معروف کرخي

ایوب هاشمی
دکترای عرفان اسلامی

كتابنامه

الف)کتابها:

1.       ابن الجوزی، عبدالرحمن، تلبیس، ابلیس، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، 1368.

2.       ابن خلکان، وفیات الاعیان، دارصادر، بیروت، 1972.

3.       ابن‌الكربلائي، حافظ حسین، روضات الجنان و جنات الجنان : (مترجم)، محمدامین سلطان القرائی نشر: ستوده، تبریز، 1383.

4.       ابو سعید ابی الخیر، محمد بن منور، اسرار التوحید، به تصحیح دکتر محمد رضا شفیعی‌ کدکنی، آگاه تهران، 1376.

5.       الشیبی، کامل، الصله بین التصوّف و التشیع؛، مطبعه الزهرا، بغداد، 1383.

6.       انصاری، خواجه عبد الله، طبقات الصوفیه؛ به اهتمام عبد الحی حبیبی، کابل، 1431.

7.       انصاري، خواجه عبدالله، منازل السايرين، با ترجمه روان فرهادي، چاپ كابل، 1432.

8.       بیچاره بیدختی گنابادی، شیخ محمد حسن( صالح‌علیشاه)یاد نامه صالح، نشر حقیقت: تهران، 1382.

9.       تابنده گنابادي، سلطانحسين، قرآن مجيد و سه داستان اسرارآميز عرفاني، تهران، ناشر جواهریان، 1365.

10.    تابنده، سلطانحسین، نابغه علم و عرفان در قرن چهاردهم، نشر حقیقت: تهران، ۱۳۸۴.

11.     تابنده، علی، خورشید تابنده : شرح احوال و آثار حاج سلطانحسین تابنده گنابادی( رضا علیشاه)، نشر حقیقت: تهران، ۱۳۸۴.

12.    تهرانی، شيخ قاسم، معروف الکرخي؛ تلميذ الامام الرضا و استاذ العرفاء، تلخيص شده توسط عبدالحميد مرادي، دريافت شده از اينترنت.

13.    جامی، عبد الرحمن، نفحات الانس، به کوشش دکتر محمود عابدی، مؤسسه اطلاعات، تهران، 1375.

14.    حسینی تهرانی، محمد حسین، امام شناسی، ج 3 حكمت، تهران، چاپ اول، 1404 ق

15. حلي، ابومنصور جمال‌الدین، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، به همت: حسن زاده آملی، چاپ: یازدهم، موسسة النشر الاسلامي، 1384.

16.    خاوری، اسد اللّه، ذهبیه تصوف علمی، چاپ دوم، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران، 1383.

17.    خراساني، جواد، البدعه و التحریف، نشر: باختران، 1365.

18.    خسرو پناه، عبد الحسین تحليلي انتقادي از فرقه نعمةاللهيه گناباديه، كتاب نقد، شماره39، تابستان 1385.

19.    خسرو پناه، عبد الحسین، تحلیلی از تصوف با تأکید بر فرق ذهبیه، فصلنامه انتقادی، فکری و فرهنگی، ش 93.

20.     خوارزمی، کمال الدین حسین جواهر الاسرار و زواهر الانوار، (مصحح) محمدجواد شریعت، نشر: اساطیر. 1384

21.    خوئی، سید ابوالقاسم ، معجم رجال الحدیث، دريافت شده از اينترنت.

22.    حلبي، دکتر علي اصغر، جلوه‌هاي عرفان؛ چهره‌هاي عارفان، ط1، تهران: قطره، 1383ش

23.    دوانی، علی، مهدى موعود، ترجمه جلد سيزدهم بحار، مقدمه، تهران، درالکتب الاسلامیه، 1371.

24.    زرین‌کوب، عبد الحسین، جست و جو در تصوّف ایران؛، امیرکبیر، تهران، 1369.

25.    زرين کوب، دکتر عبدالحسين، ارزش و ميراث صوفيه، ط12، تهران: امبيرکبير، 1385ش.

26.    سجادي، دکتر سيد ضياء الدين، مباني عرفان و تصوف، ط6، تهران: سمت، 1376ش.

27.    سلطانی گنابادي، حاج میرزا محمد باقر، رهبران طریقت و عرفان محل نشر :تهران، حقیقت، 1361.

28.    سلمی، عبد الرحمن، طبقات الصوفیه، چاپ سوم، مکتبه الخاتجی، قاهره، 1406 ه. ق.

29.    سميعي، كيوان و منوچهر صدوقي سها، دو رساله در تاریخ جدید تصوف ایران ناشر: پاژنگ، 1375

30.    شاه نعمت الله ولی، سید نورالدین، ديوان، با مقدمه سعید نفیسی، مؤسسه انتشارات نگاه، ۱۳۷۴.

31.    شوشتري، سیدنورالله، احقاق الحق تهران:اسلاميه، 1377.

32.    شيخ، مفيد، الارشاد، قم، منشورات مكتبةبصيرتى، 1358.

33.    شیروانی، زین العابدین، حدیقه السیاحه، سازمان چاپ دانشگاه، تهران، 1348.

34.    شیمل، آنه ماری، شكوه شمس، سیرى در آثار و افكار مولانا ترجمه حسن لاهوتى 1367.

35.    شيرازي، محمدمعصوم؛ طرايق الحقايق، تصحيح محمد جعفر محبوب؛ تهران:كتابخانه سنايي1364.

36.    طبرسى، اعلام الورى‏ با علام الهدى‏، ط 3، تهران، دارالكتب الاسلامية، 1363.

37.    طبری، محمد بن جریر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج3، نشر بنیاد فرهنگ ایران، 1352.

38.    صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن بابویه القمی، عیون اخبار الرضا، موسسه الا علمی، بیروت، 1404.

39. طوسي، ابي نصر عبدالله بن علي السّراج، اللمع في التصوف،، به نقل از فرهنگ علوم عقلي، دكتر سيد جعفر سجادي، چاپخانه علي اكبر علمي، تهران، 1344 هـ. ش.

40.    عطّار نیشابوری، فرید الدین، تذکرة الاولیا؛، به تحقیق رینولد نیکلسون، بریل، لیدن، 1907.

41.    عمادشیرازی، مهدی، معروف کرخی ناموس تصوف نشر: راه نیکان، 1387.

42.    غني، قاسم، تاريخ تصوف در اسلام و تطورات و تحولات مختلفه آن از صدر اسلام تا عصر حافظ، چاپ مروي، تهران، 1375 هـ. ق.

43.    فرخي، علي، داستان عشق پیران ناشر: نخل دانش محل نشر:تهران، 1378.

44.    قشیری، عبد الکریم، رساله قشیریه؛، شرکه المطبخی البابی الحلبی، مصر، قاهره، 1379.

45.    قمی، سیدابوالفضل، حقيقه العرفان، تهران، باختران 1336.

46.    کاشانی، محمود، مصباح الهدایه؛عز الدین، به تصحیح جلال الدین همایی، سخایی، تهران، 1367.

47.    کربلایی، حسین، روضات الجنات و جنات الجنان، نشر ستوده، بی‌جا، 1383.

48.    كلينى، محمد بن یعقوب، الكافى، تهران، مكتبةالصدوق، 1381 ه'. ق.

49.    كيوان قزويني، عباسعلی، راز گشا، به اهتمام محمود عباسی، بدون ذکر ناشر، تهران، 1376.

50.    گنابادی، سلطان محمد، ولایت‌نامه، چاپ دوم، چاپخانه دانشگاه تهران، تهران، 1344.

51.    لینگز، مارتین، تصوف چیست، ترجمه مرضيه شنكايى و على مهدى زاده. نشر مدحت. تهران 1379.

52.    مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، ناشر:موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، 1383.

53.    مجلسی، محمد باقر، عین الحیات، ناشر :انتشارات نقش نگين، 1386.

54.    مدرسی محمد علی، ریحانة الادب، ج 5-6، کتابفروشی خیام، 1374..

55.    مرداني، محمد، مناظرات و مکاتبات (نامبرده با سلطان حسین تابنده) ناشر: سپهر آذين، 1385.

56.    مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، جلد 2، قم، انتشارات صدرا، 1380.

57.    مطهری، مرتضی،، خدمات متقابل اسلام و ایران، قم، انتشارات صدرا، 1381.

58.    معروف الحسني، هاشم تشيع و تصوف، مترجم سيد صادق عارف,نشر آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامي1369.

59.    مقدس اردبیلی، احمد بن محمد،، اثبات واجب قم، انتشارات دفتر تبلیغات‌ اسلامی چاپ اول، 1379

60.    موذن خراسانی، محمد علی، تحفه عباسی، تهران، انتشارات انس تک، 1381.

61.    نیکلسون، رینولد. ا، پیدایش و سیر تصوّف، ترجمه محمد باقر معین، توس، تهران، 1357

62.    واحدي، تقي، از كوی صوفیان تا حضور عارفان محل نشر:تهران – تهران، 1375.

63.    هجويري، ابوالحسن علي بن عثمان الجلّابي الغزنوي، کشف المحجوب، تحقيق و. ژوکوفسکي، با مقدمه قاسم انصاري، ط5، تهران: طهوري، 1376ش.

64.    همدانی، عین القضاه، تمهیدات، چاپ هفتم، نشر منوچهری، تهران، 1389.

65.    یافعی یمنی، ابومحمد عبدالله اسعد، تاریخ یافعی

66.    یعقوبی؛ ابن واضح اخباری، تاریخ یعقوبی [بی‌نا]، نجف، 1358ق.

ب)مقالات:

67.    حسن زاده آملی، حسن، نقش عرفای اسلام در احیای معارف اسلامی، نشریه: سوره، دوره اول، شماره 71، پاییز 1375.

68.    خسرو پناه، عبد الحسین، تحليلي انتقادي از فرقه نعمةاللهيه گناباديه، كتاب نقد، شماره39، صص 131-132.

69.    ذوالفقاری حسن «آرا و عقاید معروف کرخی». مجله مطالعات عرفانی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۴.

ج) لوح فشرده:

70.    لوح فشرده "جامع الاحادیث"مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نسخه جدید.

71.    لوح فشرده"معجم موضوعی بحارالانوار" مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نسخه جدید.

72.    لوح فشرده"نور الولایه" مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

[1] - این اسم را سلمی، ابونعیم اصفهانی، خطیب بغدادی و دیگران نیز بدین گونه ذکر کرده‌اند و تنها عبدالحسین شرف الدین، صاحب مراجعات، او را با معروف بن خربود یکی دانسته که شیخ قاسم طهرانی با نقل شرح حال معروف بن خربود، این احتمال را رد کرده و دلیل‌های دیگری را نیز در رد این ادعا می‌آورد. (شیخ قاسم طهرانی، معروف الکرخی /2).

[2] - نور الدین جامی، نفحات الانس، صفحه ۳۶، معصوم علی شاه طرائق الحقایق، ج ۲، ص۱۳۵ ـ ۱۳۳

[3] - اسدالله خاوری، ذهبیه تصوف علمی و آثار ادبی، ص ۱۷۱.

[4] - مشهور است که او کرخی بوده ولی مشخص نیست که آیا او در کرخ و همچنین در کدام کرخ، زاده شده است. خطیب بغدادی [و نیز ابن خلکان، وفیات5/232] وی را به کرخ بغداد، و سمعانی به کرخ باجدا، و یاقوت او را به کرخ جدان منسوب می‌دارند. ظاهرا کرخ، قبل از بنای بغداد موجود بوده است و می‌گوید که وجود دیرهایی در بغداد و اطراف این شهر، بر وجود مردم و سکونتشان در آنجا و قبل از بنای بغداد دلالت می‌کند، پس احتمال انتساب معروف کرخی به کرخ قبل از بنای بغداد که به احتمال زیاد یک قریه یا روستای کوچک مسیحی‌نشین نیز بوده است، بیشتر است. (طهرانی، معروف الکرخی /2).

[5][5][5] - عطار نیشابوری، تذکره الاولیا، صفحه123،قشیری، رساله قشیریه، ص231. محققین در اینکه خانواده وی غیرمسلمان بوده تاکید دارند، اما در بیان مذهب خانواده او، سه دسته شده‌اند: ۱. برخی به خاطر فارسی بودن «فیروزان»، او را زرتشتی دانسته‌اند. ۲. پدرش نصرانی بوده و اولین کسی که به آن تصریح کرده، قشیری و سپس ابن الجوزی است. ۳. خطیب بغدادی در تاریخ بغداد پدرش را صائبی دانسته. به نظر طهرانی از قراین اینگونه برمی آید که خانواده معروف، نصرانی بوده و برادرانی به نام‌های موسی بن فیروزان و عیسی بن فیروزان داشته است و این نامگذاری بر مسیحی بودن خانواده وی دلالت دارد و این نظر را نصوصی متقدم از جمله قشیری، ابن الجوزی و محمد بن ظفر صقلی نیز تایید می‌کنند. (طهرانی،معروف الکرخی /2).

[6] - ابن خلکان، وفیات الاعیان 5/231؛ عطار، تذکره الاولیاء /324؛ قشیری، رساله /28؛ خوئی، معجم رجال الحدیث 18/231؛ قمی، الکنی و الالقاب 3/110؛ سجادی، مبانی عرفان و تصوف /55؛ تدین، جلوه‌های تصوف و عرفان /105. نویسندگان متقدم و متاخر، از جمله: عبدالکریم هوازده شیرازی، قشیری، محمد بن ظفر صقلی مکی، فضل بن روزبهان، خنجی اصفهانی، انصاری هروی، هجویری، عطار نیشابوری، حمدالله مستوفی قزوینی و دیگران معتقدند که: معروف در ابتدا از مدرسه نصرانی‌ها فرار کرده و به امام رضا پیوست و مسلمان شد و دربان او شد و پدر و مادرش نیز تحت تاثیر او مسلمان شدند. (معروف الکرخی /8).واز آثار اخیر صوفیه، نابغه علم و عرفان، سلطان حسین تابنده، ص60، خورشید تابنده، علی تابنده، ص41، پیران طریقت، جواد نوربخش، ص20.

[7] - فریدالدین عطار باب ۲۱ تذکره الاولیاء،طبقات الصوفیه ابن خلدون،رساله قشیریه، قشیری.

[8] - عطار، تذکره الاولیاء /324؛ قشیری، رساله /28؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان 5/230؛ خوئی، معجم رجال الحدیث 18/231؛ قمی، الکنی و الالقاب 3/110؛ سجادی، مبانی عرفان و تصوف/ 55؛ تدین، جلوه‌های تصوف و عرفان /105.

[9] . حسن ذوالفقاری، مجله مطالعات عرفانی، زمستان 1384 - شماره 2، به نقل ازطبقات الاولیا، ابن ملقن ص 582.

[10] - عبدالرحمن جامي، نفحات الانس، ص38و39، سلمی(طبقات سلمی،ص 58) و خواجه عبدالله انصاری (طبقات صوفیه، ص 83) و منابع پس از این دو، چون کشف المحجوب و تذکره الاولیا و رساله‌ي قشیریه، و منابع بعد از آن‌ها، تأکید شده است که معروف کرخی به دست حضرت رضا(ع) اسلام‌ آورده و پس از مرگ امام رضا(ع) نیز هنگام ازدحام شیعه بر در خانه‌ي حضرت مرده است.

[11] - طبقات الصوفیه، ص ۸۵، رهبران طریقت، ص ۱۳۰. جامي، نفحات الانس ص 39 و 38

[12] - نور الدین جامي، نفحات الانس ص 39 و 38 آیت‌الله ابوالقاسم خویی، معجم الرجال، ج 18، ص 231-232.

[13] - اسدالله خاوری، ذهبیه تصوف علمی و آثار ادبی، صفحه ۱۷۱.

[14] - محمد علی موذن خراسانی،تحفه عباسی،ص178.عبد الحسين امینی، الغدیر 5/193 بنقل از طبرانی، المعجم 1/122.

[15] - محمد علی موذن خراسانی،تحفه عباسی،ص179.ذهبی، سیر اعلام النبلاء 9/343.

[16] - ابن الجوزی، صفه الصفوه 2/324؛ امینی، الغدیر 5/193.

[17] - ابن سعد، طبقات 1/27؛ نیز ر.ک. جامی، نفحات الانس /35؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان 5/230.

[18] - فرید الدین عطار، تذکره الاولیاء /283.

[19] - آنه ماری شیمل، شکوه شمس /283.

[20] - محمد علی موذن خراسانی، تحفه عباسی،ص172.

[21] - هاشم معروف الحسني، تشيع و تصوف، مترجم سيد صادق عارف,ص45.

[22] - حسن ذوالفقاری «آرا و عقاید معروف کرخی». مجله مطالعات عرفانی. بازبینی‌شده در زمستان ۱۳۸۴ - شماره ۲.

[23] - «شرح حال معروف کرخی و توثیق وی». مکتب وحی. بازبینی‌شده در بهار ۱۳۹۱. عطار، تذکره الاولیاء /324؛ جامی، نفحات الانس /93؛ هجویری، کشف المحجوب /141؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان 5/231؛ قشیری، رساله /28؛ شعرانی، طبقات 1/62؛ ممقانی، تنقيح المقال 3/228؛ قمی، تتمه المنتهی /353، الکنی و الالقاب 3/110؛ سجادی، مبانی عرفان و تصوف /55؛ طهرانی، معروف الکرخی /1؛ تدین، جلوه‌های تصوف و عرفان /105؛ گولپینارلی، تصوف در یکصد پرسش و پاسخ /110.

[24] - اسدالله خاوری، ذهبیه تصوف علمی و آثار ادبی، ص ۱۷۱.

[25] - آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث : 19/253. استفاده شده از، لوح فشرده «جامع الاحادیث» مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی،نسخه جدید.

[26] - محمد علی مدرسی، ریحانة الادب، ج 5-6، ص 47.

[27] - علی دوانی مهدى موعود، ترجمه جلد سيزدهم بحار، مقدمه، ص 138.

[28] - فریدالدین عطار نیشابوری، تذکره الاولیاء /281،تاریخ بغداد : 13/199، مرآة الجنان 1/461، انساب سمعانی : 10/390، حلیه الاولیاء : 8/347، طبقات الصوفیه سلمی : 84، سیر اعلام النبلاء : 13.

[29] - فریدالدین عطار، تذکره الاولیاء /280؛ سجادی، مبانی عرفان و تصوف /56، قشیری، رساله قشیریه/206. عطار در تذکره الاولیاء درباره‌اش گفت «آن همدم نسيم وصال، آن محرم حريم جمال، آن مقتدای صدر طريقت، آن رهنمای راه حقيقت، آن عارف اسرار شيخی، قطب وقت، معروف کرخی رحمةالله عليه، مقدم طريقت بود و مقدم طوايف بود و مخصوص بانواع لطايف بود و سيد محبان وقت بود و خلاصه عارفان عهد بود بلکه اگر عارف نبودی معروف نگشتی»

[30] - عبد الکریم قشیری، رساله القشیریه ص41. محمد علی موذن خراسانی، تحفه عباسی،ص172.

[31] - ابن عماد حنبلی، شذارت الذهب ج3ص478.

[32] - ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، طبع قدیم ج ۲ ص ۵۵۱ تا ص ۵۵۳ مجلسی اول، تشویق السالکین /15؛ تدین، جلوه‌های تصوف و عرفان /105 بنقل از حلی، کشف المراد /249.

[33] - محمدمعصوم؛ شيرازي، طرائق الحقایق، ج 2، ص135 ـ 133.. محمد علی موذن خراسانی،تحفه عباسی،ص172.

[34] - اسد اللّه خاوری، ذهبیه تصوف علمی ـ آثار ادبی ص171.

[35] - کمال الدین حسین خوارزمی، جواهر الاسرار و زواهر الانوار،(مصحح) محمدجواد شریعت ص1/89.

[36] - مصطفی دشتی، معارف و معاریف، ذیل کلمه معروف کرخی. بحار الانوار، ج 49، ص 262.

[37] - محمد علی موذن خراسانی، تحفه عباسی، ص180. اصول تصوف ص70.

[38] - سلطان محمد گنابادی، ولایت نامه: 243 / یاد نامه صالح : 242. الفت اصفهانی، صوفی معاصر در این زمینه می‏گوید: «حضرت رضا(ع) طریقت را به معروف كرخی تسلیم كرد و او را بدان اختصاص داد و از این‏رو، طریقت از امامت جدا شد و شریعت و علم دین، نزد امامان باقی ماند كه آغاز آن از حضرت امام محمدتقی الجواد(ع) است كه امامت را در سال 203 هجری از امام رضا(ع) پدر بزرگوار خود دریافت كرده است (همبستگی میان تشیع و تصوف، ترجمه شهابی، ص 231.)

[39] - محمدمعصوم شيرازي، طرائق الحقائق ج 2 ص 458.

[40] - سلطان حسین تابنده،نابغه علم و عرفان ص 59.

[41] - شاه نعمت الله ولي،ديوان اشعار،مثنوي 71 ص661.

[42] - محمد باقر سلطانی گنابادي، رهبران طریقت و عرفان،ص123.

[43] - سلطانحسین تابنده، نابغه علم و عرفان/ص59.

[44] - محمد باقر مجلسی،عین الحیات : 238.

[45] - نورالله شوشتری احقاق الحق 1/184.

[46] - همان.

[47] - لوح فشرده «جامع الاحادیث» مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نسخه جدید.

[48]- مقدس اردبیلی، اصول دین (اثبات واجب)، آستان قدس رضوی, ص92.

[49]- ابومنصور جمال‌الدین، حسن بن یوسف حلي، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص396.

[50] - عبد الرحمن سلمی، طبقات الصوفیه : 85

[51] - تاریخ یافعی،1/460.

[52] - ابوالحسن هجويري، کشف المحجوب : 325

[53] - طبرسى، اعلام الورى‏ با علام الهدى‏، ص 313- كلينى، الأصول من الكافى، ج 1، ص 486- شيخ مفيد، الارشاد، ص 304.

[54] - ابن بابویه قمی، عیون اخبار الرضا،ج2ص141، استفاده ازلوح فشرده جامع الاحادیث مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نسخه جدید. مرحوم سيدعبدالكريم بن طاووس، صاحب فرحةالغرى، متوفاى 693 هـ، شرحى در مورد ورود آن حضرت به قم نقل كرده است كه در جاى ديگرى ديده نمى‏شود. با توجه به اينكه شيخ صدوق عليه الرحمة كه خود قمى بوده و فاصله زيادى هم با زمان آن حضرت نداشته است، چيزى از آمدن آن حضرت به قم نقل نمى‏كند، بلكه مسير ديگرى را ذكر مى‏كند، نقل ابن طاووس چندان متقن به نظر نمى‏رسد (محقق، سيدعلى، زندگانى پيشواى هشتم؛ امام على بن موسى الرضا(ع)، قم، انتشارات نسل جوان، ص 78.

[55] - سید تقی واحدی، از كوی صوفیان تا حضور عارفان، ص 269. تصوف و تشیّع، هاشم معروف الحسنی، ص489.

[56] - عبدالله مامقانی، نقیح المقال فی علم الرجال: 3 ذیل واژه معروف بن فیروزان کرخی

[57] - ابن واضح اخباری یعقوبی؛ تاریخ یعقوبی، ج3, ص176. (... امام به بغداد آمد و از آنجا... راه مرو را در پیش گرفت.)

[58] - محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج3ص531.ُ

[59] - عبد الحسین زرین‌کوب، جستجو در تصوّف ایران، ص‌ 411.

[60] - منوچهر صدوقي سها، دو رساله در تاریخ جدید تصوف ایران، ص19.

[61]- عبدالله مامقانی، نقیح المقال فی علم الرجال : 3 ذیل واژه معروف بن فیروزان کرخی

[62]- مهدی عمادشیرازی، معروف کرخی ناموس تصوف، سند شماره 40 : 265

63- همان ص ۵۹.

[64] - همان ص 60.

[65] - جلال الدین همائی، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه: ص 30 مقدمه

[66] - عباسعلی كيوان قزويني، راز گشا، ص162.

[67] - عبدالله مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال ج3 ذیل واژه معروف بن فیروزان کرخی

[68] - سیدابوالفضل قمی، حقیقه العرفان، ص 85

[69] - محمد مرداني، مناظرات و مکاتبات (نامبرده با سلطان حسین تابنده) ص12.

[70] - نورالله شوشتری، احقاق الحق: 1/184

[71] - حسن حسن زاده آملی، نقش عرفای اسلام در احیای معارف اسلامی، سوره، شماره 71 (ص30 تا 37).

[72] - مرتضی مطهری، آشنایی با علوم اسلامی، جلد 2 ص115، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص646.

73- سلطانحسین تابنده،، نابغه علم و عرفان در قرن چهاردهم، ص ۸۴.

[74] - سلطانحسين تابنده گنابادي، قرآن و سه داستان اسرار آمیز ص197

[75] - حافظ حسین ابن‌الكربلائي، روضات الجنان و جنات الجنان ص370

[76] - علي فرخي،داستان عشق پیران ص131.

[77] - میرزا محمد باقر سلطانی گنابادي، رهبران طریقت و عرفان : 125 به بعد، خورشید تابنده : 556، یادنامه صالح : 241

[78] - مارتین لینگز،تصوف چیست ؟ ترجمه آقای علی مهدی زاده : ص132

[79] - جواد خراساني، البدعه و التحریف ص28.

[80] - ایشان ابراهیم ادهم را مثال آورده‌اند که به اعتقاد صوفیه به واسطه او از امام زین العابدین (ع) فرقه جاری کرده است. البته این موضوع برای تمام سران صوفیه که معتقدند با ائمه ارتباط داشتند و از آنها خرقه گرفته‌اند صادق است.

[81] - ایشان امام باقر (ع) را در ارتباط با ابراهیم ادهم نوشته‌اند.

[82] - كيوان سميعي و منوچهر صدوقي سها،دو رساله در تاریخ جدید تصوف ایران :ص22.

منبع: برهان مبین
مجموعه مقالات همایش علمی ـ پژوهشی
امام رضا علیه السلام؛ ادیان، مذاهب و فرق
تهران ـ دوم مهرماه

http://www.sokhanetarikh.com/all-version/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C/283-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D9%8A%D8%B1%D9%8A-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81-%DA%A9%D8%B1%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B9

معروف کرخي

مطالب مشابه :

subdomain

منابع درس انقلاب اسلامی

«جمشید فلک» در شعر خاقانی و حافظ*

دوئل ابتهاج و میلسپو

معروف کرخي

ایران و جنگ جهانی دوم