آیین نامه ودستورالعمل اختصاصی بیمه محصول باغات بادام دیم

آیین نامه ودستورالعمل اختصاصی بیمه محصول باغات بادام دیم

ماده 1- دراجرای قانون بیمه محصولات کشاورزی مصوب 1/3/1362 مجلس شورای اسلامی وماده 12 اساسنامه صندوق بیمه محصولات کشاورزی مصوب 5/3/1363 مجلس شورای اسلامی ، آیین نامه اختصاصی بیمه محصول باغات بادام دیم به شرح زیرتهیه گردید.

ماده 2- خطرات تحت پوشش بیمه مصول باغات بادام دیم عبارتند از:

سرما ویخبندان بهاره، تگرگ، طوفان ، زلزله ، سیل وخشکسالی

1- سرما ویخبندان بهاره

منظورازسرما کاهش دما به حدود صفردرجه سانتی گراد ویا چند درجه بالاترمی باشد.درختان بادام با توجه به زود گل بودن آنها ونیازسرمایی کمتربه سرمای زمستان حساس می باشند .

یخبندان یعنی کاهش دما به صفردرجه سانتی گراد یا پایین ترکه براثرآن انجماد آب درون سلول ، سیتوپلاسمی وبین سلولی منجربه متلاشی شدن آوند های آبکش وچوبی دردخت شده وباعث عدم جریان موادغذایی وانهدام بافت گیاه می شود .

بهترین میانگین دمایی برای رشد درخت بادام 25- 20 درجه سانتی گراد است ودرخت درزیر 22- درجه سانتی گرادوبالای 35 درجه سانتی گراد آسیب می بیند البته دردمای 22- درجه سانتی گراد درخت به کلی آسیب دیده واز بین می رود.

دردماهای زیرصفردرجه با توجه به اینکه حساسترین عضوی که دراثرسرما آسیب می بیند میوه های تازه تشکیل شده می باشند.

الف )خسارت درمرحله متورم شدن جوانه ها تا تشکیل غنچه گل

بعد ازخواب زمستانه درخت وگرم شدن هوا سپری شدن نیازسرمایی ،جوانه ها ظاهر می شوندوسرما دراین مرحله بسته به اینکه جوانه چه مقداررشد کرده باشد وتا چه میزان درجه حرارت هوا کاهش یابد میزان خسارت آن متفاوت است که معمولاً غنچه درمراحل اولیه در 5/4- درجه سانتی گراد ازبین می رود. دراین حالت بافت جوانه تغییررنگ می دهد وابتدا قهوه ای وسپس سیاه می گردد .

ب) درمرحله تشکیل میوه

کاهش دما دراین مرحله که حساس ترین مرحله نسبت به سرما می باشد باعث ازبین رفتن سلول تخم می شود وباعث سیاه شدن وازبین رفتن آن می شود ونهایتاً با ازبین رفتن جنین میوه ازبین می رود.

جدول درجه حرارت بحرانی برای سرمازدگی درخت بادام

(دما برحسب درجه سانتی گراد)

نوع میوه (درخت)	خود درخت	غنچه درمرحله نشان دادن رنگ	مرحله شکوفه کاملاً باز	درمرحله تشکیل میوه	مدت به دقیقه
بادام	22-	5/4-	7/2-	3/1-	30 تا 60

2- تگرگ

تگرگ عبارت است ازدانه های متبلورآب به اندازه های مختلف که عمدتاً دربهارباریده ومعمولاً همراه با توفان می باشد وسبب خسارت به اندام های مختلف درخت می شود . میزان خسارت تگرگ به اندازه ، شکل، شدت وزمان ریزش درمراحل مختلف رشد ونمو گیاه متفاوت است . بطوری که درمرحله متورم شدن جوانه ها وگل منجربه ازبین رفتن جوانه گل شده وشکستن وزخمی شدن شاخه های حامل جوانه های گل وصدمات مکانیکی باعث رشد ونموپارازیت ها می گردد. درمرحله رسیدن میوه نیزسبب ریزش میوه های تازه تشکیل یافته می گردد.

3 – طوفان

وزش طوفان موجب شکستن شاخه ها وازبین رفتن اعضای بارده (جوانه ها ) تشکیل شده برروی شاخه های صدمه دیده می گردد. درزمان گل ومیوه باعث ریزش غیرطبیعی گل ومیوه می شود که درهرحالت منجربه افت کمی محصول خواهد شد .

4- زلزله

زلزله می تواند با ریشه کن کردن درخت باعث ازبین بردن رفتن محصول روی درخت گردد . ازطرفی بدلیل جابجا شدن لایه های زمین درزیرسطح خاک موجب قطع شدن ریشه ونهایت عملکرد محصول را کاهش می دهد .

5- سیل

بروزسیل موجب شستن خاک ، انتقال نمک ، املاح ورسوب گذاری داخل باغ می شود . همچنین باعث ایست آبی ، خوابانیدن وکندن درخت خواهد شد که درنتیجه کاهش یا ازبین رفتن محصول را موجب می گردد.

6- خشکسالی

خشکسالی درباغات بادام دیم عبارت است ازکاهش غیرمنتظره درمیزان بارندگی سال زراعی جاری درمدتی معین درمقایسه با میانگین بارندگیهای بلند مدت همان منطقه یا پراکنش نامناسب بارندگی درطول فصل رشد کیاه ، بطوری که این کاهش یا پراکنش نامناسب بقدری است که روند عادی رشد درگیاه را مختل می کند ونهایتاً عملکرد محصول بادام دریم را نسبت به میانگین عملکرد محصول فوق درسنوات گذشته همان منطقه کاهش می دهد.

البته تأثیرخشکسالی بردرختان دیم ازجمله بادام درسال اول بستگی له شدت ومدت آن دارد واین بدان معنی است که اگرشدت خشکسالی زیاد باشد درهمان سال اول اثرخود را برمحصول می گذارد وباعث افت کیفی وکمی محصول می شود درصورتی که به مرورزمان واقع شود درسالهای آینده تأثیرخود راروی درخت بجای می گذارد.

تبصره 1- تأیید وقوع پدیده خشکسالی

با استفاده ازبررسی آماربارش های منطقه درطول فصل رشد گیاه ومقایسه آن با بارش های بلند مدت همان منطقه(اخذشده ازآمارهواشناسی منطقه)، حضوردرباغات منطقه وگفتگو با کشاورزان (بررسی منطقه ای) وبررسی علائم خسارت برروی درخت ومحصول صورت می گیرد.

تبصره 2 : علائم خسارت

عدم تلقیح، کاهش تعداد وزن میوه ها، ریزوکوچک شدن وچروکیده شدن میوه ها ونهایتاً کاهش عملکرد محصول ازعلائم بارزخشکسالی برروی میوه بادام می باشد وضعیف شدن درخت، خزان زودرس، ازاثرات آن روی خود درخت است .

تبصره 3- محاسبه درصد خسارت:

برای محاسبه درصد خسارت ناشی ازخشکسـالی طبـق فـرمول زیربرای هـرمنـطقه محـاسبه می گردد:

(A-B)/A)*100)= درصد خسارت

A : میانگین عملکرد محصول دردرختان منطقه (سنوات قبل با توجه به سن درختان)

B: میانگین عملکرد محصول دردرختان منطقه درسال خسارت دیده (نتایج حاصل ازکیل گیری با توجه به سن درختان خسارت دیده)

ماده3 – پوشش بیمه ای برای باغات بادام دیم همانند بادام آبی

(حداکثریکسال شمسی : ازابتدای مهرماه هرسال یا اززمان اعلام تعرفه ها تا زمان برداشت حداکثراواخرشهریورسال بعد)

بهینه سازی واصلاح روش های باغداری سنتی بادام دیم درایران

حفظ باغات سنتی بادام دیم اهمیت زیادی دارد. اغلب این باغات توده های بذری هستند واحتمال وجود درختان مقاوم به خشکی ، بیماریها وآفات ونیزدرختان دیرگل درآنها زیاد است . برای حفظ و افزایش کارآیی این باغات ارزشمند راهکارهای زیرتوصیه می شود .

1- هرس

به منظور احیاء وجوان سازی باغات درمناطقی که سن درختان زیاد است می توان درفصل زمستان اقدام به هرس درختان نمود . برای این کاربهتراست ابتدا شاخه های خشکیده ، بیمارورشد کرده به سمت مرکزتاج را حذف کرد. هرس بهتر است درفصل زمستان انجام شود هرس شاخه ها بهتراست به صورت حذف کامل صورت پذیرد درهرحال به فرم کلی هرس وترتیب درختان بادام دیم که فرم محوری وکمترتغییریافته است باید توجه شود ودردرختانی که مقدار شاخه های خشک وبیمارآنها زیاد است باید درطی دو سال اقدام به حذف شاخه ها و بازجوان سازی نمود .زیرا هرس شدید زمستانه باعث تحریک رشد رویشی واحتمالاً خشک شدن درخت درتابستان می شود. شاخه های بریده شده بایستی ازباغ خارج و یا برای مقابله با سرمای بهاره دراطراف باغ سوزانده شوند . درهرس درختان بارورباید توجه داشت که بادام نیاززیادی به هرس سالانه نداردوهرگونه هرس اضافی باعث کاهش عملکرد میشود . دردرختان نیمه ضعیف یا خیلی بزرگ که بارده نیستند بهتر است بازجوان سازی صورت گیرد . درباغاتی که دارای تک درختان خشک شده هستند بهتر است اقدام به ریشه کنی درخت نموده وپس ازتعویض خاک گودال با خاک مناسب اقدام به کشت مجدد بذر(ازدرختان برتردیم) نمود.

2- اصلاح سیستم جمع آوری آب

دراطراف درختان می توان با ایجاد شیب های ملایم وکاهش نفوذپذیری خاک منطقه آبگیر، مقداربیشتری آب را به سمت ریشه ها هدایت نمود که این اقدامات به اختصارشامل موارد زیرمی باشد:

1- نوارهای کنتوری (Contour bunds ridges )

2- تراس های کنتوری (Contour terraces )

3- تراسهای ابرویی (Eyebrow terraces )

4- بانکت های هلامی (Semi-circular bunds )

5- بانکت های مثلثی (Triangnular bunds )

6- بانکت های قایقی (Vallerani-type microcatchment )

7- ریزحوضه مربعی(Negarim microcatchtchment(Diamond )

8- استحصال آب مابین ردیف ها (interrow water harvesting)

9- کرت بندی (Meskat)

10-بندهای نیم دایره ای (Jessour system)

3- اصلاح وبهینه سازی شرایط خاک وتغذیه

درمنطقه سایه اندازدرخت وبافاصله نیم مترازتنه می توان اقدام به حفرگودالهایی به عمق تقریبی 50 سانتی متروبه قطر30 سانتی مترنمود(برای هردرخت 4 گودال ) ودرون این چاله ها با پودرهای سوپرجاذب به اضافه کود دامی پوسیده بعلاوه مقداری کود پتاس وفسفات پرکرد.

همچنین به نظرمی رسد محلول پاشی کود اوره به همراه کود سولفات روی نقش مهمی درکاهش کمبودعناصرروی ونیتروژن این باغات داشته است .

ملکوتی وهمکاران (1379) توصیه عمومی کود درباغات بارده بادام دیم را به صورت زیرارائه کرده اند:

نیترات آمونیم 80 کیلوگرم درهکتار

کود کامل ماکرو60 کیلوگرم درهکتار

کود کامل میکرو60 کیلوگرم درهکتار(5 کیلو بصورت محلول پاشی )

چون کاربرد کودهای شیمیایی درباغات دیم با محدودیت کاربردمواجه است بهتراست هنگام کاشت بذر، درخاک چاله مقداری کود پوسیده دامی به همراه 150 گرم کود فسفاته ، 150 گرم کود پتاسه وبرخی عناصرریزمغذی استفاده نمود. با این وجود برای تولید میوه های اقتصادی تغذیه تکمیلی باغ ضروری است . کود دامی (گاو) پوسیده به میزان 10 تن درهکتاربایستی هنگام کاشت درچاله ها ریخته شود وپس از2 سال ، کود دامی را هریکسال درمیان به میزان 2 تن درهکتاردرمنطقه مورداستفاده قرارداد. درضمن بایستی توجه داشت که کوددهی درمنطقه نفوذنبایستی عمیق تراز30 سانتی مترباشد . زیرا سبب حذف ریشه های سطحی شده وگیاه را با تنش مواجه خواهد کرد.

کاربرد کودهای آلی مانند بیوسول، باکتوسول وآگروبیوسول که به صورت گرانول بوده وضمن آزادسازی تدریجی موادغذایی باعث افزایش میزان نگهداری آب خاک می شوند؛می تواندمفید باشد . درکشورهای پیشرفته ، استفاده ازکودههای کندرها(slow Rrlease fertilize) سالهاست که مرسوم شده است استفاده ازاین کودها خصوصاً درموردکودهای ازتی که ناپایداروفرارهستند بسیارمناسبند.

4- مبارزه با علفهای هرز

وجود علفهای هرزدرباغ علاوه بررقابت با ریشه های درخت برسرآب موجب افزایش آفات و بیماریها درباغ ونیزافزایش خطرآتش سوزی می شود. بعلاوه بسیاری از آفات وبیماریها زمستان گذرانی خود را برروی علفهای هرزانجام می دهند . مبارزه سالانه وحذف کامل علف های هرزیکی ازموارد ضروری برای بهبود واصلاح ساختارباغات دیم قدیمی است . برای حذف علفهای هرز درباغات دیم بهتراست ازسموم علف کش استفاده نشود وحذف مکانیکی شامل شخم سطحی ، یا چیدن علفها ودرمواردمهمی استفاده ازشعله افکن ها برای سوزاندن علفهای هرزمی تواند صورت پذیرد.

5- مقابله با آفات وبیماریها

آفات وبیماریهای گیاهی درحال حاضر یکی ازمعضلات اصلی باغات بادام کشوریحساب می آیند وهمه ساله خسارات متنابهی را متوجه باغداران می نمایند که مقابله وخصوصاً پیشگیری ازاین معضلات اهمیت ویژه ای دارد. دراین مبارزه می بایستی تأکید برراههای کنترل بیولوژیکی وکنترل تلفیقی آفات وبیماریها استوارباشد. مبارزه مکانیکی با برخی ازآفات نیزهمانند آنچه که درمبارزه با زنبورمغزخواروبادام وسرشاخه خواررزاسه صورت می گیرد ازاهمیت ویژه ای برخورداراست .

درشرایط دیم به علت ضعف نسبی درختان آفات وبیماریها امکان خسارت زیادتری دارند . چوبخوارها، سوسک سرشاخه خوار، کاپنودیس وکنه ازجمله آفاتی هستند که دراین شرایط مشکل سازهستند. بازدید باغات وهرس شاخه های خشک شده وجمع آوری وسوزاندن میوه های آلوده نقش مهمی درجلوگیری ازطغیان بسیاری ازآفات بویژه سوسک سرشاخه خواروزنبورمغزخواربادام دارد.

آفات وبیماریهای مهم عبارتند از:

1- سوسک شاخک بلند رزاسه(سرشاخه خوار) 2- زنبورمغزخواربادام

3- کنه دونقطه ای 4- کاپنودیس

5- شپشک نخودی 6-شپشک گوجه

7- سوسکهای گرده خوار 8-بیماری لکه آجری بادام

تعیین عوامل مدیریتی درباغات بادام دیم

همانگونه که ذکرگردید بسیاری ازعوامل مدیریتی جزوعوامل ثابت بوده وخاص آن منطقه است . مثلاًبرای باغات بادام دیم شرایط آب وهوایی واکولوژیکی منطقه ،شرایط میکروکلیمایی منطقه ، شرایط محیط ، خاک و ... خاص آن منطقه بوده وبرای تولید مقدارمشخص محصول می باشد وقابل تغییرنمی باشد ولی عوامل وشرایط ذیل می توانند به نحوی تأثیرگذارباشند که درتولید ومیزان عملکرد یک باغ نسبت به باغ دیگرمؤثرواقع گردد که هریک ازعوامل ودرصد آنها بشرح ذیل می باشد.

تهیه سیستم های جمع آوری آب 10% هرس وفاصله مناسب درختان 5%

کوددهی مناسب 5% مبارزه با آفات وبیماریها 5%

ازبین بردن علفهای هرز 5%

که هرکدام ازعوامل وفاکتورهای زیرباید درهنگام ارزیابی خسارت مدنظرقرارگرفته وبعنوان عدم رعایت یک عامل مدیریتی درصد آن ازکل درصد خسارت کسرگردد.

تراکم کاشت :

فواصل درختان با توجه به خاک واقلیم ،عملیات زراعی ، پایه وارقام و ... فواصل کاشت متفاوت است .

میزان بارندگی (میلیمتر)	تراکم درهکتار(اصله)	فواصل درختان (متر)
200-100	70	12×12
300-200	100	10×10
400-300	125	9×9
500-400	150	8×8
>500	200	8×6

آیین نامه ودستورالعمل اختصاصی بیمه محصول باغات بادام دیم

مطالب مشابه :

مدیرکل صدا و سیمای مرکز خراسان شمالی

دستور العمل های بیمه

سامانه الکترونیکی بیمه محصولات کشاورزی

آموزش سابکا

روش اجرای بیمه ماهی

آیین نامه ودستورالعمل اختصاصی بیمه محصول باغات بادام دیم

دستورالعمل ارزیابی خسارت تکرگ درمزارع گندم وجو

آیین نامه اجرایی ماده 71 قانون نظام صنفی

گمرک ایران بسته ویژه حمایتی برای بازرگانان داخلی پیش بینی کرد

دست دلالان گلوی صنایع دستی خراسان شمالی را می فشارد