اعتیاد

براساس آخرین آمار منتشر شده دفتر UNODC در سال 2004، 185 میلیون نفر معتاد در جهان وجود دارد. یعنی 3 درصد جمعیت جهان و یا 4/7جمعیت 15 سال به بالا در جهان اعتیاد به مواد مخدر دارند. سه میلیون نفر از این تعداد در کشور ایران می باشد یعنی 2/6% جمعیت در کشور ایران وابستگی به مواد مخدر دارند. بنابراین رشد میزان اعتیاد به نسبت جمعیت در جهان به ترتیب مربوط به ایران، جمهوری خلق لائوس و قرقیزستان گزارش شده است.متأسفانه علیرغم تلاش های گسترده جمهوری اسلامی ایران برای مقابله و مبارزه با مواد مخدر، همسایگی با دو کشور اصلی تولید مواد مخدر جهان یعنی افغانستان و پاکستان باعث معضلات عدیده امنیتی و اجتماعی برای کشور ایران شده است.

همچنین براساس آمار سازمان بهداشت جهانی میزان اعتیاد در ایران 4.3% جمعیت است. در پژوهشی نشان داده شد که هر سال با 8% افزایش شیوع اعتیاد در ایران مواجه هستیم. آمارگیری سال 1380 وزارت بهداشت با همکاری UNODC نشان داد که سه میلیون 761 هزار مصرف کننده مواد در ایران وجود دارد.در این بین جوانان به عنوان جامعه هدف این آفت قرار گرفته است، چون جوانان فعال‏ترین و پویاترین نیروهای هر جامعه محسوب می شوند.حل مسائل‏ کشور،تداوم پویایی آن و رسیدن به جامعهء سالم و مطلوب نیازمند داشتن نیروهای‏ سالم،بانشاط و فعال است.به همین منظور هر کشور سعی می‏کند در برنامه‏ریزی‏های‏ کلان خود با سرمایه‏گذاری در ابعاد چهارگانهء جامعه(نظام فرهنگی،نظام اجتماعی، نظام سیاسی و نظام اقتصادی)به پرورش نیروهای جوان و حفظ نشاط و شادابی آن‏ها بپردازد و از این طریق ضمن جلوگیری از اختلال در کارکردهای جامعه،موجبات‏ تداوم سلامت نسل‏های جامعه را فراهم کند.اعتیاد ضمن تهدید جدی سازنده‏ترین و پویاترین نیروهای جامعه یعنی جوانان،سلامت،انسجام و پیشرفت جامعه را نیز به خطر می‏اندازد و نظم‏های جامعه را ، مختل می‏کند.

عوامل متعددی در پیدایش پدیده مصرف مواد محرک، داروهای روانگردان و مخدر دخالت دارد. از طرفی به علت عدم انجام پژوهش های همه گیرشناسی در مورد این پدیده مشکل ساز، آمار و ارقام دقیقی از شیوع مصرف این مواد در کشور وجود نداشته و از طریق دیگر به علت عدم همکاری صادقانه افراد جامعه در دادن اطلاعات در مورد مصرف مواد در خود و خانواده و اطرافیان، مشکلات مختلفی در سر راه پژوهش در این زمینه وجود دارد که طراحی و اجرای این گونه مطالعات را با پیچیدگی ها و مشکلات خاصی روبرو می کند. با این وجود، لزوم بررسی علمی و حتی الامکان دقیق وضعیت فعلی مصرف مواد در سطح کشور روشن است. متأسفانه ایران نیز از این بلای خانمانسوز در امان نبوده است.ایران،شاید بیشتر به‏ دلیل موقعیت جغرافیایی آن یعنی همجواری با کشورهای تولید کنندهء عمدهء موادّ مخدّر نظیر پاکستان و افغانستان و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت موادّ مخدّر از آسیا به اروپا،با مشکلات فراوانی مواجه بوده است.پس از پیروزی انقلاب اسلامی،در حالی که شرایط ویژهء اقتصادی را پشت سر می‏گذاشت،میلیاردها ریال صرف مبارزه با قاچاق موادّ مخدّر و ایجاد موانع در مرزهای خود با افغانستان کرد تا سدّ راه قاچاق موادّ مخدّر به‏ داخل کشور شود.

مواد مخدر

اصطلاحاً مواد مخدر به کلیه مواد طبیعی و شیمیایی گفته می شود که اعتیادآور باشد. بعضی از این مواد تخدیر کننده نبوده، بلکه ممکن است ایجاد تحرک و توهم نمایند. به طور کلی مواد مخدر به موادی اطلاق می گردد که مصرف آنها در انسان حالاتی غیر عادی ایجاد نماید. این حالات که عموماً لذت بخش هستند، به صورت موقت و کاذب ایجاد می گردد. بروز همین حالات و کیف و لذت پس از اولین مصرف که در بعضی موارد فقط به علت کنجکاوی مبادرت به آن می گردد باعث تداوم مصرف و اعتیاد می شود. این مواد در فرهنگ پلیس به مواد افیونی یا مکیفها معروف بودند ولی امروزه در زندان ها لفظ مکیفها فقط برای قرص های آرام بخش و روانگردان استفاده می شود. به طور خلاصه مواد مخدر موادی هستند که مصرف آنها در انسان حالت لذت و خوشی کاذبی به وجود می آورد و وابستگی جسمی و روانی ایجاد نماید

اعتیاد

واژه اعتیاد، که در لغت به معنای عادت کردن یا خوی کردن به چیزی آمده است[2] تعاریف زیادی از سوی دانشمندان یا سازمان‏ها درمورد آن ذکر شده است. یکی از کامل‏ترین آن‏ها تعریفی است که کارشناسان تشخیص داروهای اعتیادآور سازمان ملل متحد در سال 1950 بر آن توافق کرده‏اند و آن عبارت است از: مسمومیت حاد یا مزمنی که به حال شخص یا اجتماع زیان‏بخش بوده، از طریق استعمال داروی طبیعی یا صنعتی ایجاد می‏شود و دارای ویژگی‏های ذیل است:

1- وجود یک تمایل و نیاز شدید به ادامه استعمال دارو و به دست آوردن آن از هر طریقی که ممکن باشد.

2-وجود یک علاقه شدید به ازدیاد مداوم میزان مصرف دارو

3- وجود وابستگی روانی و جسمانی به آثار دارو، به طوری‏که در اثر عدم دست‏رسی به آن، علایم وابستگی روانی و جسمانی در فرد معتاد هویدا می‏شود.

براساس این تعریف، معتاد به کسی گفته می‏شود که در اثر استعمال مداوم دارو، بدنش مقاومت پیدا کرده و در نتیجه، اگر مصرف‏کننده بخواهد همان اثرات قبلی مصرف دارو را داشته باشد، باید مقدار بیش‏تری از آن ماده را مصرف کند و در صورت محرومیت از آن، اختلالات روانی و فیزیکی در او ایجاد می‏شود.

همچنین می توان گفت اعتیاد به مواد مخدر مسمومیت حاد یا مزمنی است که مضر به حال شخص و اجتماع می باشد و زائیده مصرف دارویی طبیعی یا صنعی به شمار می رود و خصوصیات این حالت عبارتند از، اول: وجود یک تمنا و احتیاج به ادامه استعمال دارو و به دست آوردن آن به هر طریقی که ممکن باشد.

دوم: وجود یک علاقه شدید یا یک گرایش به ازدیاد میزان مصرف دارو که به نام فزون طلبی مشهور است.

سوم: یک وابستگی روانی و جسمی به آثار داروهای اعتیادآور بدین نحو که وقتی دارو به معتاد نرسد اثرات روانی و جسمی که به آثار قطع دارو مسوم است در وی ظاهر می گردد.

در تعریف دیگر از اعتیاد آمده است حالتی از مسمومیت دائم یا متناوب،که با تداوم مصرف طبیعی یا مصنوعی‏ مواد مخدر ایجاد می‏شود و در آن نیاز یا میل شدید(برای مثال اجبار)و...به افزایش‏ مقدار مصرف‏و نشانه‏هایی از مقاومت،اجتناب و ترک وجود دارد که همیشه با وابستگی فیزیکی و روانی مصرف مواد همراه است.

اعتیادبه دو دسته تقسیم می شود:

1- اعتیاد مجاز: وابستگی و تداوم در مصرف مواد طبیعی یا مصنوعی‌ای که به عنوان دارو شناخته شده و شامل بسیاری از مواد دارویی به ویژه آرام بخش‌ها و خواب‌آورها می شوند. این مواد با تجویز پزشک و یا اغلب خودسرانه مصرف می‌گردند

2- اعتیاد غیرمجاز: وابستگی افراد به مصرف همیشگی مواد و بهره‌گیری از عواملی که بنابر قوانین کشوری یا بین‌المللی (شرعی و مدنی) غیرمجاز شناخته می شوند را اعتیاد غیرمجاز نامند. این امر در نتیجه ناپسند بودن مظاهر اعتیاد از دیدگاه‌های مختلف پزشکی، بهداشتی، روانی، اجتماعی و ... است.

اعتیاد

مواد مخدر

اعتیاد

مطالب مشابه :

آسیب های اجتماعی چیست؟

جامعه شناسی جوانان

آسیب اجتماعی خودکشی

اعتیاد

ستوده ، هدایت اله، آسیب شناسی اجتماعی

چت‌درمانی، روشی تازه در درمان‌های روان‌شناختی