آموزش تزریقات

ناتوانی پرستار در تزریق صحیح دارو ممکن است نتایج منفی به بار آورد. اشتباه در انتخاب محل مناسب تزریق از نظر منطقه آناتومیکی بدن ممکن است منجر به صدمه رسیدن به عصب و استخوان شود بسیاری از مدد جویان خصوصا کودکان از تزریق وحشت دارند اگر پرستار فراموش کند قبل از تزریق دارو به داخل بافت سرنگ را آسپیره کند ممکن است دارو وارد شریان یا ورید شود. تزریق حجم زیادی از دارو در یک محل ممکن است منجر به بروز درد زیاد یا صدمه بافتی گردد.

تزریقات: Administration of injection

یک روش رساندن دارو به بدن تزریقات است که حتما باید از تکنیکهای آسپتیک استفاده شود.
پرستار تزریقات را به ۴طریق انجام می‌دهد:
۱ـ زیر جلدی SC subcutaneous
2ـ داخل عضلهIM intramuscular
3ـ داخل جلدیID intradermal
4ـ وریدی IV intravenous
5ـ تزریق بصورت پانسیون مانند پانسیون مایع نخاعی SCF
برای اطمینان از اینکه دارو در محل مورد نظر تزریق شود هر کدام از روش‌های فوق احتیاج به مهارتهای بخصوصی دارد. اثرات دارو در تزریقات بستگی به میزان جذب دارو به سرعت توسعه می‌یابد و پرستار می‌تواند بدقت عکس العمل مریض را بعد از تزریق مشاهده کند.
وسایل تزریقـات :
سرنگ‌ها و سوزن‌های متنوعی وجود دارند، هر کدام برای تزریق حجم معینی از دارو به یک بافت مخصوص طرح ریزی شده‌اند. پرستار باید تشخیص دهد که کدام سرنگ و سوزن بهتر مؤثر است.

سرنگ‌ها syrings

سرنگ‌ها دارای یک قسمت استوانه‌ای و یک انتهای کوچک می‌باشد که سوزن به آن وصل می‌شود داخل این قسمت استوانه‌‌ای plunger یا پیستون حرکت می‌کند. در بیشتر بیمارستانها از سرنگ‌های Disposuble «پلاستیکی یکبار مصرف»استفاده می‌شود. سرنگ‌های پلاستیکی یکبار مصرف ارزان بوده و پیستون آنها بخوبی قابل کنترل است. سرنگ‌های شیشه‌ای گرانتر هستند و قبل از مصرف باید استریل شوند.

پرستار محلول را بوسیله آسپیره کردن داخل سرنگ می‌کند . به این صورت که پیستون را بطرف بیرون کشید در حالی که سوزن متصل به آن داخل محلول مورد نظر است. در موقع کشیدن محلول مورد نظر پرستار باید سرنگ را طوری دردست بگیرد که قسمت خارجی سرنگ و دسته پیستون در دست او باشد .برای رعایت استریلیته پرستار باید از هرگونه برخورد احتمالی نوک سرنگ به سوزن یا قسمت داخلی سرنگ و تنه پیستون با هر نوع جسم غیر استریل
جلوگیری کند.

سرنگ ‌ها در اندازه‌های مختلف که ظرفیت‌های ۱سی سی تا۵ سی سی رادارند. استفاده از سرنگ های بزرگتر از ۵سی سی غیر متداول تر است. سرنگ‌های ۲تا۳ میلی لیتری برای تزریق عضلانی وزیر جلدی مورد نیاز است. سرنگ‌های بزرگتر موجب ناراحتی بیمار میگردد.

میکرودرپ برای تزریق مثلا پنی سیلین کریستال بکار برده می‌شود و بجای آن در سرنگها۲۰cc تا۵۰ccاستفاده می‌شود.

سرنگ‌های هیپودرمیک ۵/۲تا۳ میلی لیتری معمولا بصورت بسته بندی با سوزن متصل به آن موجود هستند گاهی اوقات ممکن است پرستار بر حسب احتیاج شماره سوزن را عوض کند. سرنگ‌های هیپودرمیک دو نوع مقیاس اندازه گیری در طول سرنگ دارند. یکیاز این مقیاس‌ها بر حسب «minims» و دیگری بر حسب میلی لیتر است. هر میلی لیتر نیزبه ده قسمت تقسیم می‌شود.

سرنگ‌های انسولین یک میلی لیتر را در خود جای می‌دهند و به واحدهایی درجه بندی می‌شوند بیشتر سرنگ‌های انسولین صد واحدی «۱۰۰ـU» هستند که برای استفاده از صد واحد انسولین هستند. هر میلی لیتر از محلول محتوی ۱۰۰واحد انسولین است.

همین طور سرنگ‌های ۴۰ واحدی «۴۰ـ U» و «۸۰ـU» برای انسولین ها با این غلظت‌ها وجود دارد.

«قسمت های مختلف سرنگ و سوزن»
سرنگ‌های توبرکولین یک استوانه باریک دارند که سوزن کوچکی به آن وصل است . این سرنگ ها به و میلی لیتر درجه بندی میشوند و ظرفیت آنها ۱سی سی است، پرستار این سرنگ ها را برای استفاده از مقادیر کم از داروهای غلیظ بکار میرود: مثل برای انجام تست های داخل جلدی استفاده می‌شود سرنگ توبرکولین همچنین برای آماده کردن مقادیر کمی از محلول موردنظر برای کودکان و نوجوانان بکار میرود. از سرنگ‌های بزرگ برای تزریق داروهای داخل وریدی، یا اضافه کردن مواد دارویی به محلولهای تزریقی و همچنین برای شستشوی زخم ها یا درناژ لوله‌ها استفاده می کنند.

سوزن‌ها : NEEDLES

سوزن ها در بسته بندی جدا وجود ندارند که بتوان سوزن مورد نظر را انتخاب کرد. بعضی سوزن‌ها همراه با سرنگ استاندارد بصورت بسته بندی شده وجود ندارد . مثل سرنگ‌‌های انسولین و تویرکولین. جنس بیشتر سوزن‌ها STainless است .اگرچه بعضی از کاتترهای وریدی پلاستیکی هستند. سوزن ها یکبار مصرف هستند به جز آنهایی که ازsteel فولاد جراحی ساخته می‌شوند که به سرنگ‌های شیشه‌ای متصل می‌شوند.
هر سوزن سه قسمت دارد:
۱ـHUb یا قسمتی که به سرنگ متصل است.
۲ـ shaft یا تنه سوزن که به قسمت Hub متصل می‌شود
۳ـ BeVel نوک تیز سوزن .

پرستار ممکن است برای متصل کردن سوزن به سرنگ ، Hubرا دردست بگیرد تا مطمئن شود به سرنگ وصل شده است . با وجود این قسمت تنه و نوک سوزن در همه حال استریل باقی می‌ماند.

هر سوزن سه ویژگی دارد:

۱ـ نوک تیز سوزن ۲ـ طول تنه سوزن ۳ـ شماره سوزن یا قطر

سوزن هائی که BeVel آنها کوتاه است برای تزریقات وریدی مناسب هستند چون که این سوزن‌ها در مجاورت دیواره‌داخلی ورید با آسانی بسته نمی‌شوند. سوزن هایی BeVel,s بلندتری دارند تیز تر هستند که در تزریقات زیر جلدی و عضلانی برای مریض ناراحتی کمتری ایجاد می‌کنند.

طول سوزن ها از اینچ تا ۵ اینچ متغیر است اگر چه بیشتر سوزن هائی که توسط پرستار کاربرد دارد. وزن هایی با طول ۵/۱اینچ است. پرستار بر حسب اندازه و وزن مریض و نوع بافتی که مایع باید در آن تزریق شود نوع سوزن را انتخاب می‌کند. در بچه‌ها و افراد لاغر سوزن‌های کوتاه تر به کار برده می‌شود.

پرستار از سوزن‌های بلند معمولا «۱تا۵/۱اینچ » برای تزریقات عضلانی و از سوزن های کوتاه معمولاً تا اینچ برای تزریقات زیر جلدی استفاده می‌کند.

انتخاب نوع سوزن بر حسب قطر با شماره سوزن ، بسته به غلظت مایعی دارد که قرار است تزریق شود یک سوزن با شماره ۱۸ـ۱۶برای تزریق خون و فرآورده‌های آن مناسب است.

سوزن درشت. در تزریق خون و فرآورده‌های آن به خاطر این است که صدمه کمتری به گلبولهای قرمزی می‌رسد. برای تزریقات عضلانی از سوزن های شماره ۲۳ـ۲۰استفاده می‌شود که باز بستگی به غلظت ماده تزریقی دارد. تزریقات زیر جلدی احتیاج به سوزن هایی با قطر کمتری دارند (مثلا سوزن شماره۲۵ )، و برای تزریق داخل جلدی سوزن ریزتری مثل سوزن شماره ۱۶ احتیاج است.

آماده کردن داروهای تزریقـی

۱ـ آمپول‌ها یا پوکه‌ها:

آمپول‌ها شامل دوزهای انفرادی دارویی به شکل مایع هستند و به اندازه‌های مختلف موجود هستند. حجم آنها از ۱سی سی تا۱۰ سی سی و یا بیشتر را شامل می‌شوند یک آمپول معمولا از یک شیشه شفاف که به یک قسمت تنگ بنام گردن محدود شده و برای کشیدن مایع آمپول این قسمت باید جدا شود. خط رنگی که اطراف گردن آمپول است محلی است که بدون استفاده از تیغ اره و به آسانی شکسته می‌شود. در صورتی که آمپول خط رنگی نداشته باشد پرستار باید از تیغ اره استفاده کند، در هنگام کشیدن مایع آمپول پرستار باید دقت لازم را رعایت تکنیک آسپتیک بکند و دقت نماید که نوک سوزن با سطح خارجی آمپول تماس پیدا نکند. کشیدن مایع بداخل سرنگ به آسانی صورت می‌گیرد.

۲ـ ویال‌ها:

ویال‌ها ظرف های شیشه‌ای یک دوزی یا چند دوزی هستند. یک درپوش لاستیکی در قسمت بالا دارند . این قسمت پلاستیکی قبل از مصرف بر میله یک روپوش فلزی پوشیده شده است ویال‌ها ممکنست شکل جامد یا مایع دارو را داشته باشند. داروهایی که در صورت محلول ماندن خواص خود را از دست می‌دهند بصورت پودر ویال قرار می‌گیرند. اتیکتهای ویال‌ها نوع حلال و مقدار آنرا مشخص می‌کنند.

نرمال سالین و آب مقطر استریل حلالهایی هستند که بطور معمول در حل کردن ویال‌ها استفاده می‌شوند. بر خلاف آمپول‌ها که به آسانی در سرنگ کشیده می‌شوند ویال ها دارای سیستم بوده که برای بهتر کشیدن مایع درون آن باید اول مقداری هوا بداخل آن با سرنگ وارد نمود. عدم وارد نمودن هوا به داخل ویال بعلت خلاء موجود بیرون کشیدن دارو را شکل می‌کند
برای آماده کردن داروهایی که بصورت پودرهستند پرستار حلال مورد نظر و مقدار آن را بر حسب برچسب ویال تهیه کرده و بداخل آن تزریق می‌کنند. بعضی از پودرها به آسانی در حلال ، حل می‌شوند ولی گاهی لازمست که برای بهتر حل شدن آن، سوزن را بیرون کشیده و آنرا کاملا مخلوط کرد.

عموما تکان دادن و چرخش ویال در حل کردن دارو مؤثر است. بعد از تهیه ویال‌های چند دوزی maltidose پرستار برچسبی تهیه کرده که زمان تهیه و غلظت آن را در هر میلی لیتر روی آن مشخص می‌کنند .ویال ‌های چند دوزی معمولا احتیاج به نگهداری در یخچال دارند.

انجام تزریقـات Administering injections

هر راه تزریقی ، بسته به نوع بافتی که تزریق در آن صورت می‌گیرد بطور خاصی انجام می‌شود ویژگیهای بافتها میزان جذب داروها و شروع اثر آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و قبل
از تزریق یک دارو ، پرستار باید حجم دارو، خواص دارو (برای مثال مواد محرک ، غلظت) و موقعیت آناتومیکی محل تزریق را بداند (مثلا وضعیت عروق و اعصاب بزرگ). عدم توانایی یک پرستار در انجام تزریقات به نحو احسن، می‌تواند نتایج معکوس داشته باشد. انتخاب نامناسب محل تزریق ممکنست باعث صدمه یا استخوانی در آن ناحیه شود اگر پرستار قبل از تزریق مایع داخل عضله را آسپیره نکند امکان دارد که سوزن بطور تصادفی در شریان یاورید قرار گیرد و ایجاد اشکال نماید. تزریق حجم زیادی از یک محلول باعث درد شدید ناحیه شده و ممکن است.

به ضایعه بافتنی موضعی ختم شود. بسیاری از بیماران بخصوص بچه‌ها از تزریقات می‌ترسند . بعضی از بیماران مزمن ممکنست روزانه‌چند تزریق داشته باشند .
پرستار به چند طریق می‌تواند ناراحتی بیمار را کاهش دهد.
۱ـ انتخاب یک سوزن نوک تیز با طول و قطر مناسب.
۲ـ انتخاب محل مناسب تزریق و استفاده از مناطق آناتومیک مناسب.
۳ـ قبل از تزریق محل تزریق را یخ بگذارید تا ایجاد بی حسی موضعی کند و از شدت درد بکاهد.
۴ـ سوزن را به نرمی و سریع داخل بافت کنید.
۵ـ سرنگ را در حینی که سوزن در بافت است نگهدارید.
۶ـ برای کم کردن سفتی ، عضلات مریض را در وضعیت مناسب قرار دهید.
۷ـ توجه مریض را با صحبت کردن با او یا معطوف کردن فکرش به چیزهای خوش آیند از تزریق برگردانید.
۸ـ محل تزریق را بعد از تزریق برای چند ثانیه ماساژ دهید مگر ماساژ دادن ممنوع باشد

سرنگ ها:

سرنگ وسیله ای برای تزریق مایعات به بدن و کشیدن مایعات مختلف از بدن می باشد سرنگ هاانواع مختلف دارند یااز *** شیشه ای یا پلاستیکی و یااز فلز ساخته شده اند هر سرنگ شامل بدنه مدرج است که به سر آن سوزن وصل می شود و یک پیستون دارد که بداخل بدنه می رود.معمولاً سر سرنگها یک اندازه و استاندارد ساخته شده وبنابر این هر نوع سوزنی به آن وصل می شود پیستون داخل سرنگ براحتی داخل بدنه حرکت می کند ودر هنگام کشیدن پیستون به خارج هوا و مایعات به داخل سرنگ کشیده می شود و چنانچه به داخل بدنه فشار داده شود هوا ویا مایع خارج می گردد.

سوزن در اندازه های مختلف وجود دارد وشامل یک ساقه و یک دهانه است که دهانه به سرنگ وصل می شود
نوک سوزن بطور مورب بریده شده که فرو رفتن آن را آسان می کند.

هرچه شماره سوزن بیشتر شود از قطر سوزن کم می شود مثلا سوزن شماره ۲۳نازکتر از سوزن شماره ۲۰ است.

در صورتی که از ویال استفاده می کنید بطریق ذیل دارو را در سرنگ بکشید:

الف- حفاظ فلزی را که بر روی لاستیک سر ویال قرار گرفته را بر دارید.
ب- در صورت لزوم برای مخلوط شدن محتویات ویالی که حاوی داروی محلول می باشد آن را در کف دست قرار داده به آرامی بچرخانید هرگز آن را به شدت تکان ندهید.
ج- لاستیک درب ویال را با ماده ضد عفونی کننده (الکل ۷۰%) تمیز کنید بدین منظور آن را به طریق دورانی با پنبه آغشته به الکل تمیز کنید.
د- پوشش روی سوزن را بردارید در این مورد دقت کنید که آن را به طور مستقیم خارج کنید تا از آلوده شدن سوزن جلوگیری شود سپس برابر حجم داروی محلولی که قرار است در سرنگ بکشید هوا در داخل سرنگ بکشید .
ه- با دقت سوزن را از مرکز لاستیک درب ویال وارد آن کنید.مراقب استریل بودن سوزن و سرنگ باشید در کلیه موارد دست شما فقط می تواند با سطح خارجی بدنه سرنگ و دسته پیستون تماس حاصل کند.
و- درحالی که نوک سوزن خارج از محلول دارویی قرار گرفته است هوای داخل سرنگ را به داخل ویال تزریق کنید.
ز- ویال وارد نمایید و آن را هم سطح چشم خود بگیرید در حالی که سوزن در داخل محلول دارو قرار دارد برابر حجم مورد نیاز در سرنگ بکشید.ح-سوزن را از داخل ویال خارج کنید و پوشش رویی سوزن را بر روی آن قرار دهید همواره مراقب استریل بودن سوزن باشید.
ویال را دور انداخته ویا جهت استفاده های بعدی در محل مخصوص به خود قرار دهید.

در صورتی که از آمپول استفاده می کنید دارو را به طریق ذیل در سرنگ بکشید.:

*ت*- آمپول را برداشته به صورت دورانی بچرخانید به طوری که تمام محلول در قسمت پایین قرارگیرد در صورت لزوم می توانید با وارد آوردن ضرباتی به قسمت فوقانی آمپول دارو را به قسمت پهن پایین پوکه منتقل کنید.
در صورتی که در گردن آمپول خط مشخص جهت شکستن آن وجود ندارد ابتدا با پنبه الکلی قسمت گردن آمپول و تیغ اره را پاک کنید سپس در حالی که گردن آمپول بر پنبه الکلی تکیه دارد آن را با تیغ اره خراش دهید.
پنبه الکلی را در اطراف گردن آمپول قرار داده با فشار دست به طرف خارج سر آمپول را از بدنه جدا کنید.
پوشش روی سوزن را به طریقی که آموخته اید بر دارید.
سوزن را در آمپول قراردهید و مقداردارویی را که لازم دارید در سرنگ بکشید در صورتیکه به کل محتویات آمپول احتیاج دارید با دقت کل محتوی را در سرنگ بکشید.
پوشش رویی سوزن را به روی آن قرار دهید مراقب استریل بودن سوزن و سرنگ باشید
آمپول مصرف شده را دور بیا ندازید.
ناحیه تزریق را برهنه کرده و با پنبه الکلی دقیقاً پوست را تمیز کنید برای این منظور میتوانید پنبه الکلی را در مرکز محل تزریق قرارداده سپس به صورت دورانی با فشار مختصری آن را به طرف خارج بچرخانید.
اجازه دهید که پوست خشک شود
پنبه الکلی را بین انگشت سوم . چهارم دست غیرفعال خود (معمولا دست چپ)برای استفاده بعدی قرار دهید
در حالی که منتظر خشک شدن پوست از ماده ضدعفونی کننده هستید پوشش روی سوزن را بردارید برای این منظور به طریقی اقدام کنید که سوزن آلوده نشود
هوای موجود در سرنگ را کاملا خالی کنید تا قطره ای از دارو بر روی سطح مورب نوک سوزن دیده شود چنانچه لازم است کل دارو به بدن وارد شود در حدود ۲میلی لیتر هوا در داخل سرنگ بگذارید
سرنگ را در دست راست خود بین انگشتان و شصت بگیرید.
با استفاده از دست دیگر پوست را کشیده یا فشار دهید انتخاب این روش بسته به محل تزریق و وضعیت پوست می تواند متفاوت باشد
با یک حرکت ثابت ؛آرام و سریع بسته به نوع تزریق و محل آن سوزن را وارد پوست کنید
سپس با دست چپ خود بدنه سرنگ را گرفته و دست راست خودرا به دسته پیستون منتقل کنید
با دست راست خود پیستون را به آهستگی به طرف خارج بکشید اگر خون وارد سرنگ شد آن را به طریقی که در ذیل خواهید آموخت خارج کنید سوزن را دور انداخته تزریق دیگر آماده کنید
پنبه الکلی راکه بین انگشتا ن ۳ و۴دست چپ خود قرار داده بودید در اطراف محل تزریق قرار داده سوزن را به سرعت از داخل پوست در امتداد مسیر تزریق خارج کنید و پنبه الکلی را در محل خروج سوزن قرار دهید
پنبه الکلی را به آرامی در محل تزریق فشار دهید در صورت خونریزی فشار بیشتری به محل تزریق وارد آورید تا خونریزی قطع بشود
پس از اتمام تزریق وسایل را به اطاق پانسمان ببریدپوشش سر سوزن را به روی آن قرار داده سوزن و سرنگ و پنبه الکل را درون سطل زباله بیاندازیدبقیه وسایل را تمیز کرده در محل مخصوص به خود قرار دهید

محل تزریق :

الف-ناحیه درسوگلوتیال برروی عضلات ضخیم باسن

محل تزریق در این عضله معمولاً قسمت فوقانی خارجی یا ربع فوقانی خارجی باسن در حدود ۵-۸سانتی متر پایین تر از کرست ایلیاک خواهد بود که به دو روش مشخص می گردد.
یک لب باسن را با خطوط فرضی به چهار قسمت تقسیم کنید در این هنگام شما با لمس کرست ایلیاک از انتخاب محل صحیح تزریق که به اندازه کافی بالامی باشد مطمئن شده اید .انتخاب محل تزریق بدون لمس کرست ایلیاک روش مطمنی نخواهد بود

عضله رکتوس فمورس ؛ در عضلات گروه چهار سر ران این محل در قسمت جلوی ران قرار گرفته است این محل برای شیرخواران ؛ کودکان و بزرگسالان در مواردی که استفاده از محلهای دیگر مجاز نمی باشد مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

عضله دلتویید وسه سر بازو ؛ این عضله بر روی قسمت کناری فوقانی باسن قراردارد معمولاً برای تزریق عضلانی بکار نمی آید برای تعیین محل تزریق بر روی عضله دلتویید لازم است لبه پایین زایده اکرومیون لمس گردد همچنین قسمت میانی بازو که در مجاورت زیر بغل می باشد تعیین گردد مثلثی که قاعده آن در امتداد زایده اکرومیون و رأس آن بر روی بازو به مجاورت زیر بغل می باشد محل مناسب تزریق خواهد بود.که تقریباً ۵ سانتی متر پایین تر از زایده اکرومیون قراردارد همچنین سر کناری عضله سه سر روی قسمت خلفی فوقانی بازو می تواند برای تزریق مورد استفاده قرار گیرد محل مناسب حد وسط بین زایده اکرومیون و برجستگی استخوان آرنج می باشد این محل فقط در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که محلهای دیگر مجاز نباشد وضعیت نشسته یا خوابیده می تواند برای این تزریق بکار گرفته شود و حجم قابل تزریق در عضله دلتویید ۲-۵/میلی لیتر می باشد.

برای تزریق محلولهای روغنی معمولاً از سوزنهای ضخیم تر استفاده می شود ضمناً هر چه میزان بافت چربی بر روی عضله بیشتر باشد از سوزن بلندتری باید استفاده کرد
در مواردی که دارو به سطح پوست صدمه وارد می کند قبل از تزریق لازم است سوزن تعویض گردد چون سوزن جدید آغشته به دارو نخواهد بود

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، تزریق عضلانی به روش z؛این روش معمولا در موارد ی که دارو برای پوست مضر بوده و موجب تحریکات پوستی و بافت زیرجلدی را فراهم می آورد استفاده می شود برای این منظور قبل از ورود به محل تزریق باید پوست محل تزریق در حدود ۵/۲-۵/۳به یک طرف کشیده شودپس از تزریق لازم است به مدت ۱۰ ثانیه فرصت دادوسپس سوزن را خارج نمود دراین مدت عضله شروع به جذب دارو نموده ضمناً دارو در عضله باقی مانده و راه خروج آن از عضله به بافت زیرجلدی و پوست مسدود می گردد از انجام ماساژ محل تزریق در این روش بایستی اجتناب کرد

نکته خیلی مهم این که حتما سوزن را تا جایی که ۵ الی ۱۰ میلیمتر بیرون باشه داخل کنید چون در غیر این صورت احتمال آبسه کردن زیاده .

تزریق زیر جلدی (S.C)

بافت زیر جلدی (Subcutaneous) یک بافت همبند شل غنی از بافت چربی با خونرسانی کم بوده وبه همین دلیل معمولا سرعت جذب دارو در آن طولانی تر از عضله است (۲۰ تا ۳۰ دقیقه در مقابل ۵ تا ۱۰ دقیقه در تزریقات عضلانی) البته برخی از داروها سرعت جذبشان از بافت زیر جلدی برابر با عضله است (نظیر هپارین ) . برای تزریقات S.C معمولا از سرنگهای ۲ میلی لیتر یا کمتر و سر سوزن نمره ۲۴ تا ۲۶ و با طول ۱٫۵ سانتیمتر استفاده می شود . تزریقات S.C را می توان در هر نقطه ای انجام داد (نظیر بی حسی های موضعی ) ولی محلهای رایج قسمت فوقانی خارجی بازو ,جلوی ران , روی شکم و روی کتف ها می باشد . همانند تزریقات عضلانی بایستی در S.C نیز قبل از تزریق آسپیراسیون انجام شود (بجز در مورد هپارین) . روش کار بدین ترتیب است که چینی از پوست محل با انگشتان یک دست گرفته و بلند شده و سپس سوزن با زاویه ۴۵ تا ۹۰ در جه زیر جلد وارد و پس از آسپراسیون تزریق می شود (شکل ۸-۲Cool حداکثر گنجایش با فت زیر جلدی در یک نقطه (بدون بروز درد شدید )حدود ۲ میلی لیتر است و نبایستی بیش از ۵ میلی لیتر تزریق شود .

تزریق داخل جلدی

از تزریقات داخل جلدی (Intradermal) برای تست های آلرژیک , برخی از واکسیناسیونها و نیز بررسی پاسخ سیستم ایمنی (anergy screen) استفاده می شود و معمولا سرنگهای یک میلی لیتر مدرج (نظیر سرنگ توبرکولین) با سر سوزنهای نمره ۲۵ تا ۲۷ بکار برده می شود و اکثرا در سطح فلکسور ساعد (حدود ۱۰ سانتیمتر پایینتر از شیار آرنج ) انجام می شود . روش کار بدین ترتیب است که پوست محل با الکل پاک شده و سپس سوزن با زاویه ۱۵ درجه و به میزان ۲ تا ۳ میلیمتر داخل درم شده (شکل ۹-۲Cool و آنگاه دارو (معمولا ۰٫۱ میلی لیتر) به آرامی تزریق می شود که به صورت یک عدس برآمده می شود . در پایان بدون ماساژ سوزن خارج می شود و یک دایره به قطر یک سانتیمتر دور آن کشیده و ساعت و تاریخ تست نوشته می شود .

نکته – در تمامی تزریقاتی که سوزن به طور مایل وارد پوست می شود بایستی سوراخ سر سوزن به طرف بالا باشد .

رگ گیری

نمونه گیری و رگ گیری وریدهای محیطی

یکی از ساده ترین روشها برای ورود و تزریق داروها و مایعات به داخل جریان خون سیستمیک رگ گیری یا کانولاسیون وریدهای محیطی است. (Peripheral intravenous cannulation) که بر حسب مورد ممکن است از سر سوزنهای ساده , بال پروانه ای (Butterfly or scalp vein needle ) , آنژیو کت و غیره استفاده شود (شکل ۱۰-۲Cool که به همگی آنها کانول (Cannula) گفته می شود .

به طور کلی از سر سوزنهای ساده به منظور نمونه گیری خون یا تزریقات لحظه ای و موقت و از آنژیوکت برای مصارف طولانی مدت استفاده می شود . اسکالپ وین برای تمامی سنین و خصوصا کودکان مناسب بوده و برای مصارف کوتاه مدت بکار می رود .

مناسب ترین محل برای رگ گیری اندام فوقانی است (دست و ساعد) . از پا به دلیل ریسک بالای ترومبوفلبیت و دست و پاگیر بودن بندرت استفاده می شود (شکل ۱۱-۲Cool. رگ گیری بهتر است بر روی دست غیر غالب ودر دیستال انجام شود (تا در صورت عدم موفقیت قسمتهای پروگزیمال قابل استفاده باشد )و روی مفاصل نباشد.

تجهیزات مورد نیاز

۱- پنبه های آغشته به الکل و بتادین , گاز استریل و دستکش یکبار مصرف

۲- کانول وریدی (برحسب مورد , سرسوزن ساده یا اسکالپ وین , آنژیوکت و …)

۳- سرنگ ۳ میلی لیتر ودر سورت نیاز به آنستزی , لیدو کائین ۱%

۴- تورنیکه , نوار چسب ۱٫۵ تا ۲٫۵ سانتیمتری و در صورت لزوم تخته بازو (بیشتر برای اطفال)

# مقدمات کار

۱- ست سرم را به سرم وصل نموده وبا جاری ساختن محلول , ست سرم را هواگیری و آماده نمایید.

۲- تورنیکه را به بازو بسته ومحل مناسب برای رگ گیری را مشخص کنید .اگر رگ مشخص نباشد , از بیمار بخواهید انگشتان خود را چند بار باز و بسته نماید و یا اینکه با نرمه انگشتان یکی دو بار ضربه بروی محل رگ گیری مورد نظر بزنید ( موجب وازو اسپاسم و برجسته شدن رگ می شود ).

۳- پوست محل را با بتادین و سپس الکل تمیز و سپس ضد عفونی نمایید.

!!! توجه: الکل به تنهایی یک محلول ضد عفونی کامل نبوده ودر بیماران پر خطر حتما بایستی محل با بتادین ضد عفونی شود و بدلیل ریسک آلودگی بهتر است در تمامی اعمال با خطر آلودگی دستکش به دست کنید.

!!! نکته : در بسیاری از بیماران (خصوصا افراد چاق و کودکان ) رگ ها قابل رؤیت نبوده و بایستی از طریق لمس کرده( با نرمه نوک انگشتان سبابه و میانه ) شناسایی و مشخص شوند.

الف) روش بکار بردن اسکالپ وین

۱- اندازۀ مناسب سوزن را انتخاب کنید (در اکثر موارد نمره ۱۹ تا ۲۳)

۲- انگشت شصت دست (یا سبابه و میانه) غیر غالب رابر روی دیستال محل مورد نظر بگذارید و با کشیدن پوست به طرف دیستال , پوست و رگ محل ورود سوزن را ثابت نگه دارید (شکل ۱۲-۲Cool.

3- دو بال اسکالپ وین را دو لا کرده و بین انگشتان شصت و سبابه نگه دارید (شکل ۱۲-۲Cool و روکش سرسوزن را در آورید.

۴- در حالیکه سوراخ سوزن به طرف بالا است از فاصله نیم سانتیمتری محل ورود به داخل رگ با زاویه ۲۰تا ۳۰ در جه از سطح پوست , سوزن را از کنار (مماس بر) رگ وارد پوست نمایید (شکل ۱۳-۲Cool و با کاهش زاویه و پس از طی مسافت ۰٫۵ تا ۱ سانتیمتر در محاذات رگ (شکل ۱۲-۲Cool سر سوزن را منحرف کرده و به داخل رگ وارد کنید (شکل ۱۲-۲Cool. پس از ورود به داخل رگ (راه یافتن خون به داخل کانول ) سوزن را به موازات رگ گرفته (تقریبا مماس بر پوست ) و ان را تا یکی دو میلیمتر انتهایش به داخل رگ هدایت نمایید(شکل ۱۴-۲۸ B) . در صورت مهارت کافی می توان سوزن را به طور مستقیم وارد رگ نمود ولی معمولا رگ جابجا شده و موفقیت آمیز نیست(شکل ۱۳-۲Cool.

5- پس از ورود سر سوزن به داخل رگ ,تورنیکه را باز کنید و پس از استعمال یک پماد آنتی بیوتیک بر روی محل ورود سرسوزن , با نوار چسب سرسوزن رادر محل خود ثابت نگه دارید(شکل ۱۵-۲Cool.

نکته – تکنیک رگ گیری با سرسوزن مستقیم (و نمونه گیری خون ) همانند اسکالپ وین است و در پایان می توان طبق شکل ۱۶-۲۸ آن را ثابت نمود.

ب) روش کاربرد آنژیوکت

۱- بر حسب اندازه رگ محل و مورد مصرف , اندازه مناسب آنژیوکت را انتخاب کنید (معمولا نمره ۱۶ تا ۲۰)(برای تزریق خون آنژیو کت ریزتر از نمره ۱۸ مناسب نیست).

۲- در موارد آنژیوکت های بزرگ (کمتر از نمره ۱۵-۱۴) ابتدا پوست محل را بی حس نمایید.

۳- تنۀ آنژیوکت را بین شست و انگشتان دوم , سوم و چهارم نگه دارید (به طوریکه سوراخ سر سوزن به طرف بالا باشد ).

۴- با شست دست دیگر دیستال ناحیه را به طرف دیستال بکشید تا ورید ثابت و بی حرکت نگه داشته شود.

۵- همانند روش اسکالپ وین , آنژیوکت را با زاویه ۲۰تا۳۰ درجه وارد پوست (و با کاهش زاویه )وارد رگ نمایید(شکل ۱۷-۲Cool.
6- پس از ورود آنژیو کت به میزان ۰٫۵ سانتیمتر داخل رگ و مشاهده خروج خون , تورنیکه را باز کنید و سپس در حالیکه سوزن را ثابت نگه داشته اید کانول را به داخل رگ هدایت نمایید (شکل ۱۸-۲Cool.

7- با یک انگشت پروگزیمال رگ را فشار دهید و پس از در آوردن سوزن ست سرم یا درپوش آنژیوکت را به آن وصل کنید.

۸- پماد آنتی بیوتیک موضعی بر روی سوراخ ورود کانول مالیده و با نوار چسب آنژیوکت را به پوست ثابت کنید.

توجه – پس از خروج قسمتی از کانول هیچگاه سوزن را به داخل کانول نرانید . زیرا ممکن است باعث کنده شدن قسمت دیستال کانول و در نتیجه آمبولی شود .

!!! نکته :

· در صورتیکه کانول داخل رگ نباشد با شروع تزریق محلول ,بیمار احساس درد کرده و محل برآمده می شود .

· در افراد مسن رگ ها اسکلروتیک و سخت هستند و به سرعت پاره و به اصطلاح بومبه می شوند . برای جلوگیری از این مساله از سوزنهای کمی کوچکتر استفاده کنید و تورنیکه را برای مدت طولانی نبندید.

· کانولهای وریدی نبایستی بیش از ۲ تا۳ روز در یک محل باقی بمانند.

ج) Scalp vein cannulation

یکی از روشهای بسیار خوب برای رگ گیری در کودکان کم سن وسال که امکان دستیابی به رگهای محیطی اندام وجود ندارد(اکثرا کودکان کوچکتر از یکسال ) رگ گیری وریدهای سر (فرونتال,سوپرااوربیتال,فاسیال خلفی , تمپورال سطحی و خلف گوش ) بسیار آسان است که از آن میان ورید تمپورال سطحی از همه مناسبتر است .

وسائل مورد نیاز: همانند تکنیکهای دیگر رگ گیری محیطی , با این تفاوت که از اسکالپ وین نمره ۲۳ تا ۲۷ (معمولا ۲۲تا۲۴) استفاده می شود.

روش عمل (شکل ۱۹-۲Cool :

1) موهای محل و اطراف آنرا به اندازه کافی بتراشید.

۲) با استفاده از الکل و بتادین موضع را تمیز و ضد عفونی نمایید.

۳) به کمک همکار سر کودک را کمی پایین تر از سطح قلب قرلر داده و سر وی را بی حرکت نگه دارید.

۴) تورنیکه را دور سر ببندید.

۵) همانند تکنیک رگ گیری با اسکالپ وین سر سوزن را وارد پوست و سپس رگ نمایید و تورنیکه را باز کنید(شکل های ۱۲-۲۸ ,۱۳-۲۸ , ۱۴-۲Cool

6) چند میلی لیتر محلول تزریقی (نرمال سالین) به داخل کانول تزریق کنید و پس از اطمینان از وجود کانول دراخل رگ آن را با نوار چسب به پوست متصل و ثابت نمایید(شکل ۱۹-۲Cool.

7) برای جلوگیری ار در آمدن اتفاقی کانول , کودک را در حد مورد نیاز محدود (restrain) کنید.

ج)نمونه گیری خون از ورید جوگولار خارجی

(اصول کلی نمونه گیری خون از سایر وریدهای محیطی و چه در بالغین همانند این روش است).

یکی از روشهای ساده نمونه گیری خون در کودکان کم سن وسال که امکان دسترسی به رگهای محیطی اندان وجود ندارد (خصوصا کودکان دهیدراته یا چاق ویا کمتر از یکسال ) گرفتن خون از ورید جوگولار خارجی است و محل مناسب برای آن مسیر عبور رگ بر روی عضله استرنوکلوئیدوماستوئید است.

وسایل مورد نیاز :

اسکالپ وین یا سرسوزن نمرۀ ۲۱ تا ۲۳ , سرنگ ۲ تا ۵ میلی لیتر , پنبه های الکلی و بتادینه, گاز استریل و لوله های مورد نیاز جمع آوری خون برای آزمایشات مربوطه

روش عمل (شکل ۲۰-۲Cool:

1) کودک را به صورت طاق باز قرار دهید , بطوری که شانه های وی در لبه تخت قرار گیرد و سر به یک طرف چرخیده و ۱۵ تا۲۰ درجه به پایین خم شود .

۲) دستیار کودک را بی حرکت نگه دارد .

۳) محل مورد نظر را با بتادین ضد عفونی نموده و سپس با پنبه آغشته به الکل پاک و با گاز خشک کنید.

۴) با تحریک (نظیر ضربه زدن به کف پا)کودک را به گریه بیاندازید تا ورید ژوگولار خارجی پر و برجسته شود.

۵) به کمک یک دست سر کودک را بی حرکت نگه داشته و پوست دیستال محل را کمی تحت کشش قرار دهید تا رگ ثابت شود.

۶) سر سوزن یا اسکالپ وین متصل به سرنگ را از کنار و به موازات رگ وارد پوست و پس از mm 3-2 طی مسافت وارد رگ نمایید .

۷) حین ورود سر سوزن به داخل رگ سرنگ را تحت پونکسیون قرار دهید تا در صورت ورود سر سوزن به داخل رگ مشخص شود.

Cool پس از وارد شدن سر سوزن به داخل رگ آن را ثابت نگه داشته و به آهستگی مقدار خون مورد نیاز را پونکسیون نمایید ودر پایان سر سوزن را در آورده و با چسباندن پنبه آغشته به بتادین برروی محل پونکسیون ,کودک را به حالت عادی باز گردانید.

تزریق در عضلات

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، در تزریق عضلانی ، دارو وارد عمق عضله می شود. در این نوع تزریق می توان حداکثر ۵ میلی لیتر دارو تزریق کرد. از آنجایی که بافت عضلانی اعصاب حسی کمی دارد ، تجویز داروهای تحریک کننده به صورت عضلانی درد کمتری ایجاد می کند.

اندیکاسیون های تزریق عضلانی :
• جذب سریع دارو
• داروهایی که نمی توان به صورت وریدی تزریق کرد
• تجویز داروهایی که با آنزیم های گوارشی ایجاد تداخل می کنند

کنترااندیکاسیون ها :
• اختلالات انعقادی
• ادم یا ورم اندام ها یا محل تزریق
• شوک
• مصرف داروهای ترومبولیتیک
• بیماری های انسدادی عروق محیطی
• سکته قلبی یا MI

اصول کار :

قبل از شروع به کار وسایل مورد نیاز خود را آماده کنید تا در حین کار به مشکلی برنخورید. وسایل مورد نیاز شامل سرنگ و سرسوزن ، دارویی که قرار است تزریق شود ، پنبه الکلی ، دستکش یک بار مصرف و رسیور
طول سوزن به عمق تزریق ، جثه بیمار ، مقدار چربی زیر پوست پوشاننده محلی که قرار است تزریق صورت گیرد و غلظت محلول بستگی دارد. ( برای تزریق سوسپانسیون ها و محلول های غلیظ از سرسوزن های بزرگتر استفاده میشود )

انتخاب محل تزریق :

انتخاب محل تزریق بستگی به وضعیت بیمار و هدف تزریق دارد. محل تزریق نبایستی ادماتو ، ملتهب ، دارای خال گوشتی ، علائم مادرزادی و ضایعات دیگر باشد.

تزریق در عضله ونتروگلوتئال :

کف دست خود را روی تروکانتر بزرگ استخوان ران قرار دهید ، به طوری که انگشت شست به طرف کشاله ران و سایر انگشتان به صورت کاملا باز از هم به طرف بالا قرار گیرند به طوری که انگشت اشاره روی خار خاصره قدامی – فوقانی استخوان ایلیاک قرار گیرد. محل تزریق در ناحیه است که بین انشگت شست و اشاره قرار می گیرد.

تزریق در محل دورسوگلوتئال :

خار فوقانی – خلفی ایلیاک را به وسیله خطی به تروکانتر بزرگ استخوان ران وصل کنید ، محل دورسوگلوتئال در سمت طرفی و فوقانی قسمت وسط این خط قرار می گیرد. روش دیگر این است که ناحیه گلوتئال را به چهار قسمت تقسیم کنید و سپس در ربع فوقانی خارجی در حدود ۵-۷ سانتی متر پایین تر از ستیغ ایلیاک تزریق کنید. در این روش تزریق در داخل عضلات گلوتئال ( گلوتئوس مینیموس ، مدیوس و گوشه فوقانی خارجی عضله گلوتئوس ماکسیموس ) انجام می شود.

تزریق در عضله واستوس لترالیس :

بهترین محل برای ترزیق در این عضله قسمت میانی طرفی ران است. این عضله مناسب ترین محل برای تزریق در کودکان و نوزادان است ، زیرا نسبت به سایر عضلات تکامل یافته تر است و در عین حال عروق و اعصاب بزرگ نیز ندارد.

نکته : در نوزادان گاهی از عضله رکتوس فموریس استفاده می شود که در بزرگسالان استفاده از آن ممنوع است.

تزریق در عضله سرشانه (دلتوئید ) :

از عضله دلتوئید برای تزریق با حجم حداکثر ۲ میلی متر استفاده می شود. تزریق در ۲٫۵ تا ۵ سانتی متر ( حدودا ۲ یا ۳ انگشت ) پایین تر از زائده آکرومیون انجام می شود.

نکته:

- قبل از وارد کردن سوزن از بیمار بخواهید خود را شل نماید و عضله محل با انگشتان دست دیگر گرفته و کمی بر آمده شود.
- در برخی از موارد موقع تزریق ممکن است سر سوزن از کلاهک(hub) کنده شود . لذا بهتر است کمی از سر سوزن در خارج از پوست باقی بماند .
- هر چه دارو آهسته تزریق شود درد و ریسک بعضی عوارض کمتر خواهد بود.
- برای تزریق داروهای روغنی (نظیر برخی از ویتامین ها ) و کریستالی (نظیر پنی سیلین) بهتر است از سر سوزن های بزرگتر استفاده شود .
- ار آنجائیکه سوراخ سر سوزن یکطرفه است لذا در مواردیکه حجم دارو زیاد است بهتر است در حین تزریق دارو سر سوزن چرخانده شود.
- گنجایش سریع عضله دلتوئید حداکثر ۲ml و سرین حدود ۵ml است و تزریق بیش از این میزان با درد و ناراحتی نسبتا شدید (و گاهی آبسه استریل) همراه خواهد بود و در چنین مواردی (نظیر تزریق متوکاربامول)دارو بایستی بطور منقسم در دو طرف تزریق شود.
- برخی از بیماران در موقع تزریق دجار شوک وازوواگال می شوند. لذا در موقع تزریق بایستی بیمار دراز کشیده باشد.

عوارض تزریقات وریدی

عوارض تزریقات سیاهرگی عبارتند از: اینفیلتراسیون، هماتوم، آمبولی هوا، فلبیت، تزریق خارج از رگ، و تزریق داخل سرخرگ. تزریق اشتباه درون سرخرگ از بقیه عوارض نادرتر اما به همان اندازه خطرناکتر است.

اینفیلتراسیون

نشت مایع یا دارو را به خارج از فضای داخل سیاهرگ – به بافتهای نرم اطراف – اینفیلتراسیون می گویند. عموماً به علت جاگذاری نامناسب نیدل یا آنژیوکت در فضای خارج لومن رگ به وجود می آید. از نظر بالینی با تورم بافت نرم اطراف محل تزریق، مشخص می شود. همچنین پوست، سرد، سفت، و رنگ پریده می شود. اگر مایع نشت یافته اندک باشد، عواقب کمی را به دنبال دارد، اما داروهای خاصی هستند که ولو به میزان بسیار اندک، برای بافتهای نرم اطراف صدمه زا خواهند بود.

هماتوم

هماتوم حالتی است که در اثر نشت خون از رگ به بافت های نرم اطراف به وجود می آید. اگر آنژیوکت بیش از یک دیواره از یک رگ را پاره کند؛ و یا در صورتی که پس از در آوردن آنژیوکت روی محل ورود آنژیوکت فشار وارد نشود این حالت ایجاد می شود. هماتوم با فشار مستقیم قابل کنترل بوده و پس از یک دوره دو هفته ای خود به خود برطرف می شود.

آمبولی هوا

آمبولی هوا در اثر ورود مقادیر زیاد هوا به داخل سیاهرگ بیمار از طریق ست سرم به وجود می آید. تیوب های ست سرم در حدود ۱۳ سی سی هوا را در خود نگه می دارند؛ هر بیمار می تواند عموماً تا ۱cc/kg هوا را تحمل کند. بچه های کوچک در معرض خطر بیشتری قرار دارند. آمبولی هوا به آسانی با هواگیری ست های سرم قابل پیشگیری است. خوشبختانته این عارضه بسیار نادر است.

فلبیت و ترومبوفلبیت

فلبیت و تروبوفلبیت شیوع بالایی دارند. فلبیت التهاب دیواره رگ است که در اثر pH ماده دارویی تجویز شده به وجود می آید. اما ترومبوفلبیت، التهابی است که در اثر ترومبوز ایجاد می شود. هر دو این عوارض در رگهای پشت دست، نسبت به رگهای آنتی کوبیتال، شایع ترند. این عوارض مشخصاً در بیماران بستری در بیمارستان که یک آنژیوکت برای چند روز در جای خود باقی می ماند به وجود می آیند. در بیمارستان ها معمولاً از آنژیوکت برای تزریق استفاده می شود که این وسیله در مقایسه با نیدل های فلزی خطر فلبیت را افزایش می دهند. چون نیدل های فلزی برای اندوتلیوم عروق حساسیت زایی کمتری دارند. ( نیدل ها معمولاً در تزریقات کوتاه مدت سیاهرگی، – کمتر از سه ساعت – استفاده می شوند؛ در حالیکه آنژیوکت ها زمان بیشتری در جا می مانند.) ماده تزریق شده نیز به خودی خود می تواند فلبیت ایجاد کند و برای پوست محرک باشد. بیماران سالمند نیز استعداد بیشتری برای ابتلا به فلبیت دارند.

تزریق خارج از رگ

تزریق خارج رگ یک دارو ممکن است منجر به درد، تاخیر در جذب، و یا صدمه بافتی شود (در صورتی که pH ماده تزریق شده بسیار پایین یا بسیار بالا باشد). چنانچه حجم تزریق شده زیاد بوده، و پوست برآمده شده و ایسکمیک به نظر برسد؛ باید پروکایین۱% در ناحیه مورد نظر تزریق شود. پروکایین یک گشاد کننده عروقی است. این دارو هم خونرسانی به ناحیه و هم تخلیه سیاهرگی را افزایش داده و باعث بیرون راندن دارو از بافت می گردد.

تزریق داخل سرخرگی

تزریق داخل سرخرگی، به ندرت اتفاق می افتد، اما بسیار خطرناک تر است. بهترین اقدام پیشگیری و مطمئن شدن از ورود نیدل به داخل سرخرگ به هنگام رگ گیری است. به یاد داشته باشید که سیاهرگ ها نسبت به سرخرگ ها سطحی ترند. چنانچه موقع رگ گیری وارد سرخرگ بشوید، پمپاژ خون روشن را به درون آنژیوکت خواهید دید. این حالت زمان وارد شدن به سیاهرگ دیده نمی شود. تزریق داخل سرخرگ معمولاً باعث اسپاسم سرخرگ شده و نهایتاً به علت گانگرن، سبب از دست رفتن عضو می گردد.

در موارد تزریق داخل سرخرگ، تشخیص وضعیت اهمیت فوق العاده ای دارد. رنگ پوست و پر شدن مجدد مویرگی را مورد مشاهده قرار داده و نبض رادیال را لمس کنید. پر شدن مجدد مویرگی (زمان لازم برای بازگشت رنگ قرمز به نوک انگشتان پس از فشار دادن آن) انعکاسی از خونرسانی به بافت است. اگر زمان پر شدن مجدد مویرگی کاهش یافته باشد؛ می توان گفت که خونرسانی به اندام نیز کاهش یافته است.

درمان:

در موارد تزریق درون سرخرگ، داروها بیش از سرم ها مشکل سازند.نیدل را درون سرخرگ رها کرده و به آرامی در حدود ۱۰ سی سی پروکایین ۱% را از آن طریق تزریق کنید. پروکایین یک داروی گشاد کننده عروقی است. این دارو اندکی خاصیت اسیدی دارد ( pH = 5) و لذا با داروهای قلیایی اگر به تازگی مصرف شده باشند، تداخل ایجاد می کند. در ادامه درمان بیمار باید در بیمارستان بستری شده و اغلب به یک بلاک کننده سمپاتیکی احتیاج خواهد داشت. Endarterectomy و هپارینه کردن نیز ممکن است جهت جلوگیری از عوارض بعدی لازم باشد.

آموزش تزریقات

مطالب مشابه :