر1- چنانچه وکیل فروشنده، خودرو را به خود انتقال دهد بشرط آنکه در وکالتنامه یا تفویض وکالتی که بنام وی تنظیم شده مالیات نقل وانتقال وصول شده باشد سند قطعی مشمول مالیات نیست

تذکر2-چنانچه قسمتی از خودرو انتقال گردد مالیات نقل و انتقال به همان میزان انتقال اخذ میشود

تذکر3-چنانچه خودروی مورد معامله در جداول مالیاتی نبود اعم از اینکه بعد از ارسال جداول تولید یا وارد شده باشد و یا مشکوک در تعیین مصداق باشد لزوما باید با ذکر مشخصات از امور مالیاتی استعلام و قیمت یا ردیف مالیاتی مشخص و ملاک وصول مالیات قرار گیرد

6- بیمه نامه

طبق قانون اخیرالتصویب بیمه اجباری مسئولیت مدنی، داشتن بیمه شخص ثالث معتبر برای کلیه وسائط نقلیه موتوری زمینی (اتومبیلها و موتورسیکلتها) اجباری است و بر اساس تبصره 3 ماده 19 قانون مذکور دفاتر نیز مکلفند در هنگام تنظیم هرنوع سند مشخصات بیمه نامه را در سند قید نمایند . لازم به تذکر است اولا" مستفاد از عنوان وسائط نقلیه موتوری زمینی حتی با تعریف قانونی مصوب 1347 ، ماشین الات راهسازی و کشاورزی و معدنی که از مصادیق وسائط نقلیه محسوب نمیگردند مشمول تبصره 3 نخواهند بود و ثانیا" با عنایت به لزوم تکلیف قانونی مبنی بر درج مشخصات بیمه نامه در سند بنظر میرسد قید حداقل شماره ، تاریخ بیمه نامه و نام شرکت بیمه در سند ضروری باشد

ثالثا" هیچگونه استثنائی در قانون در خصوص این موضوع وچود ندارد فلذا کلیه اتومبیلها از سواری و غیر سواری و موتورسیکلتها اعم از مدل بالا و دست اول و فرسوده و غیره همه مشمول این قانون و اخذ و ملاحظه بیمه نامه معتبر و درج موارد فوق در سند الزامی است

7- کارت سوخت

طبق بخشنامه 20648/1 مورخ 22/05/86 ریاست سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دفاتر مکلف گردیده اند در اسناد خودرو تکلیف تحویل و تحول کارت سوخت را مشخص و در صورت ارائه کارت سوخت ، تنها شماره 16 رقمی آن را در سند درج نمایند و درصورت عدم ارائه ، با ذکر موضوع و قبول و تعهد خریدار نسبت به موضوع سند را تنظیم نمایند ، آنچه مسلم است بخشنامه مرقوم در خصوص خودروها ی بنزینی و موتورسیکلتهای صادر شده وضمن اینکه موتورسیکلتها را شامل میگردد ارتباطی با کامیونها و اتوبوسهای گازوئیل سوز که در حال حاضر شروع به تحویل کارت سوخت به آنها شده ندارد

معاملات موتورسیکلت ها

در خصوص تنظیم اسناد موتورسیکلت نیز همانند اتومبیل عمل میگردد لکن طبق مقررات فعلی و تا زمان اجرای طرح تعویض پلاک نسبت به آنها تنها با ارائه سند و کارت راهنمائی و در صورت فقدان هریک با استعلام از راهنمائی و رانندگی محل شماره گذاری و بدون نیاز به اخذ گواهی عدم خلاف یا عوارض و مالیات نقل و انتقال سند تنظیم میگردد و به عبارتی موتورسیکلت عوارض و مالیات انتقال ندارد و تکلیفی در خصوص عدم خلافی آن نیز طبق ماده 20 به عهده دفاتر نمیباشد ولی چون طبق مقررات جاری از حیث وصول حق الثبت باید بر اساس قیمت اعلام شده دارائی عمل شود ناگزیر قیمت ان را باید از جداول امور مالیاتی پیدا و براساس مدل آن و کسر حداکثر 60% ماخذ وصول جق الثبت و حق التحریر قرار داد بنابراین سند موتورسیکلت مختصرتر از قطعی خودروها میباشد و بهتر است در دفتر جاری آن را ثبت نمود ، مدارک تنظیم سند نیز عبارت خواهد بود از مدرک مالکیت ، بیمه نامه ، کارت سوخت و مدارک احراز هویت و نظام وظیفه و عمومات هرسند رسمی که باید اخذ گردد

معاملات ماشین الات

در خصوص ماشین الات اعم از راهسازی و کشاورزی و معدنی اعم از تراکتور ، لودر، بلدوزر ، بیل مکانیکی ، کمباین و سایر ماشین آلات نیز با توجه به اینکه مشمول حق الثبت براساس قیمتهای اعلام شده امور مالیاتی هستند سند با ارائه مدارک احراز مالکیت که سند کمپانی ، بنچاق تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی است ، تنظیم میگردد و تفاوت آن با خودروها و موتورسیکلت این است که هیچگونه مجوز لازم نداشته و تکلیفی در اخذ عوارض ، مالیات نقل و انتقال ، مالیات شغلی ، عدم خلاف ، بیمه نامه و کارت سوخت وغیره وجود ندارد

تنظیم وکالت فروش خودروها و ماشین آلات

برای تنظیم وکالت فروش خودروها همانند قطعی آنها اخذ حق الثبت و مالیات نقل و انتقال به ماخذ قطعی آنها و حق التحریر طبق تعرفه سازمان موضوع ماده 54 قانون دفاتر اسناد رسمی در باب وکالتنامه ها و از حیث مدارک نیز بجز احراز هویت و نظام وظیفه وکیل در سایر موارد بهتر است مثل قطعی عمل گردد با این توضیح که در موتورسیکلت و ماشین آلات نیز مالیات انتقال و عوارض ندارد لازم به تذکر است چون در وکالتنامه تنظیمی حق الثبت و مالیات انتقال وصول میگردد باید توجه نمود که در هنگام تنظیم سند قطعی تنها حق التحریر سند قطعی قابل وصول میباشد ولی همکاران محترم باید دقت نمایند با توجه به تغییرات مختلف در اسناد خودرو در چند سال گذشته و اینکه ممکن است وکالت در زمانی تنظیم شده باشد که اسناد وکالتی مشمول مالیات نبوده اند و یا در وکالت اولیه وصول ولی در تفویض وکالت آخری وصول نگردیده باشد زمانی از این معافیت استفاده نمایند که اولا مورد وکالت به خود وکیل انتقال گردد وثانیا در سند وکالت یا تفویض وکالت (وکالتی که بنام خریدار است ) مالیات و حق الثبت وصول شده باشد ( چون ممکن است یکی از این حقوق وصول و دیگری وصول نگردیده باشد) ولی در خصوص اسناد وکالت فروش تنظیمی بعد از اجرائی شدن قانون مالیات برارزش افزوده بنظر میرسد چون تکلیف دفتر تنظیم کننده وکالت به وصول بوده است در هنگام قطعی نمودن آن دیگر نیازی به بررسی و کنکاش در پرداخت یا میزان آن نباشد

هزینه های تنظیم سند

الف : در تنظیم سند قطعی خودروها ، حق الثبت به میزان نیم درصد مبنای ماخذ محاسبه مالیات انتقال وحق التحریر بر اساس قیمت مورد معامله که معمولا براساس جداول اعلامی امورمالیاتی است ومالیات نقل و انتقال نیز بشرحی که فوقا اشاره شد

ب : در خصوص موتورسیکلت وماشین الات با توجه به معافیت از مالیات انتقال ، هزینه تنظیم سند شامل حق الثبت به ماخذ نیم درصد قیمت اعلام شده دارائی و حق التحریر طبق جدول تعرفه تحریر اسناد مالی بر مبنای مبلغ مندرج در سند که معمولا همان قیمت دارائی است

درپایان امید است این مختصر توانسته باشد راهنمای تنظیم اسناد اتومبیل وماشین آلات بوده وبا اهتمام جمیع همکاران وضعیت نابسامان معاملات خودرو بهبود یابد

نحوه تنظیم اسناد اتومبیل

مطالب مشابه :

جدول عوارض سالیانه شهرداری 1389-2010

عوارض واقعی واردات خودروي خارجي چقدر است ؟!

مدارک مورد نیاز جهت انتقال خودرو

پرداخت الکترونیکی جریمه و عوارض خودرو

چه سعادتی دارند دفاتر شهر تهران

نحوه تنظیم اسناد اتومبیل