انواع سرم های تزریقی

سرمها جز مواد دارویی هستند که دارای ترکیبات متفاوت بوده و هر کدام از آنها برای بیماری خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. سرمها دارای ترکیبات آمینو اسیدی ، کربوهیدراتی ، الکترولیتی و ... هستند.

اطلاعات اولیه
محلولهای نگهدارنده یا چند الکترولیتی جانشین الکترولیت ، آب و نیازهای خارج سلولی روزانه هستند. چنین محلولهایی ممکن است جهت جانشین کردن الکترولیتها و آب از دست رفته از طریق اسهال و استفراغ بکار روند. با تزریق این فرآورده‌ها ، جایگزینی خارج سلول طی دو روز حاصل می‌گردد. مصرف بیش از حد سبب تجمع سدیم و حجم آب اضافی در بدن ، ادم ریوی و نارسایی قلب می‌شود. محلولهای هیپرتونیک در درمان مسمومیت با آب و افزایش حجم آب خالص بکار می‌روند. به هنگام بروز عوارض رفتاری مثل خواب آلودگی ، گیجی و اختلال هوشیاری پس از عمل جراحی در سالمندان باید به مسمومیت با آب مشکوک شد.
سرم آمینو اسیدی
گروه درمانی این سرم تغذیه تزریقی و ماده کالری‌زا می‌باشد. اشکال دارویی آن به صورت آمینو اسید 5 درصد و 10 درصد است. ترکیبات آن شامل اسیدهای آمینه ضروری و غیر ضروری ، نیتروژن و الکترولیتها می‌باشد. موارد مصرف به صورت زیر می‌باشد. آنسفالوپاتی کبدی در بیماران مبتلا به سیروز یا هپاتیت ، تغذیه حمایتی ، تکمیل و حفظ پروتئین بدن از راه تزریق وریدی برای تامین متابولیسم طبیعی و در مواردی که جذب معده‌ای - روده‌ای مختل باشد. مصرف همزمان اسیدهای آمینه با تتراسیکلین ممکن اثرات حفظ کننده پروتئینها را کاهش دهد.
سرم دکستران
گروه درمانی این سرم به عنوان جانشین شونده پلاسمای خون است. ترکیبات آن شامل دکستروز یا کلرورسدیم می‌باشد. افزاینده سریع الاثر حجم پلاسما ، اثر کلوئیدی اسموتیک دارد که مایعات را از فضای بینابینی به داخل عروق کشیده و باعث افزایش حجم خون می‌شود. "دکستران 40" چسبندگی اریتروسیتها را کم کرده و باعث کاهش چگالی خون می‌شود. این سرم در درمان کمکی شوک ناشی از خونریزی ، سوختگی و جراحی بکار رفته و مقدار تجویز دارو بستگی به میزان مایعات از دست رفته و غلظت خون دارد. دکستران در موارد ادم ریوی و در بیماران کلیوی نباید مصرف شود.
سرم کربوهیدراتی
کربوهیدراتها منابع کالری هستند و گروه درمانی این سرم تامین کننده نیاز غذایی می‌باشد. در درمان موقتی نارسایی گردش خون و شوک ، زمانی که سایر فرآورده‌های افزاینده حجم پلاسما در دسترس نباشد، در ادم مغزی ، بیماری کلیوی استفاده می‌شود. مواد این سرم به سرعت متابولیزه شده و منبع کالری و مایعات در بیمارانی که قادر به مصرف کافی آنها از دهان نیستند، می‌باشد. مصرف این سرم ممکن است منجر به کاهش ویتامینهای گروه b شود، این سرم در کومای دیابتی منع مصرف دارد.
سرم اینترالیپید
گروه درمانی این سرم ، محلول غذایی برای تغذیه تام وریدی می‌باشد. این دارو که از روغن لوبیای سویا یا آفتابگردان تهیه می‌شود، مخلوطی از تری‌گلیسریدهای خنثی و عمدتا اسیدهای چرب است. این فرآورده‌ها پس از متابولیزه شده به عنوان منبع انرژی در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین افزایش تولید گرما ، کاهش کسر تنفسی و افزایش مصرف اکسیژن را موجب می‌شود. این دارو در موارد کمبود اسیدهای چرب استفاده می‌شود.
سرم مانیتول
این دارو در درمان خیز مغزی برای کاهش فشار داخل جمجمه در مواردی که سایر اقدامات موفقیت آمیز نبوده‌اند برای کاهش فشار داخل چشم یا برای آماده کردن بیمار برای جراحی داخل چشم ، برای تسریع دفع ادراری مواد سالیسیلات ، باربیتورات و لیتیم و جلوگیری از آسیب کلیوی ناشی از این داروها و برای اندازه‌گیری سرعت فیلتراسیون گلومرولی کلیه‌ها استفاده می‌شود. این دارو اسمولاریته پلاسمای خون را بالا برده و در نتیجه موجب افزایش جریان آب از بافتها به داخل مایع میان بافتی می‌شود. این سرم موجب افزایش دفع ادرار می‌شود.
سرم رینگر لاکتات
گروه درمانی این سرم الکترولیت و جانشین شونده پلاسما است. این سرم چند الکترولیتی است و شامل سدیم ، پتاسیم ، کلسیم ، کلر و لاکتات می‌باشد. رینگر لاکتات یک محلول یونی است که حجم خون را افزایش داده و تعادل آب و الکترولیتها را برقرار می‌سازد. یون لاکتات موجود در این فرآورده که به سرعت به یون بی‌کربنات متابولیزه می‌شود، در تنظیم تعادل اسید - باز دخالت دارد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته ، برقراری تعادل مجدد آب و الکترولیت بدن به خصوص قبل و پس از جراحی مصرف می‌شود.
سرم کلرور سدیم
گروه درمانی این سرم ، الکترولیت است و ترکیبات آن شامل سدیم و کلراید و ph محلول 7 - 4.5 می‌باشد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیت در صورت کم بودن سدیم به دلیل از دست رفتن الکترولیتها بکار می‌رود. در بیمارانی که قادر به مصرف مایعات و غذا از راه دهان نیستند محلولهای هیپرتونیک به صورت تزریق وریدی همراه با محلولهای قندی مصرف می‌شود. تزریق وریدی این سرم به عنوان حلال بعضی داروها بکار می‌رود.
سرم ژلاتین تعدیل یافته (هماکسل)
گروه درمانی این سرم ، حجیم کننده پلاسما می‌باشد. این محلول حجیم کننده پلاسما در موارد شوک ناشی از کاهش حجم خون به علت خونریزی ، سوختگی ، التهاب لوزالمعده ، از دست رفتن آب و الکترولیتها در اثر استفراغ و اسهال مداوم ، بیماریهای غده فوق کلیوی و کلیه‌ها و اغمای دیابتی مصرف می‌شود. این سرم محلول حامل برای انسولین است و مورد منع مصرف کامل این دارو گزارش نشده است.

سرم درمانی

اهداف سرم درماني:
به منظور تامين نياز آب و الكتروليتهاوتامين مواد غذايي مورد مورد نياز بدن و همچنين دسترسي به وريد در صورت بد حال بودن بيمار از سرم به عنوان k.v.o يعني (باز نگه داشتن رگ )استفاده مي شود.
سرم 3/1و 3/2(قندي نمكي )دكستروز سالين d.s
اين سرم تركيبي از قند و نمك است كه 33/3%نمك(دكستروز)و3%هم كلريد سديم دارد .كه به منظور تامين انرژي مورد نياز بيمار و جبران كمبود حجم مايعات و برقراري جريان ادراربه منظور باز نگه داشتن رگ به عنوان k.v.o و همچنين موثر در مسموميتهااستفاده مي شود.
سرم قندي(دكستروز 5%)5%قند بقيه آب است دكستروز واتر به منظور k.v.o استفاده مي شود و كمك به دفع مواد زايد توسط كليه ها؛ كمك به تامين انرژي مورد نياز بدن استفاده مي شود.
كلرو سديم 9%يا سرم نمك يا نرمال سالين يا سرم فيزيولوژي
الف-غير قابل تزريق ب-قابل تزريق
الف-سرم كلروسديم9%غير قابل تزريق كه به منظور شستشوي زخم ها ازجمله زخم بستر (به علت بي حركتي بدن ايجاد مي شود )(زخم بد سور)استفاده مي شود
ب-سرم كلروسديم 9%قابل تزريق كه به منظور جبران كمبودحجم مايعات بدن ؛ جبران كمبود خمن و همچنين به عنوان بالا بردن فشار خون و به منظور حل كردن دارو به جاي آب مقطر وبه منظور شستشويزخم هااز اين سرم استفاده مي شود.

سرم رينگر:
درموارد اورژانس از جمله خونريزيها؛سوختگيها؛برق گرفتگي وهمچنين موارد شوك و اسهال و استفراغ شديد به منظور جبران كمبود حجم مايعات و الكتروليتهاي مورد نياز بدن از جمله سديم و پتاسيمو كلسيم وكلراز اين سرم استفاده مي شود. وهمچنين به منظور بالا بردن فشار خون و كم آبي استفاده مي شود.

انواع ست سرم
1-ست معمولي 2-ست خون 3-ميكروست
ميكرو ست براي تنظيم دقيقترقطرات سرم در كودكان و نوزادان استفاده مي شود.هر 60قطره ميكروست 1ccاست ولي در ست معمولي هر 15 قطره cc1است.

اسكالپ وين:
اسكالپ وين براي بيماران سرپاييو يا بچه ها ويا بيماران بد رگ استفاده مي شود.

سرم دكستروز (قندي)

5% 10% Dextrose / Glucose intravenous infusion 50ml/100ml/250ml/500ml/1000ml

اهداف سرم درماني:به منظور تامين نياز اب و الكتروليت و تامين روند غذايي مورد نياز بدن و همچنين دسترسي به عنوان به وريد در صورت بدحال بودن بيمار از سرم به عنوان k.v.o استفاده ميشود.سرمها جزو مواد دارويي هستند كه داراي تركيبات متفاوتي بوده وهركدام از انها براي بيماري خاصي مورد استفاده قرار ميگيرند سرمها داراي تركيبات امينواسيدي,كربوهيدراتي,الك تروليتي و... هستند.محلولهاي نگه دارنده يا چند الكتروليتي جانشين الكتروليت و اب و نيازهاي خارج سلولي روزانه هستند چنين محلولهايي ممكن است جهت جانشين كردن الكتروليتها و اب از دست رفته از طريق اسهال و استفراغ بكار ميروند. با تزريق اين فراورده ها جايگزيني خارج سلولي طي دوروز حاصل ميگردد.مصرف بيش از حد سبب تجمع سديم و حجم اب اضافي در بدن,ادم ريوي ونارسايي قلبي ميشود محلولهاي هيپرتونيك در درمان مسموميت با اب و افزايش حجم اب خالص به كار ميبرند به هنگام بروز عوارض رفتاري مثل خواب الودگي , گيجي و اختلالات هوشياري پس از عمل جراحي در سالمندان بايد به مسموميت

با اب مشكوك شد . سرم قندي دكستروز 5% قند و بقيه اب است دكستروزواتر به منظور k.v.o استفاده ميشود و كمك به دفع مواد زايد توسط كليه ها وتامين انرژي مورد نياز بدن استفاده ميشود.دكستروز 5% هيچ الكتروليتي ندارد زماني كه انسان نمي تواند به صورت خوراكي مايعات دريافت كند يا دچار افت قند خون است مصرف ميشود دكستروز را ميتوان در كنار سالين به عنوان منبع تامين انرژي در درمان اسهال به كار برد . گروه درماني اين سرم به عنوان جانشين شونده پلاسماي خون است تركيبات ان شامل دكستروز يا كلروسديم است افزاينده سريع الاثر حجم پلاسما اثر كلوييدي اسموتيك دارد كه مايعات را از فضاي بينابيني به داخل عروق كشيده وباعث افزايش حجم خون مي شود ودكستران 40% چسبندگي اريتروسيتها را كم كرده و باعث كاهش چگالي خون ميگردد در درمان كمكي شوك ناشي از خونريزي , سوختگي و جراحي به كار رفته ومقدار تجويز دارو بستگي به ميزان مايعات از دست رفته و غلظت خون دارد دكستران در موارد ادم ريوي وبيماران كليوي نبايد استفاده شود در دسته بندي دارويي , دكستروزها جزو كربوهيدراتها هستند ودر دسته بندي درماني تركيب غذايي محصول حاوي كالري و جا يگزين كننده حجم مايعات است.

موارد مصرف:جايگزين كردن مايعات و مكمل كالري در بيماران كه نمي توانند مصرف خوراكي كافي داشته باشند يا درانجام اين عمل محدوديت دارند در بزرگسالان و كودكان دوز دارو به نياز فرد به مايعات و كالري بستگي دارد انفوزيون محلول 2.5% يا 5% را به صورت محيطي و انفوزيون داخل وريدي محلول 10% يا 20% را در مواقعي كه نياز به مايع كمتر است, به صورت مركزي تجويز ميشود محلول 50% را براي درمان هيپو گليسمي ناشي از انسولين تجويز ميكنند.

محلول 2.5% را براي درمان هيپوگليسمي در نوزادان يا اطفال بزرگتر مورد استفاده قرار ميدهند محلولهاي 10 تا 70 درصد معمولا با ديگر محلولها بويژه محلولهاي امينواسيدي مخلوط و رقيق و از طريق يك وريد مركزي تجويز ميشود. دكستروز يك منبع سريعا متابوليزه كالري و مايعات در بيماراني است كه جذب دهاني ناكافي دارند در هنگامي كه سطح گلوكز خون افزايش ميابد, دكستروز مي تواند از دست دادن پروتئين و نيتروژن بدن را كاهش دهد و رسوب گليكوژن را تسريع و از كتوز جلوگيري كند به شرطي كه به ميزان كافي تجويز شود.همچنين دكستروز ميتواند ديورز ايجاد كند دوزهاي دكستروز تزريقي تحت اثر اكسيداسيون به دي اكسيد كربن و اب تبديل ميشوند محلول 5% ايزوتونيك است و به صورت محيطي تجويز ميشود انفوزيونهاي دكستروز غليظ شده جذب كالري را افزايش ميدهند در حالي كه حجم مايع را زياد بالا نميبرند انها در صورت تجويز محيطي مي توانند تحريك كننده باشند محلولهاي با غلظت بيش از 10% فقط بايد از طريق سوند داخل وريد مركزي تجويز شوند.
موارد احتياط :در صورتي كه سطح گلوكز خون در بيماران با كوماي ديابتيك بيش از حد بالا باشد ,كنتراانديكه است .محلولهاي غليظ در بيماران با هموراژي داخل جمجمه يا داخل نخاعي ,در بيماران دهيدراته يا سندرم قطع مصرف الكل و در بيماران با دهيدراتاسيون شديد ,اتوري ,كوماي كبد يا سندرم سوئ جذب گلوكز, گالاكتوز نبايد مصرف شود .در بيماران با بيماريهاي قلبي يا ريوي ,هيپرتانسيون ,نارسايي كليه ,انسداد مجاري ادراري يا هيپوولمي بايد با احتياط مصرف شود .
چنانچه تجمع بيش از حد مايع يا محلول در طول درمان رخ داد ,بايد وضعيت بيمار را ارزيابي كردويك درمان مناسب تصحيح كننده انجام داد .سرعت انفوزيون را كاهش و در
صورت لزوم ,دوز انسولين را تنظيم كرد

بايد از بزرگترين وريد محيطي در دسترس براي تزريق استفاده كرد و سوزن كاتتر را به خوبي در ان جاگذاري كرد .هر چند اگر محلول هيپرتونيك دكستروز از طريق وريد محيطي تزريق شود,شايد ترومبوز ايجاد كند ,بنابراين انرا از راه وريد مركزي تجويزمي كنيم .ازتجويز سريع بايد خودداري كرد چرا كه ممكن است ايجاد هيپر گليسمي ,سندرم هيپر اسمولار يا گليكوزوري كند .

ممكن است اين دارو كاهش توليد وترشح انسولين از پانكراس ايجاد كند شايد براي پرهيز از اثرات ناخواسته روي توليد انسولين ,بيمار نياز به اضافه كردن انسولين از راه انفوزيون داشته باشد .

پتاسيم بايد به محلول دكستروز اضافه و به بيماراني كه فعاليت كليوي طبيعي دارند و در حالت ناشتا هستند تجويز شود .

به دقت بايد جذب ,دفع ,ووزن بدن را بويژه در بيماران با اختلال فعاليت كليوي تحت نظر قرار داد چنانچه حين درمان تجمع بيش از حد مايع يا محلول رخ داد وضعيت بيمار را بايد ارزيابي كرد ودرمان تصحيح كننده مناسب براي بيمار را انجام داد در صورت لزوم سرعت انفوزيون را كاهش ا دوز انسولين را بايد تنظيم كرد .

انواع سرم های تزریقی

مطالب مشابه :

فرق سرم با پلاسما

سرم لیپیدی خون؟

مایعات بدن و مایع درمانی یا سرم درمانی

فرق سرم با پلاسما

آیا قند سرم خون درصورت زیاد ماندن صفر و یا نزدیک به صفر می شودو در چه مدت زمانی این اتفاق می افتد

کراتنین

انواع سرم های تزریقی