ايجاد فضاهاي شهري استاندارد براي معلولان

ايجاد فضاهاي شهري استاندارد براي معلولان

مقدمه:

معلولان بزرگترين اقليت جهان هستند كه حدود 10درصد از جميعت جهان را به خود اختصاص داده اند. در ايران نيز حـدود ۱۲ درصـد از جمعيـت را معلولان تشکيل می دهند که از اين ميزان حدود ۲ ميليون نفر دارای معلوليت شديد و 5/6ميليون نفر معلول کم توان مي باشند.

يكي از مهمترين مسائل معلولان فضاهاي نامناسب شهري و عدم برنامه ريزي جامع براي اين گروه در برنامه هاي شهري است. ارايه راهكار ويژه در طراحي ميادين، پياده روها، بوستان ها و ساير فضاهاي شهري براي برآورده كردن نيازهاي معلولان و ساده كردن زندگي آنها نيازمند توجه بيشتر مديران شهري است.

در برخي از كشورها براي هماهنگ سازي فضاهاي شهري با نيازمندي هاي معلولان، مجموعه اي قوانين و دستورالعمل تدوين شده است كه شهري زيبا و قابل دسترس براي همگان و به خصوص معلولان به وجود آورند.

اصول طراحي فضاهاي شهري استاندارد براي معلولان:

مهمترين اصول طراحي فضاهاي شهري استانداري براي معلولان عبارتند از؛

عرض تمام سطوح خيابان حداقل 5 متر باشد.

از طراحي سطوح با شيب تند جلوگيري شود.

ارتفاع جداول حاشيه پياده روها سه سانتي متر باشد.

راهنماها و هشدارهاي قابل لمس براي نابينايان در نظر گرفته شود.

پاركينگ هايي با اندازه مناسب به معلولان حركتي اختصاص يابد.

در ايستگاه هاي اتوبوس از جداول هم سطح استفاده شود تا ورود و خروج معلولان آسان گردد.

طرح راهبردي دانمارك براي فضاهاي در دسترس:

در سال 2003 دولت دانمارك يك طرح راهبردي براي افزايش دسترسي همگاني در شهر"نيستد" اجرا كرد. اعضاي شوراي شهر خواستار بهبود قابليت دسترسي در سراسر شهر شدند، اما نمي دانستند از كجا شروع كنند. در حالت آرماني همه خيابان ها بايد براي همگان قابل دسترس مي بود؛ اما در واقع بايد طرحي اجرا مي شد كه چگونگي توسعه پياده روها و مسيرها را براي استفاده معلولان تعيين نمايد. مجموعه اين اقدامات يك شبكه دسترسي ايجاد كرد كه در آن نه تنها مركز شهر و بازارها بلكه تمام شهر در مركز توجه طراحان شهري قرار گرفت.

بررسي و طراحي يك شبكه دسترسي ايده آل با همكاري تنگاتنگ سازمان هاي حامي معلولان صورت گرفت. طي اين بررسي ها، مشكلات كلي براي دسترسي همگاني شناسايي و براي حل آنها راهكارهايي پيشنهاد شد. از جمله اين راهكارها مي توان به موارد زير اشاره كرد:

بازرسي دسترسي: دولت دانمارك با اذعان به اين واقعيت كه شمار اندكي از طراحان شهري داراي دانش كافي درباره بهترين عملكردهاي دسترسي هستند؛ در سال 2003 اجراي يك برنامه آموزشي با عنوان بازرسان دسترسي را آغاز نمود. ايده نهفته در اين ابتكار اين است كه شهرداري هاي دانمارك تعدادي كارشناس مستقل در اختيار داشته باشند تا بتوانند بازرسي پروژه هاي خياباني را انجام و پيشنهادهايي را براي افزايش كيفيت آنها ارايه دهند.

هشدارهاي قابل تشخيص: اين هشدارها به نياز معلولان براي استفاده از مرز بين پياده رو و خيابان اشاره دارد. سنگفرش هاي لمسي تنها علائم هشدارهاي قابل تشخيص مورد قبول اداره دسترسي معلولان مي باشند. اين سنگفرش ها طرح هاي مناسبي هستند. شيارها، سنگ دانه هاي نمايان و ساير نشانه هايي كه به عنوان هشدارهاي قابل تشخيص مورد استفاده قرار مي گيرند، شباهت زيادي به بافت پياده روها، شكاف ها و درزها دارند و به همين دليل به عنوان علائم تشخيص استفاده مي شوند.

ساختار: منطقه هشدار، متشكل از بتن پيش ساخته يا عناصر فولادي است كه با سنگ فرش هاي لمسي پوشيده شده و توسط عصاي نابينايان قابل تشخيص است. در دانمارك روسازي پياده روها متشكل از تركيبي از سطوح آسفالتي و گرانيتي وسيع مي باشد.

كاربرد: هشدارهاي قابل تشخيص بايد در مكان هايي نصب شوند كه جزيره ها يا سكوهاي مياني كمتر از 120 سانتي متر عرض دارند. يك هشدار قابل تشخيص سطحي منحصر به فرد است كه عملكردي نظير يك علامت ايست داشته و عابران پياده كم بينا و نابينا را از وجود خطر در مسيرشان آگاه مي سازد.

ويژگي هاي هشدارهاي قابل تشخيص:

اندازه: اين هشدارها بايد حداقل 61 سانتي متر طول داشته باشند و عرض كامل سطح شيب دار را در بر گيرند.

مكان: هشدارهاي قابل تشخيص بايد به گونه اي مكان يابي شوند كه نزديكترين لبه آنها از خط جدول يا ساير خطرات احتمالي 15 تا 20 سانتي متر فاصله داشته باشد.

اندازه و فاصله گذاري سنگ فرش هاي لمسي: قطر پايه سنگ فرش هاي لمسي بايد حداقل 23 ميلي متر و حداكثر 36 ميلي متر، قطر بالايي آن 10 تا 23 ميلي متر، ارتفاع آن 5 ميلي متر و فاصله مركز تا مركز آن 41 تا 61 ميلي متر باشد. قطر بالايي بايد به گونه اي باشد كه در هنگام حركت با تخت كفش افراد لمس شود.

چينش سطوح لمسي: اين نوع سنگ فرش ها بايد بر روي يك شبكه مربعي و در جهت حركت چيده شوند، به گونه اي كه امكان حركت چرخ هاي ويلچر در بين آنها وجود داشته باشد. اين امر درجه ايمني و قابليت جابجايي بالاتري را براي ناتوانان حركتي فراهم مي آورد.

تضاد بصري: بين هشدارها و سطوح مجاور آنها حداقل بايد 70 درصد تضاد در انعكاس نور وجود داشته باشد. "منبع: مركز پژوهش هاي شوراي اسلامي شهر مشهد"

فائزه عبداللهي

عضو شوراي اسلامي شهر گرگان

ايجاد فضاهاي شهري استاندارد براي معلولان

مطالب مشابه :

گزارش بازديد از اقدامات مناسب سازي شهرداري فردوس

گزارش بررسی مشکلات شهری در خوزستان

ضوابط و استاندارد های ساختمان های مسکونی

ضوابط و استانداردهاي ساختمان هاي مسكوني

ضوابط و استانداردهاي ساختمان هاي مسكوني

استاندارد هاي طراحي براي تسهيلات پاركينگ هاي خياباني ( پارك خياباني )

ضوابط و استانداردهاي ساختمان هاي مسكوني

استاندارد فضاي آموزشي

ايجاد فضاهاي شهري استاندارد براي معلولان

ضوابط واستانداردهای ساختمان های مسکونی