برندگان جایزه نوبل فیزیک از آغاز تا کنون

عنوان پژوهش

ملیت

نام فیزیکدان

سال

کشف پرتوهای رونتگن پرتوهای ایکس

آلمان

ویلهلم کنراد رونتگن

1901

تاثیر مغناطیس بر تابش

هلند

هندریک آنتون لورنتس
پیتر زیمان

1902

کشف پرتوزایی خودبه خودی
مطالعه پدیدههای تابشی در کشف بکرل

فرانسه

آنتوان هانری بکرل                   
پیر کوری
ماری اسکلو دوسکا کوری

1903

بررسی چگالی گازها و کشف آرگون

بریتانیای کبیر

لرد ریلی (جان ویلیام استرات)

1904

کار با پرتوهای کاتودی

آلمان

فیلیپ ادوارد آنتون فون لنارد (1947ـ1862)

1905

رسانش الکتریکی گازها

بریتانیای کبیر

جوزف جان تامسون (1940ـ1856)

1906

ساخت سنجش افزارهای دقیق اپتیکی و کاربردهای طیف نمایی و سنجه شناختی

ایالات متحده امریکا

آلبرت آبراهام مایکلسون (1931ـ1852)

1907

روش بازآفرینی رنگ در عکاسی ، بر اساس پدیده تداخل

فرانسه

گابریل لیپمن (1921ـ1845)

1908

توسعه ارتباط تلگرافی بی سیم

ایتالیا
آلمان

گوگلیلمو مارکونی (1937ـ1845)
کارل فردیناند براون (1918ـ1850)

1909

درباره معادلات حالت گازها و مایعات

هلند

یوهانس دیدریک وان دروالس (1923ـ1837)

1910

کشف قوانین حاکم بر تابش گرمایی

آلمان

ویلهلم وین (1928ـ1864)

1911

اختراع تنظیم کننده خودکار به همراه با مخزن گاز برای مصارف دریا نوردی

سوئد

نیلس گوستاف دالن (1937ـ1869)

1912

خواص ماده در دماهای کم که منجر به تولید هلیوم مایع

هلند

هایکه کامرلینگ اونس (1926ـ1853)

1913

کشف پراش پرتوهای رونتگن در بلورها

آلمان

ماکس فون لاوه (1960ـ1879)

1914

تحلیل ساختار بلوری با استفاده از اشعه ایکس

بریتانیای کبیر

ویلیام هنری براگ (1942ـ1862)
ویلیام لارنس براگ (1971ـ1890)

1915

کشف تابش مشخصه رونتگن

بریتانیای کبیر

چارلز گلوور بارکلا (1944ـ1877)

1917

کشف کوانتوم انرژی

آلمان

ماکس کارلارنست لودیگپلانک (1947ـ1858)

1918

کشف اثر دوپلر در پرتوهای کانالی و تجزیه خطوط طیف میدان الکتریکی

آلمان

یوهان اشتارک (1957ـ1874)

1919

کشف ناهنجاریهای آلیاژ نیکل ـ فولاد

سوئیس

شارل ادوارد گیوم (1938ـ1861)

1920

برای خدماتش به فیزیک نظری ، به ویژه برای کشف قانون اثر فوتو الکتریک

آلمان

آلبرت آلبرت انیشتین (1955ـ1879)

1921

ساختار اتمها و گسیل تابشی از آنها

دانمارک

نیلز هنریک داویدبور (1962ـ1885)

1922

بار الکتریکی بنیادی و اثر فوتو الکتریک

ایالات متحده امریکا

رابرت اندروز میلیکان (1953ـ1868)

1923

طیف نمایی اشعه ایکس

سوئد

کارل مان گیورک سیگبان (1978ـ1886)

1924

کشف قوانین حاکم بر برخورد الکترون با اتم

آلمان

جیمز فرانک (1964ـ1882)
گوستاف هرتز (1975ـ1887)

1925

ساختار ناپیوسته ماده ، به ویژه کشف تعادل ته نشستی

فرانسه

ژان باپیتست پرن (1942ـ1870)

1926

کشف اثر کامپتون

ایالات متحده امریکا

آرتور هالی کامپتون (1962ـ1892)

1927

پدیده گرمایونی و قانون ریچاردسون

بریتانیای کبیر

اوین ولانز ریچاردسون (1959ـ1879)

1928

کشف سرشت موجی الکترون

فرانسه

لویی ویکتور پییر ریمون دوبروی (1987ـ1892)

1929

پراکندگی نور و طیف نمایی رامان

هند

چانداسکارا ونکاتا رامان (1970ـ1888)

1930

ابداع مکانیک کوانتومی

آلمان

ورنر کارل هایزنبرگ (1976ـ1901)

1932

کشف صورتهای جدید و مفید نظریه اتمی

اتریش
بریتانیای کبیر

اروین شرودینگر (1961ـ1887)
پاول آدرین موریس دیراک (1984ـ1902)

1933

برای کشف نوترون

بریتانیای کبیر

جیمز چادویک (1974ـ1891)

1935

کشف تابش کیهانی
کشف پراش الکترونها در بلور

اتریش
ایالات متحده امریکا

ویکتور فرانتس هس (1964ـ1883)
کارل دیوید اندرسون (1991ـ1905)

1936

کشف پراش الکترونها در بلور
کشف پراش الکترونها در بلور

ایالات متحده امریکا

بریتانیای کبیر

کلینتون جوزف دیویسون (1958ـ1881)
جرج پجت تامسون (1975ـ1892)

1937

برای نشان دادن تولید عناصر جدید پرتوزا بر اثر تابش نوترون و برای کشف واکنش های هسته ای ناشی از نوترونها کند

ایتالیا

انریکو فرمی (1954ـ1901)

1938

اختراع و ساخت سیکلوترون

ایالات متحده امریکا

ارنست اورلاندو لارنس (1958ـ1901)

1939

سهم در تکامل روش پرتوی مولکولی و کشف گشتاور مغناطیسی پروتون

ایالات متحده امریکا

اتو اشترن (1969ـ1888)

1943

ابداع روش تشدید در ثبت خواص مغناطیسی هسته اتمها

ایالات متحده امریکا

ایزیدور آیزاک رابی (1988ـ1898)

1944

کشف اصل طرد پاولی

اتریش

ولفگانگ پاولی (1958ـ1900)

1945

اختراع دستگاه تولید فشار بسیار زیاد و کشف در زمینه فیزیک فشارهای زیاد

ایالات متحده امریکا

پرسی ویلیامز بریجمن (1961ـ1882)

1946

فیزیک طبقات بالای جو ،به ویژه برای کشف لایه اپلتون

بریتانیای کبیر

ادوارد ویکتور اپلتون (1965ـ1892)

1947

تکامل روش اتاقک ابر ویلسون و کشف در زمینه فیزیک هسته ای و تابش کیهانی

بریتانیای کبیر

پاتریک مینارد استوارت بلاکت (1974ـ1897)

1948

پیش بینی وجود مزون بر اساس کار نظری در زمینه نیروی هسته ای

ژاپن

هیدکی یوکاوا (1981ـ1907)

1949

ابداع روش عکاسی در مطالعه فرایندهای هسته ای ، و استفاده از آن در کشف های مرتبط با مزونها

بریتانیای کبیر

سسیل فرانک پاویل (1969ـ1903)

1950

تبدیل هسته های اتمی با شتابدهی مصنوعی ذرات اتمی

بریتانیای کبیر
ایرلند

جان داگلاس کاکرافت (1897-1967)
ارنست تامس سینتون والتون

1951

ابداع روش جدید اندازه گیری دقیق مغناطیس هسته ای و کشف مرتبط با آن

ایالات متحده امریکا

فلیکس بلوخ (1983ـ1905)
ادوارد میلز پورسل ( -1912)

1952

نمایش روش تمایز فاز ، به ویژه برای اختراع میکروسکوپ تمایز فاز

هلند

فریتس فردریک تسرنیکه (1966ـ1888)

1953

پژوهش بنیادی در مکانیک کوانتومی به ویژه برای تعبیر آماری تابع موج
روش همفرودی و کشفهای مرتبط باآن

بریتانیای کبیر آلمان

ماکس بورن (1970ـ1882)
والتر بوته (1957ـ1891)

1954

ساختار ریز طیف هیدروژن
اندازه گیری دقیق گشتاور مغناطیسی الکترون

ایالات متحده امریکا

ویلیس یوجین لمب ( ـ1913)
پولی کارپ کوش (1993ـ1911)

1955

پژوهش در زمینه نیم رسانا و کشف اثر ترانزیستور

ایالات متحده امریکا

ویلیام شاکلی (1989ـ1910)
جان باردین (1991ـ1908)
والتر هاوزر براتین (1987ـ1902)

1956

بررسی قانون پاریته و کشف مهمی در ذرات بنیادی

چین

چن نینگ یانگ ( ـ1922)
تسونگ ـ دایولی ( ـ1926)

1957

کشف و تعبیر پدیده چرکونوف

شوروی سابق

پاول چرنکوف ( ـ1904)
ایلیا فرانک (1990ـ1908)

1958

کشف پادپروتون

ایالات متحده امریکا

امیلیو جینو سگره (1989ـ1905)

1959

اختراع اتاقک حباب در مطالعه ذرات بنیادی

ایالات متحده امریکا

دانالد گلیزر ( ـ1926)

1960

مطالعه پیشگامانه بررسی پراکندگی الکترون در هسته اتم و کشف در زمینه ساختار هسته
پژوهش در زمینه جذب تشدید تابش گاما و کشف اثر موسباور

ایالات متحده امریکا
آلمان

رابرت هافشتاتر (1990ـ1915)
رودلف موسباور ( ـ1929)

1961

نظریه پیشگامان در مورد ماده چگال به ویژه هلیوم مایع

شوروی سابق

لو داویدویچ لانداو (1968ـ1908)

1962

سهمش در نظیه هسته اتم و ذرات بنیادی به ویژه برای کشف و کاربرد اصول بنیادی تقارن
کشف در زمینه ساختار پوسته ای هسته

ایالات متحده امریکا

آلمان

یوجین ویگنر ( ـ1902)
ماریا گوپرت مایر (1972ـ1906)
هانس ینسن (1973ـ1907)

1963

کار بنیادی در زمینه الکترونیک کوانتومی ، که بر اساس اصل لیزر ـ میزر به ساخت نوسانگر و تقویت کننده منجر شد

شوروی سابق

چارلز هارد تاونز ( -1915)

1964

کار بنیادی در زمینه الکترودینامیک کوانتومی

ژاپن
ایالات متحده امریکا

سین ـ ایتیرو توماناگا (1979ـ1906)
جولیان شویینگر ( ـ1918)
ریچارد فیلیپس فاینمن (1988ـ1918)

1965

کشف و ابداع روش اپتیکی و مطالعه در زمینه تشدید هرتزی در اتم

فرانسه

آلفرد کاستلر (1984ـ1902)

1966

برای نقشش در نظریه واکنش های هسته ای ، به ویژه کشف زمینه تولید انرژی در ستاره ها

ایالات متحده امریکا

هانس آلبرشت بته ( ـ1906)

1967

برای سهم تعیین کننده اش در فیزیک ذرات بنیادی ، به ویژه کشف تعداد زیادی حالت های تشدید

ایالات متحده امریکا

لوییس آلوارز (1988ـ1911)

1968

کشف در زمینه طبقه بندی ذرات بنیادی و برهم کنش آنها

ایالات متحده امریکا

موری گل ـ من ( ـ1929)

1969

کار بنیادی و کشف در زمینه مغناطوهیدرودینامیک و کاربردشان در بخشهای مختلف فیزیک پلاسما
برای کار بنیادی و کشف در زمینه پادفرومغناطیس و فرو مغناطیس در فیزیک حالت جامد کاربردی

سوئد
فرانسه

هانس آلفن (1995ـ1908)
لویی نیل ( ـ1904)

1970

اختراع و پیشبرد روش هولوگرافی

بریتانیای کبیر

دنیس گابور (1979ـ1900)

1971

برای ابداع نظریه ابررسانایی باردین ـ کوپر ـ شریفر

ایالات متحده امریکا

جان باردین (1991ـ1908)
لیون کوپر ( ـ1930)
جان برات شریفر ( ـ1931)

1972

کشفات تجربی اش در زمینه پدیده تونل زنی در نیم رساناها و ابررساناها
برای پیش بینی نظری خواص ابر جریانی در گذار از مانع تونلی ، به ویژه برای پدیده هایی که عموما به اثر جوزفسون معروف اند

ژاپن
ایالات متحده امریکا
بریتانیای کبیر

لیو اساکی ( -1925)
ایوار گیاور ( ـ1929)
برایان جوزفسون ( ـ1940)

1973

برای پژوهش پیشگامانه اش در اختر فیزیک رادیویی ، و مشاهدات و اختراعاتش به ویژه در روش ترکیب گشودگی
برای پژوهش پیشگامانه اش در اختر فیزیک رادیویی ، به ویژه نقش تعیین کننده اش در کشف تپ اخترها

بریتانیای کبیر

      مارتین رایل (1984ـ1918) آنتونی هیوییش ( ـ1924)

1974

کشف ارتباط میان حرکت جمعی و حرکت ذره ای در هسته اتم و نظریه پردازی ساختار هسته بر اساس این ارتباط

دانمارک
ایالات متحده امریکا

آگه بور ( ـ1922)
بن موتلسون ( ـ1926)
جیمز رین واتر (1986ـ1917)

1975

پژوهش پیشگامانه اش در کشف نوع جدیدی از ذره بنیادی سنگین (J/ψ)

ایالات متحده امریکا

برتون ریختر ( ـ1931)
سامویل تینگ ( ـ1936)

1976

برای پژوهش های نظری بنیادی درباره ساختار الکترونی سیستم های مغناطیسی و سیستمهای بی نظم

ایالات متحده امریکا
بریتانیای کبیر
ایالات متحده امریکا

فیلیپ اندرسون ( ـ1923)
نوبل مات ( -1905)
جان ون ولک (1980ـ1899)

1977

برای کشف و اختراعات بنیادی اش در زمینه فیزیک دماهای پایین
برای کشف تابش زمینه میکرو موج کیهانی

شوروی سابق
ایالات متحده امریکا

پیوتر لیونیدویچ کاپیتسا (1984ـ1894)
آرنو پنزیاس ( ـ1933)

1978

سهمش در نظریه وحدت یافته برهمکنش ضعیف و الکترومغناطیسی بین ذرات بنیادی

ایالات متحده امریکا
پاکستان

شلدون گلاشو ( ـ1932)
محمد عبدالسلام (1996ـ1926)
استیون واینبرگ ( ـ1933)

1979

برای مطالعات بنیادی‌اش درباره زیست ـ شیمی نوکلیک اسیدها با توجه ویژه به DNA باز ترکیب شونده
برای نقش مهمش در تعیین ترتیب بازها در نوکلییک اسیدها

ایالات متحده امریکا
بریتانیای کبیر

جیمز کرونین ( ـ1931)
وال فیچ ( ـ1923)

1980

برای سهم پژوهشی اش در واپاشی مزونهای خنثای K
برای سهم پژوهشی اش در ابداع طیف نمیی لیزری
برای سهم پژوهشی در ابداع طیف نمایی الکترونی با توان تفکیک زیاد

ایالات متحده امریکا
سوئد

نیکولاس بلومبرگن ( ـ1920)
آرتور شاولو ( ـ1921)
کای سیگبان ( ـ1918)

1981

نظریه اش در زمینه پدیده های بحرانی مرتبط با گذار فاز

ایالات متحده امریکا

کنت ویلسون ( ـ1936)

1982

برای مطالعات در مورد فرایندهای فیزیکی حایز اهمیت در ساختار و تحول ستارگان
مطالعات نظری و تجربی در زمینه واکنش هسته ای حایز اهمیت در تشکیل عناصر شیمیایی عالم

ایالات متحده امریکا

سوبر امانیان چاندراسکار(1995ـ1910)
ویلیام فاولر ( ـ1911)

1983

برای سهم تعیین کنندهاش در کشف ذرات میدانی W و Z که میانجی های برهم کنش ضعیف اند

ایتالیا
هلند

کارلو روبیا ( ـ1934)
سیمون وان درمیر ( ـ1925)

1984

کشف مقاومت کوانتیده هال

آلمان غربی (سابق)

کلاوس فون کلیتزینگ ( ـ1943)

1985

برای کار بنیادیش در زمینه اپتیک الکترونی و برای طراحی اولین میکروسکوپ الکترونی و برای طراحی اولین میکروسکوپ الکترونی
برای طراحی میکروسکوپ تونلی روبشی

آلمان غربی (سابق)

ارنست روسکا (1988ـ1906)
گرد بینیگ ( ـ1947)
هاینریش روهرر ( ـ1933)

1986

کشف ابررساناهای با دمای زیاد

آلمان غربی (سابق)
سوئیس

گیورگ بدنورتس ( ـ1950)
کارل الکساندر مولر ( ـ1927)

1987

تولید باریکه های نوترینو که به صورت ابزار پژوهشی مورد استفاده اند

ایالات متحده امریکا

لیون لدرمن ( ـ1922)
ملوین شوارتز ( ـ1932)
جک اشتاین برگر ( ـ1921)

1988

روش بررسی ساختار اتم ها

ایالات متحده امریکا
آلمان غربی (سابق)

نورمن رمزی ( ـ1915)
هانس دملت ( ـ1922)
ولفگانگ پاول (1993ـ1913)

1989

برای اثبات تجربی وجود کوارکها.

ایالات متحده امریکا
کانادا

جرومی فریدمن ( ـ1930)
هنری کندال ( ـ1926)
ریچارد تیلور ( ـ1929)

1990

کشف ریاضیش در زمینه نظم پذیری مولکول ها

فرانسه

پییر ـ ژیل دوژن ( ـ1932)

1991

ابداع اتاقک تناسبی چند سیمی به منظور آشکار سازی ذرات

فرانسه

ژرژ شارپاک ( ـ1924)

1992

پژوهش درباره نیروهای گرانشی ناشی از تپ اخترها

ایالات متحده امریکا

راسل هالسی ( ـ1950)

1993

ابداع روش های پراکندگی نوترون به منظور بررسی ساختار اتمی ماده
ابداع روشهای پراکندگی نوترون به منظور بررسی ساختار اتمی ماده

کانادا

برترام براکهاوس ( ـ1918)
کلیفور شول ( ـ1915)

1994

کشف لپتون تاو
آشکارسازی نوترینو

ایالات متحده امریکا

مارتین پرل ( ـ1927)
فردریک راینز ( ـ1918)

1995

their discovery of superfluidity in helium-3" .

ایالات متحده امریکا

دیوید موریس لی، داگلاس دین اشروف و رابرت کولمن ریچاردسون

1996

development of methods to cool and trap atoms with laser light

ایالات متحده امریکا

استیون چو از آمریکا، کلاد کوهن تانودی از فرانسه و ویلیام دانیا فیلیپس

1997

discovery of a new form of quantum fluid with fractionally charged excitations"

امریکا-آلمان

رابرت بتس لافلین از آمریکا، هورست لودویک استومر از آلمان و دانیل چی شو از آمریکا

1998

برای ساختار کوانتومی فعل وانفعالات الکترونی ضعیف در فیزیک

هلند

ژراردو هوف و مارتیو ژاستینو گودرفرایدو ویلتمن

1999

1.برای توسعه ساختارهای مستقیم نیمه رساناهای استفاده شده در الکترونیک سرعت بالا و برای کار درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات

2. برای اختراع مدارات مجتمع و توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات

                    روسیه- آلمان

امریکا

1.ژورز ایوانوویچ آلفروف از روسیه و هربرت کرومر از المان

2. جک کلیر کیلبای

2000

برای دسیابی به تراکم بوز اینشتین ، در گازهای رقیق قلیایی اتم ، و بنیاین مطالعات اولیه خواص میعانات

ایالات متحده امریکا

آلمان

اریک آلین کورنل

کارل ادوین ویمن

ولفگانگ کترل

2001

1.برای شناسایی نوترونهای کیهانی

2.برای کشف منابع کیهانی پرتوهای ایکس

امریکا _ژاپن

ایتالیا

1.ریموند دیویس و  ماساتوشی کوشیبا

2.ریکاردو جاکونی

2002

pioneering contributions to the theory of superconductors and superfluids

امریکا-روسیه

انگلیس

الکسی الکسیویچ آبریسکوسوف از آمریکا/ روسیه، ویتالی لازارویچ گینزبورگ از روسیه و آنتومی جیمز لگت از آمریکا/ انگلیس

2003

کشف آزادی متقارن در نظریه نیروی هسته ای قوی

ایالات متحده امریکا

دیود گراس، هیو دیوید پولیتزر، فرناک ویلچک

2004

1. for his contribution to the quantum theory of optical coherence
2.     of laser-based precision spectroscopy, including the optical frequency comb technique

امریکا-آلمان

1.روی جی. گلائوبر از آمریکا و 2.جان ال. هال از آمریکا و تئودور ولفگانگ هانش از آلمان

2005

blackbody form and anisotropy of the cosmic microwave background radiation

ایالات متحده امریکا

جان کرامول کتر و جورج فیتسجرالد اسموت

2006

تحقیقاتی که منجر به کشف مقاومت مغناطیسی قوی شد

فرانسه-آلمان

- آلبرت فرت از فرانسه و پیتر گرانبرگ از آلمان

2007

1.کشف مکانیزم شکست خود به خودی تقارن در فیزیک اتمی

2.کشف منشا شکست تقارن که توانست موجودیت حداقل سه دسته از کوارک ها را در طبیعت به اثبات برساند

امریکا

ژاپن

1.یویچیرو نامبو

2 .ماکوتو کوبیاشی از سازمان برخورد دهنده انرژی در تی سو کوبا در ژاپن و توشی هیده ماسکوا

2008

1.به خاطر دستاورد بزرگش در استفاده از فیبرها برای ارسال نور به منظور ایجاد

ارتباطات نوری

ccd2. ابداع مدار نیمه رسانای تصویری یا حسگرهای

ایالات متحده امریکا

چارلز کائو.1

ویلارد بویل و جورج اسمیت.2