شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان طارم

شهرستان طارم، یکی از شهرستانهای استان زنجان است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۴۳٫۹۶۴ نفر بوده است. شهر آب ‌بر مرکز این شهرستان است.

شهرها و بخش‌ها

بخش مرکزی شهرستان طارم

دهستان آب‌بر
دهستان درام
دهستان گیلوان

شهر: آب‌بر

بخش چورزق

دهستان چورزق
دهستان دستجرده

شهر: چورزق

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان زنجان

شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان زنجان

شهرستان زنجان، از شهرستانهای استان زنجان است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۴۵۴٫۶۱۶ نفر بوده است . شهر زنجان مرکز این شهرستان است.

شهرها و بخش‌ها

بخش مرکزی شهرستان زنجان

دهستان بناب (زنجان)
دهستان بوغداکندی
دهستان تهم
دهستان زنجانرود بالا
دهستان معجزات
دهستان قلتوق

شهر: زنجان

بخش زنجانرود

دهستان چایپاره بالا
دهستان زنجانرود پائین
دهستان چایپاره پائین
دهستان غنی بیگلو

بخش قره‌پشتلو

دهستان قره‌پشتلو بالا
دهستان قره‌پشتلو پائین

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان خرمدره

شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان خرمدره

خُرَّمدَرّه شهرستانی است در استان زنجان ایران. این شهرستان در مسیر راه آهن و اتوبان قزوین - زنجان می‌‌باشد. شهرستان خرم‌دره در 49 درجه و 25 دقیقه تا 48 درجه و 55 دقیقۀ طول شرقی نصف‌النهار مبدأ و 36 درجه و 25 دقیقه تا 36 درجه و 10دقیقۀ شمالی خط استوا قرار گرفته است.

وسعت آن ۵/۳۹۴ کیلومتر مربع و کوچک‌ترین شهرستان استان است. جمعیت شهرستان طبق آمار سال‌های گذشته بالغ بر 63000 نفر می‌باشد. خرم‌دره دارای یک بخش، یک شهر و دو دهستان می‌باشد.

تقسیمات کشوری

شهرستان خرمدره دارای یک شهر و یک بخش می‌‌باشد.

بخش مرکزی شهرستان خرمدره

دهستان الوند
دهستان خرمدره

شهر: خرمدره

جمعیت

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان خرمدره در سال ۱۳۸۵ برابر با 60499 نفر بوده است .

جغرافیا

بلندترین ارتفاع ۳۰۰۰ متر واقع در ارتفاعات الوند و کمترین ارتفاع که تقریباً اکثر نقاط شهرستان را شامل می‌شود برابر ۱۵۰۰ متر است.

ارتفاع آن از سطح دریا 1575 متر می‌باشد.مساحت شهرستان 407 کیلومتر مربع می‌باشد.این شهرستان در قسمت جنوبی استان زنجان واقع شده که از شمال به استان قزوین و از شرق و غرب به شهرستان ابهر و از جنوب به شهرستان خدابنده محدود می‌شود.منطقۀ خرم‌دره، منطقه‌ای کوهستانی محسوب می‌شود.

اقتصاد

این شهرستان پتانسیل زیادی از لحاظ صنعت وکشاورزی دارد. گروه صنعتی مینو که از بزرگ‌ترین واحدهای تولیدی شمال غرب کشور است از امکانات بالفعل این شهرستان است در این شهرستان قرار دارد. سیب سرخ این شهرستان از کیفیت بالایی برخوردار است.

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان خدابنده

شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان خدابنده

شهرستان خدابنده یکی از شهرستان‌های استان زنجان است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۳۶٫۷۴۴ نفر بوده است . شهر قیدار مرکز این شهرستان است.

شهرها و بخش‌ها

شهرها: قیدار، سجاس، زرین رود و گرماب.
بخش‌ها: مرکزی، بزینه رود، سجاس رود و افشار .

دهستانها:

بخش مرکزی شهرستان خدابنده

دهستان حومه (خدابنده)
دهستان خرارود
دهستان سهرورد
دهستان کرسف

شهر: قیدار شهر: سهرورد

بخش افشار

دهستان شیوانات
دهستان قشلاقات افشار

شهر:گرماب

بخش بزینه‌رود

دهستان بزینه‌رود
دهستان زرینه‌رود

شهر: زرین رود

بخش سجاس‌رود

دهستان آق‌بلاغ
دهستان سجاس‌رود

شهرها: سجاس

دیدنیها

چشمه کوه قیدار در روستای زرند از توابع بخش سجاس
بقعه قیدارنبی در وسط شهر خدابنده
مسجد جامع سجاس
سجاسرود (رود سجاس)
غار کتله خور درفاصله ۸۰کیلو متری خدابنده
پنجه علی در کوه قیدار

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان ایجرود

شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان ایجرود

شهرستان ایجرود، یکی از شهرستانهای استان زنجان است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۳۶٫۷۴۴ نفر بوده است. شهر زرین آباد مرکز این شهرستان است.

شهرها و بخش‌ها

بخش حلب

دهستان ایجرود پائین

شهر: حلب

بخش مرکزی شهرستان ایجرود

دهستان ایجرود بالا
دهستان گلابر
دهستان سعیدآباد

شهرها: زرین‌آباد

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان ابهر

شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان ابهر

شهرستان ابهر، شهرستانی است در استان زنجان. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۶۱٫۲۵۷ نفر بوده است . شهر ابهر مرکز این شهرستان است.

شهرها و بخش‌ها

بخش مرکزی شهرستان ابهر
دهستان ابهررود
دهستان حومه (ابهر)
دهستان درسجین
دهستان دولت آباد (ابهر)
دهستان صائین‌قلعه

شهرها: ابهر، صائین‌قلعه و هیدج

بخش سلطانیه

دهستان سلطانیه
دهستان سنبل آباد
دهستان گوزل دره

شهر: سلطانیه

روستاهای شهرستان ابهر

روستای قروه (در حال حاضر شهرک قروه)
روستای فارسجین
روستای سجاس
روستای نورین

نشریات ابهر

از جمله نشریات شهرستان ابهر می توان به افق ابهر ، اورچای و ندای صایین اشاره کرد

کز استان زنجان

زَنجان مرکز استان زنجان

شهر زَنجان مرکز استان زنجان ایران است. این شهر مرکز شهرستان زنجان نیز می باشد. جمعیت این شهر بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۳۴۹٫۷۱۳ نفر بوده است [۱].

نام زنجان عربی‌شده زنگان فارسی است. مردم منطقه هنوز هم تلفظ زنگان را بکار می برند. شهر زنجان در دره زنجان رود ( از شاخه‌های قزل اوزن (سفید رود)) قرار گرفته و سر راه شوسه و خط آهن تهران به تبریز می‌باشد. صنایع دستی از قبیل ورشو و نقره‌سازی و چاقوسازی آن مشهور است.

زنجان از شمال به شهرستان خلخال و شهرستانهای رشت،فومن ، رودبار و از مشرق به تاکستان و قزوین و از جنوب به همدان و بیجار و از غرب به شهرستان های میانه و هشترود محدود است و از سطح دریا ۱۶۳۴ متر ارتفاع دارد. ارتفاع قله سپهسالار که در این استان قرار دارد به ۳۳۱۸ میرسد و بخش های آن عبارتند از قیدار(خدابنده) ،ماهنی شان ،طارم علیا که جمعا ۹۵۳ پارچه آبادی دارد.

از جمله شرایطی که فلسفه وجودی شهر زنجان را در منطقه تبیین و توجیه می‌‌نماید، وجود راه ارتباطی فلات مرکزی ایران به آذربایجان در منطقه، حاکم بودن شرایط مناسب اوضاع توپوگرافی، وجود اراضی مسطح با شیب ۲٪ در منطقه کوهستانی و بالاخره لزوم مرکز مبادلاتی تولیدات کشاورزی و ارائه خدمات متقابل به روستاهای حوزه نفوذ به ویژه ایالات پنجگانه مستقر در منطقه بوده است می‌‌رساند که این پدیده در شکل گیری شهر و محله بندی آن عامل تعیین کننده می‌‌باشد.

تاریخچه

حمدالله مستوفی، تاریخ‌نگار نامدار، بنیاد شهر زنجان را از اردشیر بابکان، سردودمان ساسانیان دانسته و نام نخستین این شهر را شهین ذکر کرده‌است. در لغتنامهٔ دهخدا هم در سرواژهٔ شهین چنین نوشته است: "شهین نام شهر زنگان است و معرب آن زنجان باشد و گویند این شهر را اردشیر بابکان بنا کرده است."[۲]

شهر تاریخی زنجان به لحاظ وجود مقاومتهای مردمی و منطقه‌ای درمقابل سپاهیان اسلام از شهرهای دشوارگشا بوده است، درسال ۲۴ هجری قمری به دست براء بن عازب سردار تخریب شده، که این محل خاستگاه اولیه بوده و در شمال شرقی شهر فعلی قرار داشته است. آثار و بقایای نخستین استقرار شهر که دراصطلاح کهن دژ نامیده می‌‌شود تا سال ۱۳۰۰ هجری شمسی پا برجا بوده و در جریان ساختمان (خیابان فرهنگ) تسطیح شده است. قبرستان شهر در حد جنوب شرقی محل استقرار و در داخل حد طبیعی سیلاب شرق شهر منطبق بر (خیابان امام) فعلی تا (فدائیان اسلام) بوده است.

در احیاء مجدد و گسترش آن، در اوایل دوران اسلامی، شهر اندکی به طرف غرب استقرار نخستین، در ساحل چپ سیلاب قدیمی که امروزه منطبق بر خیابان (استانداری) است کشیده شد، برجستگی کهن دژ این دوره در محله فعلی (نصرالله خان) بوده که در سال ۱۳۴۰ تسطیح و محل آن به دبیرستانهای دخترانه تبدیل شده است.

گسترش شهر در این دوره به طرف شرق محل مورد بحث که اراضی شهری قابل استفاده در شهرسازی بوده، امتداد یافت. حمدالله مستوفی درنزهة القلوب دور باروی شهر را ده هزار گام ذکر نموده که در حدود ۵/۴ کیلومتر است و از قلعه کنونی سهر اندکی بزرگ‌تر بوده به طوری که دامنه استقرار تا حد سیلاب شرقی کشیده شده است. قول حمدالله مستوفی یافته‌های باستان‌شناسی مطابقت دارد چنان که در اراضی شرقی خارج از دیوار قلعه، آثار قرن شش هجری قمری در عمق ۲ متری ازکف معابر فعلی قرار گرفته و قابل رؤیت است.

کتب صورالاقالیم از مزار اکابر و اولیاء وجود درشهر، قبور شیخ اخی فرج زنگانی و استاد عبدالغفار سکاک و عیسی کاشانی را نام برده است.

این شهر برای بار دوم در پاییز سال ۶۲۸ هجری قمری در فتنه مغول تخریب شده و شدت آن به حدی بود که شهر برای مدتی از قید حیات ساقط شد. به ویژه انتخاب سلطانیه به پایتختی در دوران ایلخانی و گسترش شهر مزبور در ایام حکومت غازان خان و خدابنده و اولجایتو در اواخر قرن هفتم هجری قمری، به علت نزدیکی این دو شهر، در متروکه شدن شهر زنجان عامل تعیین کننده‌ای بود، به عبارت دیگر در تمام ایام شکوفایی شهر سلطانیه، شهر زنجان به حالت نیمه ویران باقی مانده است.

سلطانیه پس از برچیده شدن حکومت ایلخانی به قول دونالد ویلبر «به علت اینکه شهر درراستای راههای تجارتی قرار نداشت و عدم جاذبه‌های شهری در آن سریعتر از آنچه که آبادشده بود، تخریب و متروک گردید». که خود دلیل قاطعی برای توسعه شهر زنجان بوده است. این شهر مجدداً توسعه یافته و از طالع بد برای بار سوم در نیمه دوم قرن هشتم هجری قمری با یورش وحشیانه تیمور لنگ مواجه و پس ازقتل عام اهالی به طور مکلی با خاک یکسان شد. کلاویخو سفیر پادشاه اسپانیا در دربار میرانشاه از نوادگان تیمور در نیمه اول قرن نهم هجری درسفر نامه خود، قسمت اعظم شهر زنجان راغیر مسکون و مخروبه ذکر نموده و حصار شهررا غیر قابل تعمیر دانسته ومی نویسد:

«درشب هنگام به محلی رسیدیم که به زنجان معروف است و بیشترقسمت‌های این شهر غیر مسکون است اما گویی که در گذشته این شهر یکی از بزرگ‌ترین شهرهای ایران بوده است. این شهر دردشتی درمیان دو کوه بلند که لخت و خالی از جنگل هستند قرار دارد. ما دیدیم که حصار شهر دیگر قابل تعمیر نیست اما در داخل حصار هنوز خانه‌ها و مساجد بسیاری هم چنان استوار و پابر جا بودند و در خیابانهای آن نهرهایی می‌‌گذشت اما همه اینها اینک خشک و بی آب هستند.»

شاردن سیاح فرانسوی که به سال ۱۶۷۲ میلادی از شهر زنجان بازدید نموده می‌‌نویسد:

«هنوز در حوالی یک مایل و بیشترآثارو بقایای مخروبه مشاهده می‌‌شود».

موارد دیگری از این مقولات بیانگر این حقیقت است که شهر زنجان تا اواخر قرن نهم هجری قمری غیر مسکون و مخروبه بوده است. در دوران صفویه که آرامش نسبی در منطقه‌ها حاکم بوده شهر تجدید بنا شده و مجدداًً تکاپوی حیات در آن آغاز گردیده است. حال با توجه به گزارش سیاحان و جهانگردان و هم چنین مطالعه متون تاریخی و بررسیهای باستان‌شناسی معلوم می‌‌شود علی رقم قدمت سه هزار ساله، کلیه آثار فعلی وبافت شهری نسبتاً جدید است. به عبارت دیگر با عنایت به آنچه که اجمالاً بیان شد شهر زنجان در دوره‌های مختلف بر اثر هجوم دشمن تخریب و به مرور شهر جدید بر روی خرابه‌های قدیمی احیاء شده است.

ذکر این نکته ضرورت دارد که علت انطباق و احیاء شهر در محل فعلی، معلول جاذبه‌های شهری منطقه‌ای ازجمله وجود سفره‌های آب زیرزمینی، استفاده مجدد از قنوات قدیمی، دسترسی و مورد استفاده قار دادن زنجان چای، اوضاع توپوگرافی محلی و بالاخره عامل تعیین کننده استقرار شهر درسر راه تجاری و استراتژیکی فلات مرکزی ایران و ارتباط آن با آذربایجان و لزوم اتراق کاروان ها، بازسازی شهرزنجان را منطبق بر خرابه‌های قدیمی، امری لازم و ضروری می‌‌نموده است.

شهر فعلی از دوران صفویه تکوین و توسعه پیدا کرده است، خاستگاه اولیه شهر در این دوره از تجدیدبنا، به لحاظ استفاده ازامکانات و استعدادهای بالقوه شهری و زیستی در حد نهایی اراضی شهری در جنوب، در ساحل راست رودخانه زنجان رود قرار گرفته است. جهت توسعه و رشد شهری از نظر توپوگرافی و وجود اختلاف ارتفاع در ح جنوبی شهر و دارا بودن شیب نسبتاً تنا تا کف رودخانه زنجان رود که استقرارهای شهری را با مشکلات جدی مواجه می‌‌سازد، به طرف شمال امری اجباری و قطعی بوده است. به هر حال گسترش شهر هنوز محدود به مسیلهای شرقی و غربی بوده که محل استقرارشهر به صورت دلتا نسبت به زنجان رود است.

با تحلیل و توجیه عوامل و عناصر شهری از قبیل قبرستانهای قدیمی و مناطقی تحت عنوان (کولوک)که تا امروز باقی مانده، شکل گیری و گسترش شهر را می‌‌توان پیگیری و تبیین نمود قدیمی‌ترین عنصر، متعلق به اواسط دوران صفویه است که به نام کاروانسرای سنگیواقع در قسمت شرقی کهن دژ در ورودی شهر به اسم دروازه همدان قراردارد. این کاروانسرا که هم اکنون قسمت اعظم آن از میان رفته و به اداره اوقاف تبدیل شدهاست، یادگاری از دوران شاه عباس دوم می‌‌باشد. بدین ترتیب قبل از احداث مجموعه بازار زنجان در دوران آقا محمد خان قاجار(۱۲۰۰ هجری قمری)، میادین آهنگران و راسته صباغها با عنایت به نقش عملکردی شهر که در مقدمه بیان شد، از عناصر اصلی آن محسوب می‌‌شوندکه این عناصر نسبت به شارستان مرکزیت دارد.

در دوران آقا محمد خان قاجار با توسعه نسبی شهر در حد قلعه فعلی که خود از مسیلهای طبیعی الهام گرفته، مجموعه بازار به مثابه قطب واحد اقتصادی، خدماتی و فرهنگی منسجم‌ترین عنصر شهری را به وجود آورده است و با عنایت به پدیده‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و عملکردی، و ... به طوری که در زندگی روزمره شهری نقش اساسی داشته باشد، محله بندی شهر صورت گرفته است. در این دوره به طور کلی شهر به سه منطقه تقسیم شده، نخست منطقه مرکزی شهر با جای گرفتن مراکز حکومتی، اداری و مذهبی در آن موجودیت یافته و فاقد اسم خاصی بوده است. اراضی و محدثات واقع در شرق محدوده مرکزی در مجموعه بازار تحت عنوان یوخاری باش و افراد ساکن در این منطقه در کلیات با همین عنوان مشخص شده و از نظر اقتصادی (در اوایل دوران قاجار) از ظرفیت بالایی برخوردار بوده اند. اراضی و محدثات واقع در غرب محدوده مرکزی به نام اشاقه باش موسوم شده است.

در این تقسیم بندی هر یک از مناطق دوگانه (اشاقه باش و یوخاری باش) از نظر زندگی روزمره و مقررات اجتماعی، دارای امکانات فیزیکی و کالبدی دارای وحدت و هم آهنگی کامل است.

محلات از نام بانی مساجد و تکایا الهام گرفته و یا با انتساب به صنف خاصی نام گذاری شده اند. محلات قدیمی دارای عناصر شهری منسجم تری بوده و به عنوان مراکزمحله‌ای نقش اساسی را در زندگی عمومی ایفا می‌‌کند. این محلات از نظر فیزیکی دارای الگوی خاصی است، بدین ترتیب که به عناصری از قبیل مسجد، تکیه، حمام، مراکز خرید روزانه، مراکز خدماتی، آب انبار، فضای مشاعی جهت انجام مراسم مذهبی، سنتی و تجمع های عمومی و بالاخره محل بازیهای کودکانه مجهزند. به طوری که این مراکز تا امروز با حفظ عملکردهای نخستین در تکاپوی حیات در محلات نقش اساسی دارند. نمونه‌های بارز آن محلات دود قلی، مسجد یری پایین، نصرالله خان، محله زینبیه و محله قهرمان می‌‌باشند و تقریباً سایر محلات دارای چنین خصیصه بارز و روشن اند که با گسترش تدریجی شهر نسبت به مرکزیت کهن دژ و سپس مجموعه بازار با انسجام معقول و منطقی جای گرفته اند. به طور کلی ۱۸ محله در داخل قلعه و ۹ محله درخارج از قلعه تا اواخر دوران پهلوی ضمن گسترش تدریجی مستقر شده اند.

روند گسترش تا اواخر دوران قاجار بسیار بطئی ودر سطح قلعه به میزان ۱۸۵ هکتار بوده است، از حد فاصل اواخر دوران قاجار تا اواخر دوران پهلوی با افزایش محلات خارج از قلعه وسعت شهر به میزان تقریبی ۴۸۰ هکتار گسترش یافته است. شهر فعلی در مساحتی معادل ۱۲۵۷ هکتار مستقر شده که به استناد ضوابط طرح جامع مصوب پیش بینی شده در سال ۱۳۷۵ وسعت آن به میزان ۴۴۵۰ هکتار افزایش می‌‌یابد.

زبان

زبان مردم زنجان همانند بیشتر شهرهای نواحی آذربایجان، ترکی آذربایجانی تالشی و تاتی است.

محله‌های و معابر اصلی شهر زنجان

چهارراه سعدی‌، درازه رشت، دروازه ارک، حاجی بلواری، امجدیه‌، سه راه، شوقی، سیلاب‌،دانشرا،بی سیم،اعتمادیه،میدان شیلات،میدان انقلاب،خیام،فردوسی،صفا،صفرآباد،هنرستان،گلشهر

روزنامه های زنجان

مردم نو

هفته نامه های زنجان

پیام زنجان
بهار زنجان
صدای زنجان
البرز خرم
موج بیداری
صیانت
قلم
پگاه میهن
زنجان شورا
شهاب زنجان
مهرزنجان

هتل های زنجان

هتل سپید
هتل پارک
هتل بزرگ یا گراند هتل
هتل سپهر

سوغات زنجان

مرسوم ترین سوغاتی زنجان چاقو و چاروق(نوعی کفش) است.

صنایع دستی زنجان

دراستان زنجان رشته های مختلف صنایع دستی رواج دارد. از آن جملهگلیم بافی در ابهر, قیدار و زنجان روستاهای آن گیوه دوزی ابریشمی و نخی در انگوران و زنجان, چاروق دوزی در شهر زنجان, رنگرزی در ابهر, زنجان, قیدار, سفالگری در روستای قلثوق, ملیله کاری شامل سینی, سرویس بشقاب کاسه و وسایل مصرفی در شهر زنجان, ساخت انواع چاقو و کارد و قندشکن در زنجان, جاجیم بافی نواری در طارم علیا و ماه نشان, انگوران, کیسه بافی حمامی, نواری در انگوران, ماه نشان, قیدار و حکاکی روی مس در شهر زنجان را می توان نام برد. ضمن آنکه باید گفت قالی بافی از جمله هنرها و حرفی است که در اکثر شهرها و روستاهای استان زنجان رونق و رواج دارد.

مراکز آموزشی

در این شهر دانشگاه زنجان و دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور و دانشگاه علوم پزشکی واحد زنجان واقع است.

دیدنی‌های شهر زنجان

مسجد جامع زنجان
سلطانیه
بنای رختشویخانه
مجموعه تفریحی ائل داغی
کاروانسرای سنگی
امامزاده سید ابراهیم
غار کتله خور
امامزاده زیدالکبیر

استان زنجان در یک نگاه

استان زنجان در یک نگاه

استان زنجان در شمال غربی کشور ایران قرار گرفته‌است. مرکز این استان شهر زنجان است. استان زنجان دارای ۷ شهرستان است. تعداد آبادی ۱۲۱۰ آبادی است که از این تعداد ۹۷۸ آبادی دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشد

استان زنجان دارای ۷ شهرستان، ۱۶ بخش، ۴۶ دهستان و ۱۶ شهر است:

مرکز : زنجان

شهرستان‌ها : ابهر ـ ایجرود ـ خدابنده ـ خرمدره ـ زنجان ـ طارم ـ ماه‌نشان

شهرها : آب‌بر ـ ابهر ـ چورزق ـ حلب ـ خرمدره ـ دندی ـ زرین‌آباد ـ زرین‌رود ـ زنجان ـ سجاس ـ سلطانیه ـ صائین‌قلعه ـ قیدار ـ گرماب ـ ماه‌نشان ـ هیدج

نقاط دیدنی : آبشار شارشار ـ بازار زنجان ـ بنای رختشویخانه ـ تپه‌های باستانی کرسف ـ داش‌کسن ـ دربند قاطرچی ـ غار خرمنه‌سر ـ غار کتله‌خور ـ قلعه بهستان ـ گنبد سلطانیه ـ مسجد جامع زنجان ـ معبد اژدها ـ موزه زنجان

طبیعت و جغرافیای طبیعی

استان زنجان در شمال غرب فلات مرکزی ایران قرار گرفته‌است. وسعت استان برابر ۲۲۱۶۴ کیلومتر مربع و۳۴/۱ درصد کل کشور را شامل می‌شود.جمعیّت استان بر اساس آخرین آمار۹۲۷۴۶۱ نفر و معادل ۵/۱ درصد کل کشور است.

رودهای مهم در این استان قزل‌اوزن، زنجان‌رود، ابر رود (رود کبیر) است. بلندترین نقطه استان در ارتفاعات تخت سلیمان (بیش از ۳۰۰۰ متر) و کمترین در قزل‌اوزن در گیلوان (بیش از ۳۰۰ متر) می‌باشد. آثار تاریخی شامل سلطانیه، بازار زنجان. مجموعه رختشویخانه. مسجد جامع زنجان. مقبره قیدار نبی در خدابنده. آرامگاه احمد زهرنوش و امامزاده زیدالکبیر در ابهر است. آب و هوا در زمستان بسیار سرد و در تابستان معتدل می‌باشد.

تنوع آب وهوایی این منطقه موجب ایجاد گونه‌های متفاوتی از زندگی جانوری شده‌است.وجود گونه‌های متفاوتی از حیوانات وحشی و پرندگان مهاجر وجانوران آبزی گردشگران بسیاری را در مواقعی که شکار مجاز است به این منطقه جذب می‌کند. از ۲۵ سال پیش ناحیه بزرگی به نام انگوران از طرف سازمان محیط زیست منطقه حفاظت شده اعلام گردیده‌است.به دلیل شرایط کوهستانی این ناحیه و تأثیرات غیر مستقیم جریانات جوی مرطوب شمال غربی آب و هوای استان را می‌توان به دو ناحیه تقسیم نمود. آب وهوای کوهستانی بازمستانی بسیار سرد و برفی و تابستانی دلپذیرو ناحیه طارم بالا با آب وهوای گرم ونیمه مرطوب. فصول بهار وتابستان بهترین زمان برای گذراندن اوقات فراغت در این استان هستند. میزان بارندگی در بهار وتابستان نسبت به سایر فصول در این استان بیشتر است. پوشش گیاهی استان در مناطق مختلف متغیر بوده ولی در مجموع از جنگلها و چراگاههایی با چشم انداز زیبا تشکیل شده‌است. جنگلهای استان بیشتر در مناطق کوهستانی منتهی به استان گیلان قرار گرفته‌اند.

غارهای استان عبارت‌اند از غار کتله خور و گلجیک و غار خرمنه سر. غار کتله خور که از همه اینها دیدنی تر و بزرگ‌تر است ویکی از پدیده‌های طبیعی بسیار زیبای ایران محسوب می‌شود در۸۰ کیلومتری جنوب خدابنده قرار گرفته‌است. این غار از سه طبقه تشکیل شده و دارای تونلهای فرعی و استلاکتیتها و استلاکمیتها و ستونهای بسیار در گذرگاههای اصلی است وقندیلهای مخروطی آویزان از سقفها در اثر داشتن ناخالصیها رنگهای متنوع به خود گرفته‌اند و آنها که ترکیبات به همراه نداشته و یا کمتر دارند به صورت بلورهای شیشه‌ای بسیار شفاف مشاهده می‌شوند.

یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی در این استان غار کتله خور است.

از رودهای مهم استان قزل اوزن است که رودی جوشان وخروشان است و از کوههای کردستان سرچشمه گرفته وپس از توقفی در پشت سد منجیل نهایتا وارد دریای خزر می‌گردد.و از دیگر رودخانه‌ها زنجانرود- ابهررود - سجاس رود و خرا رود را می‌توان نام برد. همچنین چشمه‌های آب معدنی استان عبارت‌اند از چشمه آبگرم وننق - چشمه آبگرم ابدال - چشمه آبگرم گرماب وچشمه آبگرم حلب انگوران.

مردم

زبان گفتاری اکثریت اهالی استان زنجان ترکی آذربایجانی است ولی همسایگی و نزدیکی به پایتخت باعث گرایش به زبان فارسی شده‌است. در جهات چهارگانه در شمال استان ترکی مخلوط با گیلکی و در شرق متمایل به فارسی در جنوب غربی کردی و در غرب ترکی آذربایجانی و در جنوب استان نیز با گرایش به فارسی و تاتی تکلم می‌کنند.

حمد اله مستوفی در کتاب نزهة القلوب مذهب مردم منطقه را در حدود سال ۷۴۰ هجری قمری سنی مذهب ذکر می‌کند.اما در دوران صفویه با حمایت صفویان از تشیع به تدریج مذهب تشیع رواج یافته‌است.

تاریخچه

قدمت آن متعلق به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد است. مرکز این استان کهنسال در قبل از اسلام زنکان یا زندیگان و به معنای منسوب به کتاب زند نام داشته‌است که پس از استیلای اعراب بنا به ضرورت تلفظ معرب به زنجان تغییر یافته‌است. این استان از قدیم به سبب قرار کرفتن در حاشیه جاده ابریشم و راه تجاری مسیر هند و چین به اروپا دارای اهمیت خاصی بوده‌است. استان بر اساس آخرین تقسیمات گشوری در سال ۱۳۷۶ و به دنبال تفکیک شهرستانهای قزوین و تاکستان دارای هفت شهر به نامهای زنجان-ابهر-خرمدره-خدابنده-ایجرود-طارم و ماهنشان است.

بنای عظیم سلطانیه که بعد از کلیسای سانتا ماریا دلفیروی فلورانس و مسجد ایاصوفیه در ترکیه عظیمترین گنبد تاریخی جهان بشمار می‌آید در این استان قرار دارد.

محصولات کشاورزی استان

محصولات عمده کشاورزی استان که اکثرا صادر هم می‌شوند عبارت‌اند از: انجیر - برنج - انگور - زرد آلو - سیب - لوبیا - خیار - پیاز - گردو - فندق و بادام - زیتون - انار وسیر. زیتون و انار و برنج سیر و انجیر از محصولات عمده شهرستان طارم به شمار می‌رود.

صنایع دستی استان

ملیله کاری
از کارهای دستی بومی زنجان ساخت وسایل نقره‌ای و به ندرت طلائی به صورت ملیله کاری است که در اوایل فقط در زنجان معمول بوده که در زمان رضاخان تعدادی از هنرمندان زنجانی به تهران و اصفهان کوچ کردند و این هنر ظریف را در آن شهر‌ها رواج دادند .

چاروق دوزی
چاروق دوزی یکی دیگر از هنر‌های دستی است که دستهای ظریف هنرمندان زنجانی در تولیدات آن مهارت ویژه‌ای دارند . این چاروقها مشخصاً زنانه بوده و استفاده از آن جنبه تشریفاتی و تفننی دارد .

چاقوسازی
چاقو سازی در زنجان که با مهارت خاصی به دست استادان این صنعت ساخته می‌شود با ویژگی‌هایی همچون ظرافت ،تناسب ،تنوغ ،قدرت برش و آبکاری تیغه از شهرت فراوانی بر خوردار است .

مسگری
فرش و گلیم

صنایع استان

استان زنجان به دلیل محدودیت قانونی توسعه ظرفیتهای تولیدی در تهران و مرکز کشور و برخورداری از شبکه‌های زیر بنایی قوی (زمین-منابع آب-خاک- شبکه‌های مواصلاتی- موقعیت راهبردی در منطقه شمالغرب - عبور خطوط انرژی - سرمایه گذاری کلان ملی و ....) از پتانسیل قابل ملاحظه‌ای در جذب سرمایه گذاری بخش صنعت برخوردار است. از صنایع مهم استان به چند نمونه اشاره می‌گردد:

۱- شرکت ایران ترانسفو

۲-پارس سوئیچ

۳-شرکت ملی سرب و روی ایران

۴-شرکت کالسیمین

۵-شرکت مینو

۶-چینی سازی ماهنشان و هیس

۷-فرش سهند

۸-پیش سازان لوازم خانگی ایران

۹-لائی سازی

۱۰-سامان شیمی

۱۱- نخ تایر

۱۲- سیمان خمسه

۱۳- روغن نباتی جهان

۱۴- بلکا شرق و...همچنین شهر زنجان از لحاظ تنوع معادن بسیار غنی بوده به طوریکه در حال حاضر بالغ بر ۱۷۰ اندیس وذخایر معدنی قابل بهره برداری ودر دست اکتشاف ویا شناسایی شده در استان وجود دارد که شامل: سرب وروی - براسیت - سیلیس - خاکهای صنعتی آنتی موان - تالک - پرلیک - سولفات منیزیم - آلونیت - منگنز - مس - آهن و سنگهای تزیینی (گرانیت - مرمریت - تراورتن - چینی و مرمر) وسنگهای آهکی و گچ و سنگ لاشه‌است.هم اینک از ز نظر معادن روی این استان بزرگ‌ترین معادن روی خاور میانه را در خود جای داده‌است.

منبع از Groups

شهرستان‌های استان زنجان

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان زنجان

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان خرمدره

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان خدابنده

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان ایجرود

شهرستان‌های استان زنجان _ شهرستان ابهر

استان زنجان در یک نگاه

مطالب مشابه :

دانلود نقشه های توپوگرافی ایران :

لایه های رقومی استان زنجان قابل استفاده در GIS

زنجان

معرفی اقلیم زنجان

پيشينه ي شهر زنجان از ديدگاهي وسيعتر ...........

شهرستان‌های استان زنجان

لایه های رقومی حوضه آبخیز آبخیز آستانه ـ كوچصفهان و زیر حوضه ها

شهر زنجان

اير ان شناسي

زنجان