قوانین مربوط به ساختمان

آماده سازی زمین : مجموعه عملیاتی است که زمین را برای احداث مسکن (ساختمان) مهیا می سازد. شامل:

الف: عملیات زیر بنایی اقبیل تعیین بر و کف، تسطیح و آسفالت معابر، تامین شبکه های تاسیساتی آب و برق، جمع آوری و دفع آب های سطحی، فاضلاب و غیره

ب- عملیات روبنایی مانند احداث مدارس، درمانگاه واحد انتظامی، فضای سبز، اداره آتش نشانی، اماکن تجاری و نظایر آن ها

ارتفاع ساختمان: فاصله عمودی مرتفع ترین نقطه پشت بام به استثنای اجزای فرعی یا سایر وسایلی که در روی پشت بام قرار می گیرد، از شیب متوسط خیابان یا معبر مجاور.

اراضی موات: زمین هایی که سابقه عمران و احیا نداشته باشند.

اراضی بایر: زمین هایی که سابقه عمران و احیا داشته ولی بتدریج به حالت موات برگشته است.

اراضی دایر: زمین هایی که آن را احیا و آباد کرده اند و در حال حاضر دایر و در حال بهره برداری مالک است.

اراضی شهر: زمین هایی که محدوده قانونی و حریم استحفاظی شهرها و شهرک ها قرار گرفته اند.

بالکن: پیش آمدگی ساختمان در طبقات که حداقل از یک طرف به فضای باز محدود شده باشد.

بر: حدی از قطعه زمین (مالک) که مشرف به گذر باشد.

بر صلاحی: حدی از قطعه زمین (مالک) که مشرف به گذر بوده، دارای عرض اصلاحی و مستلزم عقب نشینی باشد.

پیلوت: محلی که برای پارکینگ یا فضای بازی کودکان در طبقه همکف احداث می شود.

پخ: قاعده مثلث متساوی الساقینی که ساق های آن منتهی الیه دو ضلع از دو گذر متقاطع در محل تقاطع باشد و طول این قاعده توسط شهرداری مشخص شده یا بشود.

تراکم ساختمانی: نسبت سطح زیر بنای ساختمان (سطح ناخالص طبقات)هر پلاک تقسیم بر کل مساحت زمین همان پلاک

تغییرات اساسی: هر نوع تغییر در سازه (پی، ستون، سقف یا سیستم مقاوم جانبی ) که از نظر ساختمان ضروری باشد.

تغییرات غیر اساسی: هر نوع تغییر در وضع داخلی یا خارجی ساختمان که از لحاظ ایمنی ضروری نیست و صرفا به دلیل نوع استفاده انجام می شود.

خیابان: گذرهایی که عرض آنها بیش از 12 متر باشد.

حریم: محدوده ای از اراضی که در اطراف عملکردهای خاص، به مناسبت های امنیتییا ایمنی و غیره تحت حفاظت قرار گرفته هر گونه ساخت و سازه، کاربری و بهره برداری از اراضی مزبور منوط به رعایت ضوابط حریم مربوطه است.

حیاط خلوت: حیاط های کوچک که به منظور گرفتن نور و هوا برای قسمت های مختلف ساختمان ایجاد می شوند و ابعاد آن نباید از حداقل تعیین شده کمتر باشد.

زیر زمین : هر طبقه که حداکثر ارتفاع نورگیر آن از کف متوسط گذر 90 سانتی متر باشد یا اینکه نصف ارتفاع آن پایین تر از سطح خیابان یا معبر مجاور باشد.

سطح اشغال ساختمان : سطحی از قطعه زمین که به وسیله ساختمان اشغال شده باشد.

سطح ناخالص طبقات : جمع کل مساحت طبقات ساختمان با دیوارهای خارجی

سطح خالص طبقات: سطح ناخالص طبقات منهای فضا های پارکینگ و رفت و آمد (راهرو، آسانسور، پله و ...) دیوارها و سایر مصارف مربوط.

طرح جامع سرزمین: طرح استفاده از سرزمین در قالب هدف ها و خط مشی های ملی و اقتصادی از طریق بررسی امکانات و منابع مراکز جمعیت شهری و روستایی کشور و حدود توسعه و گسترش شهر ها و شهرک ها ی فعلی و آینده قطب های صنعت، کشاورزی، مراکز جهانگردی و خدماتی بوده تا در اجرای برنامه های عمرانی بخش های عمومی و خصوصی نظم و هماهنگی ایجاد کند.

طرح جامع شهر: طرحی بلند مدت که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه ها ی مسکونی، صنعتی، تجاری،اداری، کشاورزی و تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات شهری و نیازمندی های عمومی شهری، خطوط کلی ارتباطی و محل پایانه ها و فرودگاه ها و بنادر و سطح لازم برای ایجاد تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق و نوسازی، بهسازی و اولویت های مربوط به آن ها تعیین می شود و ضوابط و مقررات مربوط به کلیه موارد فوق، همچنین ضوابط مربوط به حفظ بنا و بناهای تاریخ و مناظر طبیعی و تهیه و تنظیم می شود.

طرح هادی روستایی: تجدید حیات و هدایت روستا با در نظرگرفتن ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی

طرح هادی شهری: برنامه راهنمایی توسعه شهر، برای شهرهایی تهیه می شود که یا فاقد بودجه طرح جامع می باشند و یا امکان تهیه طرح جامع در آن ها فراهم نشده است. طرح هادی برای شهرهای کوچک و به خصوص شهرهایی که تا حدود 25000 نفر جمعیت دارند، تهیه می شوند.

طرح تفضیلی: طرحی که براساس معیار ها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین های شهر در سطح حملات مختلف شهر و موقعیت و مساحت دقیق برای هر یک از آن ها و تفضیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحد های شهری و اولویت های مربوط به مناطق بهسازی و نوسازی و توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف شهری در آن تعیین می شود و نقشه ها و مشخصات مربوط به مالکیت براساس مدارک تهیه و تنظیم می گردد.

قطعه زمین: زمینی که دارای یک سند مالکیت باشد و با خیابان یا معبر جدا نشود.

قنات (کاریز): مجموعه ای از چند میله چاه و یک کوره (یا کوره های) زیر زمینی که با شیبی کمتر از شیب سطح زمین، آب موجود در لایه (یا لایه های) آبدار مناطق مرتفع زمین یا رودخانه ها یا مرداب ها تو برکه ها را به کمک نیروی ثقل زمین و بدون کاربرد نیرویی و هیچ نوع انرژی الکتریکی یا حرارتی صرفا با جریان طبیعی جمع آوری و به نقاط پست تر می رساند. به عبارتی قنات را می توان نوعی زهکش زیر زمینی دانست که آب جمع آوری شده توسط این زهکش به سطح زمین آورده می شود و به مصرف آبیاری، شرب و ... می رسد.

کاربری: تعیین نوع استفاده از زمین براساس مطالعات پایه ای برای شناخت شهر و آشنایی با نحوه پراکندگی فعالیت های شهری می باشد . کاربری های شهری عبارتند از: مسکونی، آموزشی، فضای سبز، فرهنگی - مذهبی، بهداشتی و درمانی، ورزشی ، پارکینگ، خدمات شهری، تجهیزات شهری، خدمات عمومی، اداری - دولتی، تجاری، صنعتی، انبارداری، حمل و نقل، کشاورزی ، باغ ، مفهوم کاربری مرتبط است با طرح جامع یا طرح تفضیلی یا طرح هادی.

کاربری مختلط: ترکیب چند عملکرد از کاربری های مختلف در یک قطعه زمین(تجاری، اداری و مسکونی)

کف: تراز سطح مبنای ارتفاع ساختمان نسبت به متوسط تراز تمام شده و پیاده روی گذرهای محیطی قطعه زمین یا ملک.

کوچه: گذرهایی که عرض آن ها کمتر از 12 متر باشد.

کوچه اتومبیل رو: گذرهایی که عرض آن ها 6 متر یا بیشتر باشد.

قوانین ساخت و ساز شهری شهرداری مشهد

محل استقرار ساختمان در زمین: در شرایط متعارف در شمال زمین و موارد استثنایی مانند وجود درختان قطور و یا شرقی و غربی بودن زمین با توجه به محل استقرار ساختمان های مجاور در کمیسیون فنی بررسی می گردد.

موقعیت استقرار بایستی به گونه ای باشد که حجم های ساختمان به نور آفتاب و فضای باز ساختمان های مجاور صدمه ای نزند. در صورتیکه ساختمان بیشتر از یک بلوک یا بیش از 10 واحد مسکونی یا بیش از 6 سقف و یا بیش از 1000 متر مربع زیر بنا باشد محل استقرار ساختمان بایستی به تایید حوزه معاونت فنی و شهر سازی برسد.

حیاط خلوت: عبارتست از فضای بازی که جهت نورگیری و تهویه، فضاهای خدماتی ساختمان منظور می شود و ممکن است از تمام یا چند جانب توسط ساختمان احاطه شده باشد. فضای باز داخلی مانند حیاط خلوت (پاسیو) در صورتی می توانند جز فضا های باز پیشنهادی محسوب گردد که حداقل مساحت آن معادل 12 متر مربع بوده و حداقل عرض آن معادل 2 متر باشد.حداقل ارتفاع زیر پنجره از کف، در حیاط خلوت های مشرف به منازل 1/70 متر می باشد. (طبقه همکف مستثنی است.)

کنسول در قسمت راه پله :کنسول راه پله فقط می تواند در ارتفاع 2/20 یا 2/40 متر از کف احداث شود و حداکثر 70 سانتی متر پیش آمدگی داشته باشد و عرض آن سه متر باشد.

نحوه محاسبه تراس: چنچه طرفین آن (سه طرف) باز باشد ، نصف مساحت آن جزء سطح طبقات محسوب می شود. چنانچه طرفین آن بسته باشد دو سوم مساحت آن جزء سطح طبقات محسوب می شود. و اگر کلیه جهات بوسیله دیوار و یا شیشه مسدود گردد کلا جزء سطح زیر بنا محسوب می گردد.

پاکینگ: صدور پروانه برای ساختمان جدید و یا اضافات ساختمانی مجاز نخواهد بود مگر اینکه در طرح ساختمان و یا تغییرات آن پارکینگ با رعایت موارد زیر پیش بینی شده باشد.

1- پارکینگ در زیر زمین جزء تراکم محسوب نخواهد شد.

2- رامپ پارکینک که در فضای باز ساخنمان پیش بینی شده، جزء سطح زیربنا محسوب نخواهد شد.

3- حداکثر ارتفاع پارکینگ 3 متر و حداقل ارتفاع ورودی پارکینگ 1/8 متر باید باشد (مستند به مصوبه شورای اسلامی شهر مشهد)

4- پارکینگ در زیرزمین باید دارای دسترسی مستقیم طبقات باشد (با پله یا آسانسور)

5- شیب رامپ پاکینگ حداکثر 17% خواهد بود .

6- فضای پیش بینی شده جهت پارکینگ باید بنحوی باشد که هر اتومبیل مستقلا به ابعاد 5 * 2/5 متر به انضمام فاصله مناسب جهت مسیر حرکت بتواند داخل و خارج شود و یا طرحی که طبق استاندارد های بین المللی عمل کند.

7- ورودی پارکینک بایستی طوری در نظر گرفته شود که حتی المکان نیاز به قطع درخت نباشد .

8- حداقل عرض رامپ جهت دسترسی پارکینگ مسکونی 2/5 متر و در تجارتیها 3/5 متر است.

9- در پارکینگ های ساختمانی تجارتی واقع در زیر زمین یا همکف بایستی فاصله مرکز به مرکز ستونها حداقل 5/5 متر باشد.

پارکینگ کاربریهای مسکونی

1- در یک واحد مسکونی احداث پارکینگ الزامی نیست.

2- به ازاء دو واحد مسکونی یک پارکینگ مورد نیاز است . و مساحت مورد نیاز به میزان حداقل 16 متر مربع جهت پارکینگ کافی می باشد.

3- در ساختمانهای مجتمع آپارتمانی تا 4 واحد مسکونی به ازاء هر دو واحد مسکنی یک پارکینگ نیاز است. البته در ساختمانهای 4 واحد و کمتر می توان از مقررات بند 2 ضوابط عمومی مربوط به پارکینگ هم استفاده نمود (یعنی 32 متر مربع پارکینگ مورد نیاز است.)

4- در ساختمانهایی که بیش از چهلر واحد مسکونی دارند تا چهار واحد آن 50 متر مربع پارکینگ مورد نیاز است و به ازاء هر واحد اضافی یک پارکینگ مورد نیاز است. در حالت فوق مساحت هر واحد پارکینگ حداقل 25 متر مربع می باشد.

پارکینگ کاربریهای تجاری، اداری، بهداشتی و آموزشی: در کاربریهای تجاری- اداری- بهداشیت - آموزشی- پارکینگ بر مبنای زیربنا محاسبه می شود.

توضیح: وجود یک پارکینگ 25 متر مربعی به ازاء هر هفتاد و پنج متر مربع زیر بنا و یا به ازائ هر شش کارمند یک پارکینگ الزامی است.

پارکینگ کاربریهای صنعتی و انبارداری: پارکینگ در ساخنمانهای با کاربری صنعتی و انبارداری بازا هر 120 متر مربع زیربنا پارکینگ به مساحت 35 متر مربع مورد نیاز می باشد و ارتفاع آن می تواند 4/5 متر باشد.

معافیت پارکینگ

توضیح: در مواردیکه به دلایل فنی ذیل احداث پارکینگ مقدور نباشد با رعایت تراکم ساختمانی پیش بینی شده حق پارکینگ جهت احداث پارکینگ عمومی به صندوق شهرداری واریز می گردد:

1- ساختمانهایی که در بر خیابانهای سریع ااسیر به عرض 45 متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به حمل اتومبیل را نداشته باشد.

2- ساختمانهای در فاصله 100 متری تقاطع خیابانهای به عرض 20 متر و بیشتر (هر دو معبر بیشتر از 20 متر) واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل را نداشته باشد.

3- ساختمان در محلی قرار داشته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن بوده که شهرداری مجوز قطع آنها را ندنده باشد.

4- ساختمان در محلی قرار داشته باشد که به علت عرض کم کوچه ( کمتر از 4 متر به جز برای املاک انتهای کوچه که کمتر از 3 متر است امکان عبور اتومبیل نباشد.

5- ساختمان در بر معبری قرار گرفته باشد که به علت شیب زیاد احداث پارکینگ از نظر فنی مقدور نباشد.

6- در صورتیکه وضع و فرم زمین ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات احداث پارکینگ نمود.

7- قرار داشتن در حاشیه میدان و تا فاصله 20 متری از آن.

پیشروی طولی

1- حداکثر 2 متر با رعایت زاویه 45 درجه از طرفین (در صورتی پیشروی طولی پلاکهای مجاور و یا زمین بایر بدون رعایت زاویه 45 درجه بلامانع است.)

2- در صورت رعایت حیاط خلوت طبق ضابطه (به میزان فضای حیاط خلوت ) جزو زیربنای مجاز محسوب خواهد شد.

3- در پلاکهای جنوبی (معبر در شمال ملک) در صورت رعایت عقب نشینی محدودیت ارتفاع احداث پیش آمدگی حداکثر تا 1/2 متر به سمت حیاط بلامانع است.(در طبقات شامل عقب نشینی جانبی)

پخی

1- میزان پخی در محل برخورد گذرگاه های اصلی مطابق طرح تفضیلی است.

2- میزان پخی در وتر مجموع عرض دو گذر گاه متقاطع می باشد.

3- در گذر گاه با عرض 10 متر و کمتر به گذر گاه های بیش از 10 متر و کمتر به گذر گاه های بیش از 10 متر حداکثر پخی در وتر معادل 2 متر تعیین می گردد.

4- در مورد معابری که مطابق طرح تفضیلی به شبکه اصلی راه ندارند پخی معادل 0/2 عرض شبکه فرعی می باشد.

5- املاکی که حد فاصل خیابان اصلی و دور برگردان و در بر معبر عابر پیاده (4 متری) قرار می گیرند نیاز به رعایت پخی ندارند (به استثناء شهر جدید که مساحت پخی از سند قبلا کسر گردیده است.)

حداکثر ارتفاع ساختمان: حداکثر ارتفاع ساختمان عبارتست از فاصله کف یا کف متوسط تا حد بلند ترین عنصر ساختمان که می تواند لبه دست انداز بام، تیزه شیروانی، خرپشته، دودکش، تجهیزات هر گونه علائم ثابت و غیره باشد. آنتن ها و چراغ راهنما برای هواپیماها جز و ارتفاع ساختمان محسوب نمی شود.

دستور العمل ایمنی و آتش نشانی در ساختمان ها

قبل از صدور پروانه ساختمانهای تا 5 سقف یا تا 10 واحد و یا تا 1000 متر مربع زیر بنا و کلیه ساختمانهای عمومی بایستی نقشه معماری ساختمان مورد درخواست در شهرداری کنترل و توسط دفاتر مهندسی اجرا گردد.

ساختمانهای بالای 5 سقف: کنترل این دستورالعمل در کمیسیون ایمنی شهر سازی طی 5 مرحله زیر و اعمال آن توسط دفاتر مهندسی صورت می پذیرد

• تایید سایت پلان

• تایید آتش نشانی

• تایید ترافیک

• تایید نما

• تایید محاسبات سازه

لزوم ارائه نقشه های تاسیساتی و برق: در کلیه ساختمانها ارائه نقشه های تاسیساتی و برق ضروری است. البته جهت صدور پروانه کلیه ساختمانهای 3 طبقه و بیشتر نقشه های تاسیسات برقی ( با امضاء و برگ تایید نقشه مهندس تاسیسات مکانیکی ( با امضاء و برگ تایید نقشه مهندس تاسیسات مکانیکی ذیصلاح) در یافت و مشخصات مربوطه در پروانه صادره درج گردد و در ساختمان های زیر سه طبقه با ارائه نقشه های تاسیساتی مهندس طراح و محاسب می توانند نظارت تاسیسات برقی و مکانیکی را بعهده گیرند.

بخش اول- شرح خدمات نظارت ساختمان

مهندس ناظر کنترل های زیر را در چهار چوب مقررات ملی ساختمان و تعهدات اخذ شده از زمان صدور پروانه انجام خواهد داد:

الف- بازدید از محل اجرای عملیات ساختمانی و کسب اطلاعات ضروری و صدور دستورهای لازم

ب- بررسی نقشه ها و انطباق آنها با یکدیگر و محل

ج- کنترل صلاحیت فنی عوامل اجرایی ساختمان و داشتن مجوز و کارت مهارت حرفه ای از اداره کار و امور اجتماعی

د- کنترل ابعاد و اندازه ها

د-1- انطباق ابعاد پیرامون ساختمان، درج شده در نقشه های مصوب مندرج در سند و یا ابعاد زمینی که توسط مالک مشخص شده از حیث انطباق آن با طرح تفضیلی و ابعاد و حدود ثبتی مندرج در اسناد مالکیت یا احراز صحت مالکیت مالک بر ملک مشخص شده پس از اعلام به شهرداری

د-2- کنترل ابعاد گودبرداری و صدور دستورالعمل کتبی برای حفاظت گود و ابنیه و تاسیسات مجاور

د-3- کنترل ابعاد پی و سازه پی و انطباق آن با نقشه های اجرایی.

د-4- کنترل رعایت ضوابط شهرداری در مورد استقرار ساختمان و فضای باز .

د-5- کنترل تراز زیر و بالای پی، زیر طبقات، کف طبقات نسبت به یکدیگر

د-6- کنترل سطح اشغال ساختمان و رعایت درصد اشغال و فاصله تا ساختمان ها با املاک مجاور و ابعاد و زاویه پخی ها با رعایت درز انقطاع.

د-7- کنترل طول پیش آمدگی ها و ارتفاع آنها از کف معبر و مقایسه آن با مقادیر مجاز و با رعایت حریم شبکه برق.

د-8- کنترل سطح زیر بنای پارکینگها، راهروها، چال آسانسور، پلکانها، حیاط خلوت ها، فضا های باز، فضاهای اختصاصی، انباری و سایر سطوح دارای کاربری معین.

د-9- کنترل شیب و رامپ و پله ها و پله گردها.

د-10- کنترل راههای دسترسی و ورودی ها به محوطه و به ساختمان براساس نقشه ها مصوب(بدون قطع اشجار در محل) .

د-11- کنترل محل اجرای دیوارهای خارجی.

کنترل مشخصات فنی:

مهندس ناظر کنترل های ذیل را براساس مشخصات فنی عمومی و مشخصات مندرج در نقشه ها انجام می دهد در صورت مغایرت بین دو مشخصات فنی ذکر شده مندرجات نقشه ها املاک کنترل است.

1- بررسی وضعیت کلی خاک محل و مقایسه آن با مفروضات طراحی و در صورت لزوم صدور دستور انجام مطالعات دقیق تر در صورت تشخیص وضعیت نامطلوب و در صورت لزوم ابلاغ تهیه طرح حفاظت گود و اصلاح پی ساختمان، به غیر از مواردی که درای مصوبه شورای اسلامی شهر میباشد.

2- انطباق مقاطع اعضای سازه ای با نقشه های اجرایی.

3- کنترل نهاد و مشخصات مصالح و مواد مصرفی در حد تشخیص ظاهری با استفاده از مصالح استاندارد یا براساس مشخصاتی که توسط فروشندگان یا سازندگان اعلام شده است.

4- کنترل کیفیت اجرای سازه از جمله عملیات فلزی، مونتاژ ، جوشکاری، آرماتور بندیها، اتصالات پیچی، بتن سازی در محل، قالب بندی و ایستائی قالب، بتن ریزی، مراقبت از بتن، اجرای سقف، زمان و نحوه باز کردن قالب ها و نظایر آن.

5- کنترل جاگذاری داکتها و رایزرها و محل عبور لوله ها در سقف ها و دیوارها (مشروط به داشتن نقشه های تاسیساتی ) و رعایت اصول کلی حفاظت از لوله ها که براساس کارتهای نظارت مراحل می بایستی کنترل و تایید شوند.

کنترل جزئیات ساختمانی:

1- کنترل قائم بودن دیوارها، نصب شیروانی ها و زوایای اجزای ساختمان نسبت به هم.

2- کنترل نحوه اجرای فرش کف ها، شیب بندی ها و اندودها،سنگ کاری ها ، کف پله ها ، نماسازی ها و عایق کاری رطوبتی و نظایر آن...

3- کنترل ابعاد و محل قرار گیری درب ها و پنجره ها.

کنترل ضوابط ایمنی در حین اجراء و ابلاغ رفع نواقص ایمنی به مالک:

توضیح: خدمات خارج از این شرح خدمات نظیر بر آورد مصالح و مقادیر کارها، بررسی صورت وضعیت ها ، داوری در اختلافات بین مالک و مجری از شمول شرح خدمات این قرارداد خارج می باشد.

احداث مسجد:

مهندسینی که طراحی و نظارت بر ساختمان مساجد را بدون دریافت حق الزحمه تقبل می نماید. بشرط تایید اداره اوقاف وقف االعام بودن ملک پروژه ، متراژ زیربنا و تعداد آن جزو سهمیه ظرفیت اشتغال مهندس منظور نمی گردد.

ساختمان مسکونی زیر یکصد متر تا حد دو سقف:

1- انجام خدمات نظارت و طراحی ساختمان های تا یکصد متر مربع جزء سهمیه مهندسین مربوطه محسوب نمی شود.

2- برای ساختمانهای مسکونی تا دو سقف با متراژ زمین 100 تا 200 مترمربع به صورت از سهمیه کسر گردد.

گزیده ای از قوانین مرتبط با ساختمان

مصوبه شورای عالی اداری در خصوص هماهنگ نمودن صدور پروانه، گواهی عدم خلاف و گواهی پایان ساختمان در سطح شهرداری های کشور- شماره 1655 / دش-19 / 8 / 1371

شورای عالی اداری در سی و چهارمین جلسه مورخ 13 / 8 / 1371 ، بنا به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشورجهت بهبود سیستم ها و روش ها و گردش کار در ادارات با جهت گیری بالا بردن کارائی دستگاه های اجرایی در خصوص هماهنگ نمودن صدور پروانه، گواهی عدم خلاف و گواهی پایان ساختمان در سطح شهرداری های کشور موارد ذیل را تصویب نمود:

1- صدور پروانه ، گواهی عدم خلاف و گواهی پایان ساختمان توسط شهرداری های کشور طبق شناسنامه ساختمان که پیوست می باشد انجام می گردد.

2- شهرداری ها مکلفند براساس مراحل ذیل نسبت به صدور شناسنامه ساختمان که حاوی پروانه، گواهی عدم خلاف و گواهی پایان ساختمان می باشد اقدام و به متقاضی تسلیم نمایند:

الف - حداکثر ظرف مدت هفت روز پس از دریافت مدارک لازم شامل درخواست پروانه، نقشه محل وقوع ملک، فتوکپی مدارک مالکیت رسمی، فتوکپی شناسنامه ذینفع (مالک یا مالکین) و در صورت مراجعه وکیل مالک، فتوکپی وکالتنامه، از محل بازدید و گزارش وضعیت موجود ملک را جهت درج در پرونده تنظیم و با تعیین ضوابط شهر سازی حاکم بر ملک (شامل نوع کاربری، میزان تراکم مجاز، تعداد طبقات، حدود تعریض و غیره) آمادگی تحویل نقشه های معماری و محاسباتی را به متقاضی ابلاغ نمایند در غیر این صورت لازم است علت عدم آمادگی تحویل نقشه ها را کتبا به ذینفع اعلام نمایند.

تبصره- به منظور جلوگیری از استعلام های متعدد شهرداری ها از دستگاه های اجرایی کلیه دستگاه ها مکلفند در پایان هر سال طرح ها و پروژه های ساختمانی و عمرانی مصوب خود را به منظور انعکاس در نقشه شهر به شهرداری ها گزارش نمایند. نقشه های شهر باید به گونه ای به روز نگاه داشته شوند که در ابتدای هر سال نشان دهنده وضع کالبدی شهر در آن مقطع زمانی باشد.

ب- حداکثر ظرف مدت پنج روز پس از دریافت نقشه های مربوط با رعایت ضوابط اعلام شده در بند الف و نیز مفاد ماده 17نظام مهندسی ساختمان نسبت به ارائه کلیه برگ های پرداخت عوارض و سایر حقوق قانونی متعلقه به ملک مورد تقاضا اقدام نمایند.

ج- حداکثر ظرف مدت دو روز پس از پرداخت و تسلیم قبوض عوارض فوق الذکر نسبت به صدور شناسنامه ساختمان که حاوی پروانه ساختمان می باشد اقدام نمایند.

تبصره- شهرداری ها موظفند به تدریج زمان مصروفه مراحل صدور پروانه ساختمان را از 14 روز به حداکثر 7 روز تقلیل دهند.

3- شهرداری ها موظفند حداکثر ظرف مدت دو روز پس از درخواست مالک یا مالکین جهت صدور گواهی عدم خلاف وانطباق ساختمان احداث شده با ضوابط فنی و شهر سازی حاکم بر ملک نسبت به صدور گواهی عدم خلاف اقدام و در غیر اینصورت لازم است علت عدم صدور گواهی عدم خلاف کتبا به ذینفع اعلام گردد.

4- شهرداری ها موظفند حداکثر ظرف مدت دو روز پس از درخواست مالک یا مالکین جهت صدور گواهی پایان ساختمان و انطباق ساختمان احداث شده با ضوابط فنی و شهر سازی حاکم بر ملک نسبت به صدور گواهی پایان ساختمان اقدام و در غیر اینصورت لازم است علت عدم صدور گواهی ساختمان به ذینفع اعلام شود.

5- وزارتخانه های کشور و پست و تلگراف و تلفن موظفند ظرف مدت یک ماه پس از تصویب این مصوبه نسبت به احصاء آن دسته از خدمات پستی مربوط به این مصوبه که توسط شرکت پست جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر می باشند اقدام نمایند.

6- از تاریخ 1 / 11 / 1371 شناسنامه ساختمان به عنوان یک سند رسمی تلقی گردیده و دررابطه با استعلام های دستگاه ها و ارگان ها ئی از قبیل وزارت مسکن و شهر سازی، بانک ها، شرکت گاز، برق و آب، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، وزارت امور اقتصادی و دارائی و ... مورد استناد می باشد.

تبصره 1- هرگونه دخل و تصرف در این سند جرم محسوب می شود و پیگرد قانونی دارد.

تبصره 2- شهرداری ها موظفند به تدریج برای متقاضیانی که قبلا پروانه ساختمان دریافت کرده اند حسب درخواست متقاضی نسبت به صدور شناسنامه ساختمان اقدام نمایند.

7- شهرداری ها مکلفند تمهیدات لازم جهت واگذاری فعالیت های اجرایی و فنی مربوط به صدور پروانه، گواهی عدم خلاف و گواهی پایان ساختمان را با هماهنگی وزارت کشور به اشخاص حقیقی و حقوقی که اعتبار و صلاحیت آنان به تایید مراجع ذی صلاح رسیده اند فراهم نمایند.

تبصره1- این روش به منظور سهولت در امر مراحل صدور پروانه، گواهی عدم خلاف و گواهی پایان ساختمان می باشد لیکن متقاضی در صورت تمایل می تواند از طریق شهرداری ها نسبت به موارد فوق الذکر اقدام نماید.

تبصره 2- نظارت بر حسن جریان امور و کنترل های لازم در چهارچوب مقررات به عهده شهرداری ها خواهد بود.

8- وزارت مسکن و شهرسازی موظف است ظرف مدت 2 ماه پس از تصویب طرح های شهر سازی زمین های موات شهری را در طرح های مصوب مشخص نماید.

تبصره - وزارت مسکن و شهر سازی (سازمان زمین شهری) موظف است تا تحقق بند فوق پس از وصول استعلام از شهرداری ها در خصوص نوع زمین حداکثر ظرف مدت 10 روز اقدام نماید.

9- شهرداری ها موظفند به منظور حسن اجرای ماده 7 قانون زمین شهری مصوب 22 / 6 / 1366 ، با اخذ تعهد از مالک مبنی بر عدم استفاده از مزایای فوق نسبت به صدور پروانه ساختمانی اقدام و همزمان از وزارت مسکن و شهرسازی (سازمان زمین شهری ) استعلام به عمل آورده و در صورت خلاف ادعای مالک نسبت به ابطال پروانه اقدام نمایند.

10- وزارت کشور و شهرداری ها مسئول اجرای این مصوبه بوده و دبیر خانه شورای عالی اداری گزارش پیشرفت این مصوبه را هر سه ماه یکبار به شورای عالی اداری ارائه خواهد نمود.

ماده 100 قانون شهرداری و تبصره های 11گانه آن

ماده 100- مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن باید قبل از هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و شروع ساختمان از شهرداری پروانه اخذ نمایند.

شهرداری می تواند از عملیات ساختمانی ساختمان های بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه به وسیله مامورین خود اعم از آنکه ساختمان در زمین محصور یا غیر محصور واقع باشد جلوگیری نمایند.

تبصره 1- در موارد مذکور فوق که از لحاظ اصول شهرسازی یا فنی یا بهداشتی قلع تاسیسات و بناهای خلاف مشخصات مندرج در پروانه ضرورت داشته باشد یا بدون پروانه شهرداری ساختمان احداث یا شروع به احداث شده باشد به تقاضای شهرداری موضوع در کمیسیون هائی مرکب از نماینده وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور و یکی از قضات دادگستری به انتخاب انجمن مطرح می شود . کمیسیون پس از وصول پرونده به ذینفع اعلام می نماید که ظرف ده روز توضیحات خود را کتبا ارسال دارد پس از انقضا مدت مذکور کمیسیون مکلف است موضوع را با حضور نماینده شهرداری که بدون حق رای برای ادای توضیح شرکت می کند ظرف مدت یک ماه تصمیم مقتضی بر حسب مورد اتخاذ کند در مواردی که شهرداری از ادامه ساختمان بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه جلوگیری می کند مکلف است حداکثر ظرف یک هفته از تاریخ جلوگیری موضوع را در کمیسیون مذکور مطرح نماید. در غیر اینصورت کمیسیون به تقاضای ذینفع به موضوع رسیدگی خواهد کرد.

در صورتی که تصمیم کمیسیون بر قلع تمام یا قسمتی از بنا باشد مهلت مناسبی که نباید از دو ماه تجاوز کند تعیین می نماید.

شهرداری مکلف است تصمیم مزبور را به مالک ابلاغ کند.

هرگاه مالک در مهلت مقرر اقدام به قلع بنا ننماید شهرداری راسا اقدام کرده و هزینه آن را طبق مقررات آئین نامه اجرای وصول عوارض از مالک دریافت خواهد نمود.

تبصره 2- در مورد اضافه بنا زائد بر مساحت زیر بنای مندرج در پروانه ساختمانی واقع در حوزه استفاده از اراضی مسکونی کمیسیون می تواند در صورت عدم ضرورت قلع اضافه بنا با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (در بر خیابان های اصلی یا خیابان های فرعی و یا کوچه های بن باز یا بن بست ) رای به اخذ جریمه ای که متناسب با نوع استفاده از فضای ایجاد شده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی باشد، تعیین و شهرداری مکلف است براساس آن نسبت به وصول جریمه اقدام نماید. (جریمه نباید از حداقل یک دوم کمتر و از سه برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر متر مربع بنای اضافی بیشتر باشد.) در صورتی که ذینفع از پرداخت جریمه خودداری نمودشهرداری مکلف است مجددا پرونده را به همان کمیسیون ارجاع و تقاضای صدور رای تخریب را بنماید. کمیسیون در این مورد نسبت به صدور رای تخریب اقدام خواهد نمود .

تبصره 3- در مورد اضافه بنا زائد بر مساحت مندرج در پروانه ساختمانی واقع در حوزه استفاده از اراضی تجارتی و صنعتی و اداری کمیسیون می تواند در صورت عدم ضرورت قلع اضافه بنا با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (در بر خیابان های اصلی یا خیابان های فرعی و یا کوچه بن باز یا بن بست ) رای به اخذ جریمه ای که متناسب با نوع استفاده از فضای ایجاد شده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی باشد، تعیین و شهرداری مکلف است براساس آن نسبت به وصول جریمه اقدام نماید (جریمه نباید از حداقل دو برابر کمتر و از چهار برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر متر مربع بنای اضافی ایجاد شده بیشتر باشد) در صورتی که ذینفع از پرداخت جریمه خوداری نمود شهرداری مکلف است مجددا پرونده را به همان کمیسیون ارجاع و تقاضای صدور رای تخریب را بنماید. کمیسیون در این مورد نسبت به صدور رای تخریب اقدام خواهد نمود.

تبصره 4- در مورد احداث بنای بدون پروانه در حوزه استفاده از اراضی مربوطه در صورتی که اصول فنی و بهداشتی و شهر سازی رعایت شده باشد کمیسیون می تواند با صدور رای بر اخذ جریمه به ازای هر متر مربع بنای بدون مجوز یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان یا یک پنجم ارزش سر قفلی سا