تاريخچه شهر ياسوج

ياسوج

تاريخچه شهر ياسوج

در دهانه انبری صخره های زاگرس بزرگ و بر دامنه دنای هميشه سفيد پر برف, در لابلای جنگلهای تنومند و سرسبز بلوط و بن و کيکم شهر ياسوج قرار گرفته است. اين شهر که نامِ محلی آن ياسيج و مرکز استان کهگيلويه و بوير احمد است. در سال 1344 احداث گرديده و قبل از ايجاد شهر ياسوج در حدود شش کيلومتری جنوب شرقی آن شهرک قديمیِ تل خسرو, قرار داشته که زمانی مرکز طوايف باستانیِ بازرنگان بوده است و سابقه تاريخی آن متجاوز از دو هزار سال می باشد. اين شهرک قديمی در سال 1309 دوباره بازسازی و در سال 1323 مجدداً متروکه گرديد که به جز تپه ای خاک از آن اثر ديگری باقی نمانده است. شهر نوپای ياسوج درکنار رودخانه بشار در آغوش تپه های متعدد در ارتفاع 1870 متری از سطح دريا قرار گرفته, اين شهر که در سال 1344 فقط دارای يک خيابان اصلی بود, امروزه از گسترش و توسعه زيادی برخودار می باشد. در فصل زمستان برف زيادی در اين شهر مي بارد و اکثر نقاط و ارتفاعات اطراف آن برای مدتی طولانی پوشيده از برف باقی می ماند. که اين فرصت بسيار خوبی برای دوستداران ورزشهای کوهستانی بخصوص اسکی می باشد تا بخوبی از آن استفاده کنند. شهر ياسوج تاکنون بالغ بر 18 کيلومتر وسعت يافته است, يکی از مهمترين دلايل اين توسعه مرکزيت اداری و سياسی اين شهر می باشد که از سال 1342 مرکز فرمانداری کل کهگيلويه و بوير احمد بوده و سپس در سال 1355 به مرکزيت کل استان ارتقاء يافته است.

مراکز تاريخي و باستاني

تل خسروي

در نوشته هايي از جغرافيای قديمی، از محل فعلي شهر ياسوج، با عنوان «تل خسروي» ياد شده است. اين تل كه امروزه «تل خسرو» ناميده ميشود، تپه اي در جنوب شهر ياسوج است كه به فاصله اي كمتر از چند كيلومتري آن قرار دارد. به جز اين تل، تمامي آثار برجاي مانده در ياسوج كنوني، با گذشت زمان از بين رفته است. بر اساس روايتهاي محلي، كيخسرو كاخي بر سر اين تل يا تپه بنا نهاده بود كه «پرفسور گاوبه»، آثار آن را به صورت عمارتي با آجرهاي زرد چهارگوش و آجرهاي سرخ از نوع آجرهاي پل عليايي بهبهان (ارجان قديم) مشاهده كرده و اين مكان را به پيش از دوره هخامنشيان مربوط دانسته است. اين تل كه به هزاره سوم از ميلاد و سده نهم و دهم هجري قمري تعلق دارد، در 4 كيلومتري جنوب شهر ياسوج، در نزديكي روستاي تل خسرو واقع شده است. اين اثر با تل شهدا، قبرستان پاي چال، تپه دوم چنار، تل مهره اي و تپه ملاكانيه قابل مقايسه ميباشد. اين تپه از آثار پيش ازتاريخ ايران است كه در سده هاي نهم و دهم هجري، مردم اين مناطق به صورت روستايي زندگی می کردند .

تل مهره ای

تل مهره ای يكي از تپه هاي ماقبل تاريخ در استان است كه به هزاره سوم و چهارم پيش از ميلاد تعلق دارد. از نظر تاريخي، اين تل با ديگر تپه هاي تاريخي منطقه، به ويژه دم چنار، قابل مقايسه ميباشد. اين تل در يك كيلومتري شرق روستاي سقاوه ياسوج قرار گرفته است.

تپه دم چنار

محل قرار گرفتن اين تپه كه يكي از تپه هاي پيش از تاريخ است، در نزديكي روستاي دم چنار ياسوج است. اين تپه تاريخي به هزاره سوم و چهارم پيش از ميلاد تعلق دارد و از نظر تاريخي با ديگر تپه هاي منطقه، به ويژه تل مهره اي و تل خسرو توانايي برابری دارد .

جاذبه هاي طبيعي

كوه آب نهر

كوه آب نهر در فاصله 9 كيلومتري شمال شرقي ياسوج و در جنوب روستاي چشمه چنار با ارتفاع 3220 متر قرار گرفته است. اين كوه نيمه جنگلي از جنوب شرقي به كوه كاچيان متصل است. راه اتومبيل رو اردكان به ياسوج از دامنه شمالي اين كوه عبور می کند .

كوه بندگرد

كوه بندگرد به صورت نيمه جنگلي در فاصله 80 كيلومتري شمال غربي ياسوج قرار گرفته است. اين كوه با ارتفاع 2800 متر سرچشمه رودخانه مور زرد و رودخانه شهنيز ميباشد. اين كوه از شرق به كوه ماري و از غرب به كوه دالون چسبيده است.

چال كلاغ

اين کوه که به كوه چال كلاغ نام گرفته است در فاصله 14 كيلومتري شمال شرقي ياسوج واقع شده است. طول ارتفاع اين كوه 3531 متر و سرچشمه رودخانه ماربر و رودخانه مهريان و جوب خاله است . اين كوه در دماغه جنوب شرقي كوهستان دينار ( دنا ) قرار گرفته اشت .

رودخانه مارون

رودخانه مارون بيشترين مقدار آب استان را خارج مي‌كند . حوزه آبريز آن، قسمت غربي مناطق بويراحمد سفلي و قسمت اعظم طيبي و دشمن زياري را در بر مي‌گيرد. اين رود پس از عبور از دم لوداب، وارد مناطق دشمن زياري و طيبي مي‌شود و در مسير خود شعبه ‌هاي مهمي را دريافت مي‌كند و پس از عبور از ميان سوق و لنده از آخرين نقطه كهگيلويه به نام تنگ ‌تكاب مي‌گذرد و به سمت بهبهان و اهواز در استان خوزستان جريان مي‌يابد و به نام رود جراحي به خليج فارس مي‌ريزد. سرچشمه ‌هاي اين رود بويژه در دامنه كوه‌ ها برای گشت و گذار و تفريح بسيار جذاب و دلپذير می باشد .

رودخانه خرسان

اين رودخانه که به خرسان شهرت گرفته است, بزرگترين ريزابه رود كارون است و ازكوه هاي تنگ سرخ و كنه دوده سه در 43 كيلومتري جنوب شرقي ياسوج و 15 كيلومتري شمال غربي شهر اردكان فارس سرچشمه ميگيرد و به نام رودخانه بشار به سوي شمال غربي امتداد مييابد. اين رودخانه ضمن عبور از دره غربي كوه تنگ سرخ، روستاهاي بردزرد، تنگ مشكان و تنگ خشك را سيراب ميسازد. در يك كيلومتري غرب روستاي تنگ سرخ با رود تنگ سرخ يا محمود بيگي درهم مي آميزد و به دره ميان كوه هاي توپ عبدالله ( در قسمت شرق ) و پازنان ( در قسمت غرب) وارد ميشود. در مدخل دره مزبور روستاي ده تولي را مشروب ميكند و پس از آميختن با يك ريزابه شرقي با آب دره دلي صفدر و سپس با رود وزگ مخلوط ميگردد و از طريق دره شرقي كوه خركلون به سوي روستاي كلگه جاري ميشود . پس از عبور از روستاي سرتنگ، در 3 كيلومتري روستاي ده شيخ با آب دره آبزا در هم مي آميزد و بعد از عبور از روستاهاي ده كهنه و سرسور به روستاي دو راه ميرسد. در شرق روستاي اخير با رودخانه گرداب , كه از تنگ آبدوهي ميگذرد, مخلوط ميشود و به نام رودخانه گرم و گاه به نام رود خرسان به ناحيه لردگان در چهار محال و بختياري وارد ميشود. طول رودخانه خرسان 230 كيلومتر و طول ارتفاع سرچشمه آن از سطح دريا 2900 متر می باشد. سراسر اين رودخانه يكي از مناسب ترين مکانها براي انجام دادن ورزشهاي آبي می باشد.

هفت چشمه

در دهکده مارگون ، منطقه ای وجود دارد به نام هفت چشمه كه از آب آن ، آبشارهاي زيبا و ديدني به وجود آمده است . اين چشمه كه تقريبا در مركز اين دهکده واقع گرديده است ، موقعيت مناسبي براي ايجاد تفرجگاه دارد. اين چشمه در روزهاي تعطيل و به ويژه تابستان ، پذيراي تعداد زيادي از اهالي شهرستانهاي ياسوج ، لنده ، ميمند ، سي سخت و همچنين مسافراني از استانهاي فارس ، اصفهان و چهارمحال و بختياري می باشد.

آبشار بهرام بيگي(همراه عکس)

آبشار بهرام بيگی يکی ديگر از آبشارهای ناحيه جنوبي رشته كوه دنا و در حد فاصل پاتاوه و لوداب ، بهرام بيگي قرار گرفته است و با ارتفاع تقريبي حدود 30 متر جلوه اي از طراوت و زيبايي را به نمايش ميگذارد . اين آبشار در دل دشت هاي سرسبز و جنگل بلوط ناحيه لوداب بويراحمد مستقر می باشد .

غار نول

غار نول در كوه گل واقع در 20 كيلومتري منطقه سي سخت واقع گرديده است . غار نول با طول 80 متر داراي چند تالار پلكاني و انشعاب های مختلف و از لحاظ بررسي هاي زمين شناسي حايز اهميت می باشد. ارتفاع دهانه غار 3 متر است كه در برخي نقاط درون غار تا 20 متر تغيير ميكند. سقف و بدنه غار از سنگهاي آهكي اسماري و قنديلهاي زيبايي پوشيده شده و قطعات آب از اين قنديلها و سقف غار, چكه ميكند. در عمق غار چند چشمه وجود دارد كه آب زلال و خنكي از آنها جاري است. دخالت هاي انساني پيرامون چشمه سارها و قنات هاي اطراف اين غار بيانگر استفاده از غار در دوره هاي گذشته و اخير است . به نظر ميرسد اين غار در گذشته به عنوان پناهگاه موقتي مورد استفاده قرار گرفته است .

غار مس

غار مس در محل خونگاه آب سياه بويراحمد واقع گرديده است و دهانه هاي بسيار متعددي دارد. بررسي ها نشان ميدهند كه در روزگار ساسانيان ، از اين , غار مس و كبالت استخراج ميكردند و اكنون نيز در دست بررسي اداره معادن و فلزات می باشد .

اماکن زيارتي و مذهبي

بقعه امام زاده حسن

بقعه اين امام زاده در شمال شهر ياسوج بعد از روستاي مريواني قرار دارد و بنايي ساده است كه در كنار يك درخت سايه گستر و در ميانه قبرستاني ساخته شده است. در كنار اين اطاقك گلين، درخت سبز و پرشاخ و برگي سايه گسترده است كه آن را چش ميزه مينامند . ظاهراً درخت را نبريده اند و اين خود دليلي بر تقديس آن درخت و اعجاز امام زاده حسن مي باشد. چشمه اي نيز در كنار بقعه امام زاده كه معمولاً در زمستان يخ ميبندد، وجود دارد. يخهاي اين چشمه شصت روز پس از نوروز آب ميشود. مردم بومي زمان آب شدن يخ هاي چشمه را از روزگاران قديم مبداء كارهاي كشاورزي، باغداري و شباني و تقويم بومي براي زراعت و گله داري و حركت و كار و كوشش كشاورزي به حساب می آورند.

بقعه امام زاده قاسم

در روستاي گوشه واقع در شمال غرب ياسوج ، بقعه ساده اي وجود دارد كه به اعتقاد مردم مدفن امام زاده قاسم است كه در 15 كيلومتري ياسوج به بابا ميدان و در كنار رودخانه در زير درخت بلوطي از نظر ناپديد شده است . نقطه اي را كه امام زاده قاسم در آن ناپديد شده بلي هوشا مينامند. بلي به معناي بلوط و هوشا به معني حصار بلوط است. مردم بومي سنگي كه گويا امام زاده قاسم بر روي آن خوابيده ، مقدس مي شمارند و به آن زيارت و رازو نياز می کنند.

تاريخچه شهر ياسوج

مطالب مشابه :

شهرستان ياسوج

قدمت شهر ياسوج

شهرستان بوير احمد

شهر سي سخت

تاريخچه شهر ياسوج

یاسوج

سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد

استان کهگیلویه و بویراحمد