آشنایی با بیماریهای شایع و راه های مقابله با آن

موضوع تحقیق: آشنایی با بیماریهای شایع و راه های مقابله با آن

چکیده

امروزه بيماريهاي غيرواگير به علت پديده نوسازي جوامع و پيشرفت فن آوري و تراكم جمعيت در مناطق شهري؛ تغيير سبك و شيوه زندگي و گرايش افراد به عادات نامناسب شيوع گسترده اي پيدا نموده اند .بر طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2002 مهمترين عوامل خطر در كشورهاي توسعه يافته و درحال توسعه مربوط به دخانيات ، فشار خون بالا ،مصرف الكل،كلسترول بالا و افزايش وزن ، مصرف كم ميوه و سبزيجات ، عدم فعاليت فيزيكي مناسب ، روابط جنسي غير ايمن و مصرف داروهاي غيرمجاز ميباشد . بر طبق همين گزارش بيماري هاي قلبي و عروقي ، حوادث و سرطانها ، مهمترين علل مرگ و مير در جهان ميباشند 2/29 درصد از كل مرگها در سال 2003 مربوط به بيماريهاي قلبي و عروقي بوده است كه 80 درصد مرگهاي ناشي از آن در كشورهاي كم درآمد و فقير اتفاق افتاده است . در آمريكا هر 30 ثانيه يك نفر دچار سكته ی قلبي مي شود و در هر دقيقه يك نفر به علت سكته قلبي فوت مي كند وبه دنبال سكته قلبي بيش از 50 درصد بيماران نيازمند اقدامات بازتواني و....ميشوند .

واژگان کلیدی:بیماری های شایع،بیماری های عروقی،عوامل ایجاد بیماری قلبی:مشکلات قلبی

بیماریهای قلبی و عروقی دارای انواع مختلفی است که می توان به شایع ترین آنها بدین ترتیب اشاره کرد : فشار خون ،آریتمی های قلبی ، انسداد عروق ، نارسایی های قلبی و در نهایت سکته های قلبی.عمده ترین علت این گونه بیماریها که براحتی قابل پیشگیری بوده و ارتباط مستقیم با شرایط جسمی وروانی فرد دارد.

بیماری‌های قلبی ‌عروقی به آهستگی ایجاد شده و در مراحل اولیه اغلب علامتی نیز ندارند. عواملی چون کلسترول بالا یا فشارخون بالا ممکن است از کودکی وجود داشته یا در جوانی آغاز شده و برای چندین دهه تشخیص داده نشوند، بنابراین بهترین راهکار، بررسی،تشخیص و کنترل زودرس عوامل خطر و یشگیری از بیماری‌های قلبی‌ عروقی است. ایجاد تغییرات سالم در شیوه زندگی مطابق با رهنمود هایی که از چندین دهه تحقیقات بدست آمده‌اند نه تنها سبب پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شوند بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان و دیابت را نیز کاهش می‌دهند.

عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی

برخی عوامل‌خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی قابل اصلاح وکنترل هستند، در حالیکه سایر عوامل‌خطر تحت کنترل ما نیستند. برخی از عوامل خطرممکن است در طول زندگی دچار تغییر شوند. البته داشتن یک یا چند عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی‌عروقی به این مفهوم نیست که فرد حتما مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی شده یا در اثر آنها می‌میرد. در واقع هر چه تعداد این عوامل خطر بیشتر باشد، فرد به احتمال بیشتری به بیماری قلبی‌عروقی مبتلا خواهد شد. بلعکس نبود عوامل خطر دلیل عدم ابتلا به بیماری‌های قلبی ‌عروقی نیست وفقط احتمال را کم میکند. با آگاهی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی، می‌توان میزان خطر احتمالی را تا حد امکان کاهش داد.

*عوامل خطری که ، قابل اصلاح و یا قابل درمان نمی باشند عبارتند از :‌

جنس بیمار : زنان تا سن ۶۰-۵۵ سالگی در معرض خطرکمتری از مردان هستند. زنان پیش از یائسگی بدلیل وجود هورمون‌های جنسی خود در مقابل بیماری‌های قلبی‌عروقی محافظت می‌شوند.

افزایش سن :با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی افزایش می‌یابد.مردان نسبت به زنان در سنین پایین‌تری دچار حملات قلبی می‌شوند. پس از یائسگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان شروع به افزایش می‌کند. پس از ۶۵ سالگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان مشابه مردان همسن خود بوده و حتی پس از ۷۵سالگی، زنان نسبت به مردان همسن خود در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشند.

سابقه خانوادگی: بیماری بیماری‌های قلبی‌عروقی بویژه در افرادیکه دارای پدر و مادر یا برادر و خواهر دچار بیماری سرخرگ و سابقه‌ای از مرگ در یکی از اعضای خانواده بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در سنین پایین(یعنی مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی در سن زیر ۵۵ سال در مردان و زیر ۶۵ سال در زنان) را داشته باشد .

ژنتیک ، قومیت و نژاد: هم در ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی نقش دارند. سیاه‌پوستان بدلیل فشارخون بالاتر نسبت به سفیدپوستان در معرض خطر بیشتری می‌باشند. افزایش سطح کلسترول خون ژنتیکی طورمستقیم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد. برخی اختلالات ژنتیکی نیز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد. فعلا نمی توان مواد ژنتیکی خود را تغییردهیم اما آگاهی از وضعیت ژنتیکی در انسان باعث می‌شود که فرد سایر عوامل خطر قابل کنترل را بهتر مدیریت نماید.

*عوامل خطر عمده‌ای که قابل کنترل، اصلاح و یا درمان هستند عبارتند از:

کلسترول خون بالا

فشارخون‌بالا (هیپرتانسیون)

دیابت ، پاسخ غیر طبیعی به انسولین

افزایش وزن و چاقی ، نحوه توزیع چربی در بدن(چاقی شکمی)

الکل و رژیم غذایی نادرست

عدم فعالیت جسمانی

کلسترول بالا: کلسترول بالا خطر ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی را چند برابرافزایش می دهد. کلسترول با رسوب و ضخیم کردن دیواره سرخرگ ها ( تشکیل آتروما) بر روی آن است که باعث تنگی سرخرگ ها می شود.

فشارخون‌بالا (هیپرتانسیون):فشارخون‌بالا نیز خطر ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی را چند برابرافزایش می دهد. سایر عوامل دیگری مانند چاقی،سیگار، کلسترول بالا، سوء مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم یا عدم فعالیت جسمانی و برخی بیماریها نیز می‌توانند در ایجاد فشارخون بالا دخیل باشند وهمچنین اثرات فشارخون‌ بالا رادر ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی چندین برابر بیشتر افزایش دهند.( البته افراد ممکن است بدون وجود هیچ یک از این عوامل، باز هم مبتلا به فشارخون بالا شوند)

چاقی و افزایش وزن:چاقی و افزایش وزن بدن در ایجاد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مستقل از سایر عوامل خطر دخیل می‌باشد، چرا که. چاقی فشارخون را افزایش داده، سبب افزایش بارکاری قلب می‌شود ،اثرات مضری برروی کلسترول داشته اترواسکلروز را تشدید میکند و در ایجاد بیماری دیابت(بیماری قند خون) دخیل می‌باشد.

عدم فعالیت جسمانی: شیوه زندگی غیرفعال سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه‌وزن، سطح کلسترول خون‌بالا، فشارخون‌بالا و دیابت می‌شود.ورزش منظم درحد متوسط، سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود.

حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط در اغلب روزهای هفته (حداقل ۵ روز) یا هر روز به سلامت قلب کمک کرده همچنین می‌ تواند احتمال بیماری‌های قلبی و سکته ی قلبی همچین خطر سرطان روده ی بزرگ، فشارخون بالا، دیابت و … را نیز کم کند.

بیماری دیابت (قند خون) : ابتلا به دیابت، فرد را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. درحدود دوسوم افراد مبتلا به دیابت به علت ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌میرند. پیشگیری از ابتلا به دیابت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کاهش می دهد. کنترل دیابت بعد ابتلا نیز تا حدی ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کاهش دهد(البته بطور جزیی).

سیگار: افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری چندین برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماریهای ریه و انواع سرطان ها می‌باشند.

اثرات استعمال سیگار عبارتست از : – افزایش تعداد ضربان قلب و نیز نامنظمی ضربان قلب (آریتمی) – انقباض سرخرگ‌ها کرونری – تشدید انسداد اترواسکلروتیک سرخرگ‌ها توسط پلاک – افزایش فشارخون – افزایش نیاز بافت قلب به اکسیژن - کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن – افزایش میزان خطر لخته شدن خون و در نتیجه حمله قلبی و سکته مغزی.

حتی تماس با دود سیگار در افراد غیرسیگاری موجب افزایش میزان بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌گردد.

یائسگی زودرس: یائسگی زودرس زنان(به شکل طبیعی و یا بدنبال جراحی) وی درمعرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری سرخرگ‌های‌کرونری قرار می‌دهد.

سایر عوامل موثر که عوامل مداخله‌کننده نامیده می‌شوند نیز با بیماری‌های قلبی‌عروقی مرتبط می‌باشند، اما اهمیت آنها هنوز بطور کامل شناخته نشده یا مورد سنجش قرار نگرفته‌اند. این عوامل عبارتند از:

استرس: به نظر می‌رسد که استرس (بویژه‌دربرخی‌افراد) سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود. شاید علت این افزایش میزان خطر، بالا رفتن تعداد ضربان قلب و فشارخون و آسیب به سرخرگ‌ها بدلیل استرس طولانی مدت ‌باشد . همچنین ممکن است استرس در ایجاد سایر رفتارهای مخاطره‌آمیز مثل تغذیه بیش از حد، استعمال دخانیات و سوء مصرف الکل دخیل باشد.استرس از طریق افزایش هورمون‌های استرس (از جمله آدرنالین) سبب تولیدو افزایش کلسترول و نیز افزلیش احتمال پاره شدن پلاک ترواسکلروز می‌شود. استرس های شدید کوتاه مدت ممکن است با افرایش انعقاد پذیری خون موجب لخته عروقی شود.

الکل: نوشیدن مقادیر بیش از حد الکل می‌تواند فشارخون را افزایش داده و اثر منفی بر روی سطح کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون) و اترواسکلروز کرونری داشته باشد و ممکن است منجر به ایجاد ضربان نامنظم قلبی (آریتمی) گردد.

قرص‌های ضدبارداری: قرص‌های ضدبارداری سبب افزایش ‌خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در افراد سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌ بالا بویژه در زنان بالای ۳۵ سال شوند. (قرص‌های ضدبارداری جدید حاوی سطح هورمون کمتری نسبت به قرص‌های قبلی بوده و خطر کمتری دارند). پس از ۳۵ سالگی بدلیل افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی و لخته شدن خون ، زنان سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌ بالا نباید از قرص‌های ضدحاملگی استفاده کنند مگر موارد خاص با نظر پزشک.

در حدود نیمی از موارد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی ناگهانی هستند یعنی بروز آنهاغیرمنتظره بوده و فرصت نیز برای درمان وجود ندارد همچنین درمان‌های متداول امروزی (مانند آنژیوپلاستی با بالن و یا جراحی بای‌ پس سرخرگ کرونری) را نمی‌توان برای هر فرد در معرض خطر انجام داد و در صورت امکان انجام ، درمان فقط مشکل کنونی فرد را درمان می‌کند وروند بیماری زمینه‌ای را متوقف نمی‌سازد.

(httpgalb.irarchives135.rar)

اگرچه یکی از مهم ترین علائم تنگی سرخرگی عروق قلبف احساس ناراحتی در قفسه سینه می باشد اما هرگونه ناراحتی در قفسه سینه الزاما ناشی از مسائل قلبی نیست. ناراحتی قفسه سینه در صورتی که ناشی از تنگی سرخرگ های قلب باشد، اصطلاحا « آنژین قفسه صدری» نام داشته و مشخصات آن اینست:

*در اغلب موارد بصورت فشارنده و در ناحیه پشت جناغ می باشد*

*با فعالیت افزایش و با استراحت تخفیف می یابد

*ممکن است به بازو دست چپ و گاها به گردن و فک انتشار یابد

*با مصرف قرص های زیرزبانی نیتروگلیسیرین در طی ۳الی۵دقیقه قطع می شود

- معمولا ارتباطی با وضعیت بدن(خوابیدن یا نشستن) ندارد. در صورتی که درد شدید قفسه سینه همراه با علائمی نظیر تعریق سرد، تهوع و استفراغ باشد و یا به مدت طولانی(بیشتر از ۳۰دقیقه) طول بکشد با توجه به احتمال حمله قلبی مراجعه سریع به اورژانس الزامی است..

در صورتی که درد آنژینی بصورت متناوب و در حالت استراحت ایجاد می شود احتمال بروز حمله های قلبی زیاد بوده و مراجعه فوری به اورژانس توصیه می شود.

1-دردهای غیرآنژینی قفسه سینه*

در صورتی که درد قفسه سینه ارتباطی با فعالیت نداشته باشد،با قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین تغییری نکند و با تنفس و سرفه و یا تغییر وضعیت تشدید شود در اینصورت احتمال قلبی بودن درد بیمار کم می باشد و عامل غیرقلبی نظیر اسپاسم عضلانی و مسائل استخوانی مطرح می باشد..

درد سوزشی پشت جناغ که بعد از مصرف غذا ایجاد شده و با خوابیدن و خم شدن تشدید شده و با تغییر مزه دهان بصورت ترش و با مصرف شربت های ضداسیدی و یا قرص هایی نظیر رانیتیدین کاهش می یابد مطرح کننده برگشت محتویات معده به مری(رفلاکس) می باشد.

درد قفسه سینه که با تنفس تشدید شده و همراه تنگی نفس سرگیجه و… می باشد مخصوصا در صورتی که با خوابیدن تشدید می یابد ممکن است ناشی از علل مهمی از قبیل آمبولی ریه و یا التهاب پرده های قلب بوده و در این موارد مراجعه به پزشک متخصص حتما توصیه می شود.

ضعف و خستگی پذیری زودرس*-2

یکی از علائم شایع در بسیاری از بیماری های قلبی و غیرقلبی نظیر بیماری های غددی و متابولیسمی، ریوی ومسائل روانی می باشد. نارسایی قلب، برادیکاردی(ضربان پایین قلب) و مشکلات دریچه ای قلب با ضعف و خستگی پذیری زودرس همراه می باشند.

وجود علائم همراه از قبیل تنگی نفس، سرفه، کندی نبض(ضربان کمتر از ۶۰بار در دقیقه)،حملات غش(سنکوپ) تعریق سرد و سرگیجه در تشخیص مسائل قلبی کمک کننده است. معاینه دقیق توسط پزشک و در صورت لزوم الکتروگرام قلبی، اکوکاردیوگرافی، عکس قفسه سینه و آزمایش خون معمولا منجر به تشخیص سریع مسائل قلبی می شود.

تنگی نفس*-3

احساس دشواری در تنفس می تواند ناشی از علل قلبی ویا غیرقلبی باشد. در صورتی که تنگی نفس با فعالیت تشدید شده در حالت خوابیده نسبت به حالت نشسته افزایش یابد و مخصوصا در صورتی که همراه تورم پاها و همراه با حملات تنگی نفس شبانه باشد، علل قلبی نظیر نارسایی قلب و مشکلات دریچه ای مطرح بوده و با اکوکاردیوگرافی براحتی قابل تشخیص است..

آسم و بیماری های انسدادی ریوی از علل شایع تنگی نفس می باشند. در این موارد سرفه و خلط فراوان و احساس خس خس سینه بصورت شایع دیده می شود. شرح حال مصرف طولانی مدت دخانیات با احتمال آمفیزم و برونشیت مزمن همراه است.

تنگی نفس ناگهانی ممکن است ناشی از علل خطرناک از قبیل آمبولی ریه باشد; در صورتی که فرد به مدت طولانی بی حرکت بوده و یا در بیمارستان بستری بوده باشد آمبولی ریه مطرح بوده و باید مورد بررسی قرار گیرند. آریتمی های قلبی بصورت برادیکاردی و یا تاکی کاردی های حمله ای نیز منجر به تنگی نفس می شود. که با گرفتن نبض توسط همراهان بیمار قابل تشخیص می باشد..

نارسایی کلیوی مسائل روانی و بیماری های متابولیک نیز می توانند با تنگی نفس شدید همراه باشند. گاها در سالمندان و افراد دیابتی حمله قلبی با درد خفیف یا بدون درد بوده و تنگی نفس ناگهانی تنها علامت می باشد. بنابراین ارجاع فوری این بیماران به اورژانس الزامی است..

سرگیجه-4

سرگیجه یکی از علائم شایع در افراد جامعه است که می تواند ناشی از علل قلبی ، عصبی، متابولیک و یا مسائل روانی باشد. احساس سبکی سر، تاری دید و عدم تعادل مخصوصا اگر همراه با تعریق سرد باشد می تواند ناشی از آریتمی قلبی، ضربان پایین قلب و یا افت فشار خون باشد..

در صورتی که فرد هنگام تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده دچار سرگیجه شود افت فشارخون اتواستاتیک ناشی از داروهای فشارخون، کم آبی و یا اختلال اتونوم در سالمندان مطرح بوده و با اندازه گیری فشارخون در حالت خوابیده و ایستاده بررسی می شود..

حملات سرگیجه به صورت کوتاه مدت مخصوصا در صورت همراهی با تعریق و یا طپش قلب مطرح کننده آریتمی های قلبی می باشد. در صورتی که سرگیجه بصورت احساس چرخش در محیط و یا حرکت اطراف می باشد مخصوصا در صورت همراهی با علائمی نظیر تهوع و استفراغ و وزوز گوش مطرح کننده علل عصبی بوده و مراجعه به متخصص اعصاب توصیه می شود.

در صورتی که بیمار مبتلا به دیابت که تحت درمان با انسولین و یا قرص های پایین آورنده قندخون می باشد، دچار سرگیجه، کاهش سطح هوشیاری و یا تعریق شود احتمال کاهش قندخون مطرح بوده و مراجعه به اورژانس توصیه می شود. در این موارد توصیه می شود تا قبل از رسیدن به اورژانس موادقندی از قبیل عسل و یا قند مصرف شود.

طپش قلب-5

احساس طپش قلب ممکن است بعلت آریتمی قلبی باشد و یا ناشی از اضطراب و فعالیت باشد. در صورتی که فرد با فعالیت کم دچار طپش قلب شود مراجعه به پزشک و معاینه قلبی و در صورت لزوم بررسی های قلبی توصیه می شود.

در صورتی که فرد در حالت استراحت بصورت ناگهانی دچار طپش قلب شده و پس از چند دقیقه طپش قلب بصورت خودبخود و دفعتا قطع شود احتمالا آریتمی قلبی وجود داشته است. در این موارد گرفتن نبض و شمارش ضربان قلب در تشخیص علت طپش قلب بسیار کمک کننده است.

در صورتی که امکان مراجعه فوری به مرکز پزشکی و ثبت الکتروگرام قلب درد هنگام طپش وجود داشته باشد تشخیص آریتمی قلبی بسیار آسان می شود.ممکن است گاها دچار احساس ریزی داخل قفسه سینه یا احساس یک ضربان قوی نماید. در این موارد ممکن است یک ضربان نابجای قلبی(PVC ،)PAC ) وجود داشته باشد..

این ضربان های نابجا براحتی توسط الکتروگرام قلبی(در صورت وجود در هنگام ثبت نوار) قابل تشخیص می باشند. حملات طپش قلب در مبتلایان به اختلالات قلبی نظیر نارسایی قلب و یا مشکلات دریچه ای مطرح کننده آریتمی هایی از قبیلAF ، فلوتر دهلیزی و یا تاکی کاردی بطنی بوده و با توجه به عوارض مهم این آریتمی ها بررسی دقیق و درمان مناسب الزامی است.

گاها فرد در هنگام احساس طپش قلب هیچگونه آریتمی ندارد(تایید شده توسط معاینه و یا الکتروگرام) در این موارد اطمینان بخشی به بیمار کافی است. در صورتی که در هنگام حملات طپش قلب امکان معاینه و یا ثبت الکتروگرام قلبی نباشد یکی از روش های تشخیص هولتر مونیتورینگ قلب می باشد; توسط این روش امکان ثبت نوار قلب برای ۲۴تا۴۸ساعت وجود داشته و در صورتی که حملات طپش قلب فراوان باشد(مثلا روزی یک بار) امکان ثبت الکتروگرام در هنگام طپش قلب وجود دارد.

۶-تعریق:

تعریق سرد یکی از علائم شایع حملات قلبی، آریتمی ها، برادیکاردی و نارسایی قلب می باشد که البته در اغلب موارد همراه سایر علائم دیده می شود. در صورتی که تعریق سرد همراه درد آنژینی قفسه سینه باشد احتمال حمله های قلبی مطرح است.

در صورتی که تعریق سرد همراه طپش قلب سرگیجه ضعف و بیحالی باشد، احتمال آریتمی های قلبی مطرح است. در نارسایی شدید قلبی تعریق سرد همراه تنگی نفس و احساس خستگی ایجاد می شود.

ممکن است تعریق سرد ناشی از کاهش قندخون در افراد دیابتی تحت درمان باشد که در این موارد معمولا کاهش سطح هوشیاری و گیجی از علائم همراه باشد.

در موارد نادر ممکن است حملات تعریق سرد به تنهایی ناشی از حمله قلبی باشد که این مسئله مخصوصا در سالمندان و مبتلایان به دیابت دیده می شود و لزوم توجه ویژه به این نشانه در این افراد راخاطر نشان می سازد.

برای کنترل بیماریهای قلبی عروقی ابتدا باید عوامل خطر را شناخت و سپس مشخص کرد که کدامیک از عوامل را می توان تغییر داد و از میان عوامل قابل تقییر کدامیک را باید در اولویت قرار داد.

)httpwww.pezeshk.usp=24169.rar(

دیگر عوامل خطر

پاسخ افراد به استرس های روزمره نیز می تواند در ایجاد بیماری قلبی سهم داشته باشد. بطور مثال بعضی از افراد در اثر استرسهای روزمره به مصرف دخانیات روی آورده یا بیش از حد غذا می خورند و بدین صورت خود را در معرض عوامل خطر ثابت شده بیماریهای قلبی عروقی قرار می دهند.

مصرف الکل: نوشیدن زیاد نوشابه های الکلی منجر به افزایش فشار خون و بروز بیماری نارسایی احتقانی قلب می شود. با اینکا بنظر می رسد مصرف الکل در حد متوسط شانس بیماری کرونر قلب را کاهش می دهد ، بعلت عوارض بیشمار الکل توصیه نمی شود که افراد مصرف الکل را شروع ویا میزان آن را افزایش دهند.

در دسترسی به امکانات در اقشار مختلف مردم نابرابری وجود دارد. در نواحی محروم میزان بیماری قلبی بیشتر است، در عوض درمان و مراقبت در نواحی ثروتمند بیشتر است. باید با علل ریشه ای تهدید کننده ی سلامت از جمله فقر مبارزه کرد. باید برای افراد کار با دستمزد مناسب فراهم شود. برای کسانی که می خواهند سیگار را ترک کنند ، امکانات درمانی فراهم شود.

کیفیت درد قلبی
معمولا درد قلبی در افراد به صورت درد مبهم یا احساس فشار ، سنگینی ، سفتی ، فشردگی یا خفگی بیان می‌شود تا درد واضح و اغلب بصورت احساس ناراحتی است تا درد. و در صورت شدید بودن بیمار درد را بصورت خرد کننده ، فشارنده و له کننده توصیف می‌کند که نفس فرد را تنگ کرده و او را از ادامه فعالیت باز می‌دارد.

کیفیت این درد بیشتر فشارنده است تا سوزشی یا تیز. بنابراین در کسانی که دچار دردهای سوزشی قلب می‌شوند (بویژه وقتی اندازه محل درد از حد یک سکه تجاوز نمی‌کند)، باید به فکر علل دیگری برای درد بود.

البته اینگونه دردها نیز ممکن است منشا قلبی داشته باشند ولی نشانه ایسکمی (کاهش خونرسانی بافت قلب) نمی‌باشند. معمولا دردهای قلبی با فعالیت بدنی و یا تغییر حالات روحی و روانی (از جمله استرسهای ناگهانی) ، سرما ، غذا یا ترکیبی از این عوامل تسریع و تشدید می‌شود و با استراحت تسکین می‌یابد.

البته بسیاری از حملات با این الگوها هماهنگی ندارد. مدت این دردها نیز از ۵ دقیقه تا ۳۰ دقیقه متغیر است. در صورتیکه درد قلبی از نیم ساعت بیشتر به طول بینجامد احتمال سکته قلبی در فرد مبتلا به شدت افزایش می‌یابد.

محل درد قلبی
معمولاً این درد در ناحیه جناغ سینه (قسمت پایینی آن) یا سمت چپ قفسه سینه احساس می‌شود اما درد سایر قسمتهای سینه نیز ممکن است مربوط به قلب باشد.. ولی ممکن است به سایر قسمتها نیز انتشار داشته باشد

گاه این درد به بالای‌ شکم‌ راه می‌یابد و فرد تصور می‌کند دچار سوءهاضمه شده است و گاه به‌ آرواره‌ یا زیر چانه ، گردن ‌، پشت و بین‌ دو کتف‌ یا بازوها (بویژه دست چپ) نیز تیر می‌کشد. مورد اخیر (انتشار به دست چپ) حالتی نسبتاً اختصاصی بوده و باید فرد را نسبت به قلبی بودن منشا درد آگاه سازد.

علایم‌ شایع همراه درد قلبی‌
معمولا حمله قلبی با علائمی مانند احساس‌ نزدیکی‌ مرگ‌ ، تعریق‌ سرد ، تهوع‌ و استفراغ ، احساس‌ خفگی ، تنگی‌ نفس ، ضعف‌ و منگی همراه است.

علل درد قلبی
علت درد قلبی در درجه اول کاهش خونرسانی به بافت عضلانی قلب می‌باشد. به طوری که عروق قلب نتوانند جوابگوی نیاز قلب به اکسیژن و مواد غذایی باشند. این امر در چند حالت ایجاد می‌شود اما شاید دو سه مورد آن از بقیه مهمتر باشند که بسته‌ شدن‌ نسبی‌ یا کامل‌ سرخرگ‌های‌ قلب‌ توسط‌ لخته‌ خون ‌، گرفتگی‌ یا انقباض‌ عروقی و اختلال‌ شدید در ضربان‌ قلب‌ از آن جمله‌اند.

گاهی عروق قلبی بتدریج دچار گرفتگی می‌شوند و حالتی ایجاد می‌شود که گویی رسوبات خاصی رگ را مسدود می‌سازند. اگر این انسداد تدریجی از مرز ۷۰% بگذرد، رگهای در حالت فعالیت نمی‌توانند تکافوی نیاز قلب را بدهند و فرد دچار درد می‌شود. به این نوع درد قلبی آنژین پایدار یا دردی که ناشی از مقدار خاصی فعالیت است، می‌گویند. این افراد دچار تنگی مشخصی از یک ، دو یا سه رگ قلبی هستند و وضعیتشان در طول ماهها و سالها تثبیت شده است.
رسوبات داخلی رگها که باعث تنگی آنها می‌شود (و به آنها پلاکهای آترواسکروتیک نیز می‌گویند) در برخی موارد موجب تشکیل لخته شده و انسداد ناگهانی و کامل سرخرگ قلبی اتفاق می‌افتد. حال بسته به اینکه این لخته به سرعت رفع شود یا پابرجا بماند فرد را دچار آنژین ناپایدار (که مردم به آن سکته ناقص می‌گویند) و یا سکته قلبی می‌کند. در این حالت فرد به طور ناگهان دچار درد قلبی می‌شود و این درد چندان با استفاده از قرصهای زیر زبانی بهبود نمی‌یابد. در حالت دیگر رگهای قلبی فرد دچار انقباض می‌شود و درد قلبی خاصی در حالت استراحت یا حتی در خواب برای فرد ایجاد می‌نماید.

عوامل خطرآفرین قلب
هر کسی ممکن است دچار درد قلبی بشود ولی دردی که توصیف آن بیان شد، بیشتر در کسانی که ریسک فاکتورها یا عوامل خطر ساز تنگی‌ها و انسداد عروق قلبی را داشته باشند بروز پیدا می‌کند.

این عوامل به طور خلاصه عبارتند از: جنس مذکر ، چاقی و وزن بالا ، فشار خون بالا ، چربی خون بالا (بالا بودن‌ سطح‌ کلسترول‌ بد خون‌، یا پایین‌ بودن‌ سطح‌ کلسترول‌ خوب‌ خون)‌ ، دیابت‌ ، استرس و فشارهای روحی و روانی ، داشتن سابقه خانوادگی بیماری‌ سرخرگ‌های‌ قلب و ‌سکته قلبی ، رژیم‌ غذایی‌ پر از چربی‌های‌ اشباع‌ شده‌ ، نداشتن‌ فعالیت بدنی‌ کافی (بی‌تحرکی آفت قلب است) و کشیدن سیگار.

در گذشته‌ای نه چندان دور سکته قلبی و دردهای مربوط به قلب بیشتر در افراد مسن و نهایتاً میانسال بروز پیدا می‌کرد اما امروزه سن بروز چنین دردهایی بسیار پایین آمده و متاسفانه برخی افراد در سنین جوانی درد قلبی و گاه سکته قلبی را تجربه می‌کنند.

)httpwww.pezeshk.usp=24169.rar(

بیماریهای قلبی و عروقی دارای انواع مختلفی است که می توان به شایع ترین آنها بدین ترتیب اشاره کرد : فشار خون ، آریتمی های قلبی ، انسداد عروق ، نارسایی های قلبی و در نهایت سکته های قلبی.

عمده ترین علت این گونه بیماریها که به راحتی قابل پیشگیری بوده و ارتباط مستقیم با شرایط جسمی و روانی فرد دارد عبارتند از:

عدم تحرک ، چاقی ، استرس و فشار های روحی ،افزایش چربی خون ،دیابت ، فشارخون بالا ،تری گلیسرید بالا ، پیری ، اعتیاد به مواد مخدر و دخانیات. همچنین میتوان به عوامل ژنتیکی و سوابق خانوادگی نیز به عنوان علت های ناحواسته اشاره کرد.

این عوامل با فشار بر سیستم قلبی و عروقی و افزایش بار آن موجب بروز اختلالهای اولیه در این سیستم شده و ضمن آنکه احتمال بروز عوارض حاد را افزایش میدهند ، موجب ایجاد بیماری در فرد شده و او را برای سالیان مدیدی در گیر خواهند کرد.

با توجه به مطالب فوق الذکر کلیه عوامل دخیل در بیماریهای قلبی و عروقی را در سه دسته اساسی تقسیم بندی می نماید. ایجاد تغییرات لازم در این سه دسته به معنای پیشگیری و کنترل بیماریها قلبی – عروقی می باشد.

الف ) رژیم غذایی

ب ) تحرک

ج ) فشارهای روحی و روانی

الف ) رژیم غذایی :

با انجام تغییرات لازم در رژیم غذایی از غذاهای غیر مجاز دوری کرده عادات صحیح در فرد ایجاد می گردد.

- از اضافه کردن نمک به غذا خودداری کنید و مصرف آن را کاهش دهید.

- از غذاهای دارای نمک و مواد غذایی نمک سود شده است استفاده نکنید.

- از زرده تخم مرغ کمتراستفاده کنید و سفیده آب پز شده آن را براحتی استفاده کنید.

- از خوردن غذاهای کنسرو شده و بسته بندی به علت وجود نمک زیاد خودداری کنید.

- برای طعم دادن به غذا و سالاد از عوامل گیاهی و بدون چربی نظیر آبلیمو ، سرکه و آویشن استفاده کنید.

- مصرف مواد قندی را کاهش دهید.

- از خوردن سس های بازاری خصوصا مایونز خودداری کنید.

- هنگام مسافرت و طبیعت گردی از قبل به فکر غذای خود باشید.

- در مهمانی ها به تعارفان رایج توجه نکنید.

- یاد بگیرید که وقتی به شما غذاهای غیر مجاز تعارف می کنند ، نپذیرید.

- سعی کنید غذاهای خود را با حداقل چربی آماده کنید.

- از روغنهای جامد استفاده نکنید.

- غذاها را تا حد امکان بصورت آب پز ، بخارپز و یا کبابی طبخ و مصرف کنید.

- به جای گوشت قرمز بیشتر از گوشتهای سفید مثل مرغ و ماهی استفاده نمایید.

- از خوردن سوسیس و کالباس پرهیز کنید.

- مصرف سویا را افزایش دهید.

- آجیل خام را به صورت متعادل مصرف کنید.

- سیر را بصورت تازه و خام در غذای روزانه مصرف کنید.

- به جای خوردن آجیل های نمک دار و شیرینی های چرب از انواع میوه و آبمیوه طبیعی استفاده کنید.

- مصرف میوه و سبزی را بخاطر نقش موثر آن در کاهش چربی خون افزایش دهید.

- در ساعات منظم غذا بخورید.

- از خوردن چای و قهوه پر رنگ خودداری کنید.

- با کمک کارشناسان تغذیه وزن خود را متعادل کنید و از افزایش آن جلوگیری کنید.

ب ) تحرک :

فعالیت ورزشی لازمه زندگی است و موجب تقویت عضلات قلب میگردد. با توجه به نکات زیر به آن به پردازید.

- میزان فعالیت روزانه خود را محاسبه کنید تا بدانید در طول روز چقدر فعالیت جسمی دارید.

- در روز 45 دقیقه را به فعالیت جسمی اختصاص دهید این فعالیت شامل نرمش و پیاده روی تند می باشد.

- در صورتی که امکان خروج از منزل را ندارید در خانه به انجام حرکات ورزشی به پردازید.

- اگر عادت به ورزش روزانه ندارید با روزی 15-10 دقیقه شروع کنید و بتدریج به آن اضافه کنید.

- ورزش روزانه را از فعالیت کاری و شغلی جدا کنید.

- در صورتیکه دارای بیماری حاد قلبی یا دیابت هستید از انجام ورزشهای تند و سخت خودداری کنید.

- در هر سن و شرایطی که هستید شما می توانید ورزش کنید فقط کافی است برای یادگیری آن کمی تلاش کنید و با افراد متخصص مشورت کنید.

- در صورتیکه دارای ساییدگی مفاصل هستید شنا در استخر برای شما مناسب است.

- در صورت گرسنگی بعد از ورزش از میوهای با فیبر زیاد مثل سیب و هلو و ... استفاده کنید.

- فعالیت ورزشی موجب کاهش چربی خون ، فشار خون و بهبود عملکرد سیستم قلب و عروق می شود.

ج ) سلامت روحی و روانی :

امروزه تاثیر فشارهای روحی نظیر استرس ، نگرانی ، عصبانیت ، افسردگی و ... بر جسم انسان بخوبی ثابت شده است. با توجه به نکات زیر از آسیب های روحی پیشگیری کنید.

- در صورتیکه از بیماران قلبی و عروقی هستید حتی الامکان از حضور در مراسم سوگواری خودداری کنید.

- سعی کنید خود را با شرایط زندگی وفق دهید و زندگی را سخت نگیرید.

- به هنگام عصبانیت یک لیوان آب خنک یا دوش آب سرد بسیار چاره ساز است.

- مسایل و مشکلات زندگی خود را بشناسید و با توکل به خدا جهت رفع آنها بکوشید.

- انجام ورزش و نرمش یا پیاده روی جهت کاهش فشارهای روحی بسیار چاره ساز است.

- بطور قطع سیگار و مواد مخدر نه تنها هیچ دردی را درمان نمی کند بلکه بسیار مشکل آفرین نیز خواهد بود بنابراین بصورت کامل آن را قطع کنید.

- به آنچه که ندارید فکر نکنید بلکه خدا را برای آنچه دارید شکر کنید.

- خود را در خانه محبوس نکنید و از معاشرت با فامیل و نزدیکان لذت ببرید.

- از فضای سبز استفاده کنید و در هفته حداقل سه روز خود را در پارکها بگذرانید.

- سطح توقع خود را از زندگی و دیگران کم کنید تا کمتر دچار اضطراب و افسردگی شوید.

ناگزیر برای جلوگیری و یا مهار این گروه از بیماریها که در حقیقت مهمانان ناخواسته تمدن هستند باید این سه عامل اساسی را مد قرار داده و اقدامات پیشگیرانه را بدون تنبلی انجام داد ، پیگیری این اعمال کار شاق و سختی نیست اگر چه در ابتدا ممکن است به خاطر تغییر عادت کمی مشکل باشد لاکن به دلیل داشتن مزایای زیر بسیار لذت بخش و سودمند است :

- داشتن قلبی سالم و شاداب

- داشتن اندامی متناسب و خوش فرم

- داشتن روانی سالم و آماده تحمل ناملایمات زندگی

- داشتن مفاصلی سالم و بدون ساییدگی

- داشتن عروقی باز و آماده تحمل فعالیتهای جسمی

- و در نهایت داشتن چهره ای بشاش و با نشاط

هر چه قدر پیشگیری در عمل بسیار آسان و کم هزینه است به همان میزان اقدامات درمانی بسیار پر هزینه و خطرآفرین می باشد. این موضوع موید این جمله است که پیشگیری بهتر از درمان است.

شروع بسیار ساده است و برنامه ریزی برای آن باید بر اساس شرایط کاری و جسمی صورت گیرد.

مواد غذایی غیر مجاز

تا حد امکان از مصرف مواد غذایی زیر اجنتاب کنید :

ماست و لبنیات پر چرب – چای و قهوه غلیظ – سیگار و مواد مخدر – کیک خامه ای – شکلات – نان های دارای جوش شیرین – انواع کیک و شیرینی قنادی – انواع روغنها خصوصا روغنهای جامد – سس مایونز – غذاهای سرخ کردنی – سوسیس ، کالباس و همبرگر – گوشتهای داخلی نظیر دل و قلوه،جگر،مغز،زبان،کله و پاچه – آجیل بوداده و نمک سود شده – انواع بستنی خامه ای .

پایان

آشنایی با بیماریهای شایع و راه های مقابله با آن

موضوع تحقیق: آشنایی با بیماریهای شایع و راه های مقابله با آن

مطالب مشابه :

بیماریهای قلبی و عروقی

آشنایی با علائم بیماریهای قلبی عروقی و روش های پیشگیری و کنترل آن

اشنایی با فشارخون بالا و راه های کنترل آن

بیماریهای قلبی عروقی

آشنایی با علائم بیماریهای قلبی عروقی و روش های پیشگیری و کنترل آن

بیماری های قلبی عروقی

درباره ی بیماری های قلبی عروقی

آشنایی با بیماریهای شایع و راه های مقابله با آن

بیماریهای قلبی