سفارش به حرمت همسایه در کلام معصومین (ع) - روایت در خصوص حرمت همسایه
سفارش به حرمت همسایه در کلام معصومین (ع)
حدیث (1) امام صادق علیه السلام :
حُسنُ الجِوارِ یُعَمِّرُ الدِّیارَ وَیَزیدُ فِى العمارِ؛
خوش همسایگى شهرها را آباد و عمرها را زیاد مى کند.
کافى، ج2، ص667، ج8
حدیث (2) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إِن أَحبَبتُم أَن یُحِبَّکُمُ اللّه وَرَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائتُمِنتُم وَاصدُقوا إِذا حَدَّثتُم وَأَحسِنوا جِوارَ مَن جاوَرَکُم؛
اگر مى خواهید که خدا و پیغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند رد کنید و چون سخن گویید راست گویید و با همسایگان خود به نیکى رفتار نمایید.
نهج الفصاحه، ح 554
حدیث (3) امام على علیه السلام :
وَالجِوارُ أَربَعونَ دارا مِن أَربَعَةِ جَوانِبِها؛
تا چهل خانه از چهار طرف همسایه به شمار مى آیند.
خصال، ص 544
حدیث (4) امام على علیه السلام :
سَل عَنِ الرَّفیقِ قَبلَ الطَّریقِ، وَعَنِ الجارِ قَبلَ الدّارِ؛
قبل از مسافرت ببین همسفرت کیست و پیش از خرید خانه ببین همسایه ات کیست.
نهج البلاغه، نامه 31
حدیث (5) امام سجاد علیه السلام :
أَمّا حَقُّ جارِکَ فَحِفظُهُ غائِبا وَ إِکرامُهُ شاهِدا وَنُصرَتُهُ إِذا کانَ مَظلوما وَلا تَتَّبِع لَهُ عَورَةً فَإِن عَلِمتَ عَلَیهِ سوءً سَتَرتَهُ عَلَیهِ وَإِن عَلِمتَ أَنَّهُ یَقبَلُ نَصیحَتَکَ نَصَحتَهُ فیما بَینَکَ وَبَینَهُ وَلا تُسَلِّمهُ عِندَ شَدیدَةٍ وَتُقیلُ عَثرَتَهُ وَتَغفِرُ ذَنبَهُ وَتُعاشِرُهُ مُعاشَرَةً کَریمَةً؛
اما حق همسایه ات این است که درغیاب اوآبرویش راحفظ کنى و درحضورش او را احترام نهى. اگر به او ظلمى شد یاریش رسانى، دنبال عیب هایش نباشى، اگر بدى از او دیدى بپوشانى، اگر بدانى نصیحت تو را مى پذیرد او را در خفا نصیحت کنى، در سختى ها رهایش نکنى، از لغزشش درگذرى، گناهش را ببخشى و با او به خوبى و بزرگوارى معاشرت کنى.
خصال، ص 569
حدیث (6) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
فى حُقوقِ الجارِ ـ : إِنِ استَغاثَکَ أَغَثتَهُ وَإِنِ استَقرَضَکَ أَقرَضتَهُ وَإِنِ افتَقَرَ عُدتَ عَلَیهِ وَإِن أَصابَتهُ مُصیبَةٌ عَزَّیتَهُ وَإِن أَصابَهُ خَیرٌ هَنَّتَهُ وَإِن مَرِضَ عُدتَهُ وَإِن ماتَ اتَّبَعتَ جِنازَتَهُ وَلا تَستَطِل عَلَیهِ بِالبِناءِ فَتَحجُبَ عَنهُ الرّیحَ إِلاّ بِإِذنِهِ... ؛
درباره حقوق همسایه فرمودند: اگر از تو کمک خواست کمکش کنى، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهى، اگر نیازمند شد نیازش را برطرف سازى، اگر مصیبتى دید او را دلدارى دهى، اگر خیرى به او رسید به وى تبریک گویى، اگر بیمار شد به عیادتش روى، وقتى مرد در تشییع جنازه اش شرکت کنى، خانه ات را بلندتر از خانه او نسازى تا جلوى جریان هوا را بر او بگیرى مگر آن که خودش اجازه دهد... .
مسکّن الفؤاد، ص 105
حدیث (7) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
ما آمَنَ بى مَن باتَ شَبعانَ وَجارُهُ طاوِیا، ما آمَنَ بى مَن باتَ کاسیا وَجارُهُ عاریا؛
به من ایمان نیاورده است آن کس که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد. به من ایمان نیاورده است آن کس که شب پوشیده بخوابد و همسایه اش برهنه باشد.
مستدرک الوسائل، ج8، ص429، ح9897
حدیث (8) امام کاظم علیه السلام :
لَیسَ حُسنُ الجِوارِ کَفُّ الذىوَلکِن حُسنُ الجِوارِالصَّبرُعَلَى الذى؛
خوش همسایگى تنها این نیست که آزار نرسانى، بلکه خوش همسایگى این است که در برابر آزار و اذیت همسایه صبر داشته باشى.
تحف العقول، ص 409
حدیث (9) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
لایَدخُلُ الجَنَّةَ عَبدٌ لا یَأَمَنُ جارُهُ بَوائِقَهُ؛
کسى که همسایه از شرش در امان نباشد به بهشت نمى رود.
نهج الفصاحه، ح 2532
حدیث (10) امام صادق علیه السلام :
مَن لَهُ جارٌ وَیَعمَلُ بِالمَعاصى فَلَم یَنهَهُ فَهُوَ شَریکُهُ؛
هر کس همسایه اى را داشته باشد که گناه مى کند ولى او را نهى نکند، شریک در گناه اوست.
ارشادالقلوب، ج1، ص183
حدیث (11) امام على علیه السلام :
اِنَّ لِلّدارِ شَرَفا وَ شَرَفُهَا السّاحَةُ الواسِعَةُ وَ الخُلَطاءُ الصّالِحونَ وَ اِنَّ لَها بَرَکَةً وَ بَرَکَتُها جَودَةُ مَوضِعِها وَسَعَةُ ساحَتِها وَ حُسنُ جِوارِ جیرانِها؛
خانه را شرافتى است. شرافت خانه به وسعت حیاط (قسمت جلوى خانه) و هم نشینان خوب است. و خانه را برکتى است، برکت خانه جایگاه خوب آن، وسعت محوطه آن و همسایگان خوب آن است.
مکارم الاخلاق، ص 125
حدیث (12) امام على علیه السلام :
زَکوةُ الیَسارِ بِرُّ الجیرانِ وَ صِلَةُ الرحامِ؛
زکاتِ رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم است.
غررالحکم، ح 5453
حدیث (13) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
صِلَةُ الرَّحِمِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ حُسنُ الجَوارِ یَعمُرانِ الدّیارَ وَ یَزیدانَ فِى العمارِ؛
صله رحم ، خوش اخلاقى و خوش همسایگى، شهرها را آباد و عمرها را زیاد مى کند.
نهج الفصاحه، ح 1839
حدیث (14) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
حَسِّنوا أَخلاقَکُم وَالطُفوا بِجیرانِکُم وَأکرِموا نِساءَ کُم تَدخُلُوا الجَنَّةَ بِغَیرِ حِسابٍ؛
اخلاق خود را نیکو کنید و با همسایگان خود مهربان باشید و زنان خود را گرامى بدارید تا بى حساب وارد بهشت شوید.
التوحید، ص 127
حدیث (15) امام على علیه السلام:
شیعَتُنَا المُتَباذِلونَ فى وِلایَتِنا، اَلمُتَحابّونَ فى مَوَدَّتِنا اَلمُتَزاوِرونَ فى اِحیاءِ اَمرِنا اَلَّذینَ اِن غَضِبوا لَم یَظلِموا وَ اِن رَضوا لَم یُسرِفوا، بَرَکَةٌ عَلى مَن جاوَروا سِلمٌ لِمَن خالَطوا؛
شیعیان ما کسانى اند که در راه ولایت ما بذل و بخشش مى کنند، در راه دوستى ما به یکدیگر محبت مى نمایند، در راه زنده نگه داشتن امر و مکتب ما به دیدار هم مى روند. چون خشمیگین شوند، ظلم نمى کنند و چون راضى شوند، زیاده روى نمى کنند، براى همسایگانشان مایه برکت اند و نسبت به هم نشینان خود در صلح و آرامش اند.
کافى، ج 2، ص 236، ح 24
حدیث (16) امام صادق علیهالسلام :
اَلمَکارِمُ عَشرٌ ، فَإنِ استَطَعتَ أن تَکونَ فیکَ فَلتَکُن... : صِدقُ الَبسِ ، وَصِدقُ اللِّسانِ ، وَأداءُ الأمانَةِ ، وَصِلَةُ الرَّحِمِ ، وَإقراءُ الضَّیفِ ، وَ إطعامُ السّائِلِ ، وَالمُکافاةُ عَلىَ الصَّنائعِ ، وَالتَّذَمُّمُ لِلجارِ ، وَالتَّذَمُّمُ لِلصّاحِبِ ، وَرَأسُهُنَّ الحَیاءُ؛
مکارم ده تاست : اگر مى توانى آنها را داشته باش ... : استقامت در سختى ها، راستگویى، امانتدارى، صله رحم ، میهمان نوازى، اطعام نیازمند، جبران کردن نیکى ها، رعایت حق و حرمت همسایه، مراعات حق و حرمت رفیق و در رأس همه، حیا.
غررالحکم، ج6، ص441، ح10926
گردآوری دین و اندیشه برگزیده ها