دستاورد اجرای کارت امتیازی متوازن
مقدمه
مانیتور گروپ(Monitor Group)، در پیمایشی جهانی که در سال 2006 انجام داد از مدیران ارشد خواست که اولویتهایشان را بگویند. گزینه اول، اجرای استراتژی بود که اختلاف زیادی با سایر گزینه ها داشت. اجرای موثر استراتژی، مسیلهای است که بسیاری از شرکتها در فرایند اجرای استراتژیهایشان با آن دست و پنجه نرم میکنند. نظرسنجیهای متعددی که در طول دو دهه گذشته انجام شده، نشان میدهد که 60 تا 80 درصد شرکتها به هدفهای کمی مندرج در برنامه های استراتژیک خود نمیرسند. تونی هایوارد مقام ارشد جدید بی پی (British Petroleum)در اکتبر سال 2007 اعلام کرد: «مشکل، مربوط به خود استراتژی نیست بلکه مربوط به اجرای آن است». پیمایشی که در سال 1996 توسط BSCOL انجام شد، نشان میدهد که بیشتر سازمانها فاقد سیستم رسمی برای اجرای استراتژیهایشان هستند. تنها 40 درصد از سازمانها بودجههای خود را به استراتژیهایشان متصل میکنند و فقط 30 درصد، جبران خدمات را با استراتژی پیوند میدهند. در اکثر شرکتهای مورد مطالعه، کمتر از 10 درصد کارکنان، استراتژی شرکت را میفهمیدند. روشن است که اگر کارکنان، استراتژی را نفهمند نمیتوانند فعالیت روزانه خود را به اجرای موفق آن، متصل کنند. مطالعات نشان میدهند که 85 درصد تیمهای ارشد اجرایی کمتر از یک ساعت در ماه را به بحث و گفتگو درباره استراتژی اختصاص می¬دهند و 50 درصدشان به گونه عملی زمانی صرف نمیکنند. مدیران با استفاده از سیستم عملیاتی داخلی و تاکتیکی خود (مثل بودجهها) میتوانند امور مالی را اداره کنند، از سیستمهای مدیریت مبتنی بر هدفها برای انگیزش عملکرد کارکنان استفاده کنند و برنامههای تکنولوژی اطلاعات، بازاریابی و فروش را به صورت غیرمتمرکز اداره کنند. اما برای اجرای استراتژی، هیچ سیستمی در اختیار ندارند. پیمایشی که توسط دانشگاه کرانفیلد در سال 2003 انجام شد نشان میدهد که 46 درصد سازمانها از یک فرایند رسمی مدیریت عملکرد استفاده میکنند، 25 درصد، سیستم اصلی مدیریت عملکرد را متناسب با نوعی مدیریت جامع کیفیت انجام میدهند و 75 درصد، از سیستم مدیریت مبتنی بر کارت امتیازی متوازن بهره میگیرند. مطالعه ای که توسط موسسه حسابداران مدیریت ایالات متحده انجام شده، نشان میدهد که کارت امتیازی متوازن، سیستم پیشگام برای مدیریت استراتژیک و عملکرد شرکتها است و سیستمهای مبتنی بر مدیریت کیفیت (مالکوم بالدریج، بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت و شش سیگما) یا مدیریت مالی (ارزش افزوده اقتصادی) را پشت سرگذاشته است. متدولوژیهای تدوین استراتژی شامل پنج نیروی مایکل پورتر، چارچوب موقعیت یابی رقابتی، رویکرد مبتنی بر منبع، شایستگیهای محوری، استراتژیهای مداخله گر و استراتژی اقیانوس آبی میشوند. برنامه¬ریزی مبتنی بر سناریو، شبیه سازی پویا و بازی جنگ (War - Gaming) نیز برای سنجش قدرت استراتژیها مورد استفاده قرار میگیرند. شرکتها با استفاده از متدولوژیهای مدیریت جامع کیفیت، شش سیگما، کایزن و متدولوژیهای ارزیابی در برنامههای مالکوم بالدریج و EFQM ، کارایی و پاسخگویی فرایندهای عملیاتی را به گونه مستمر بهبود میبخشند. رهیافتهای مهندسی مجدد هم برای بهبودهای ریشهای مورد استفاده قرار میگیرد. نرم افزار هوش کسبوکار، ابزاری است که از برنامهریزی استراتژیک پشتیبانی میکند و با استفاده از داشبوردهای سفارشی شده میتواند عملیات را بهبود بخشد. شرکتها با استفاده از ابزارهای تحلیلی پیچیده میتوانند عملکرد استراتژیهایشان را بازنگری کنند و با کمک نرم افزار مدیریت روابط مشتری و یا مدلسازی تحلیلی، رفتار مشتری را درک کنند. برای ارزیابی سودهی محصول و مشتری نیز از هزینهیابی مبتنی بر فعالیت (Costing Based-Activity) استفاده میکنند. (2008, Norton & Kaplan ) امروزه، شرکتها ابزارهای استراتژیک و عملیاتی زیادی در اختیار دارند ولی هنوز هم نظریه یا چارچوبی مشخص برای یکپارچه سازی بسیاری از این ابزارها وجود ندارد. از طرفی تمایل دارند که ابزارهای برنامهریزی استراتژیک و بهبود عملیات، به صورت سیستم پیوستهای تبدیل شود. اما در عمل شاهدیم که اجرای این ابزارها به صورت مقطعی و بدون تبادل و هماهنگی لازم صورت میگیرد. خلاصه باید گفت تنظیم استراتژی و اتصالی که بین استراتژی و عملیات باید وجود داشته باشد همچنان به صورت مقطعی، متغیر و گسسته باقی مانده است. شرکتها با استفاده از رویکرد سیستمی و با کمک ابزارهای مدیریت استراتژی و عملیات، میتوانند استراتژی را به عملیات پیوند بزنند. این نوشتار با استفاده از موفقیت شرکتهای پیشرو، راهنمای گام به گامی را برای اجرای موفقیت آمیز استراتژی و برنامه راهبردی از راه کارت امتیازی متوازن در سطح شرکت و جاری سازی آن در عمق سازمان، ارایه می کند و با معرفی سیستم مدیریتی حلقه بسته، زمینه را برای کسب مزیت رقابتی و سرآمدی عملیاتی از راه پیوند و همسویی استراتژیها با هدفها، برنامه ها، عملیات، منابع و بودجه فراهم می آورد.داستانهای موفقیت از راه کارت امتیازی متوازن
بعضی سازمانها می توانند استراتژی خود را هرچه قدر هم که فرایند کار طولانی باشد، بدون نقص اجرا کنند. Saatchi & Saatchi یکی از این سازمانها است. این شرکت یک آژانس ارتباطی است که دفتر آن در ایالات متحده است. این شرکت حضور گستردهای در آسیا اقیانوسیه دارد. در اواسط دهه 1990 به خاطر گسترش بیش از اندازه شرکت که نتیجه ادغام های گسترده بود و نیز فشارهای مالی زیادی که از رکود اقتصادی اوایل دهه وجود داشت، در آستانه ورشکستگی قرار گرفت. تیم ارشد جدید، مبتنی بر هدفهای بلند مدت مالی که به وال استریت اعلام کرده بودند و ظرف سه سال میبایستی به آنها میرسید، دورهای را برای تغییروتحول ایجاد کرد. این هدفها عبارت بودند از:- رشد پایه درآمد که بیشتر از رشد بازار باشد،
- تبدیل 30 درصد درآمد حاصل از تغییرات تدریجی به سود عملیاتی،
- دو برابر کردن سود هر سهم.
سنگ بنای پیروزی
پیش از طراحی و جاری سازی کارت امتیازی متوازن ، دو سنگ بنای کلیدی لازم است.- حمایت مدیریت ارشد
بسیار مهم است که حمایت بالاترین سطح سازمان (به ویژه مدیر ارشد) جلب شود. پیادهسازی کارت امتیازی متوازن، ابتکاری در سطح کلان بنگاه است که صاحبان قدرت و نفوذ را به مبارزه میطلبد. بدون اتکا به مداخله وحمایت بالاترین سطوح اجرایی، مقاومت وکم کاری سازمان می تواند برنامه کارت امتیازی را به ویژه در رویارویی با مسایل عملیاتی، به انحراف بکشاند. مدیران ارشد اجرایی باید در کمیته راهبری حضور داشته باشند تا برنامه پیادهسازی کارت امتیازی را سرپرستی کنند ( 2006 ,Kaplan’s Interview). - مدیریت پروژه
مدیریت اجرای کارت امتیازی متوازن، باید بر عهده مدیر پروژه ای باشد (احتمالاً یک یا دو سطح پایینتر از سطح ارشد) که سازمان واقعا به او احترام بگذارد و تیم تخصصی برنامه که از نمایندگان واحدهایی، مثل: مالی، منابع انسانی، تکنولوژی اطلاعات و عملیات تشکیل شده، قویا از وی حمایت کنند. مثلا Saatchi & Saatchi سرپرست بخش مالی را برای هدایت پروژه انتخاب کرد و همکاران سایر واحدها او را حمایت کردند. مقام ارشد اجرایی و مقام ارشد مالی در کمیته راهبری قرار گرفتند و با این کار موانع و سدهای دفاعی که مدیران شکاک داخلی ایجاد کرده بودند، به سرعت از بین رفت. (2008 ,Makhijani& Creelman)
چالشهای کارت امتیازی متوازن در مقام عمل
چالشهای ساختاری و فرهنگی کارت امتیازی متوازن، پیش از این در مقالات و منابع معتبر مطرح شده است. در این نوشتار به چالشهای طراحی کارت امتیازی متوازن در مقام عمل خواهیم پرداخت. طراحی کارت امتیازی متوازن با ترسیم نقشه استراتژی، به عنوان شالوده کارت امتیازی متوازن شروع می شود. ترسیم بهینه نقشه استراتژی نیازمند ارایه راه حلی مناسب به دو مسیله کلیدی زیر است که متاسفانه در مقام عمل، چندان مورد توجه قرار نمی گیرد:- گزینش هدفهای کلیدی و استراتژیک سازمان(15تا 20 هدف) (قانون پارتو 80-20)؛
- تعیین ساختار روابط علّی- معلولی بین هدفهای استراتژیک.
- گزینش و تمرکز بر سنجه های کلیدی عملکرد (یک یا دو سنجه برای هر هدف) متناسب با هر هدف استراتژیک؛
- برقراری ارتباط علی معلولی بهینه، بین سنجه های کلیدی ذیل هر هدف استراتژیک با یکدیگر و با دیگر سنجههای مستقر در سایر هدفهای استراتژیک سازمان.
این سیستم دارای شش مرحله اساسی است (2008 ,Norton &Kaplan):
- مرحله 1 . تنظیم استراتژی :
سیستم جامع مدیریتی کارت امتیازی متوازن با تنظیم استراتژی توسط مدیران آغاز می شود. در این فرایند سه پرسش مطرح است:- در چه کسبوکاری هستیم و چرا؟ (ماموریت، ارزشها و چشم انداز را مشخص کنید).
- مسایل کلیدی کدامند؟ (تجزیه و تحلیل استراتژیک را انجام دهید): تجزیه و تحلیل استراتژیک شامل تجزیه و تحلیل محیط بیرونی (PESTEL) محیط درونی(زنجیره ارزش پورتر و فرایندهای کلیدی) و پیشرفت استراتژی فعلی است. خروجی این مرحله، جدول SWOT خواهد بود که مسایل استراتژیک را ارایه می دهد.
- چگونه می توانیم بهتر رقابت کنیم؟ (استراتژی را تدوین کنید): در آخرین گام، مدیران اجرایی با توجه به پرسشهایی از قبیل در چه بخشی از بازار رقابت کنیم؟ ارایه کدام ارزش به مشتریان، ما را متفاوت می کند؟ کدام فرایند های کلیدی استراتژی، ما را متمایز می سازد؟ قابلیت های سرمایه انسانی که مورد نیاز استراتژی هستند، کدامند؟ و توانمندسازهای تکنولوژی مربوط به استراتژی کدامند؟ استراتژی را تدوین می کنند.
- مرحله 2 . برنامه ریزی استراتژیک :
مدیران در این مرحله با تعیین هدفهای استراتژیک، هدفهای کمّی، ابتکارها و بودجه های استراتژیک که تخصیص منابع و اقدامها را جهت می دهند، استراتژی را برنامه ریزی می کنند. شرکت ها در این مرحله با پنج پرسش مواجهاند:- چگونه استراتژی را تعریف کنیم؟ (نقشه های استراتژی را ترسیم کنید): یک استراتژی، ابعاد مختلف تحول سازمان را در بر می گیرد که از بهبود بهره وری در کوتاه مدت تا نوآوری بلند مدت ادامه دارد. نقشه استراتژی، تصویر همه این ابعاد استراتژیک را در یک صفحه کاغذ نشان می دهد که آن را مضامین استراتژیک می نامیم. شرکتها دریافته اند که نمیتوان عملکرد 15 تا 25 هدف همزمان را در یک نقشه استراتژی مدیریت کرد. بنابراین هدفهای مشابه را در خوشههایی متشکل از چهار تا شش مضمون استراتژیک دستهبندی می کنند که هر مضمون، اصلیترین مولفه استراتژی را نشان می دهد.
- چگونه برنامه خود را بسنجیم؟ (سنجهها و هدفهای کمّی را انتخاب کنید): مدیران در این مرحله، هدفهای تعریف شده در نقشه های استراتژی/مضامین استراتژیک را به کارت امتیازی متوازنی که متشکل از سنجهها و هدفهای کمّی است تبدیل میکنند.
- استراتژی مان به کدام برنامههای عملیاتی نیاز دارد؟ (ابتکارهای استراتژیک را انتخاب کنید): ابتکارها را نباید به صورت مجزا در نظر گرفت، بلکه باید به صورت سبدی از فعالیتهای مکمل باشند که اگر شرکت می خواهد به هدفهای کمّی موجود در مضامین و نیز هدف کلی استراتژی خود برسد، باید هر یک از آنها را با موفقیت اجرا کند.
- چگونه بودجه ابتکارها را تأمین کنیم؟ (از سیستم مصارف استراتژیک(STRATEX) استفاده کنید).
- مسیولیت اجرای استراتژی با چه کسی است؟ (تیمهای مضمون تشکیل دهید): برای اجرای استراتژی، ساختار پاسخگویی جدیدی با استفاده از مضامین استراتژیک، شکل میگیرد. شرکتها مدیران اجرایی خود را به عنوان مسیولان مضامین انتخاب کرده، با استفاده از مصارف استراتژیک، بودجه آنها را تأمین میکنند. مسیولان مضامین و تیمها، نسبت به اجرای استراتژی هر مضمون، پاسخگو هستند و بازخورد لازم را ارایه می کنند.
- مرحله 3. همسویی سازمان با استراتژی
بعد از طراحی نقشه استراتژی سطح بالا، مدیران با جاری سازی نقشه های استراتژی و کارت امتیازی متوازن متصل به همه واحدهای سازمان، می توانند سازمان را با استراتژی همسو کنند. سپس با استفاده از فرایند رسمی اطلاع رسانی، کارکنان را همسو کرده، هدفها و انگیزه های شخصی آنها را به هدفهای استراتژیک پیوند می زنند. مدل جامع همسویی همه جانبه سازمان با استراتژی در کتاب همسویی (چهارمین اثرماندگار کاپلان و نورتون) آمده است. - مرحله 4. برنامه ریزی عملیات :
شرکتها باید فعالیتهای بهبود فرایند را با اولویتهای استراتژیک خود همسو کنند. همچنین سرمایه ای که برای انجام کسبوکار تجهیز می کنند باید با طرح استراتژیک، همسو باشد. مدیران در طول فرایند برنامه ریزی عملیات دو پرسش کلیدی را مطرح می کنند:- کدامیک از بهبودهایی که در فرایند کسبوکار صورت می گیرد برای اجرای استراتژی حیاتی تر است؟ (فرایندهای کلیدی را بهبود دهید): هدفهایی که در منظر فرایندهای داخلی قرار می گیرند، چگونگی اجرای استراتژی را نشان میدهند. پس از شناسایی فرایندهایی که برای بهبود ضروری اند، شرکتها با ایجاد داشبوردهای سفارشی شده که متشکل از سنجه های کلیدی عملکرد هستند، تیمهای مدیریت فرایند خود را پشتیبانی میکنند. داشبوردها باعث ایجاد تمرکز و بازخورد در فرایند بهبود کارکنان می شوند.
- چگونه استراتژی را به برنامههای عملیاتی و بودجهها متصل کنیم؟ (برنامه ظرفیت منابع را تنظیم کنید): برنامههای بهبود فرایند و سنجههای سطح بالای استراتژیک و هدفهای کمّی که در کارت امتیازی متوازن وجود دارند باید به یک برنامه عملیاتی سالانه تبدیل شوند. برنامه عملیاتی مورد نظر، سه مؤلفه دارد: پیشبینی دقیق فروش، برنامه ظرفیت منابع و بودجههایی برای مصارف عملیاتی و مخارج سرمایه ای.
- مرحله 5 . کنترل، نظارت و یادگیری :
پس از آنکه استراتژی، تنظیم شد و به برنامه جامع عملیاتی، متصل شد، شرکت اجرای برنامههای استراتژیک و عملیاتی را آغاز کرده، سپس نتایج عملکرد را پیگیری می کند و بر اساس اطلاعات و یافتههای جدید، عملیات و استراتژی را بهبود می دهد. شرکتها در جلسات بازنگری عملیات، عملکرد زیر مجموعهها و بخشها را بازنگری و مشکلات را ارزیابی میکنند. در جلسات بازنگری استراتژی، درباره شاخصها و ابتکارهایی که از کارت امتیازی متوازن به دست میآید بحث شده، مشکلات اجرای استراتژی ارزیابی میشود. با جدا کردن جلسات بازنگری استراتژی و بازنگری عملیات میتوان از افتادن به دام مسایل تاکتیکی و عملیاتی دوری کرد. - مرحله 6 . سنجش و سازگار کردن استراتژی :
شرکت، علاوه بر جلسات یادشده، لازم است جلسه جداگانهای برگزار کند تا طی آن تداوم اعتبار پیشفرضهای اصلی استراتژیک را بسنجد. پس از آخرین بازنگری و به روزرسانی استراتژی، اکنون شرکت به دادههای بیشتری دسترسی دارد. این دادهها از داشبوردهای عملیاتی، سنجههای ماهیانه کارت امتیازی متوازن، اطلاعات جدید درباره تغییرات در محیط رقابتی و نظارتی، و ایدهها و فرصتهای جدید خلق شده توسط کارکنان، گردآوری شدهاند. جلسه سنجش و سازگاری، برای به چالش کشیدن استراتژی و در صورت لزوم اصلاح و به روز کردن استراتژی است و به این پرسش کلیدی میپردازد که آیا استراتژی ما اثربخش است؟ تیم ارشد اجرایی در این جلسه، عملکرد استراتژی را ارزیابی، و پیامدهای تغییرات اخیر در محیط بیرونی را بازنگری میکند. با به روزکردن استراتژی، نقشه استراتژی سازمان و کارت امتیازی متوازن نیز اصلاح میشوند و چرخه دیگری از برنامهریزی استراتژی و اجرای عملیاتی آغاز میشود: هدفهای کمّی، طرحهای ابتکاری، برنامه عملیاتی و فروش، اولویتهای بهبود فرایند، ملزومات ظرفیت منابع برای دوره بعد و برنامه مالی، همگی بهروز میشوند. برنامههای استراتژیک و عملیات، زمینه را برای زمانبندی برای جلسات بازنگری و سنجش و اصلاح دوره بعد آماده ساخته، اطلاعات لازم را در این مورد فراهم میکنند.
نتیجه گیری
در عصر دانش، سازمانهایی موفق هستند که استراتژی های جدید مبتنی بر مزیتهای رقابتی را به سرعت اجرا کنند و با یادگیری از بازار و مشتریان، هر جا لازم باشد فرایندها و عملیات خود را اصلاح کرده و بهبود بخشند. اینها سازمانهای استراتژیک یادگیرنده خواهند بود. هر چه در عصر دانش جلوتر می رویم، تکنیک های جدیدی ظهور می کنند تا توانمندیهای استراتژیک را برای سرآمدی عملیاتی غنا بخشند. این مدلها همگی از کارت امتیازی متوازن الهام خواهند گرفت که امروزه اثر بخش ترین چارچوب برای مدیریت استراتژیک و عملکرد است.مطالب مشابه :
نقش ها و مسئولیت های دفتر مدیریت استراتژیک
توسط کاپلان و نورتون مطرح استراتژیک و همسویی منابع و برنامه
مسئولیت های دفتر مدیریت استراتژیک
توسط کاپلان و نورتون مطرح استراتژیک و همسویی منابع و برنامه
دستاورد اجرای کارت امتیازی متوازن
از راه پیوند و همسویی استراتژیها کاپلان و نورتون) استراتژیک و عملیات
دانلود ارزیابی سازمان بر اساس Bsc
برنامه های عملیاتی و استراتژیک را هم عدم همسویی و همدلی کاپلان و نورتون در بیش
ارزیابی مدیریت دانش با کارت امتیازی متوازن
(کاپلان و نورتون، ۲۰۰۶) همسویی استراتژیک ایجاد همافزایی با کارت امتیازی متوازن
مدل های ارزیابی سازماني (BSC، كارت امتيازي متوازن)
برنامه های عملیاتی و استراتژیک را عدم همسویی و همدلی کاپلان و نورتون در بیش
خلاصه فصل هشت تا ده نگرشی جامع بر مدیریت استراتژیک
کاپلان و نورتون برای جامعیت کاپلان بستر محیطی و مدیریت استراتژیک را مورد
مقاله: دستاورد اجرای کارت امتیازی متوازن
برای یکپارچگی و همسویی این استراتژیک و عملیاتی کاپلان و نورتون)
مدل های برنامه ریزی راهبردی
پویایی و همسویی انگیزه کاپلان و نورتون در بیش و اقدام استراتژیک نشان
عنوان مقاله: دستاورد اجرای کارت امتیازی متوازن
برای یکپارچگی و همسویی این استراتژیک و عملیاتی کاپلان و نورتون)
برچسب :
همسویی استراتژیک نورتون و کاپلان