الگویی مناسب... چون کاروانسرای زین الدین مهریز

مدتی پیش به اتفاق یکی از دوستان ،حجه الاسلام حسینی پور که ریاست وقت شورای شهر نیز به عهده داشتند و شهردارمروتی رابا هماهنگی قبلی با مهندس امامی تهرانی مدیر کارونسرای زین الدین به بازدید این رباط زیبا دعوت نمودم ، البته هدف من از این دعوت ایجاد انگیزه و ارائه الگوی بسیار جالب از حفظ ،مرمت ،تغییر کاربری و مدیریت برای جذب گردشگر بود که امید وارم این سفر بر همسفران تاثیر مثبتی گذارده باشد .عصر نزدیک غروب به کاروانسرا رسیدیم .محل دقیق آن :از مهریز بطرف کرمان که میروید کمی بعد از پاسگاه ایست وبازرسی مهریز درفاصله 35 کیلومتری مهریز باید حدودا دویست متری به حاشیه جاده بروید این کاروانسرا توسط برادران امامی که بزرگتری در آژانس مسافرتی وتور گردانی در اسپانیا مشغول وکوچکتری که فاغ التحصیل طراحی صنعتی دانشگاه آزاد تهران است مرمت ،به سازی وبهره برداری میشود .در بدو ورود ما یک اتوبوس گردشگران اروپایی نیز وارد شده بودند ودر حال آماده شدن برای صرف شام بودند.

اول توضیحی کوتاه در مورد کاروانسرا :ساخت كاروانسراي زین الدین توسط سلطان محمد معمار يزدي، معمار مجموعه گنجعلي خان كرمان و به دستور شاه عباس صفوي بوده است. کاروانسرا با پلان كاملا قرينه و حياط مرکزيی داراي 12 ضلع است که اطراف آن را شاه ‌نشين، اتاقها و اصطبل ‌ها فراگرفته است که فی الحال بصورت فضاهاي اقامتي، خدماتي، ارتباطي و .. در آمده است.شكل و فرم فضاهاي داخلي به واسطه كليات مدور پلان در نوع خود خاص مي باشد. در ضلع خارجي كاروانسرا 5 برج به فاصله هاي 20 متر از يكديگر كه ارتفاع آن با ديوار كاروانسرا همسان مي باشد (8 متر) در نظر گرفته شده است.مساحت كل كاروانسرا 1500 متر مربع مي باشد و در ساخت آن عموما از آجرهاي آب انباري به ضخامت 5/5 سانتي متر و ملات گل، گچ، آهك استفاده شده و تزئينات زيبايي را به شكل آجركاري هاي نفيس شكل داده است؛ همچنين در بندكشي درز بين آجرها از ريگ - آهك و گچ كوهي بهره گرفته شده است.اين کاروانسرا به شيوه‌اي کاملا متفاوت و به سبک و سياق سنتي خود درآمده و اکنون قابليت پذيرش يکصد ميهمان و گردشگر را دارد. برخلاف بسياري از ابنيه قديمي که در آميزش با تکنولوژي، معلق ميان سنت و مدرن هستند، اين ساختمان همچنان اصيل است چرا كه در انتقال تاسيسات و تكنولوژي نوين در اين هتل سنتي برادران امامی نهايت دقت به عمل آورده اند و علي‌رغم تجهيز به امكانات روز اثري از ادوات و وسايل امروزي به چشم نمي‌آيد.در دو سوي حياط رباط زين‌ الدين پله‌هايي است که مسافر کنجکاو و دوستدار آسمان را به ميهماني آسمان و سکوت کوير می برد تا در بلندي کاروانسرا در نور ماه و ستاره‌ها غرق شود و در پايين نيز تا چشم كار مي‌كند كوير و شن‌زارها را مشاهده كند.اين كاروانسرا پس از واگذاري به بخش خصوصي و انجام عمليات مرمتي به يك مكان اقامتي بين راهي جهت گردشگران تغيير كاربري يافته است و جز 100 هتل برتر دنيا شناخته شده است و با توجه به نوع و ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد این مکان جزء 5 پایلوت برتر گردشگری کشور قرار گرفته است.از جمله کارهای جالبی که در سرویس دهی صورت گرفته استفاده از غذا ها ودسرهای 100% ایرانی وسنتی است مثل(خورشت قیمه ،خورشت کرفس و....ماست ساده وموسیر ،ترشی ، زیتون غیره از همه جای ایران نمونه هایی تهیه شده.از وسایل چایی(سماور قدیمی ،استکان کمر بریک)میزها چوبی وسنتی .

حتی استفاده از لحاف وتوشک سنتی خودمان روی زمین مفرش با زیلو .مقداری از ایوان مدور مبتکرانه با چوب سقف زده شده تا از شدت گرمای تابستان وبادهای شدید کویر بکاهد تنها چیزی این مجومه که 100% مدرن شده توالت ها وحمام هاست که با توضیح مهندس امامی متوجه شدیم که تنها چیزی که برای گردشگران خارجی خیلی مهم است داشتن دستشویی وحمام مناسب وعالیست.فرصتی شد تا بعد از شام که برای ما عصرانه بودیعنی خیلی زود بود در حیاط در جمع توریستها قرار گیریم .اتفاقا راهنماومترجم گردشگران آقای الیاسی هم به ما پیوست وباعث شد تا با گردشگران بتوانم حرف بزنیم ونظرشان را بخواهیم والبته حا ج آقا حسینی پور شدیدا وارد گفتمان دینی شده بود ،من هم کمی با مهندس امامی خلوت کرده وجویای احوالش شدم ،فهمیدم که روی پروژه روستای سر یزد در حال کار میباشد وقرار است با بودجه خیلی خوبی که به این روستا اختصاص داده شده به روستای نمونه گردشگری استان بدل شود .تا یادم نرفته یه برنامه خوب هم توی این رباط برای سرگرمی مسافرین خارجی اجرا میشه وآنهم گردشگران جمع میشوند توی یه اتاق مدوری که با زیلو و پشتی به صورت سنتی مزین شده ومینشینند دور تا دور روی زمین وگروه خدمات وآشپز و..که کادر ثابت رباط واز بچه های سیستان وبلوچستان خودمان هستند و از ابتدای مرمت اینجا مشغول بکار بوده وهستند باچوب رقص سنتی بلوچی را اجرا مینمایند که دیدنش بسیار جالب است .جالب اینکه آب خوردن وآب شستشو جداگانه با تانکر به رباط حمل وفاضلاب نیز بخاطر سختی ودژی بودن زمین باز با تانکر دفع فاضلاب حمل میشود. از شما میراث دوستان هم میخوام که برید وببینید شاید ایده های نویی به شما بده که بدرد شهرمون بخوره ........یه عکس از شرایط اول کاروانسرا براتون گذاشتم بگفته امامی در حالی که سقفها تخریب شده بوده وچندسانتیمتر دوده و گثافت و ....روی آجرها رو پوشانده بوده وبه ویرانه ای بدرد نخور بدل شده بوده به برادران امامی تحویل داده شده ولی حال مقصد گردشگران وجاذبه زیبای توریستی منطقه گشته ودرآمد سرشاری تا حالا داشته البته در شرایط خوب سیاسی که توریسم بهتر بوده بیشتر ودر شرایط دیگر کمتر توریسم خارجی آمده.البته قیمتها رو نمیتونم بگم چون....در هرصورت گردشگران یک شام ویک صبحانه رو مهمان این کاروانسرا هستندوفردا صبحش برای بازدید از شهر یزد حرکت میکنند.

الگویی مناسب... چون کاروانسرای زین الدین مهریز

مطالب مشابه :

کاروانسرای زین الدین

الگویی مناسب... چون کاروانسرای زین الدین مهریز

کاروانسرا

سبك های معماری ایران

معماری کاروانسرا و چاپارخانه

سبک های معماری ایران

سبك های معماری ایرانی

سبک های معماری