وضعیت بیابانزدایی در استان سمنان
به گزارش خبرنگار مهر، در حال حاضر معیشت پایدار و در نتیجه امنیت اقتصادی بسیاری از جوامع ساکن در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر عوامل بیابانزایی، تخریب سرزمین و خشکسالی (CLDD) مورد تهدید قرار گرفته است.
کاهش تولید محصولات غذایی و کمبود دسترسی به منابع آب، به شدت بر فعالیت های اقتصادی این جوامع اثر گذاشته به نحوی که در بسیاری از موارد آنان را وادار به ترک شیوه معیشتی مرسوم خود کرده است.
در بسیاری از نقاط جهان، استمرار چنین وضعیتی، منجر به خالی شدن بسیاری روستاها و آبادی‌ها و سیل مهاجرت به شهرهای بزرگ و بسیاری از چالش های ملی و منطقه‌ای شده است.
نابودی پوشش گیاهی از مهمترین مصادیق بیابانزایی
نابودی پوشش گیاهی در مناطق خشک یکی از مهمترین مصادیق تخریب سرزمین یا به تعبیر دیگر بیابانزایی است.
استان سمنان با مساحتی بالغ بر 7/9 میلیون هکتار و با بیش از 600 هزار نفر جمعیت، در بخش مرکزی ایران قرار دارد، اغلب اراضی این استان به دلیل دوری از منابع رطوبتی دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است.
به نحوی که حدود نیمی از اراضی این استان فاقد پوشش گیاهی است که این اراضی بیشتر در بخش های جنوبی و جنوب شرق استان ( کویر حاج علیقلی ) شق بیارجمند و … قرار داشته و شامل شوره زار (کفه های رسی و نمکی، سنگلاخ، اراضی بدلند و ناهمواریهای ماسه ای و …) است.
پوشش بسیار ضعیف گیاهی در نواحی مرکزی استان سمنان
همچنین سطح بسیار زیادی از اراضی استان سمنان (به خصوص در نواحی مرکزی) دارای پوشش بسیار کم و ضعیف است.
از طرفی به دلیل بهره برداری های بی رویه از منابع زیستی نظیر مراتع جنگل و ذخایر آب زیر زمینی و همچنین تبدیل غیر اصولی اراضی مرتعی و جنگل به زمین های کشاورزی، اغلب این مناطق، حتی اراضی شمالی استان تحت تاثیر شدید پدیده بیابانزایی قرار گرفته اند.
این مسئله موجب تخریب و انهدام اکوسیستم های طبیعی شده و در نتیجه سبب کاهش تولید بیولوژیک و همچنین ظهور اشکال مختلف تخریب خاک (به ویژه فرسایش بادی) شده است، بالطبع این پدیده در نهایت زیان های جبران ناپذیری بر جوامع انسانی و محیط زیست وارد می آورد.
اهتمام جدی دولت در اجرای طرح های مبارزه با بیابان زایی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه حیات پایدار در گرو خاک سالم است، گفت: سیاست دولت کاهش خسارات بیابان زایی با اجرای طرح های مختلف است.
سید حسن میرعماد با اشاره به اینکه حجم تبخیر و تعرق در ایران سه برابر متوسط بین المللی است افزود: وضع استان سمنان در این حوزه بحرانی تر از کشور است.
وی اظهار داشت: این استان یک دوم متوسط بارندگی کشور را دارد و میزان تبخیر و تعرق در آن نیز دو برابر بیش از میانگین موجود در ایران است.
میرعماد اکوسیستم های استان سمنان را حساس و شکننده عنوان کرد و گفت: بیابان زدایی از حساسیت خاصی برخوردار است.
وجود 20 کانون بحران فرسایش بادی در استان سمنان
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان اظهار داشت: بر اساس آخرین مطالعات پنج میلیون و 300 هزار هکتار از مساحت استان را بیابان تشکیل می دهد که این رقم معادل 53 درصد سطح استان است.
وی از شناسایی 20 کانون بحران فرسایش بادی در استان سمنان خبرداد و گفت: یک میلیون و 260 هزار هکتار از اراضی استان تحت تاثیر این کانون ها هستند.
میرعماد تصریح کرد: این مناطق سالانه در حدود 33 میلیارد و 359 میلیون ریال خسارت تاسیسات صنعتی، مسکونی، جاده های مواصلاتی و اراضی کشاورزی وارد می کنند.
پیشروی منابع آبی شور به سمت آب های شیرین در استان سمنان
میرعماد با اشاره به اینکه بیابان زایی نوعی خطر محسوب می شود چرا که در نهایت به نابودی پوشش گیاهی، از دست رفتن منابع تامین علوفه و افزایش روان آب ها می انجامد اظهار داشت: در استان سمنان بسیاری از بارندگی ها به صورت روان آب از دسترس خارج می شود و همچنین شاهد پیشروی منابع آبی شور به سمت آب های شیرین هستیم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان افزود: این روند در مناطق جنوبی استان، منابع طبیعی را تهدید می کند و بسیاری از فعالیت ها را تحت تاثیر قرار داده و به حاصلخیزی اراضی لطمه می زند.
وی گفت: نابودی منابع آب، افت سطح آب های زیر زمینی، نابودی حیات وحس، افزایش بیماری های تنفسی و ... حاصل بیابان زایی است.
استان سمنان در معرض ریزگردها قرار گرفته است
میرعماد افزود: استان سمنان نیز همچون بسیاری از استان های کشور در معرض ریزگردها قرار گرفته است.
وی اظهارداشت: این ریزگردها منشاء بیرونی داشته و اراضی رها شده در بغداد، سوریه و ... عامل اصلی ایجاد این ریزگردها است.
وی تصریح کرد: کشور ترکیه با ایجاد سدهایی در مسیر رودخانه دجله و فرات مانع انتقال آب به عراق شده و این امر به افزایش ریزگردها و بیابانی شدن مناطق کمک کرده است.
وی افزود: با هماهنگی های بین المللی در صدد هستیم تا این تهدید برطرف شود اما نمی توان به طور قاطع رفع آن را اعلام کرد.
56 هزار هکتار از تاغ زارهای استان سمنان در محدوده کانونهای بحران
میرعماد همچنین با اشاره به وجود 90 هزار هکتار تاغ زار در استان سمنان، افزود: 56 هزار هکتار از تاغ زارها در محدوده کانونهای بحرانی قرار دارد.
میرعماد تصریح کرد: سال گذشته عملیات بیابان زدایی با اعتبار سه میلیارد و 900 میلیون ریال اجرایی شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با اشاره به پوشش گیاهی کم و بسیار ضعیف اراضی استان سمنان، افزود: به علت بهره برداری بی رویه از منابع زیستی و تبدیل غیراصولی اراضی مرتعی و جنگلی به زمینهای کشاورزی حتی اراضی شمالی این استان نیز تحت تاثیر پدیده بیابان زایی قرار گرفته است.
توجه جدی دولت به بیابان زدایی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: نابودی پوشش گیاهی، خطر سیل، شور شدن اراضی و کاهش حاصلخیزی خاک، فرسایش بادی، افزایش گرد و غبار از عمده ترین خطرهای بیابانزایی محسوب می شود.
وی با اشاره به توجه جدی دولت به بیابان زدایی در سفرهای استانی خود به استان سمنان اظهار داشت: مصوبات خوبی در این زمینه داشتیم که تمام مصوبات دور اول ودوم اجرایی شده وبرای اجرای طرح های بیابان زدایی در سفرسوم هئیت دولت به سمنان 250میلیارد ریال اعتبار مصوب شده که در طول پنج سال اختصاص می یابد.
وی با بیان اینکه سال گذشته مرحله نخست اجرای این طرح ها است گفت: با اختصاص اعتبارات پیش بینی شده گامی بزرگ در راستای اجرای طرح ها برداشته می شود.
میرعماد تصریح کرد: از این محل سالانه 50 میلیارد ریال به استان سمنان اختصاص می یابد که 70 درصد آن از محل اعتبارات ملی و30در صد دیگر از محل اعتبارات استانی تامین می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان افزود: در دور اول سفر هیئت دولت 15 میلیارد ریال اعتبارات ملی و در دور دوم سفر پنج میلیارد ریال برای اجرای طرح ها بیابان زدایی اختصاص یافته که به طور کامل اجرایی شد.
اجرای طرح مدیریت جنگل های دست کاشت در استان سمنان
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان نیز در ادامه از اجرای طرح مدیریت جنگل های دست کاشت در این استان خبرداد و گفت: این طرح به جوان سازی درختان و جلوگیری از نابودی گونه های گیاهی کاشته شده در استان کمک می کند.
سید نقی عزیزی با بیان اینکه اقدامات تشویقی خوبی در راستای افزایش پوشش گیاهی در استان در دست انجام است اظهار داشت: انعقاد قرارداد با ساکنان مناطق مختلف برای کاشت و نگهداری گونه های غیرمثمر از جمله آنها است.
وی از اجرای طرح های مطالعات کانون های بحرانی فرسایش بادی در استان سمنان خبرداد و گفت: خوشبختانه بسیاری از مطالعات در این حوزه دقیق و منسجم شده است.
20 منطقه بحرانی جدید فرسایش بادی در مطالعات استان سمنان
وی از شناسایی 20 منطقه بحرانی فرسایش بادی در مطالعات جدید در استان سمنان خبرداد و گفت از این تعداد 11 منطقه در شاهرود ، پنج منطقه در دامغان ، دو منطقه در گرمسار و دو منطقه در سمنان شناسایی شده است.
وی اضافه کرد: طرح های تثبیت شن نیز در استان سمنان به صورت اجرای باد شکن های زنده و غیر زنده در دست اجرا است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان ادامه داد: طرح های نهال کاری و بذرکاری نیز در استان در دست اجرا می باشد و هم اکنون 10 گونه مقاوم در استان کاشته می شود.
وی از تهیه طرح های مطالعاتی در حوزه بیابان زدایی در استان خبرداد و افزود: 320 هزار هکتار طرح بیابان زدایی در استان تعریف شده که 140 هزار هکتار از مناطق بحرانی را پوشش می دهد.
خسارت قابل توجه فرسایش بادی به تاسیسات اقتصادی و منابع زیستی
کارشناس اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان سمنان نیز در ادامه عوامل موثر شناخته شده در استان شامل عوامل محیطی نظیر اقلیم، ژئومرفولوژی، خاک و آب و عوامل انسانی نظیر تخریب گیاه، افت سطح ایستابی سفره های آب زیر زمینی، تبدیل مراتع و جنگلها به زمین های کشاورزی و معادن است.
علی ترابی با بیان اینکه یکی از عمده ترین مسائل مناطق بیابانی و نیمه بیابانی فرسایش بادی و عوارض ناشی از آن می باشد که هر ساله خسارت بسیار زیادی را به تاسیسات اقتصادی و منابع زیستی وارد می کند افزود: اداره کل منابع طبیعی استان سمنان نیز در این راستا و بعنوان یکی از استان های پیشگام اقدام به انجام این مطالعه در قالب طرح شناسایی کانونهای بحرانی فرسایش بادی و اولویت بندی آن در سطح استان نموده است.
اراضی زراعی یکی از مهمترین مناطق در فرایند فرسایش بادی
کارشناس اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان سمنان با بیان اینکه در فرایند فرسایش بادی، اراضی زراعی به عنوان یکی از مهمترین مناطق برداشت ماسه محسوب می شود گفت: زیرا این عرصه ها اغلب در فصل خشک سال (تابستان) بدون پوشش گیاهی بوده و همچنین در بعضی از سالها این اراضی به عنوان آیش، بدون کشت و کار، رها می شوند.
وی با بیان اینکه این مسئله (بدون پوشش گیاهی بودن اراضی) و همچنین مسطح بودن این عرصه ها و به هم خوردگی و سست شدن ذرات خاک در اثر کشت و کار، باعث حساس شدن بیش از اندازه خاکها به فرسایش بادی شده است افزود: سالانه مقادیر فراوانی از خاک این گونه اراضی زراعتی، ضمن آنکه در بحث فرسایش بادی باعث خسارت فراوانی در مناطق حمل و رسوب می شود.
ایجاد بادشکن زنده برای کنترل فرسایش بادی در استان سمنان
ترابی یکی از روش های مناسب برای کنترل فرسایش بادی ایجاد بادشکن زنده با استفاده از گونه های درختی زنده در اطراف مزارع عنوان کرد و گفت: باد شکن اصطلاحا به نوار طویلی از درختان، درختچه ها و بوته های کاشته شده در مسیر باد گفته می شود.
وی تصریح کرد: بادشکن باعث می شود ضمن کنترل فرسایش بادی و جلو گیری از هدر رفت خاک حاصلخیز مزارع، از میزان تبخیر و تعرق سالانه و در نتیجه نیاز آبی گیاهی به مقدار قابل توجه ای کاسته شده و همچنین کیفیت محصولات نیز افزایش یابد.
وی با اشاره به این مطلب که با توجه به اینکه احداث بادشکن از سالهای گذشته در مناطق مختلف استان سمنان مرسوم بوده اظهار داشت: لذا اکثر کشاورزان، با استفاده از گونه های بومی و نیز گونه های مختلف، اقدام به ایجاد بادشکن نمودند.
ترابی نابودی پوشش گیاهی و منابع تولید علوفه، افزایش رواناب سطحی وخطر سیل، شور شدن اراضی وکاهش حاصلخیزی خاک، تخریب خطوط مواصلاتی و نابودی حیات وحش و زوال محیط زیست از جمله خطرات بیابانزایی برشمرد.
گزارشگر: عصمت سالار
مطالب مشابه :
سامانه جامع آموزشی دانشگاه علمی کاربردی
دانشگاه جامع علمی کاربری مرکز آموزش جهاد سازمان جهادکشاورزی استان سمنان; سیستم جامع
سیستم جامع خوابگاهی نسیم ( اداره خوابگاه های دانشگاه هرمزگان)
سیستم جامع (اداره خوابگاه های دانشگاه هرمزگان) سیستم جامع دانشگاه آزاد سمنان;
سایت دانشگاههای پیام نور وسایر دانشگاهها
راهنمای سیستم گلستان دانشجویان پیام دانشگاه جامع پیام نورگلستان . (سمنان)
دانشجویان گرامی ریاضی 1 (فنی) دانشگاه سمنان گروه ساخت و تولید
آزمون میانترم ریاضی ۱(فنی) دانشگاه سمنان در سیستم جامع دانشگاهی
بهار در سمن
به انجمن علمی کویرشناسی دانشگاه سمنان خوش آمدید مهندس لفظ زیبای غریبیست
دانشجویان گرامی ریاضی 1 (فنی) دانشگاه سمنان
دانشگاه سمنان * نمرات ریاضی ۱را وارد سایت گلستان نموده ام. سیستم جامع دانشگاهی
درس تحقیق در عملیات پیشرفته استاد فائزی رازی
ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد سمنان های سیستم. مطالب جامع و مناسب به رشد و
وضعیت بیابانزدایی در استان سمنان
انجمن علمی کویر شناسی دانشگاه سمنان. انجمن علمی کویر شناسی دانشگاه سیستم جامع
برچسب :
سیستم جامع دانشگاه سمنان