مراسم بهاره کومسای پیرشالیار

آیا می‌دانید: هفت مراسم (پیرشالیار، مولودی خوانی، کومسای، تربی، کلاوروچنی، گورزان و کوته کوته) از جمله آثاری هستند که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند!

همه‌چیز درباره کومسای:
برگرفته از سایت‌های: باشگاه خبرنگاران - کردتودَی - کوردپرس - خبرگزاری ایرنا

------------------------------------------------------------------------------------

به گزارش حوزه میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی کردستان رسول اشتودان در جلسه اي كه براي برگزاري هرچه بهتر اين مراسم با حضور فرماندار سروآباد، بخشدار و شهردار و برگزار كنندگان اين مراسم، در دفتر مديريت ميراث فرهنگي استان كردستان برگزار گرديد گفت: مراسم پيرشاليار يكي از مراسمات و آيين هاي ثبت شده در فهرست آثار ملي كشور است كه هر ساله 2 بار در ماههاي ارديبهشت و بهمن ماه با حضور مردم منطقه هورامان تخت به صورت ويژه و با شكوه هر چه تمام تر برگزار مي شود. وي افزود: ما دربحث اسكان مهمانان در منطقه هورامان تخت هيچ مشكلي نداريم و خانه هاي استيجاري مي تواند در بحث اسكان مهمانان دخيل باشد بحث بعدي تجمع مهمانان در يك فضاي كوچك و ازدحام آنها براي ديدن مراسم كومساي است كه با برنامه ريزي و همكاري نيروهاي مردم نهاد و هلال احمر و نيروهاي انتظامي سعي داريم اين برنامه با نظم و شكوه بهتري برگزار شود و بناداريم كه در حاشيه اين مراسم نمايشگاه صنايع دستي و سوغات ومراسم مولودي خواني را باهمكاري ارشاد اسلامي و شهرداري هورامان تخت برگزار کنیم. در ادامه امير صادقي كارشناس ارشد مردم شناسي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان كردستان گفت: مراسم كومساي داراي دو ويژگي خاص است كه يكي مردم شناسي و آيين و اداب و سنت و مردم نهاد بودن اين مراسم است و كسي يا ارگاني نمي تواند در اين مراسم دخالت نمايد، دوم جايگاه مقدس و مذهبي اين مراسم است كه توسط ريش سفيدان و جوانان و مردم آن منطقه حفظ و احياء شده است و هرساله اين مراسم با شكوه هر چه تمام تر و حضور مردم برگزار مي شود و اين موجب حفظ اين ميراث معنوي و ايين معنوي در منطقه شده است. وي خاطر نشان كرد: در اين مراسم هيچ ارگان يا اداره اي دخالتي ندارد و اين مراسم توسط مردم به صورت خود جوش برگزار مي شود و امسال نيز در روز جمعه 12 ارديبهشت ماه 1393 راس ساعت 7:30 صبح باحضور مردم منطقه و ريش سفيدان برگزار خواهد شد كه اميد است با تدوام اين مراسم معنوي بتوانيم اين مراسم را به ثبت جهاني برسانيم و در فهرست آثار جهاني يونسكو ثبت و نگهداري کنیم.

به گزارش کُردتودی به نقل از اورامانات، مراسم تاریخی و قدیمی کومسای یا مراسم بهاره پيرشاليار در شهر اورامان تخت صبح روز جمعه ازساعت 8 صبح به مدت یک ساعت با حضور پرشور مردم و گردشگران زیادی برگزار می‌شود. در این مراسم مردم منطقه اورامانات با جمع شدن در مزار پیرشالیار ابتدا فاتحه ای خوانده و سپس گروه دف نوازی به اجرای مراسم تهلیل خوانی پرداخته و در پایان مردم شروع به شکستن سنگی که در این مکان وجود دارد، می‌کنند. به گفته مردم اورامان هر چقدر از این سنگ که شکسته شود سال بعد به همان اندازه رشد خواهد کرد و دوباره باید در مراسم کومسای سال آینده شکسته شود!، به اعتقاد مردم این منطقه در هنگام شکستن سنگ هر شخصی که دعایی یا حاجتی داشته باشد برآورده می شود به این شرط که به پیرشالیار و این مراسم اعتقاد قلبی داشته باشد. مراسم «کومسای» یکی از رسومات کهن منطقه اورامان است که همه ساله در چنین روزی با حضور مشتاقان و علاقه مندان، در مزار مقدس «پیر شالیار» برگزار و مورد توجه همگان قرار می گیرد. این مراسم به مدت یک ساعت بوده و بیشتر از آن ادامه ندارد و مردم این منطقه معتقدند برای اینکه این سنت قدیمی حفظ شود و دچار تغییر نگردد نباید بیشتر از یک ساعت ادامه یابد و مراسم دیگری همچون رقص وشادی و اجرای موسیقی به آن اضافه شود. مراسم کومسای یکی از مراسمات قدیمی و تاریخی در این شهر بوده که هر سال در فصل بهار و اواسط اردیبهشت ماه با حضور پرشور مردم منطقه اورامانات و گردشگران و جهانگردان زیادی برگزار می گردد. شهر اورامان تخت به دليل نوع معماري، سبك زندگي، طبيعت زيبا و مراسم پير شاليار شهرت خاصي دارد، به همين دليل گردشگران زيادي در تمام فصول سال به اين منطقه سفر مي‌كنند. اين مراسم در فهرست آثار معنوي كشور ثبت ملي شده است.

به گزارش کوردپرس در مراسم کومسای که جمع زیادی از گردشگران خارجی و داخلی و خبرنگاران رسانه های جمعی نیز حضور دارند، بنا به رسوم خاص و دیرینه‌ای «سنگ مقدس پیرشالیار» شکسته می‌شود. به بهانه برگزاری این آیین سنتی، اورامان تخت مملو از جمعیت بوده و بسیاری از هموطنان علاوه بر حضور در این مراسم، لحظاتی را در دامان طبیعت بکر و سرسبز اورامان سپری می‌کنند. مراسم "کومسای " یکی از مراسم کهن اورامانات است که مردم با تجمع در مرقد پیرشالیار (یکی از شخصیت‌های کهن و مقدس اورامان)، به رسوم خاص این روز می‌پردازند. در این مراسم که به مراسم «شکستن سنگ مقدس» نیز مشهور است، سنگ مقدس در اورامان شکسته می‌شود. مراسم "پیرشالیار" هر ساله در دو مراسم «نیمه‌ی زمستان ( عروسی پیر شالیار) و " کومسای " نیمه‌ی بهار برگزار می‌شود. روایت است که مراسم کومسای در محل مقبره کنونی پیرشالیار با تجمع مردم در ارتباط با وضعیت آب و هوای منطقه جهت کوچ به خانه باغ ها یا همان هه‌وار بوده و پیرشالیار مردم را به زراعت و باغداری و تلاش و کوشش رهنمود کرده و به عبارتی پایان فصل بارش و آغاز کار بوده و هر ساله بعد از وفات وی از روح و سنگ مزار پیرشالیار استمداد جسته و این رسم هر ساله گرامی داشته می شود. مراسم دیگر پیرشالیار، مراسم سالانه جشن عروسی پیرشالیار یکی از جشن‌های رایج است که هر سال 45 روز بعد از شروع فصل زمستان و هم زمان با جشن سده به مدت چند روز در روستای اورامان تخت برگزار می‌شود. این مراسم، سالگرد ازدواج پیری به نام "شالیار" است که ریشه در اعتقادات و آیین‌های قدیم مردم این سرزمین دارد. این مراسم طی مراحل مختلف مانند قربانی کردن گاو و گوسفند، دف‌نوازی و رقص عرفانی و توزیع نذری، مراسم تبرک تسبیح و کفش پیر و پخت نوعی نان و در نهایت با رفتن به زیارت مزار پیر به پایان می‌رسد. اکنون آرامگاه پیرشالیار بعنوان اماکن دینی پذیرای سیل عظیم زائرین مشتاق این شخصیت می¬باشد. بر اساس برخی منابع و همچنین اعتقادات مردم منطقه، مراسم پیرشالیار جهت یادبود عروسی این پیر برگزار می¬گردد که با آئینهای عرفانی خاصی نیز آمیخته شده است و کومسای نیز به یاد همبستگی مردم جهت تلاش در راستای کسب رزق و روزی حلال و پیروی از دستورات فهیمانه عالمان و بزرگان و یادی از تجمع های مردم منطقه در مراسم کومسای دوران پیرشالیار برگزار خواهد شد. شهر «اورامان تخت» در 75 کیلومتری مریوان قرار دارد و با توجه به آثار و سندهای به جا مانده و براساس اعتقادات مردم منطقه، اورامان تخت زمانی شهری بزرگ بوده و مرکزیتی خاص داشته و به همین دلیل از آن به عنوان تخت (پایتخت) یا مرکز (حکومت) ناحیه ی هورامان یاد می کرده اند و به همین دلیل به" هورامان تخت" مشهور شده است. هورامان یکی از مناطق کهن و تاریخی با فرهنگی اصیل و مردمانی سخت کوش و صبور و مهمان نواز و متدین است. منطقه ای که آوازه دیانت و عرفان بزرگانش و صنایع دست سازش از مرزهای ایران گذشته و خیلیها آرزوی دیدن آن را دارند. در حوزه موسیقی و آوازهای فولکلور «سیاو چمانه»، در صنایع دستی، "کلاش" یا همان «گیوه» و لباس (چوخه و رانک)، در بخش باغداری محصولاتی مانند "انگور سیاه" و "توت فرنگی" از شاخصهای اورامانات است. روستای اورامان تخت به دلیل نوع معماری، سبک زندگی، طبیعت زیبا و مراسم پیرشالیار شهرت خاصی دارد، به همین دلیل گردشگران زیادی در تمام فصول سال به این منطقه سفر می‌کنند. از طرفی یکی از جذاب‌ترین انواع گردشگری، گردشگری رویدادها و فستیوال‌هاست و روستای اورامان تخت از این لحاظ قابل توجه است. اورامان تخت طبیعتی بسیار زیبا و خیره کننده دارد. معماری پلکانی روستا یکی از جالب ترین جاذبه های آن به شمار می رود. روستا در شیب تندی و در رو به روی یال شمالی کوه تخت اورامانات استقرار یافته و بافتی فشرده و متراکم دارد. در ساخت خانه های پلکانی روستا علاوه بر رعایت مقاومت لازم در شیب تند، بام برخی از خانه ها به حیاط خانه بالا تر از خود تبدیل شده است. (مراسم پیرشالیار، مولودی خوانی، مراسم کومسای، تربی، کلاوروچنی، گورزان و کوته کوته) از جمله آثاری هستند که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند.

به گزارش خبرنگار ایرنا (خبرگزاری جمهوری اسلامی)، اورامان تخت با حدود چهار هزار نفر جمعیت از توابع شهرستان سروآباد استان کردستان در حدود 160 کیلومتری شهر سنندج مرکز استان کردستان و در منطقه اورامان واقع شده و سال 90 تبدیل به شهر شد. شهر اورامان را با بافت تاریخی و قدیمی و آیین های پیرشالیار می شناسند، اورامان قدمتی به درازای تاریخ دارد و براساس منابع مستند بیش از هزار و 300 سال قدمت این منطقه است. هر ساله در فصول بهار و زمستان، اهالی اورامان دو آیین سنتی برگزار می کنند، ابتدا 45 روز که از بهار می گذرد در 15 اردیبهشت مراسم کومسای و در آخرین چهارشنبه نرسیده به نیمه اول بهمن نیز مراسم عروسی پیرشالیار را برگزار می کنند. محمد محمدرضایی فرماندار سروآباد گفت: اورامان تخت به دلیل سخت گذر و کوهستانی بودن آن، هرساله در زمان برگزاری مراسم کومسای دچار مشکلاتی می شود و باید تدابیری را برای بحث ترافیک جاده که از وسط شهر اورامان می گذرد اندیشید، چرا که تجمع خودروها در مسیر موجب می شود که گردشگران ورودی به این منطقه نتوانند به مراسم برسند و شاهد دیدن این مراسم باشند. محمدرضایی گفت: اورامان تخت دارای پتانسیل عظیم برای جذب و توسعه گردشگری است و مراسم کومسای فرصتی برای ارتقاء و توسعه گردشگری و شناساندن آیین ها و سنت های این منطقه به تمام دنیا است. در ادامه این جلسه بخشدار سروآباد نیز در سخنانی یکی از مشکلات در برگزاری مراسم کومسای را نبود پلیس راه عنوان کرد. همچنین از عدم پوشش آیین های سنتی پیرشالیار از سوی صدا و سیمای مرکز کردستان انتقاد شد.

مراسم بهاره کومسای پیرشالیار

مطالب مشابه :

گرز گاو سر

نذر شیر در نهاوند و توزیع بین روزه داران از رسوم کهن مردم نهاوند+ تصویر

نذر شیر در نهاوند و توزیع بین روزه داران از رسوم کهن مردم نهاوند+ تصویر

مراسم "چهل منبر" و "شال اندازی" از رسوم دیرینه مردم نهاوند در محرم

قربان بايرامينگز ، مبارك اولسون . عيد قربان بر شما مبارك

مراسم بهاره کومسای پیرشالیار

نوحه قدیمی ابوالفضل تبریز؛ شهر نشانه های سوگ / آئین های مردم آذربایجان در ماه محرم مردم

بیان کراماتی از سید احمد معراجی

افسانه های منظومه شمسی