آمپول ترکیبی سیکلوفم ( یکی از روشهای جدید پیشگیری از بارداری )

آمپول ترکیبی سیکلوفم

توضيح روش:

سيكلوفم يك روش تركيبي و تزریقی پيشگيري از بارداري است. آمپول سيكلوفم دربردارنده نيم ميلي ليتر ماده موثره (25 ميلي گرم دپو مدروکسی پروژسترون استات و 5 ميلي گرم استراديول سيپيونات) می باشد. این آمپول توسط كاركنان بهداشتي دوره ديده يا پزشك و در فاصله هاي يك ماهه تزريق مي شود.

مکانیسم عمل:

1- جلوگيري از تخمك گذاري 2- تاثير بر مخاط داخلي رحم و مهار پروليفراسيون آندومتر

3- ایجاد اشکال در ورود اسپرم به داخل رحم از طریق افزايش ضخامت ترشحات دهانه رحم (موكوس سرويكس)

اثربخشي:

اثربخشي این روش در سال اول استفاده 99.8 درصد است.

مزیت ها:

1- اثر بخشي بالا 2- آساني استفاده و قطع استفاده

3- برگشت نسبتا سريع باروري پس از قطع روش 4- بي تاثير بودن روي ميل جنسي

5- بهبود دیسمنوره شدید

6- مناسب براي افرادي كه با استفاده مداوم و هر روزه از يك روش مشكل دارند (افراد فراموشكار، كوچ نشين، عقب ماندگان ذهني و......)

7- کاهش خونریزی قاعدگی

8- مناسب برای افراد با سابقه بارداري خارج رحمي (EP)

9- پايين بودن عوارض افزايش وزن و خونريزي نامنظم (در مقایسه با قرص هاي تركيبي)

10- پایین بودن عوارض ناشی از استروژن (در مقایسه با قرص هاي تركيبي)

11- كم نشدن اثربخشي درصورت اسهال واستفراغ (درمقايسه با قرص هاي تركيبي)

12- قابل استفاده همزمان با آنتی بيوتيک ها (بجز ريفامپين و گریزوفولوين)

13- تاثير كم بر سيستم انعقادي

معايب:

1- پیشگیری نکردن از بيماريهای قابل انتقال از طريق تماس جنسي (STIs)

2- عدم امکان قطع روش يا تغيير آن پس ازتزریق آمپول تا از بین رفتن اثرآن (اتمام دوره)

3- مناسب نبودن برای دوران شيردهي تا ششماهگی

موارد منع مصرف مطلق:

• شك يا اطمينان به وجود حاملگي،

• در فاصله زمانی کمتر از سه هفته پس از زایمان در زنان غیر شیرده[1]،

• شک به وجود سرطان پستان، ابتلا و يا سابقه آن،

• هر بدخیمی مشکوک یا شناخته شده وابسته به استروژن،

• کارسينوم اندومتر،

• خونريزي هاي رحمي بدون علت مشخص،

• مصرف سيگار در افراد 35 ساله و بالاتر[2]،

• بيماري فعال يا مزمن کبدي (شامل :اختلال كار واضح کبدي و يا هپاتيت ويرال، سابقه يرقان هم زمان با مصرف قرص، آدنوم يا کارسینوم کبد، سيروز کبدي، تومورهاي خوش خيم وبدخيم کبد، شيستوزوميازيس با فيبروز شديد کبدي)،

• ابتلای فعلی يا سابقه ترومبوفلبيت وريدهاي عمقي، اختلالات ترومبوآمبوليک و يا شرايط مستعد کننده اين بيماري ها،

• بيماري هاي دريچه اي قلب با عوارضی مثل افزايش فشارریوي، خطر فيبريلاسيون دهليزي، سابقه اندوکارديت تحت حادباکتريال و يا مصرف داروهاي ضدانعقادی،

• بيماري عروق کرونر قلب، سابقه این بیماری ها یا شرایط مستعدکننده آنها،

• بیماري سيانوتيک قلبي،

• سکته مغزي،

• بيماري عروق مغزی، سابقه اين بيماري ها ياشرايط مستعد کننده آن ها،

• ديابت با بیماري هاي عروقي، رتینوپاتی، نفروپاتی یا نوروپاتی یا ابتلای بیش از بیست سال به دیابت،

• فشارخون بالا (100/160 ميلي متر جيوه و بالاتر)،

• سردرد راجعه شامل ميگرن با علائم عصبي موضعی (کاهش میدان دید چشم بطور مشابه، دیدن خطوط زیگزاگی روشن، احساس سوزن سوزن شدن در یک بازو، یک طرف صورت یا زبان)،

• میگرن بدون علایم فوکال عصبی و سن بیشتر از 35 سال،

• آنژين قلبی ناپايدار (ابتلای به هر نوع دردهای جلو قلبی و پشت استرنوم)،

• آفزایش چربی های خون (ديس ليپيدمي: بخصوص هيپرليپیدمي پروتیيني نوعII)

• شرايط نيازمند به بي حرکتي کامل (بايد مصرف قرص از 28 روز قبل از عمل جراحي تا پايان دوره بي حرکتي پس از عمل، قطع شود- دادن هشدار قبل و بعد از عمل جراحي بزرگ ضرورت دارد) [3].

• سابقه هر بيماري مرتبط بامصرف قرص های ترکیبی یا آمپول سیکلوفم مثل: کره، فشارخون بالا، پانکراتيت حاد، پمفيگوييد حاملگی، سندرم استيون- جانسون، Thrombotic Thrombocytopenic Purpura ,Hemolytic Uremic Syndrome.

• ابتلا به Serious trauma, Cancer, Lukemia, Vascular diseases.

موارد منع مصرف نسبی:

• فشارخون کنترل شده بين90/140 تا 100/160 ميليمتر جيوه،

• نئوپلازي داخل اپیتليومي (خفیف) تا شديد سرويکس،

• بیماري فعال کیسه صفرا،

• يرقان انسدادي در حاملگی،

• خانم هاي سیگاري کمتر از 35 سال،

• توده پستانی تشخیص داده نشده،

• ترومبوفلبیت سطحی،

• بیماری های دریچه ای بدون عارضه قلب

• مادران شیردهی كه از زايمان آن ها كمتر از شش ماه می گذرد،

• ميگرن بدون علائم عصبي،

• ديابت بدون درگیری عروقی[4]،

• افسردگي بسیار شديد،

• مصرف دارو براي اپی لپسي (بجز والپرویيک اسيد)،

• مصرف ريفامپين يا گريزوفولوين،

• بيماري سلول داسي شکل.

زمان شروع استفاده از آمپول ترکیبی پیشگیری از بارداری:

1- در دوران قاعدگی: اولین تزریق (شروع استفاده از روش)، در يكي از 5 روز اول دوره قاعدگي انجام می شود.

2- غیر از دوران قاعدگی: استفاده از آمپول های ترکیبی پیشگیری از بارداری را در هر زمان که اطمینان از باردار نبودن وجود داشته باشد می توان آغاز کرد. باید توجه داشت تا ایجاد تاثیر پیشگیری از بارداری اولین آمپول، باید هفت روز از کاندوم استفاده شود.

3- پس از زایمان:

· اگر مادر پس از زایمان به فرزند خود شیر ندهد، می تواند مصرف این روش را در فاصله روزهای 28-21 پس از زایمان آغاز كند.

· اگر مادر پس از زايمان به فرزند خود شير دهد و در استفاده از آن اصرار داشته باشد، با توجه به منع مصرف مطلق تا شش ماهگي و منع مصرف نسبي از شش ماهگي تا پايان دوران شيردهي، آغاز روش پس از پايان يافتن ششماه كامل یا قطع شیردهی پیش از آن خواهد بود. برای شروع استفاده از آمپول در مادر با شرایط یادشده، اگر هنوز خونریزی قاعدگی برای او رخ نداده باشد، می تواند تزریق آمپول را پس از انجام β-hcG آغاز کند.

4- پس از سقط: مصرف این آمپول را می توان در5 روز اول بلافاصله پس از سقط سه ماهه اول یا دوم شروع کرد. در این موارد نیازی به استفاده از روش پشتیبان نیست. شروع استفاده از آمپول در فاصله بیش از 5 روز از سقط سه ماهه اول یا دوم مانند بند دوم خواهد بود.

5- تغییر روش:

· در صورت تغيير روش از قرص به آمپول سیکلوفم، فاصله هفت روزه بين دو بسته قرص، بهترین زمان برای تزريق سيكلوفم است. در این فاصله زمانی نیازی به استفاده از کاندوم نیست.

· در صورت تغيير روش از آمپولهاي سه ماهه به آمپول سیکلوفم، بايد آمپول سيكلوفم در زمان تزريق بعدي آمپول سه ماهه تزريق شود.

· در صورت تمايل به تغيير روش ازIUD به آمپول سیکلوفم در 5 روز اول قاعدگی، باید آمپول را تزریق نموده و داوطلب را بلافاصله برای خارج نمودن IUD ارجاع داد. در زمان هاي به جز پنج روز اول قاعدگي، باید آمپول را تزریق نموده و داوطلب را در دوره بعدی قاعدگی برای خارج نمودن IUD ارجاع داد.

عوارض شایع:

عوارض شایع معمولا در ماههای اول مصرف بروز نموده ودر عرض 3-2 ماه کاهش یافته و یا از بین می رود. اين عوارض عبارتند از:

1-سردرد و سرگيجه 2-حساسيت پستانها 3-افزايش وزن خفیف 4-آكنه

5-افزايش بروز افسردگي و اضطراب 6-كاهش HDL و كم شدن نسبت HDL به LDL

7-کم شدن مقدار و تعداد روزهای خونریزی قاعدگی

عوارض ناشایع:

1. خونريزي نامنظم رحمي 2. آمنوره

نحوه برخورد با عوارض

1- در صورت بروز سردردهاي خفيف ناشي از تزريق آمپول، مي توان از مسكن هاي معمولي مانند آسپیرین (650-325 میلی گرم)، ایبوپروفن (400-200 میلی گرم) یا استامینوفن (1000-325 میلی گرم)
استفاده کرد. درصورت برطرف نشدن مشکل فرد ارجاع خواهد شد.

2- حساسيت پستانها معمولاً با رعایت توصیه های بهداشتی: استفاده از پستان بند هاي محكم و مسكن هاي معمولي، استفاده از کمپرس سرد یا گرم و استفاده از مسكن هاي معمولي مانند آسپیرین (650-325 میلی گرم)، ایبوپروفن (400-200 میلی گرم) یا استامینوفن (1000-325 میلی گرم) رفع مي گردد. بديهي است كه درصورت برطرف نشدن مشكل، فرد ارجاع خواهد شد.

3- دلایل افزايش وزن، تجمع مايعات در بدن به دلیل اثر پروژسترون و افزايش اشتها وبه دنبال آن افزایش مصرف مواد غذايي است. افزايش وزن با انجام ورزش منظم و رعايت رژيم غذايي برطرف خواهد شد.

4- آكنه با تغيير رژيم غذايي (کاهش ميزان چربی مصرفی خصوصا تنقلات چرب وافزايش مصرف ميوه وسبزي تازه) و تميز نگه داشتن پوست برطرف مي شود.

5- با ادامه استفاده از آمپول، تغييرات خلق و خوي (افسردگي) رفع می گردد. در غیر اینصورت و درصورت گذشت زمانی بیشتر از سه ماه، ارجاع به پزشك ضروری است.

6- خونريزي نامنظم رحمي شایع نیست و معمولا درعرض3-2 ماه اول استفاده از سيكلوفم برطرف شده و حداكثر پس از یکسال منظم می شود. برای رفع کوتاه مدت این مشکل می توان استفاده روزانه 800 میلی گرم ایبوپروفن را در سه وعده و به مدت پنج روز توصیه کرد. می توان از سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی نیز استفاده کرد. درصورت ادامه پيدا كردن خونريزي نامرتب رحمي، عليرغم گذشت سه ماه زمان از استفاده از آمپول سيكلوفم، یا شروع شدن خونریزی نامرتب پس از چندماه استفاده از این آمپول ها، فرد بايد به متخصص زنان ارجاع شود.

7- خونريزي شدید و طولانی رحمی معمولا درعرض3-2 ماه اول استفاده از سيكلوفم برطرف می شود. برای رفع کوتاه مدت این مشکل می توان استفاده روزانه 800 میلی گرم ایبوپروفن را در سه وعده و به مدت پنج روز توصیه کرد. می توان از سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی نیز استفاده کرد. استفاده از این داروها با شروع خونریزی شدید آغاز می شود. درصورت ادامه پيدا كردن خونريزي شدید یا طولانی، یا شروع شدن خونریزی شدید یا طولانی پس از چندماه استفاده از این آمپول ها با خونریزی قاعدگی عادی یا آمنوره، فرد بايد به متخصص زنان ارجاع شود.

8- آمنوره شایع نیست. درصورت وقوع باید آزمايش بررسي حاملگي انجام شود، درصورتی که آمنوره از عوارض مصرف دارو باشد باید آموزش و مشاوره لازم به گیرنده خدمت داده و درصورت عدم موافقت وی روش راعوض کرد.80 %زناني كه با مصرف DMPAدچار آمنوره شده اند، با تغییر روش به سيكلوفم خونريزي رحمي آنها شروع ميگردد.

توجه: اگر استفاده کنندگان آمپول سيكلوفم به دليل عوارض، خواهان قطع مصرف آن و استفاه از روش های دیگر پیشگیری از بارداری باشند، می توانند روش مورد نظر خود را مطابق دستورالعمل مربوطه شروع نمایند.

هشدارها

درصورت بروز هرکدام از علامت هاي زير (که نشان دهنده يک مشکل جدي است)، مصرف کننده فورا به بيمارستان ارجاع مي شود:

1. درد شديد در قسمت بالاي شكم،

2. درد قفسه سينه و يا تنگي نفس يا سرفه با خلط خوني،

3. تورم يا درد شديد در يك پا،

4. مشكلات چشمي (تاري ديد، دوبيني و از دست دادن قدرت ديد)،

5. سردرد غير معمول (سردرد شديد و يا ضرباني و يا سردرد در يك طرف سر).

6. زردی اسکلرا و پوست

آزمايش ها و معاينه هاي لازم:

مراجعه اول:

1. معاینه مراجعه کننده از نظر زردی،

2. اندازه گیری فشارخون،

3. اندازه گیری قد و وزن برای BMI (نمایه توده بدنی)،

4. معاینه پستان،

5. آزمايش پاپ اسمير (6-4 هفته پس از زايمان ومطابق دستورالعمل کشوری)،

6. بررسي مشکلات انعقادي وچربي هاي خون (درصورت سابقه ترومبوز و يا بيماری های قلبی در بستگان درجه يک زير 50 سال)،

7. اگر تری گلیسرید متقاضی در آغاز استفاده از آمپول های ترکیبی بیش از 250 میلی گرم در 100 میلی لیتر باشد، به فاصله 4-2 هفته پس از تزریق آمپول ترکیبی آزمایش مجدد انجام خواهد شد. درصورت افزایش تری گلیسرید در طی این مدت به بیش از 500 میلی گرم در 100 میلی لیتر، ادامه استفاده از آمپول های ترکیبی به دلیل احتمال ابتلای به پانکراتیت قطع می شود.

توجه 1: درصورت وجود پزشک در واحد ارایه خدمت در زمان اولین مراجعه، ویزیت پزشک همزمان با ارایه خدمت ضروری است. درصورت عدم وجود پزشک در واحد ارایه خدمت در زمان اولین مراجعه، ویزیت پزشک باید حداکثر تا سه ماه پس از اولین مراجعه انجام شود. در موارد BMI (نمایه توده بدنی) بیش از 30 مراجعه کننده در مراجعه اول، ویزیت پزشک پیش از تزریق آمپول ضرورت داشته و تزریق آمپول پس از آن انجام خواهد شد.

توجه 2:انجام آزمايش های بندهای 5، 6 و 7 در ويزيت اول اجباري نيست. این آزمایش ها باید تا حداکثر سه ماه پس از اولین تزریق انجام شود.

مراجعه هاي بعدي:

اولین بررسی پس از 3 ماه وسپس هر6 ماه يکبار تا دوسال، و از آن پس در صورت نبودن هرگونه مشکل هرساله و به شرح زیر انجام می شود:

1. اندازه گيري فشارخون،

2. اندازه گيري وزن،

3. پيگيري بروز علائم هشدار و عارضه ها ودرصورت لزوم بررسي آن ها،

4. بررسی دقيق تر خانم هاي با بيماري مزمني که اثر آمپول روي آن بيماري ها مشخص نيست (بیماری هایی که درموارد منع مصرف آمپول اشاره ای به آن نشده است).

*اگر هر كدام از مشكلات ياد شده وجود داشته باشد، بايد به متخصص مربوطه ارجاع شود.

بررسي سالانه قند، چربي و ليپو پروتئين براي خانم هاي زير در مراجعه هاي پیگیری انجام مي شود:

• خانم هاي 35 ساله و بالاتر.

• خانم هاي باسابقه بيماري قلبي، يا فشار خون بالا.

• ديابتی ها.

• خانم هاي باسابقه ديابت حاملگی.

• خانم هاي چاق

*در هر مراجعه براي تزريق بعدي، بايد در خصوص رضايت از روش، شكايت ها، هشدارها و يا عوارض مصرف با دقت پرسش شود.

تذكرات هنگام مصرف:

1. تزريق آمپول سيكلوفم بايد هر 30 روز انجام شود. اگر متقاضی در فاصله زمانی تا 3 روز زودتر یا 3 روز دیرتر از موعد مقرر مراجعه نماید، می توان ضمن تاکید بر لزوم رعایت زمان تعیین شده، سیکلوفم را تزریق کرد. شايان ذكر است كه فاصله بين تزريق ها نبايد بيشتر از 33 روز باشد.

2. پیش از کشیدن آمپول به داخل سرنگ، باید آمپول یا ویال را به آرامی تکان داد. درصورت سرد بودن آمپول یا ویال، باید پیش از تزریق آن را با دمای بدن هماهنگ نمود. مالش آمپول یا ویال بین دست ها به این کار کمک می کند.

3. تزریق سیکلوفم عضلانی (بالاي بازو يا قسمت فوقاني خارجي باسن) و عميق (با استفاده از سرسوزن بلند) است. محل تزریق نباید ماساژ داده شود.

4. درصورت تاخیر براي تزريق بعدی (بیش از 33 روز)، انجام تزريق با اطمينان پيداكردن از نداشتن تماس جنسي (پس از فاصله 33 روز تا زمان مراجعه) و يا اطمينان از باردار نبودن فرد مقدور خواهد بود. در غیراینصورت باید فرد از نظر حاملگی بررسی و تا تزریق بعدی از یک روش کمکی ديگر استفاده كند.

برگشت باروري پس از قطع روش

در اغلب موارد بازگشت تخمك گذاري 3-2 ماه پس از آخرين تزريق رخ مي دهد.

آمپول ترکیبی سیکلوفم ( یکی از روشهای جدید پیشگیری از بارداری )

زمان شروع استفاده از آمپول ترکیبی پیشگیری از بارداری:

مطالب مشابه :

تجربيات مامان نازبانو

جزوه درس جمعیت و تنظیم خانواده-پارت 2

Decaject, nandrolone decanoate, 10 ml vial (200 mg/ml)

دكا دورابولين

آمپول ترکیبی سیکلوفم ( یکی از روشهای جدید پیشگیری از بارداری )

روشهای پیشگیری از بارداری

فوريت ها و عوارض مهم دوران بارداري