ایرج میرزا - شاعر

ایرج میرزا - شاعر<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

ایرج میرزا، جلال الممالک، پسر غلامحسین میرزا در سال 1291 ه.ق در تبریز به دنیا آمد. وی نواده ی فتحعلی شاه قاجار بود. دوران کودکی ایرج میرزا با فراگیری زبان های فارسی، عربی و فرانسه سپری شد. ایرج میرزا از محضر استادانی همچون بهار شیروانی و عارف اصفهانی سود جست. همزمان در حوزه درس آشتیانیهای مقیم تبریز معانی و بیان و منطق را فرا گرفت. وی با عبدالحسین، پسرامیر نظام گروسی همکلاس بود و به همین جهت امیر نظام توجه خاصی به او داشت وبه او لقب فخرالشعرا داد.

ایرج میرزا در سن شانزده سالگی ازدواج کرد، ولی پس از سه سال همسر و پدرش روی در نقاب خاک کشیدند. در سن نوزده سالگی مظفرالدین میرزا ولیعهد او را موظف به سرودن قصاید و اشعار مدحی و رسمی در مراسم و اعیاد کرد.

ایرج میرزا پس از مدتی به سمت ها و مشاغل اداری مختلف از جمله بازرسی اداره کل مالیه خراسان گماشته شد.

ایام اقامت ایرج میرزا در خراسان مصادف بود با قیام کلنل پسیان که ایرج میرزا نسبت به وی احترام خاصی قائل بود و پس از فاجعه قتل او در رثایش شعر سرود.

ایرج میرزا با شعرا وادیبان آن دیار همچون ادیب نیشابوری حشر و نشر داشت و خود را شاعر خراسان می خواند. منظومه عارفنامه او که به شیوه جلایر نامه قائم مقام فراهانی ساخته شد، نام او را بر سر زبان ها انداخت بطوری که هنگام ورود به تهران شاعران و ادیبان و مردم عادی پایتخت از ایرج میرزا بگرمی استقبال کردند.

حدود چهار هزار بیت شعر از ایرج میرزا باقی مانده است. اشعار ایرج میرزا در قالب های قصیده، غزل و قطعه سروده شده اند. شعر او ساده و روان و مشتمل بر کلمات و تعبیرات عامیانه است. همچنین مسایل مختلف اجتماعی و هزلیات و شوخی های نیش دار و ریشخندها و تمثیلاتی که شاعر از غالب آنها نتایج اجتماعی می گیرد، به زبانی بسیار ساده و گاه نزدیک به زبان محاوره بیان شده اند.

از بهترین اشعار ایرج میرزا قطعه قلب مادر است که از زبده ترین و مشهورترین اشعار وی محسوب می شود.

آنچه ایرج میرزا از آن دوری جسته است، پرهیز از شغل شاعری و درآمدن در سلک درباریان مداح و متملق و گداپیشه است. ایرج میرزا پس از سفر به اروپا و آشنایی با مظاهر تمدن جدید وکسب معرفت و کمالات، جهان بینی تازه ای پیدا کرد که رنگ اشعار او را یکباره دگرگون ساخت و مضامین تازه ای را در آن جایگزین کرد. مضامین اشعار ایرج میرزا مواردی همچون انتقاد از وضع سیاسی و اجتماعی کشور، تشویق جوانان به دانش آموزی و فراگیری فنون جدید، اعتقاد و توجه به آموزش و پرورش کودکان، علاقه به مادر و پاسداری از مقام شامخ او، وطن پرستی و ایران پرستی هستند. ایرج میرزا در 23 اسفند 1304 ه.ش در اوج تنگدستی و فقر بر اثر سکته قلبی در گذشت و در گورستان ظهیرالدوله تهران به خاک سپرده شد.

آثار ایرج میرزا عبارتند از: عارفنامه، زهره و منوچهر، مثنوی انقلاب ادبی، مثنوی شاه و جم.

ایرج میرزا - شاعر

مطالب مشابه :

ایرج میرزا

مقاله ای درمورد ایرج میرزا

ایرج میرزا - شاعر

ایرج میرزا شاعری جنجالی

همه چیز در مورد ایرج میرزا

علّت محبوبیت شعر ایرج میرزا در میان مردم

ایرج میرزا

سيري در زندگي و آثار ايرج ميرزا / علي دهباشي

ایرج میرزا