شهروگردشگری
گردشگری شهری
Urban Tourism
مینا انوری آریا
مینا نساج
بررسی و تبیین نقش صنعت گردشگری در توسعه فضاهای شهری
همایش منطقه ای جغرافیا، گردشگری و توسعه پایدار، اسلامشهر، ۱۳۸۶
گردشگری شامل همه خدمات و ویژگیهایی است که در کنار هم قرار می گیرند تا آنچه مسافر می خواهد، فراهم آورند و انواع مختلفی دارد. اما صاحبنظران گردشگری در دنیا، 4 فضای کلی را برای آن مشخص کرده اند:
۱-فضای روستایی یا جهانگردی سبز
۲-فضای کوهستانی برای ورزشهای کوهستانی
۳-فضای ساحلی با ویژگیهای خاص خود
۴- فضای شهری
سرآمد انواع این گردشگریها و پر مشتری ترین آنها گردشگری شهری است؛ بطوریکه با توجه به جایگاه ویژه شهر، در بسیاری از کشورهای موفق در این صنعت، شهر پایه و اساس توسعه گردشگری است. ایجاد و توسعه فضاهای شهری مناسب، بازسازی فضاهای ظاهراً متروک و مرده به قصد زنده کردن جنبه های کهن جامعه از جمله آثار توسعه گردشگری شهری است. بدین منظور بسیاری از شهرها درصددند تا از ویژگیها و امکانات خاص شهر خود سود برده و از مزایای جلب توریست شهری بهره گیرند.
فضاهای شهری در شهرهای معاصر را می توان به دو دسته تقسیم نمود:
الف- فضاهای مدرن یا جدید نظیر پارک ها، مراکز فروش مدرن، فرهنگسرا ها، میادین و پلازاها.
ب- فضاهای سنتی نظیر بازارها، امام زاده ها، گورستان ها، باغ ها، مساجد و سایر اماکن تاریخی.
از این منظر، تاثیر گردشگری بر کالبد فضاهای شهری نیز قابل تقسیم به صورت ذیل است:
الف- گردشگری و ایجاد و توسعه فضاهای شهری مدرن و جذاب.
ب- گردشگری و احیا و باز زنده سازی بافتهای تاریخی و فضاهای کهن شهری.
گردشگری و ایجاد و توسعه فضاهای شهری مدرن و جذاب
ایجاد فضاهای شهری قوی بر اساس فعالیتهای جدید و تأكید بر توسعه فعالیتهای گردشگری و ایجاد جاذبه های بیشتر برای ماندگاری همراه با توسعه هستههای كار و فعالیت با هدف توسعه موزون شهر و پیوند كار و سكونت در تمام منطقه شهری و ایجاد یك نظام چند هستهای، انعكاس تجربهها و درسهای نظری و عملی است كه از كلانشهرها و شهرهای جهان میتوان آموخت و به كار گرفت. ایجاد و توسعه انواع مراکز اقامتی مدرن، فضاهای تفریحی و سرگرمی، فضاهای خرید بزرگ شهری، موزه ها و مراکز فرهنگی و هنری بویژه فرهنگ و هنر بومی با هدف توسعه گردشگری موجب بهره مند شدن ساکنین شهر از این خدمات خواهد بود و رضایت عموم را به همراه خواهد داشت.
گردشگری و احیا و بافتهای تاریخی و باز زنده سازی فضاهای کهن شهری
بافتهای تاریخی كانون و هسته شهرها هستند. حیات این بافتها طی سده های گذشته پایه بسیاری از آداب و رسوم و حتی فرهنگ موجود و نیز رونق اقتصادی شهر و منطقه بوده است.فضاهای شهری تاریخی قبل از همه وظیفه دارند تاریخ، هویت عینی و ذهنی شهر را حفظ كنند و در زندگی جاری سازند. پاسدار همه خاطرهها و یادمانها بوده و از این رو باید فعالیتهایی را در كالبد خود جای دهند كه با هدف یاد شده انطباق یابد.
چنین فضاهایی با توسعه فعالیتها و فضاهای گردشگری در حفظ بناها و عناصر تاریخی خود موفق میشوند و حضور روز و شب شهروندان و گردشگران را امكانپذیر میسازند.حضور مردم، جوانان و نوجوانان، جشنها، انواع تظاهرات اجتماعی، برپایی نمایشها و معرفی فرهنگهای گوناگون با برپایی مراسم و جشنها، اشكال گوناگون تعاملات اجتماعی و فرهنگی و هر آن چه مظهر تنوع فرهنگی و قومی یك ملت بزرگ با تاریخ هزاران ساله است، تمام این جلوهها كه در رشد و ارتقای فرهنگ و دانش یك شهر و ملت موثر است، در چنین فضاهایی زمینهساز رشد صنعت گردشگری و جلب گردشگران داخلی و خارجی است. از این رو اقتصاد مركز تاریخی شهر با صنعت و فعالیتهای گردشگری شكل میگیرد و حیاتی تازه می یابد.
توان اقتصادی مراكز تاریخی موضوع دیگری است كه از نظر كارشناسان محرك و تقویتكننده محسوب میشود. اقتصاد پایدار با تاكید بر گردشگری در مراكز تاریخی میتواند منشا بهرهبرداری اقتصادی فراوانی از این مراكز شود که این موضوع خود بهانهای برای تجدید حیات مراكز تاریخی و موجب بازگردانده شدن كاركردهای فاخر و برتر با توجه به ظرفیتهای این فضاها به آنها می باشد.
در زمان معاصر با شناخت عوامل اصلی تخریب بافتهای با ارزش تاریخی و سازگاری واژگان نوین طراحی معماری با زبان كهن معماری بومی میتوان در جهت بهبود محیط شهری و جهتهای توسعه آتی آن نقشآفرین بود. فلسفه احیا و دوبارهسازی اندامهای صدمهدیده و فرسوده شهرها، ریشه در همین جایگاه دارد و به نظر میرسد یكی از موثرترین راهكارها در احیا دوباره بافتهای تاریخی، ایجاد فعالیتهای مجدد در این مناطق با توجه به تواناییهای فیزیكی و كالبدی آنهاست.
ایجاد محوررهای گردشگری می تواند بعنوان یکی از روشهای احیای فضاهای تاریخی شهری و جذب توریست مورد استفاده قرار گیرد. محورهای گردشگری در صورت دارا بودن ارزشها و ویژگیهای یاد شده میتواند بافت پیرامونی خود را متحول كند. به طور مثال ایجاد فعالیتهای تجاری در محور توریستی به نحوی كه مورد توجه گردشگران باشد، اقتصاد محله را متحول میكند و با تغییر كاربری بناهای با ارزش به عنوان محلهای استراحت مانند هتل و رستوران نیز در این موضوع موثر است.
از دیدگاه دکتر سید محسن حبیبی ، طراحی مسیرهای پیاده گردشگری با هدف حفاظت از بافت و رونق بخشیدن به صنعت گردشگری یكی از مهمترین اقدامات برای باز زندهسازی این بافتها به شمار میرود. زیرا از آن جا كه نتایج مثبت این اقدام از سوی ساكنان و بهرهبرداران این مناطق، درك میشود میتواند مداخله و مشاركت آگاهانه آنها را برای بهسازی و اصلاح بافت برانگیزد. از دیدگاه وی، اهمیت و ارزش این بافتهای كهن چنان است كه هم اكنون و با محدودترین امكانات ضروری، توانستهاند بسیاری از گردشگران را به خود جذب كند. بنابراین ساماندهی و احیای این مراكز شهری با استفاده از پیاده راهها علاوه بر تحقق هدف حفاظتی این بافتها به دلیل ارتقای كیفی فضاهای مربوطه و تجهیز مناسب آنها نه تنها نیازهای ساكنان به فضاهای مطلوب شهری برای زندگی جاری را تامین میكند، بلكه چرخهای توسعه گردشگری در این بافت را فعال میكند و این امر نه تنها موجب افزایش هویت اجتماعی و فرهنگی مجموعه بافت میشود، بلكه راهكارهای موثر و تجربه شده برای ایجاد و بازتولید عرصههای عمومی و هویت از دست رفته و خاطرات زدوده شده از بافتهای تاریخی شهرهای ایران است.
مطالب مشابه :
شهروگردشگری
بررسی و تبیین نقش صنعت گردشگری در توسعه فضاهای شهری. بسیاری از کشورهای موفق در این صنعت
فضاهای شهری و اصول شهرسازی ایرانی
شرکت نوسازان منطقه 9 شهر تهران - فضاهای شهری و اصول شهرسازی ایرانی - نوسازی بافت فرسوده منطقه
فضاهای گمشده شهری
طراحی فضای شهری - فضاهای گمشده در ادامه به بررسی نمونه های موفق داخلی در استفاده از فضای
اصول وضوابط طراحی پارک های شهری
حضور و شرکت شهروندان در فضاهای شهری و بویژه در این زمینه بعنوان یک نمونه موفق می توان
فضاهای شهری و اصول شهرسازی ایرانی
فضاهای شهری و کاریهایی که در بالا گفته شد باعث به وجود آمدن فضاهایی کارآمد و شهری موفق
میدان های شهری
یکی از عوامل کیفی شهرهای ما ایجاد آرامش در آنهاست که طراحی فضاهای شهری می های موفق در
بررسی شاخص های محیط در فضای ورودی شهرها
4- عوامل مؤثر در طراحی فضای ورودی موفق. 3- کیفیت فضاهای شهری و ورودی شهرها . 1-3- تعریف
انواع فضاهای عمومی در شهر _ درس تحلیل فضای شهری
مطالب مهم و کلیدی درس تحلیل فضاهای شهری ویژه دانشجویان معماری و معماری شهر موفق و پیروز
فرهنگ و طراحی فضاهای شهری
طراحی فضای شهری فضاهای شهری بپردازند، چراکه طرحی موفق است که درآن به زمینه های
برچسب :
فضاهای شهری موفق