آناتومی زانو

زانو مفصلی است که غیر از حرکت باز و بسته شدن دارای حرکات خفیف چرخش به داخل و خارج نیز می باشد در تشکیل و نگهداری مفصل زانو,‌ استخوان ها , رباط ها و غضروف هایی شرکت دارند که آنها را توضیح می دهیم.

استخوان ها

سه استخوان در تشکیل مفصل زانو شرکت دارند .

در بالا استخوان ران و در پائین استخوان درشت نی و در جلو استخوان کشکک در تشکیل مفصل زانو شرکت می کنند .

استخوان نازک نی در تشکیل مفصل زانو شرکت ندارند اما درست در مجاورت بخش خارجی مفصل زانو قرار دارد .

رباط ها

رباط ها باندهای فیبری هستند که دو استخوان را به هم ارتباط و متصل می کنند

تاندون ها عضلات را به استخوان اتصال می دهند .

تاندون عضله چهار سر رانی ( جلوی ران )‌- در پائین در جلوی مفصل زانو به استخوان کشکک اتصال می یابد و ادامه آن در پائین کشکک به استخوان درشت نی اتصال می یابد. عمل عضله چهار سر رانی باز کردن زانو می باشد

مینیسک

به ساختمان های غضروفی زانو منیسک می گوئیم که در بین دو استخوان درشت نی و ران قرار دارند و سبب افزایش سطح تماس در استخوان فوق و افزایش پایداری مفصل زانو می شوند .

نمای زانو از بالا:

رباط عرضی زانو

مینیسک طرفی

مینیسک میان

محل اتصال مینیسک قدامی

بورس ها

بورس‌ها کیسه‌های کوچک حاوی مایع سینوویال هستند که در اطراف مفصل وجود داشته و ممکن است با مفصل درارتباط باشند و یا ارتباطی نداشته باشند. این کیسه‌ها میان پوست و استخوان، تاندون و استخوان، بین دو عضله و یا نواحی دیگر دیده می‌شوند. به التهاب یک بورس به هر علتی بورسیت گفته می‌شود. احتمال درگیری برخی از بورس‌های زانو بیشتر از بقیه‌است.بورس جلو کشککی به علت سطحی بودن، درصورت فشارهای ممتد ناشی از زانو زدن به میزان زیادی ملتهب می‌گردد. همچنین احتمال التهاب بورس نیم غشایی که بورسیت نیم غشایی یا کیست بیکر نیز نامیده می‌شود، وجود دارد. گاهی کیست بیکر ناشی از فتق غشاء سینوویال است.

بعضی از بورس های زانو درتصویر زیر:

تقسیم بندی بورس‌های زانو

بورس‌های زانو را می‌توان براساس موقعیت و محل آنها به سه گروه تقسم بندی کرد:

بورس‌های جلویی (قدامی)
بورس‌های داخلی (مدیال)
بورس‌های خارجی (لترال)

آسیب های زانو

کشیدگی و پارگی رباط های جانبی زانو

رباط جانبی داخلی زانو شایع ترین رباط زانو است که دچار آسیب دیدگی می شود . مثل همه رباط های دیگر می تواند دچار کشیدگی ( پارگی جزئی ) و یا پارگی کامل شود

نشانه ها

کشیدگی شدید یا پارگی رباط جانبی داخلی زانو سبب احساس پارگی در سمت داخلی زانو می شود. همچنین بدنبال آن زانو ممکن است متورم و ناپایدار شود. عامل این آسیب اعمال فشار قوی به سمت خارج زانو است بطوریکه زانو از خارج به داخل فشرده شود. دقیقاً برعکس این اعمال فشار ( یعنی از داخل به خارج زانو ) در آسیب رباط جانبی خارجی رخ می دهد. در هر دو حالت در محل اصابت ضربه به زانو کبودی و در سمت مقابل کشیدگی رباط یا پارگی آن رخ می دهد. ورزش های تماسی مثل فوتبال از مهمترین علل این آسیب محسوب می شوند

ارزیابی

بعد از یک شرح حال سریع و معاینه فیزیکی توسط پزشک و انجام اقدامات اولیه حمایتی ( سرما درمانی, فشار موضعی, بالا نگه داشتن و استراحت ) معمولاً پزشک درخواست MRI برای بررسی وضعیت رباط می کند.

درمان

در موارد کشیدگی خفیف این دو رباط همان درمان حمایتی که اشاره شد کافی است. اما در موارد پارگی رباط جراحی بهترین پاسخ درمانی را خواهد داشت.

کشیدگی و پارگی رباط های صلیبی

آسیب رباط صلیبی قدامی که از شایع ترین آسیب های ورزشی است اغلب در نتیجه ایست ناگهانی و اعمال فشار به جلو روی زانو ناشی از این ایست ناگهانی و نیز در پیچ خوردگی های زانو ایجاد می شود. رباط صلیبی خلفی قویتر و محکم تر از رباط صلیبی قدامی است و کمتر دچار پارگی می شود. کشیدگی و پارگی های رباط صلیبی خلفی احتیاج به نیروی زیادی دارد مثل برخورد داشبورد ماشین به پائین زانو در هنگام تصادف رانندگی. بخاطر همین نیروی شدیدتر برای پارگی رباط صلیبی خلفی نسبت به نوع قدامی اغلب آسیب های رباطی همراه یا آسیب منیسک هم همراه با آسیب رباط صلیبی خلفی وجود دارد

نشانه ها

اگر رباط صلیبی قدامی پاره شود صدای « تق » در مفصل شنیده می شود. همچنین امکان دارد زانو ناپایدار شود و درد به قدری شدید باشد که فرد دچار تهوع و استفراغ شود. بدنبال این پارگی طی چند ساعت بعلت خونریزی داخل مفصلی متورم و پر از خون خواهد شد

درمان

برای آنها که نیاز شدید و قوی به زانوها دارند مثل ورزشکاران حرفه ای درمان جراحی بهترین پیش آگهی را دارد ولی برای آنها که استفاده شدید از زانو نمی کنند را می توان با آتل گیری و درمان غیر جراحی بهبود بخشید.

پارگی های تاندونی

تاندون عضله چهار سر رانی می تواند دچار پارگی ناکامل یا پارگی کامل شود. پارگی تاندون چهار سر در بالای کشکک معمولاً در افراد ورزشکار بالای ۴۰ سال روی می دهد حال آنکه پارگی تاندون چهار سر در زیر کشکک معمولاً در افراد جوانی که سابقه التهاب تاندون این ناحیه یا تزریق کورتون به زانو دارند رخ می دهد.

نشانه ها

پارگی تاندون چهار سر رانی سبب درد( بخصوص در هنگام پرتاب پا یا بازکردن زانو ) می شود. چنانچه پارگی کامل باشد فرد ورزشکار قادر نیست زانو را باز کند و ساق را جلو بیاورد .

درمان

پارگی جزئی را می توان با آتل گیری درمان کرد اما پارگی کامل نیاز به جراحی دارد

آسیب منیسک

علت آسیب‌دیدگی مینیسک:

ضایعه آسیب‌دیدگی مینیسک زانو اغلب زمانی ایجاد می‌شود که زانو همزمان با چرخش تحت کشش هم قرار بگیرد و غضروف مینیسک بین استخوان زانو و درشت‌نی تحت فشار قرار گرفته باشد. معمولا مینیسک داخلی بیشتر از مینیسک خارجی آسیب می‌بیند البته باید دانست که مشاهده این ضایعه در بچه‌ها بسیار نادر می‌باشد.

علائم آسیب‌دیدگی مینیسک:

وقتی روی مفصل فشار وارد بیاید یا مفصل زانو بچرخد درد در مفصل (در قسمت طولی آن) ایجاد می‌شود. چنانچه حرکت‌های بخصوصی باعث بروز درد ناگهانی شود ادمه این حرکات ممکن است به التهاب زانو اضافه کند، در پاره‌ای از موارد زانو قفل می‌کند که نشانة متلاشی شدن مینیسک بر اثر فشار وارد آمده روی آن می‌باشد. در مواردی دیگر منطقه‌ای از زانو به نظر حساس می‌آید که ناشی از بیرون‌زدگی مایع مفصل است (کیست مینیسک). باید به این نکته هم توجه داشت که طولانی‌ شدن زمان ناراحتی باعث کاهش حرکات عضله رانی و در نتیجه تضعیف آنها خواهد شد.

درمان موارد حاد:

درمان باید بلافاصله بعد از آسیب‌دیدگی شروع شود. هدف از درمان فوری به منظور جلوگیری از جراحات بیشتر می‌باشد و تا جایی که ممکن است از خونریزی بعدی جلوگیری بعمل می‌آید.

درمان موثر باعث کاهش خونریزی، عدم تشکیل بافت ناشی از جوش خوردن زخم و جلوگیری از عوارض دیگر می‌شود که در صورت عدم جلوگیری به موقع این عوارض طبیعتا می‌تواند باعث طولانی‌تر شدن دوره بازتوانی و یا حتی منجر به ناتوانی گردد.

آناتومی زانو

مطالب مشابه :

مفاهیم و تعاریف ورزش

حرکات اصلاحی

فیزیولوژی ورزشی

حرکاتی برای افزایش انعطاف‌پذیری

بهداشت ورزشي چيست؟

دو و میدانی

آناتومی زانو