پارکینگ

درب ورودی:
موانع موجود بر سر راه ورود معلولین جسمی به ساختمانهای عمومی نباید صرفا با تخصیص ورودی فرعی به آنان حل شود، بلکه باید با مناسب سازی یکی از ورودیهای اصلی برای معلولین، رفع گردد. در برخی از ساختمانها کم بودن عرض درب ورودی و یا وجود درب دیگری پس از درب ورودی اصلی آن هم با فاصله نامناسب و کم، موجبات مشکل را برای این افراد فراهم می سازد. در صورت ممکن نباید از آستانه در محل های ورودی استفاده کرد ولی در صورت نیاز آستانه قابل عبور برای صندلی چرخدار حداکثر 5/2 سانتیمتر می باشد. ورودیهایی که به صورت درب یک لنگه و دارای فضای ورودی هستند باید حداقل 120 سانتیمتر و حداکثر 150 سانتیمتر عرض داشته باشند. در ضمن ورودیهایی که به صورت درب دولنگه و نیز دارای فضای ورودی هستند باید حداقل 120 و حداکثر 160 سانتیمتر عرض داشته باشند(تصویر9). ورودی ساختمان باید در ارتباط بلاواسطه با آسانسور طبقات باشد و فاصله بین ورودی و آسانسور باید بدون مانع باشد.

پارکینگ

- لازم است پارکینگ کارمندان از پارکینگ عمومی مجزا گردد و حتی الامکان فضایی سرپوشیده و یا حداقل سایه افکن (خصوصا برای پارکینگ کارمندان که ماشین مدت زیادی پارک می گردد) در نظر گرفته تا از تابش آفتاب و نیز ریزش نزولات آسمانی محفوظ باشد.

- ورودی سواره حداقل 150 متر از تقاطع خیابان فاصله داشته باشد، یا از لاین کند شونده برای دستیابی به ورودی استفاده شود.

راه پله های فرار

در هر یک از بال های برج دو پله اضطراری با قابلیت مقاومت بالا در برابر حرارت و با درب های استاندارد برای استفاده در مواقع اضطراری تعبیه شده است که با تابلو و علائم راهنما مشخص گردیده است

قرارگیری یک پارکینگ حداقل دهانه 2.5 متر
قرارگیری دو پارکینگ کنار هم حداقل دهانه 4.5 متر
قرارگیری سه پارکینگ کنار هم حداقل دهانه 7 متر
طول مورد نیاز جهت پارکینگ 5 متر
حداقل فضای یک پارکینگ 2.5*5 متر
شعاع گردش یا طول مورد نظر جهت مانور 5 متر
حداقل عرض در ورودی پارکینگ 3 متر
عرض رمپ یکطرفه 3 متر و دوطرفه 6 متر
عرض رمپ قوسی یکطرفه 3.65 متر و دوطرفه 7 متر
شعاع داخلی مسیر گردش در کلیه پارکینگ ها 4.57 متر است.
شیب رمپ پارکینگ 15 درصد
هر واحد بالای 100 متر در طبقه اول و دوم به یک پارکینگ نیاز دارد.
واحد مسکونی کوچکتر از 150 متر یک پارکینگ -150 تا 200 متر 1.5 پارکینگ - بیش از 200 متر دو پارکینگ
همچنین درصورتی که تعداد واحد فرد باشد یک واحد از پارکینگ معاف است.

حداکثر ارتفاع مفید واحد مسکونی 2.90 متر
حداکثر ارتفاع پارکینگ 2.20 متر
حداکثر ارتفاع مفید پیلوت 2.40 متر
حداکثر ارتفاع زیرزمین 2.20 متر
حداکثر ارتفاع مفید واحد تجاری 4.50 متر
حداقل ارتفاع مفید ورودی پارکینگ 1.80 متر
ارتفاع مفید خرپشته 2.20 متر
ارتفاع نورگیری در زیرزمین حداکثر 90 سانتی متر

حداقل سطح پنجره نباید از یک پنجم سطح فضا کمتر باشد.
حداقل عرض حیات خلوت اگر سرتاسری باشد 2 متر و اگر سرتاسری نباشد 3 متر

احداث پیش آمدگی یا بالکن در گذر 12 تا 20 متر 80 سانتی متر و در گذر بالای 20 متر 120 سانتی متر مجاز است.ارتفای این پیش آمدگی از زیر آن تا روی خیابان 3.50 متر

حداقل عرض آشپزخانه و اتاق خواب 2.50 متر - نشیمن 3.00 متر - پاگرد 1.20 متر

نورگیری آشپزخانه و پذیرایی از یک پنجره به شرطی مجاز می باشد که طول نورگیری کمتر از 8 متر باشد.
ابعاد نورگیر برای اتاق خواب و پذیرایی 3*4 متر و برای آشپزخانه 2*3 متر می باشد.

ابعاد مفید آسانسور 2*1.60 متر
حداقل ارتفاع چاله آسانسور 1.50 متر

پله و رمپ در فضا های شهری
موارد استفاده :
پله به عنوان یکی از مصالح پوششی کف ، ارتباط بین سطوح نا همطراز را امکان پذیر می سازد . پله همچنین می تواند در تعریف فضاها و حتی به عنوان مکانی برای نشستن و استراحت مورد استفاده قرار گیرد .
ابعاد :

در طرح های شهری برای رعایت اصول ایمنی و راحتی معمولا حداقل عرض پله را 1/5 متر در نظر می گیرند . هر رشته پلکان ترجیحا باید دارای حداقل 3 سکو باشد . رابطه بین کف پله (t) و ارتفاع یا خیز پله (r) را می توان با استفاده از فرمول : میلی متر 700 یا 600 2r+ t = محاسبه کرد . حداکثرر ارتفاع پله در اماکن عمومی شهرها ، 150 میلی متر اما اندازه مناسب تر بین 80 تا 120 میلی متر است .
وزن یا آهنگ :
وزن یا آهنگ ایمنی بالا رفتن و پایین آمدن از پله را پله را میسر می کند . این ایمنی با ثابت بودن ابعاد ( کف و ارتفاع ) تامین می گردد . لیک در برخی نقاط که پله ها در مسیر اصلی و مستقیم قرار ندارند ، برای ایجاد دسترسی سریع به مکان مورد نظر ، می توان با تغییر متناسب آهنگ ( کاهش تعداد گامها اما بلند تر برداشتن گامها ) امکان حرکت آهسته تر مسافران پیاده را فراهم کرد .
مقطع طولی :
زمانی که هدف ، ایجاد ایمنی بیشتر باشد ، لازم است تا حد ممکن لبه پله تشخص و وضوح کافی داشته باشد . برای نیل به این مقصود باید : الف : در نحئه پیوند ، نوع مصالح به کار رفته و رنگ آن تغییر ایجاد کرد . ب : انعکاس یا تصویر لبه ها ، یک خط سایه دار ایجاد کند . پله هایی که لبه آنها گرد ( به شکل بینی گاو ) است ، اگر چه کمتر صدمه می بینند ، اما وضوح و هویت خود را از دست می دهند .
سطوح شیب دار ( رمپ ها ) :
در شیب 1:12 ( حدودا 8.5% ) حرکت صندلی چرخ دار و کالسکه بچه به خوبی امکان پذیر است . شیب 1:15 ( 6.7%) مناسب تر است ، اما هیچگاه استفاده از رمپ هایی با شیب بیش از 1:20 ( 5%) در محوطه بیمارستان ها جایز نیست . سطح رمپ ها نباید لغزنده بوده و آب های سطحی باید به کرانه های جانبی آن هدایت و سرازیر شود .
رمپ های پلکان :
در مسیر های طولانی و شیب دار ، رمپ های که پلکانی عملکرد بهتری دارند . این نوع رمپ ها ، امکان صعود را به صورت پیوسته و یکنواخت ، فراهم می کند . در این نوع مسیر ها ، حرکت توامان ( شانه به شانه ) دو صندلی چرخ دار و یا دو کالسکه بچه امکان پذیر خواهد بود . پله های صعود یا سکوها باید وضوح و برجستگی نمایانی داشته باشند . خیز یا ارتفاع آنها نباید از 100 میلی متر تجاوز کند . سطح پله می تواند از 450 میلی متر هم کمتر باشد ، اما اندازه مناسب در حدود 1 متر ، یعنی به اندازه یک گام بلند است . شیب سطح هر پله حداکثر 8.5% و برای ایجاد تنوع ، می توان پله ها را در دسته های 2 یا 3 تایی در بخشهای مختلف رمپ که به خوبی دیده می شوند ، تعبیه کرد .
پله و رمپ :
برای تامین دسترسی بهتر معلولین و با هدف شکستن و خرد کردن تدریجی شیب های طولانی می توان ترکیبی از رمپ و پلکان را به کار گرفت . محل تلاقی پله و رمپ را به گونه طراحی کرد که امکان حرکت آزادنه بین رمپ و پله برقرار گردد .
تغییر سطح :
تغییر سطوح به اندازه چند پله در یک مسیر پیاده ، عنصر جداکننده پیاده روهای محلی مسیرهای سواره ( مسافران پیاده و وسائل نقلیه ) به شمار می رود . برای بهبود بخشیدن به چشم انداز، می توان در طول مسیر پیاده ، مکانهایی نظیر بوفه ، کیوسک های فروش و تعدادی نیمکت را در سطحی مرتفع تر از کف معبر سواره مستقر کرد . این اختلاف سطح ، عابرین را از خطر تردد وسائل نقلیه در امان نگاه می دارد .
پلکان جهت نشستن :
در مکان های مرتفع که استفاده از مناظر اهمیت زیاد دارد ( مانند تفرجگاهها ، حریم رودخانه ها و طول سواحل ) ، باید برای سطح پله ها یا سکوها وسعت بیشتری در نظر گرفته شود ، به نحوی که در قدم زدن ، نشستن و تماشا کردن به خوبی امکان پذیر گردد.
ایمنی :
پله ها به ویژه در اماکن عمومی باید هویت و وضوح کافی داشته و از ضوابط مربوط به ساختمان سازی نظیر تعداد پله ها در یک مسیر ، نحوه قرار گیری پله ها ، عرض مناسب پاگردها و وضعیت نرده ها تبعیت کند .
روشنایی :
تامین نور کافی به ویژه در مکان های غیر هم سطح ، خصوصا در ابتدا و انتهای رشته پلکان ، ضروری است .

پله فرار و آسانسور
در ساختمانهاي داراي پيلوت و چهارطبقه روي پيلوت به آسانسور و پله فرار نياز نيست. در ساختمانهاي 5 طبقه چنانچه طبقه 4 و 5 بصورت دوبلکس باشد به آسانسور و پله فرار نياز نيست. در ساختمانهاي بيش از 5 طبقه پله فرار و آسانسور الزامي است.

پارکينگ
تعداد پارکينگ مورد لزوم به تعداد 70 درصد تعداد واحدهاي مجاز خواهد بود. رمپ پارکينگ در فضاي باز ساختمان پيش بيني مي شود و جزء سطح زيربنا نيست. حداکثر ارتفاع پارکينگ 04/2 و حداقل ارتفاع ورودي آن 80/1 متر است. پارکينگ در زيرزمين بايد داراي دسترسي مستقيم به طبقات باشد. شيب رمپ 17% (حداکثر) جاي پارک هر اتومبيل هر اتومبيل 5/2*5 به انضمام فضاي مناسب جهت مسير حرکت به داخل و خارج (استاندارد) حداقل عرض رمپ جهت دسترسي پارکينگ مسکوني 5/2 متر و در تجاري 5/3 متر. در پارکينگ فاصله آکس تا آکس ستون ها در همکف يا زيرزمين حداقل 5/5 متر. به ازاي هر دو واحد مسکوني يک پارکينگ مورد نياز است. در صورت گاراژي بودن پارکينگ به ميزان حداقل 16 مترمربع جهت پارکينگ و براي هر پلاک دو گاراژ لازم است. در آپارتمانهاي 4 واحدي دو پارکينگ لازم است (هر دو واحد يکي). بازاي هر واحد اضافي يک پارکينگ مورد نياز است و مساحت هر پارکينگ حداقل 25 مترمربع

3-ضوابط مربوط به مسير و دستگاه پله

1-3- پلكان بنا بايد مطابق ضوابط بند 3-1-3-3-3 ( مبحث 3 مقررات ملي ) دوربندي و با درب ايزوله ضد دود و خود بسته شو از ساير بخشها مجزا شوند و با ضوابط مندرج در بند 3-1-3-3 مطابقت داشته باشند .

2- 3-عرض پله ها و پاگردها و مسير راه خروج نبايد در هيچ قسمت از طول مسير كاهش يابد .

3-3-دهليز پلكان بدون هيچ واسطه اي تا بام مجموعه ادامه داشته باشد .

4-3-اندازه عرض هر مسير پله حداثل 112 سانتيمتر ، عرض پاگردپيش ورودي ( لابي ) طبقات حداقل 150 سانتيمتر و عرض پاگرد نيم طبقه استراحت حداقل 120 سانتيمتر در نظر گرفته و اجرا شود .

5-3-دهليز پلكانها با ساختار مقاوم حريق دوربندي وساير قسمتها مجزا گردد.

6-3-استفاده از پله هاي مارپيچ در راههاي خروج مجاز نمي باشند.

7-3-پلكانهاي خارجي يك راه مداوم و بي خطر و بي مانع تا سطح زمين با محل كاملاً امني براي متصرفين فراهم نمايد

8-3-براي سالنهاي اجتماعات با ظرفيت بيش از صد نفر، سينماها، بيمارستانها ، هتلها ...ضروري ميباشد.

9-3-در يك ساختمان با كاربري مختلف (مسكوني تجاري دفتر كار... ) ضروري است از نظر ايمني دستگاه پله مسكوني مستقل از دستگاه پله كاربريهاي ديگر در نظر گرفته شود.

10-3- راه دسترسي به انباري تجاري واقع واقع در زير زمين از انتهاي انباري غير مجاز مي باشد و مقتضي است از داخل واحد تجاري با فاصله حداكثر 2/1 متر از معبر عمومي و ترجيحاً بطور مستقل از برگذر در نظر گرفته شود.

11-3- حداقل تعداد خروجيهاي مورد نياز براي فضاهاي بزرگ و همچنين حداقل عرض خروجي مطابق جدول محاسبه گردد.

عرض خروجي	تعداد اشغال كنندگان ( نفر)		تعداد خروجي	تعداد اشغال كنندگان ( نفر)
Cm80	1 تا 50	1	1 تا 50
Cm90	51 تا 110	2	51 تا 500
Cm100	111 تا 170	3	501 تا 1000
Cm110	171 تا 220	4	1001 تا 2000
Cm120	221 تا 240	5	2001 تا 4000
Cm130	241 تا 260	6	4001 تا 7000
Cm140	261 تا 280	7	7000 تا 11000
Cm150	281 تا 300
Cm160	301 تا 320
Cm170	321 تا 340

ضوابط مربوط به آسانسور

1-4- آسانسور خارج از مركز دستگاه پله طراحي گردد.

2-4- چاه آسانسور تا روي فوندانسيون ساختمان امتداد يابد و يا در صورت قرارداشتن فضاي آزاد زير چاهك آسانسور يك ستون زير ضربه گيرهاي چاهك با تامين ايستائي پنج هزار نيوتن بر متر مربع در نظر گرفته شود.

3-4- ابعا مفيد چاه آسانسور حداق 150*150 سانتيمتر باشد.

4-4- درب چاه آسانسور داخل موتور خانه تاسيسات قرار نگيرد.

5-4- در نظر گرفتن اطاق مستقل براي موتور خانه آسانسور ، دريچه به ابعاد حداقل 80*60 سانتيمتر زير كف موتور خانه روي ديوار جانبي با بازشو به بيرون .

6-4- هر گونه بازشو ( روزنه ، دريچه ) به چاه آسانسور بجز در ورودي به چاه و دريچه مورد بند5-4 غير مجاز است.

7-4- رعايت كليه اصول استانداردمربوط به آسانسور و در نظر گرفتن تجهيزات كامل ايمني آسانسور ( از قبيل گاورنر ، پاراشوت ، ميكروسوئيچهاي كنترل كنند ه )

8-4- ديوارهاي جانبي چاه آسانسور خود ايستا و مقاوم حريق و بدون هيچگونه روزنه اجرا گردد.

9-4- در نظر گرفتن چاه ارت و اتصال اسكلت فلزي چاه ، كابين ، قاب وزنه ، تجهيزات موتور خانه و كليه قسمتها به سيستم ارتينگ با مقاومت حداكثر 5 اهم .

10-4-در نظر گرفتن ارتفاع حداقل 180 سانتيمتر از سطح سكو در موتور خانه آسانسور تا سقف موتور خانه آسانسور.

5- ضوابط مربوط به رمپ پاركينگ

1-5- شروع رمپ با 5/2 متر فاصله از معبر عمومي ( پياده رو )

2-5- شيب حداكثر 15%

3-5- رعايت ارتفاع حداقل 195 سانتيمتر از روي رمپ تا زير سقف بالاي رمپ .

4-5- حداقل قطر در چرخش 180 درجه 12 متر رعايت گردد.

5-5- حداقل وتر مثلث در زاويه چرخش 90 درجه رمپ 7 متر رعايت گردد.

6-5- درنظر گرفتن رمپ به عرض حداقل 5/3 متر براي پاركينگ با ظرفيت كمتر از 24 خودرو ضروري است.

7-5- در نظر گرفتن دو رمپ با عرض حداقل 5/3 متر يا يك رمپ با عرض حداقل 5 متر براي پاركينگ با ظرفيت بيش از 24 خودرو بصورت رفت و برگشت ضروري است .

8-5- درنظر گرفتن راه دسترسي دستگاه پله و رمپ براي پاركينگها در طبقات فوقاني وزير زمين به كد همكف تراز خروجي ضروري است .

9-5- تامين راه دسترسي خودرو صرفاً توسط جك آسانسور و در نظر نگرفتن رمپ غير مجاز است ( بجز پاركينگهائي كه تمام طبقات كاربري پاركينگ دارد و در اين مورد رمپ بصورت ترجيحاً مطرح است ).

10-5- دوربندي ايستگاه مشترك دستگاه پلكان وآسانسور در پاركينگ ساختمانها و نصب در دود بند خودبسته شو.

6- ضوابط مربوط به موتور خانه تاسيسات

1-6- طراحي موتور خانه تاسيسات خارج از زير بنا و در صورت عدم امكان ، مجاور يك جبهه به فضاي آزاد با پنجره به فضاي آزاد در نظر گرفته شود.

2-6- موتور خانه تاسيسات در جوار چاه آسانسور ، دستگاه پله و سالن اجتماعات قرار نگيرد . و در صورت عدم امكان ، ديوار مشترك بين آنها مقاوم حريق باشد.

3-6- داكت مستقل براي لوله هاي تاسيسات ، كابلهاي برق ودود كشها درنظر گرفته شود.

4-6- حداقل 3/1 فضاي موتور خانه به صورت فضاي پرت منظور شود.

5-6- در نظر گرفتن تهويه به تناسب حجم موتور خانه

7- ضوابط مربوط به سيستم اعلام كننده حريق

1-7- براي ساختمانها كه نياز به راه دسترسي يا پله اضطراري داشته باشند و ساختمانهاي صنعتي ، انبارها ، اداري ، عمومي ، سينماها ، سالنهاي اجتماعات مراقبتي ، درماني ، اقامتي عمومي ، مجتمع هاي تجار ي واماكن پر مخاطره ضروري است .

2-7- طراحي بر اساس استاندارد جهاني از قبيل BS5839 يا EN54 اقدام شود.

3-7- تاييد طرح قبل از اجراء توسط سازمان آتش نشاني ضروري است .

8- ضوابط مربوط به نماي سنگ وشيشه

1-8- شيشه از نوع سكوريت باشد.

2-8- از پشت نما داخل ساختمان در قسمت داخل واحدها در هر طبقه از كف تمام شده اجراي جانپناه با مصالح ساختماني به ارتفاع حداقل 80 سانتمتر ضروري است .

3-8- ضخامت شيشه متناسب با ابعاد شيشه در نظر گرفته شده وبراي فرم شيشه هر شش متر ارتفاع يك ژوئن دوسانتي اجراء گردد.

4-8- هر سه متر ارتفاع سنگ روي نبشي قرار گيرد و اسكوپ كامل شود.

5-8- فرم شيشه محكم و فيكس اجراء گردد.

6-8- سنگهاي روي در پوش ها كاملاً رولپلاك گردند .

7-8- در محل تقاطع ديوارها ي جداكننده با فرم نماي شيشه بمنظور ممانعت گسترش حريق از دو فضاي مجاور هم به يكديگر از پشت نماي شيشه به عرض حداقل يك متر با مصالح ساختمان مقاوم حريق احداث گردد.

8-8- فضاهاي جدا از يكديگر واقع در پشت نماي شيشه ، نسبت به يكديگر با مصالح ساختماني غير قابل اشتعال كاملاً جداسازي شوند

9-دستورالعمل مربوط به برق و روشنائي اضطراري ساختمان

1-9- سيستم برق بر اساس مبحث 13 مقررات ملي ساختمان ايران رعايت گردد.

2-9- تابلو برق مجاور در اصلي داخل واحد در نظر گرفته شود.

3-9- تابلو برق حداقل مجهز به فيوز مينياتوري مستقل براي سرويس بهداشتي ( حمام و توالت ) – آشپزخانه – سالن – اطاق خوابها – كولر ... باشد .

4-9- هر يك از تابلوهاي برق به كليد قطع برق در صورت نشت جريان مجهز گردد.

5-9- كابلها و لوله هاي سيستم برق از داكت هاي مستقل يا داخل ديوار عبور نمايند .

6-9- در نظر گرفتن سيستم ارتينگ و صاعقه گير.

7-9- در نظر گرفتن روشنائي 12 ولت تغذيه ار باتري با شارژر و رله اتوماتيك براي دستگاه پله و مسير اضطراري ، كابين آسانسور ، زير زمين هاي فاقد نور طبيعي ، سالنهاي اجتماعات ، موتورخانه ، مجتمع ها ، واحدهاي تجاري ، مجتمع هاي تجاري ، بيمارستانها ، كتابخانه ها و موزه ها و هتل ها ...

8-9 سيستم برق اماكن مرطوب از قبيل استخر و محوطه مربوط از كف تمام شده تا ارتفاع 2/2 متر بصورت 12 ولت وعدم بهر برداري از 220 ولت و از ارتفاع بالاي 2/2 متر در صورت بهره برداري از 220 ولت از نوع حفاظت شده در نظر گرفته شود .

10-دستور العمل مربوط به سيستم گرمايش ساختمان

1-10- كليه ساختمانهاي تجاري و فروشگاهها از سيستم حرارت مركزي يا پك ايچ استفاده نمايند ( استفاده از بخاري با شعله روباز مجاز نيست .

2-10- سيستم گاز كشي ساختمان مورد تاييد اداره گاز قرارگيرد.

3-10- براي هر يك از انشعابات گاز بجز روشنائيها در نظر گرفتن دودكش بطور مستقل به قطر حداقل 10 سانتيمتر و براي دستگاه پك ايج 15 سانتيمتر وامتداد آن تا ارتفاع 80 سانتيمتر بالاتر از پشت بام و نصب كلاهك مناسب ضروري است.

4-10- شومينه ها ودستگاههاي گاز سور ( كليه مشعلها ) به شير كنترل و ترموكوپل مجهز گردند.

5-10- آشپزخانه رستورانها حتي المقدور زير فضاي آزاد مستقر گردد و در صورت استقرار زير احداث بنا در مجاورت فضاي آزاد قرار گيرد وبالاي آشپزخانه سالن اجتماعات وجود نداشته باشد .

پارکینگ

3-ضوابط مربوط به مسير و دستگاه پله

ضوابط مربوط به آسانسور

5- ضوابط مربوط به رمپ پاركينگ

6- ضوابط مربوط به موتور خانه تاسيسات

7- ضوابط مربوط به سيستم اعلام كننده حريق

8- ضوابط مربوط به نماي سنگ وشيشه

9-دستورالعمل مربوط به برق و روشنائي اضطراري ساختمان

10-دستور العمل مربوط به سيستم گرمايش ساختمان

مطالب مشابه :

ادامه ضوابط پارکینگ

پارکینگ

نکات طراحی پارکینگ در معماری

ضوابط شهرداری و نکات مهم در طراحی معماری

برخی نکات و ضوابط شهرداری برای طراحی معماری

چکیده ضوابط شهرداری درس طراحی معماری رشته عمران

پارکینگ

فنون طراحی در ساختمان

ضوابط شهرداری و نکات مهم در طراحی معماری

ضوابط پارکینگ