تاریخجه تصویر سازی

هنر گرافیک<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

هنر گرافيك هنري است كه از نظر تأثير خود بيشتر بر طراحي تأكيد دارد تا بر رنگ. از اين نظر تمامي انواع طراحي و شكل هاي متفاوت حكاكي، هنر گرافيك را تشكيل مي دهند. با اينحال هنر گرافيك اساساً به روش هاي ماشيني يا نيمه ماشيني براي چاپ تصاوير و حروف اطلاق مي شود كه فعاليت هاي متعددي را كه بيشترين اهميت هنري و اجتماعي را دارا هستند در بر مي گيرد. از ميان اين فعاليت ها يكي كتاب چاپي است . تنظيم حرف چاپي و صفحه آرايي كتاب از نظر زيبايي شناسي از كارهاي گرافيكي محسوب مي شود.

ويژگي بارز هنرهاي گرافيك ناشي از كيفياتي است كه هم به تكنيك هاي تهيه و هم به آثاري كه بوجود مي آيد مربوط مي شود؛ از همه اينها اساسي تر، قصد چاپ رونوشت هاي دقيق با استفاده از تكنيك هاي ماشيني است. در هنرهاي گرافيك، اين تصوير چاپي است كه به محصول حاصل، ارزش هنري مي بخشد؛ طرح اوليه شمايي است كه براي كمك به روند چاپ تهيه مي شود و تكنيك كار نيز يك راه تهيه اثر است هنر گرافيك طيف گسترده اي از فعاليت هاي مختلف است كه كتاب آرايي از عمده ترين آنها محسوب مي شود. تعيين شكل و اندازه حروف و همچنين تعيين فواصل بين حروف و سطرها، رابطه متناسب بين متن چاپي و حاشيه، و تنظيم تصوير در صفحه از مسايلي است كه در كتاب آرايي مورد نظر قرار مي گيرد. اين مسايل بستگي به قطع كتاب دارد كه خود تابع ملاحظاتي چون وزن و سهولت حمل و نقل كتاب و سهولت خواندن و تأثير بيشتر مطالب آن بر خواننده است. البته جنبه هاي زيبايي شناسي نيز در اين ميان نقش مهمي دارد. در واقع يك كتاب به خاطر زيبايي حروف چاپي، صحافي و تصاوير آن مي تواند داراي ارزش هنري باشد. تصوير سازي براي كتاب (ايلوستراسيون)، تهيه طرح، نقاشي و عكس و تلفيق آمنها با متن كتاب است. تصوير سازي و متن كتاب ارتباط نزديكي با هم دارند. هنرهاي گرافيك به عنوان رسانه هاي جمعي بسيار گسترش يافته و روش هاي تهيه آن ها متنوع شده است؛ از همه مهم تر نو آوري هايي است كه در پاسخ به نيازهاي هنر زمان ايجاد شده اند. از جمله اين نوآوري بايد از فنون چاپ كوچك براي تهيه تمبر و اسكناس و فنون چاپ بزرگ براي تهيه اعلانات(پوستر) نام برد. پديده جالب توجه در آگهي هاي عمومي، تبديل حروف نوشتني به علائم (سمبل ها) و نشانه هاي گرافيكي است كه به مقدار وسيع براي نشان دادن موضوعات و كالاها بكار مي روند.

كتاب چاپي نخستين كتاب هاي چاپي از جنبه هاي متفاوت قطع و اندازه، صفحه بندي و جز اينها بر اساس الگوي نسخه هاي خطي همزمان خود بوجود آمدند. با رواج چاپ حروفچيني، از تكامل حروف نگاري(تايپوگرافي) با دست به شدت كاسته شد. با كاربرد روش حكاكي بر روي چوب(وودكات) و بعداً نيز روش گراوور روي مس، روش قديمي تهيه نسخه خطي منسوخ گرديد و كتاب چاپي بزودي از نظر رنگ هاي سياه و سفيد داراي هماهنگي جديدي گرديد. در قرن شانزدهم، با افزوده شدن عنوان نامه كه در نسخ خطي وجود نداشت، استقلال هنري كتاب چاپي كامل گرديد. عنوان نامه(صفحه عنوان) هم بخاطر طراحي و ساختمان عنوان و هم بخاطر تزيين پيرامون آن،داراي كيفيات زيبايي شناسي بود. هماهنگي بين حروف و تصوير كه خصوصيت بارز كتاب هاي چاپي عهد نوزايي(رنسانس) بود در دوره باروك با تأكيد فراوان بر تصوير و كم بها دادن به طراحي حروف از بين رفت. در قرن هيجدهم هماهنگي و تعادل كلاسيكي اجزاء كتاب كه تجديد شده بود ديري نپاييد. در نيمه قرن نوزدهم واكنشي بر ضد چاپ ماشيني به رهبري ويليام موريس روي داد. تنها در قرن بيستم است كه با طراحان دقيق حروف چاپي و همكاري نقاشان برجسته تصوير ساز(ايلوستراتور) هنر كتاب چاپي دوباره جهان را گرفت.

تصویر سازی

تصوير سازي (ايلوستراسيون) در اروپا و ايالات متحده تهيه و تنظيم مناسب تصوير براي كتاب سبب بالا رفتن ارزش كتاب از نظر زيبايي شناسي و نيز فهم بهتر مطالب آن مي گردد . نويسندگان بزرگ معمولا علاقه شديدي به مصور شدن كتابهايشان نه تنها توسط طراحان و حكاكان بلكه حتي توسط نقاشان برجسته داشتند .در اوايل پيداش قسمت چاپ در قرن پانزدهم ، كتاب هاي مصور را مي توان يافت.در اين قرن تصوير سازي با روش حكاكي بر روي چوب بيشتر بر الگوي مينياتور پردازي قرار داشت ، ولي تفاوت تكنيكي مانند سرعت كار ، لزوم بيان هر چيز با طراحي قلمي ، و نيز ارزش كمتر تزييني حكاكي بر روي چوب ، همگي سبب شدند كه تصاوير بيشتر جنبه توصيفي داشته باشند تا تزييني . چون روش چاپ با حكاكي روي چوب مانند حروفچيني ، بصورت برجسته شكل مي گيرند ، اين روش در تصويرسازي رايج گشت ، اما بعدها ابتدا در ايتاليا و سپس در كشورهاي ديگر به نفع گراوور روي مس از دور خارج شد . در نتيجه، هماهنگي بين تصويرسازي و حروف چاپي كتاب از بين رفت .

در قرن هفدهم روش گراوور روي مس در تصويرسازي جايگزين حكاكي روي چوب شد . اين قرن كه به نام دوره عنوان نامه معروف است جاي خود را به دوره نقوش تزييني پيرامون حروف(vignette) در قرن هيجدهم داد . تزيين كتاب نفيس تر گرديد و آرايش سرفصل (head piece) و آرايش ته فصل (tail piece)رايج گشت . در تاريخ كتابسازي ، كتاب هاي مصور شده توسط نقاشان فرانسوي قرن نوزدهم (كتاب هاي نقاشانlivre depeintres ) مقام خاصي را داراست . زماني نقاشان مشهوري چون بوشه و فراگونار سخت به مصور كردن كتاب مي پرداختند . البته آنان حكاكي طرح هاي خود را به صنعتگران ورزيده مي سپردند . اولين نقاشي كه توانست روش ليتو گرافي (چاپ سنگي) را آسان تر و سريع تر بكار گيرد دلا كروا بود كه براي كتاب فاست گوته تصاويري كشيد . بعدا مانه ليتوگراف هايي براي يكي از كتاب هاي ادگارد آلن پو ، و حكاكي هايي براي يكي از كتاب هاي شعر مالارمه و تولو زلوترك تصاويري براي كتاب تاريخ طبيعي رنارواديلون ردن تصاويري براي يكي از كتاب هاي گوستاوفلوبر كشيدند و نقاشان ديگر نيز قسمتي از فعاليت خود را صرف مصور كردن كتاب كردند . نكته جالب توجه آنكه با زياد شدن كارگاه هاي هنري ، تالار نقاشان وگروه هاي ادبي ، ارتباط بين نقاشان و نويسندگان رفته رفته افزايش يافت و حاصل خلاقيت جمعي آنان يعني تهيه كتاب انسجام بيشتري يافت . از جمله موفق ترين نمونه هاي اين خلاقيت جمعي بايد از همكاري بين گيوم آپولي نر و آندره ارن در سال 1909 ، بين ماكس ژاكوب و پيكاسو در سال 1911 و آندره مالرووفرناندله ژه در سال 1921 نام برد . انتشارات و يارvollalrd و اسكيرا (skira) كه نظر خوشي به تصويرسازان نداشتند ، به نقاشان مكتب پاريس ، مصور كردن كتاب هاي را سفارش دادند ، از جمله آنها كتاب هايي بود با ليتوگراف هاي بونار، رودن ، اچينگ (etching) هاي مايول (maillol) ، حكاكي هاي روي چوب واچينگ هاي رنگي روئو ، اچينگ هاي پيكاسو ، ماتيس ، دالي و بسياري ديگر از نقاشان ، نسخه دست دوم اين كتاب ها در بازارهاي جهاني قسمت هاي سرسام آوري پيدا كرده است .

تصوير سازي در آلمان

در قرن پازدهم ، بوكاچيوماستر تصاويري براي كتاب هاي متعدد بوجود آورد كه معرف خصوصيت توصيفي آثار اين دوره هستند .در همين دوره روويخ (Revwich )تصاوير خلاصه اي از شهرها و مردم براي يك كتاب و تصاوير خنده آوري نيز كه توصيفي دقيق از متن بود براي كتابي ديگر بوجود آورد . از تصويرسازان قرن شانزدهم بايد ازهانس هلباينH.Holbein نام برد كه كارهايش بيش از آثار ديگران معرف شيوه نوزايي (رنسانس) بود . حواشي و الفباهاي تاريخي او مشهورند.همچنين بايد از عنوان نامه ها و تصاويري نام برد كه لوكاس كراناخ براي انجيل و اعلاميه هاي مارتين لوتر طراحي كرده بود و در وي تنبرگ به چاپ رسيد. آلبرشت دورر نقاش نيز اگر چه آثار اندكي در زمينه تصوير سازي دارد، ولي تأثير عميقي در تحول تصوير سازي گذاشت. كي از ويژگي هاي تصوير سازي قرن هيجدهم آلمان، چاپ هاي فراوان مصور رنگي از گياهان و جانوران بود. او سرA.F.oeser از طراحان بزرگ اين دوره به شمار مي رود. تكنيك تصوير سازي فرانسوي بر آثار هنرمنداني كه فردريك كبير و ديگر فرمانروايان به آلمان آوردند غالب بود. ولي آثار بزرگترين تصوير ساز آلماني اين دوره چودويسگي(D.N.Chodowiecki) از اين تأثيرات كاملاً بر كنار بود. آثار رآليستي او تصوير دقيقي از زندگي بورژوازي آن زمان آلمان را نشان مي دهند. بزرگترين تصوير سازي آلماني در قرن نوزدهم منزل (A.Menzel) است كه آثارش كاملاً نوگرا، واقع گرا و احساس بر انگيز مي باشد. شهرت او بيشتر به خاطر مصور كردن زندگي نامه ها و آثار فردريك كبير است

از اواخر قرن نوزدهم، نفوذ حروف نگاري قرن شانزدهم آلمان منجر به احياي كاربرد حروف چاپي شواباخر در آلمان گرديد. از جمله تصوير سازان بر جسته عبارتند از : يوزف ساتلر، ماكس كلينگر، ماكس اسله وگت و ماكس ليبرمان. در ابتداي قرن بيستم؛ برگزاري جشن هاي بزرگداشت گوتنبرگ انگيزه جديدي براي تحول تصوير سازي شد. در سال 1907، كارل لرنست پوشل همراه با او. تيه مان يك بنگاه انتشاراتي بنيان نهاد كه همكاري بهترين تصوير سازان زمان را جلب كرد.

تصوير سازي در ايتاليا

تصوير سازي در ايتاليا توانست با تأثير از هنر رنسانس از خامدستي هاي اوليه رهايي يابد. اولين كتاب مصور در ايتاليا زير تأثير تصوير سازي آلمان در سال 1467به چاپ رسيد. زيباترين نمونه هاي تصوير سازي اوليه ايتاليا در كتاب هاي دهه آخر قرن پانزدهم در فلورانس و ونيز وجود دارد. چندي بعد بود كه حكاكي روي چوب در بسياري از اعلانيه(تراكت)هاي مردم پسند سبك منسجمي يافت.از اواسط قرن شانزدهم سبك نوتري پديد آمد كه بهترين نمونه آن در آثار جيوليتودوفراري وجود دارد. در اين قرن رم مركز مهم گراوور روي مس در ايتاليا بود. از تصوير سازان اين دوره ن.بتيريزت و دوپراك بودند.حكاكان بزرگ قرن هفدهم ايتاليا تمپستا و ويلامنا بودند. حكاكي روي چوب كوريولانو نمونه اي از تصوير سازي علمي را ارائه مي دهد. در قرن هيجدهم، پيازتا تصوير ساز بزرگ ايتاليايي تصاويري براي كتاب هاي ادبي كشيد. تصوير سازي قرن نوزدهم ايتاليا كيفيتي متوسط داشت و نقاشان و حكاكان برجسته توجه اندكي به اين هنر داشتند. از اواخر جنگ جهاني دوم در ايتاليا دوباره توجه به كتاب ههاي مصور زنده شد تصوير سازاني چون دپي سيس و كارا و كامپيگي پديد آمدند كه بيشتر، كتاب هاي ادبي را مصور مي كردند. در سال 1964 مونوادوري كتاب سانتوريو اثر فالكنز، و اينالودي در سال 1950 كتاب شعر پابلو نرودا را مصور كردند.

تصوير سازي در هلند

از جمله كساني كه در تحول تصوير سازي هلند نقش بسزايي داشتند اينان بودند: لوكاس وان لي دن، ج.شوارت (J.Swart) (هردو انجيل هلندي را در سال 1528 مصور كردند)، يان كورنليس، وان آلست و دو ياسه، در نيمه اول قرن هفدهم، تصوير سازي هلند از خدمات هنرمند بزرگ اواخر اين قرن دوهوگ de.Hooghe بود كه به كشيدن كاريكاتور سياسي نيز مي پرداخت. او تصاويري براي كتاب شعر لافونتن تهيه كرد. رامبرانه نقاش بزرگ هلندي در ضمن تجربياتي وسيعي در زمينه حكاكاي واچينگ داشت تصوير ساز بزرگ قرن نوزدهم هلند ت. وان هوي تما بود كه به خاطر تهيه تصاوير براي كتاب هاي كودكان شهرت داشت. از تصوير سازان قرن بيستم هلند مي توان از روزندال، يان بونس، تات كمپزر، كويپرز نام برد.

تصوير سازي در فرانسه

در فرانسه، شباهت تصوير سازي اوليه به مينياتور شايان توجه است. نفوذ شيوه تصوير سازي دوره نوزايي فرانسه كه بر پايه سنت گوتيك قرار داشت، در آثا رتصوير سازاني چون توري (G.Tory) ديده مي شود. طراحي نوگراتر برنارد سالومون بود كه آثار پر كاري از نقوش پيرامون حروف از خود به جاي گذاشته است. تصوير ساز ديگر فين (O.Fine) رياضي دان بود كه الفباها و حواشي ظريف او خيلي موفق بودند. بهترين تصوير سازي كه بروش گراوور روي مس بكار مي برد. دووت (J.Duent) بود. شوفار (P.P.Choffard) بزرگترين حروف نگار (تايپوگرافيست) فرانسوي بود. فراگونار(H.Fragonard) از هنرمندان بزرگ تزيين پيرامون حروف به شمار مي رفت. شيوه اين نوع تزيين خيلي شبيه نقاشي بود. در نيمه دوم قرن هفدهم، همكاري نزديك تصوير سازان حرفه اي و حكاكان چيره دست، هنر كتاب آرايي را در فرانسه قرن هيجدهم به كمال زيبايي رساند. موضوعات دلخواه اين تصوير سازان، داستان ها و شعرهاي بلند، قصه ها و سالنامه ها بود. اگر چه تصوير سازان اشتياق فراواني براي مصور كردن آثار ادبي داشتند ولي آثار علمي هم ناديده نمي گرفتند. از جمله كتاب هاي علمي كه مصور گرديد، كتاب تاريخ طبيعي بوفون زيست شناس معروف بود. شاهكارهاي تصوير سازي قرن نوزدهم فرانسه عبارتند از: ليتو گراف هاي دلا كراوآ براي كتاب فاوست گوته(1827ميلادي) و تصاوير گزنده دوميه براي يك روزنامه طنز آميز.آثار فراوان ادبيات رمانتيك و عاميانه و مجله هاي سياسي طنزآميز، تصوير سازان بسياري را پروراند و از جمله تصوير ساز آثار ادبي بايد از گوستاو دوره، كه كتاب دن كيشون اثر سراونتس را مصور كرد، نام برد.

تصوير سازي در انگلستان

تصوير سازي در انگلستان در ابتدا زير تأثير تصوير سازي آلمان و فرانسه بود. اين وابستگي به شيوه تصوير سازي اروپايي در سرتاسر قرن شانزدهم ادامه يافت. تصوير سازان انگليسي از منابع تصوير آلمان، فرانسه و هلند استفاده مي كردند. در نيمه دوم قرن شانزدهم بهترين كتاب هاي مصور توسط ناشراني چون ج . دي J.Day تهيه مي شد.در قرن هفدهم، اقدامات صنفي محدود كننده و نا آرامي هاي سياسي مانع پيشرفت هنرهاي كتابسازي گشت. حكاكي زير نفوذ هنرمندان خارجي وان ديك و دوپاسه قرار داشت. و.هولاW.Hohar بزرگ ترين حكاك آن زمان انگلستان، يك آلماني بود. از ميان شاگردان اوف . بارلو F.Barlow وت. دادليT.Dadley بودند. و.فيثورنW.Fatihorn حكاك چهره پرداز بزرگ آن زمان محسوب مي شود..

اقامت طولاني گراولوH.F.Gravelot تصوير ساز بزرگ فرانسوي در انگلستان و همچنين نقاشي و حكاكي هوگارث به پيشرفت تصوير سازي انگليسي در قرن هيجدهم كمك كرد. تصوير ساز برجسته در نيمه دوم اين قرن ت. اسكاتارد T.Scothard بود. تمام كتاب هوراس توسط ج . پاين در بين سالهاي 37ـ1733 حكاكي شد. چندين تصوير اين كتاب كار هنرمند ايتاليايي ف . بارتولوزي(F.Bartolozi) را در انگلستان بنياد نهاد. آثار سه تصوير ساز اين دوره از روح واقعاً محلي برخوردار است: آثار و. هوكارث W.Hogarth كه سخت رآليسي و طنز آميز بود؛ كارهاي ت . به ويك T.Bewich جنبه آموزنده pastoral و روستايي didactic داشت و زنده كننده حكاكي چوبي بود؛ و تصاوير ويليام بليك (W.Blake) ، نقاش و تخيل پرداز كه با استفاده از تكنيك غير عادي اچينگ برجسته(relief etching) كوشش فراواني در جهت احياء وحدت حروف، تزيين و تصوير(خصوصيت كتاب خطي قرون ميانه) محسوب مي گشت.معروف ترين و موفق ترين تصوير سازان انگلستان قرن نوزدهم عبارت بودند از: ت . راولندسون،با گرايش به كاريكاتور،وكرويك شانك G.Cruikshank ،با خصوصيات واقع گراي طنز آلود كه كتاب اليورتويست ديكنز را با سه جلد در سال 1839مصور كرد. هنرمند ديگري كه آثار ديكنز را مصور مي كرد، براونهH.K.Browne بود. ج . ليچ G.Leech يكي از همكاران اصلي مجله طنز نگار پانچ بود. در حدود سال 1890، روزني D.G.Rosetti و ميله J.E.Millaisدر تحول تصوير سازي تأثير گذاشتند. در دهه آخر قرن ويليام موريس همراه با برن جنزW. Burne-jones و كربن روزي W .Crane در جهت احياي ارزش هاي تزيين و روش هاي دستي كتابسازي دوران نوزايي ايتاليا، كوشيدند تا وحدت از دست رفته بين حروف نگاري و تزيين را دوباره باز گردانند(بطور مثال كتاب افسانه هاي كانتنبري (1896) تاثير شيوه ويليام در تصوير سازي قرن بيستم انگلستان نيز همچنين ادامه يافت برجسته ترين هنرمند بين جنگ جهاني اريك گيل بود. او تصاوير چهار انجيل را حكاكي كرد. در اين دوره چند تن از نقاشان و مجسمه سازان معروف انگليس و اروپا چاپ هاي نفيسي تهيه كردند از جمله گراهام ساتر لند براي كتاب هانري چهارم شكسپير واپستاين براي كتاب گل هاي جهنم بودلر تصوير هايي كشيدند.

تصوير سازي در ايالات متحده آمريكا

در ايلات متحده آمريكا، تكنيك هاي تصوير سازي و وسايل فتومكانيك به درجه كمال رسيد و حكاكي روي فولاد به موفقيت هاي بزرگي دست يافت. توصير سازان اين كشور مي خواستند بيشتر تلاش خود را صرف مصور كردن مجله ها كنند، ولي از ميان كسانيكه به تصوير سازي كتاب نيز خدمت كردند. اينان هستند: چامپنG.Chapman؛دارليF.O.C.darly؛پايلH.Pyle؛ آبيE.Abbey (برجسته ترين هنرمند طراحي قلمي)؛ پنلG.Pennel هنرمند برجسته اچينگ؛ گيبسونC.D.Gibson (توصيف گر چيره دست مناظر شهري ايالات متحده آمريكا).

زمينه هاي متفاوت هنري تصوير سازان آمريكايي سبب پديد آمدن شيوه هاي متفاوت شده است. آثار آنان را مي توان در كتاب گنجينه تصوير سازي آمريكا از هنري پيتز (نيويورك،1947)بخوبي ديد. برخي از نمونه هاي برجسته اين آثار عبارتند از: افسانه ها اثر ارگار آلن پو با حكاكي هاي اي چنبرگ F.Eichenberg)1944)؛ روبينسون كروزئه اثر دفوئه با تصاوير دوويسين H.Duvoisin)1946) كتاب هاي همه مردم برادرند با تصاوير كوواروبياس(1948)؛ و كتاب بسيار زيباي الفباي خلقت با تصاوير بن شان.

تصوير سازي در كشورهاي ديگر:در تاريخ تصوير سازي اسپانيا، نام فرانسيسكو گويا بيش از همه مي درخشد. آثار فراوان چاپي او كه جنبه رؤيايي، طنز آميز و گزنده داشت، شيوه خاصي را بنيان نهاد، كه بر بسياري از تصوير سازان، كاريكاتورنگاران و طراحان بعد از او تأثير گذاشت. در تصوير سازي معاصر سويسي با نام هنرمنداني چون پيكابيا، آرپ و ديگران بر مي خوريم در سال 1919 كتاب گلچين جنبش هنري دادا با تصاوير آنان انتشار يافت.

تاریخجه تصویر سازی

مطالب مشابه :

آرايش غليظ «خاله شادونه» در برنامه!

گریم

21 نکته در مورد نگهداری از لوازم آرایش

تاریخجه تصویر سازی

آزمون پيك يادآور 1 سال دوم رشته علوم تجربي

تاریخچه سنگده

سيماي مردان در نزديك ظهور

سفال در ایران

يك عروسي رويايي با برنامه‌ريزي ايده‌آل

چشم چرانى