دست های پیدا و پنهان / در حاشیه فروش آنلاین بلیط کنسرت عارف

نقد ذیل چندی پیش توسط دوستی ناشناس به ایمیل وبلاگ ارسال گردید. با توجه به برخی ملاحظات گوشه هایی از مطلب حذف ، ویرایش و مجددا دسته بندی گردید و اکنون از طریق این وبلاگ منتشر می گردد.
عزیزان و مسئولینی که در این مطلب مورد خطاب قرار گرفته اند می توانند از طریق همین وبلاگ پاسخگوی انتقادات و مسائل مطروحه باشند. وبلاگ تحریر آماده ی انتشار جوابیه های ارسالی است.

1 - پس از سه سال، کنسرت گروه عارف از هفت الی ده آذر [سال جاری] در تالار وزارت کشور به مدت چهار روز برگزار شد. همچنان که هر کنسرتی با توجه به زنده بودن اجرای آن، بی نقص نیست، کنسرت گروه عارف به لحاظ محتوایی و فنی کم نقص نبود. به ویژه عارف که همواره مدعی کلام اولین و آخرین در موسیقی است. زیرا بزرگان عارف بر این اعتقاد هستند که ما چیزی خواهیم آورد که چشم و دل را بربی انگیزاند! اما پس از اجرای عارف، چیزی جز افول در کار آن ندیدیم (معلوم نیست که این چه خودشیفتگی است که به جان موسیقی ما رخنه کرده که همه مدعی کلام اعظم، کلام آخر، صدای آسمانی و قدسی در موسیقی هستند، در حالی که از پس کوک ساده ساز خویش هم بر نمی آیند). البته بجا است که به نقد محتوایی و فنی این اجرای گروه بپردازیم، اما مسائل حاشیه ای پیدا و پنهان عارف به حدی است که به جای نقد محتوایی و گزارش صرف، پرداختن به همین مسائل حاشیه ای تبدیل شده به متن، بسی ضروری می نماید. باری متأسفانه بسیاری از مسائل و مصائب حاشیه ای در موسیقی ایران (که عارف به زعم خود بر صدر آن نشسته) تبدیل به متن و ذاتی فرهنگ موسیقی ایران شده است.

2 - گروه عارف قریب به دو دهه یکی از جریان ساز و تأثیرگذارترین ارکسترها در موسیقی ایرانی بوده است؛ عارف هم جریان ساز اجتماعی و هم جریان ساز در عرصه موسیقی بوده است. عمده گروه های تأثیرگذر تشکیل شده در پس از انقلاب به طور عمده برخواسته یا تأثیریافته از بینش، روش و منش عارف بوده اند. عارف در دوران هایی الگوهایی در عرصه موسیقی معرفی کرده که همواره دست آویز و درس آموز جریان های موسیقی شده است. در کنسرت و اجرای متأخر عارف گرچه بداعت و خلاقیت چندانی در آهنگسازی و ارکستراسیون دیده نشد. اما دارای ایده و الگویی در زمینه فرایند فروش بلیط بود که سالیان سال می توانست، خدمت و جهتی در راستای فرایند برگزاری یک کنسرت در موسیقی ایران باشد. اما دست های پیدا و پنهانی در کار بوده و است که مانع از بهبودی این شرایط در موسیقی است.

3 – 1 - ایده و طرحی که عارف در زمینه فرایند فروش بلیط کنسرت داشت، فروش اینترنتی و آن لاین بلیط بود. گفتنی است که فرایند اینترنتی برگزاری یک کنسرت به طور معمول در اروپا و آمریکا، تنها به فروش بلیط منتهی نمی شود. بلکه همان طور که خواهد آمد دارای مؤلفه هایی است که برگزاری یک کنسرت را سهل و آسان می کند. چیزی که به عنوان فروش آن لاین بلیط در ایران اتفاق افتاده، تنها بخشی از فرایند اینترنتی برگزاری یک کنسرت در اروپا و آمریکا است. البته این فرایند تنها در اروپا و آمریکا اجرا نشده، بلکه در کشورهایی مانند مالزی، امارات و غیره نیز در حال اجرا و نیز موفقیت آمیز است. در ایران همان طورکه گفته شد مانند بسیاری از الگوگیری های منقطع دیگر، تنها بخشی از آن فرایند مورد استفاده قرار گرفت. شاید نخستین بار در چهار سال پیش در کنسرت «همنوا با بم» محمدرضا شجریان بود که وی برگزاری این کنسرت را متضمن فروش منطقی و آن لاین بلیط دانست. البته شجریان هم چیزی از فروش آن لاین شنیده بود، اما نه ابزار و نه سازوکار این فرایند را به خوبی می شناخت. به همین واسطه در آن اجرا و اجراهای سال های بعدی خود در این عرصه به هیچ وجه موفق نبود. زیرا همان طورکه گفته شد ابزارهای در اختیار وی بسیار ضعیف بود. نمونه بارز آن سایت دل آواز؛ وی سایت دل آواز را مرکز فروش اینترنتی بلیط کرده بود. در حالی که این سایت به واسطه طراحی سنگین و دیگر مشکلات، به طور عادی به سختی بالا می آید، چه رسد به این که بخواهد صدها بازدید کننده را در یک دقیقه پاسخگو باشد! ضمن این که فروش اینترنتی بلیط متضمن سروری (Server) قوی و پر سرعت است. این تجربه نامناسب، موجبات به وجودآمدن نهاد و یا نهادهایی در موسیقی شد که گویا تنها متولی برگزاری و فروش کنسرت در ایران هستند.
یکی از ویژگی های مراحل پیشین کنسرت به صورت اینترنتی و به طور اخص فروش اینترنتی بلیط، حذف واسطه های حقیقی و به ویژه حذف بازار سیاه است. اما عده ای نه تنها این واسطه ها را حذف که در جهت حفظ آن قدم بر می دارند.
3 - 2 - اما همان طور که گفته شد، مراحل پیشین برگزاری کنسرت به صورت اینترنتی دارای مؤلفه هایی است. این مؤلفه ها تنها درفروش آن لاین خاتمه پیدا نمی کند؛ اعلام برنامه-های کنسرت مذبور، معرفی اعضای ارکستر، چگونگی ارتباط با اعضاء، رهبر و مسئولان برگزاری کنسرت، دیسکوگرافی، سابقه و تاریخچه ارکستر، اعلام زمان برگزاری کنسرت، نشان دادن محل برگزاری کنسرت، چگونگی امکان تهیه اغذیه و استفاده از امکانات حمل و نقل برای ورود و خروج از محل کنسرت، از همه مهم تر نشان دادن نقشه سالن کنسرت و زاویه دید مواضع مختلف سالن جهت انتخاب صندلی مناسب و رزرو آن مکان، امکاناتی است که این شرایط مهیا می کند. فراهم آوری این شرایط در ایران چندان هم مشکل نیست. زیرا ابزار آن در ایران به بهترین نحو وجود دارد. در حال حاضر فروشگاه ها و سوپر مارکت های دست چندم در ایران هم ازامکانات اینترنتی بهره می جویند. می ماند تبلیغ، آگاهی-سازی، زمینه سازی و هموارسازی و به ویژه نهادینه کردن این شرایط که چندان هم غیر قابل تصور نیست.

4 – پیاده سازی این شرایط به قدری امکان برگزاری یک کنسرت سالم را مهیا می کند که بسیاری از مشکلات ریز و درشت در برگزاری کنسرت خود به خود رفع می شود. اما دست-های پیدا و پنهانی درموسیقی ایرانی در جریان است که نمی خواهد فرایند برگزاری یک کنسرت به شکل ضابطه مند و منطقی برگزار شود و همواره می خواهد بسان این که تمام راه ها به رم ختم می شود، تمام راه ها به خود ختم شود. نمونه آن برگزاری کنسرت عارف در آذرماه سال جاری بود. در این کنسرت رهبر و سرپرست آن عزم آن داشت که از تولی گری خانه موسیقی بکاهد و عنان امور را خود بر عهده گیرد، اما در نهایت سر به دامن خانه موسیقی نهاد و به خانه موسیقی ختم شد. نکته قابل توجه این که عارف گروهی است که همواره بیرون از گود نهادهای دولتی و نهادهای شبه دولتی (مانند خانه موسیقی)، و حتی در برهه هایی منتقد و معترض جریان های دولتی پیش و پس از انقلاب بوده است. گروه عارف همواره نهادی خودبنیاد و جریان ساز بوده است. از قضا شکل گیری حلقه متخصص انفورماتیک در حاشیه برگزاری عارف نیز بیانگر همین مسئله بود. اما بی تدبیری و بی درایتی عارف، حاشیه هایی برجای گذاشت که البته چند سالی است، در موسیقی ایران سابقه و ریشه داشته است.

5 – گروه عارف قرار بود در برگزاری کنسرت خود بلیط های خود را از طریق اینترنت عرضه کند. گروهی متشکل از کارشناسان عرصه کامپیوتر قصد برگزاری سالم کنسرت را داشتند. بسیاری از موارد تخصصی مانند نشان دادن نقشه دقیق سالن جهت انتخاب صندلی مورد نیاز، در سایت لحاظ شده بود که نشان از تخصصی عمل کردن این تیم بود. این نقشه یک ویژگی داشت که قریب به 30 – 40 صندلی که پیشتر مورد استفاده قرار نگرفته را در نقشه گنجاند- معلوم نیست این صندلی های مورد استفاده قرار نگرفته، پیشتر به چه منظور استفاده می شد! مسئولان تالار وزارت کشور این 30 – 40 صندلی را به نزدیکان خود جهت بهره بری از برنامه های متنوع تالار می دادند؟ یا نهاد دیگری باید پاسخگوی این چند صندلی مشکوک باشد؟
نمایاندن نقشه دارای ویژگی های مهندسی است که حتماً مهندسان برگزاری کنسرت به آن باید توجه داشته باشند. نمایندن نقشه سایت نخستین بار در کنسرت عارف مورد توجه قرار گرفت که باید از مسئولان عارف قدردان بود. بگذریم.

به رغم رویکرد مثبت سرپرست و رهبر گروه عارف در فروش اینترنتی بلیط کنسرت، اما رویکرد دیگری منتسب به خانه موسیقی و مدیریت آن بود که چندان موافق فروش اینترنتی بلیط نبود. زیرا احتمالاً موجب فروکاهی و حذف اختیارات واسطه و متولیان پایدار فروش واقعی بلیط می شد! البته پیشتر خانه موسیقی و سایت کم امکاناتش سیاست فروش اینترنتی را پی می گرفت. اما به نظر می رسد، چون عارف خود به تنهایی و به صورت خودکار اقدام به این عمل کرد، خانه موسیقی برآشفته شود و مدیریت آن بی سوادی مردم ایران را بهانه کند (معلوم نیست مردم ایران کجاها فهیم و کجا بی سواد قلمداد می شوند). کار بدانجا کشید که در روز کنفرانس مطبوعاتی عارف با حضور خواننده، سه تار نواز و رهبر عارف و نیز مسئول فروش اینترنتی کنسرت عارف، زمانی که خبرنگاری از اقدام فروش اینترنتی در ایران معترض بود، هیچ واکنشی از سوی عده ای از اعضای عارف دیده نشد (غیر از مشکاتیان و مسئول اینترنتی) حتی به گفته روزنامه نگاری همان عده مسکوت عارف در مقابل اعتراض خبرنگار، در حاشیه این کنسرت یک صدا با خبرنگار معترض، فروش اینترنتی بلیط را بی-سرانجام دانستند. برخی از اعضای خانه موسیقی و اعضای گروه عارف معلوم نبود از کجا می دانستند که فروش اینترنتی سرانجام ندارد و پس از پایان کنسرت و فروش بلیط ها، باز به سخن نخستین خود پای می فشردند!
به رغم این که خانه موسیقی قرار نبود، اصلاً مداخله داشته باشد و یا به فروش بلیط بپردازد، یک آن فروش بلیط را بر دست گرفت. حتی مانند ناظران انتخاباتی بر روی انتقال بلیط ها از تیم فروش اینترنتی به کانون عارف (کانون عارف ربطی به گروه عارف به سرپرستی پرویز مشکاتیان ندارد- اشتراک اسمی است) نظارت داشتند. از همه مهم تر این که یک آن خانه موسیقی متولی و متصدی فروش بلیط شد.
اما نکته مهم تر این که خانه موسیقی و کانون عارف در کار تیم فروش اینترنتی مداخله و سنگ اندازی می کرد. با توجه به این که گویا تیم فروش اینترنتی طبقه ای از ساختمان کانون عارف را برای عرضه بلیط ها به خریداران فروش اینترنتی انتخاب کرده بودند، اما از همان زمان شروع کار این تیم، تا لحظه آخر، با سنگ اندازی کانون عارف مواجه می شدند. به گفته برخی از خریداران بلیط اینترنتی، وقتی آن ها برای اخذ بلیط خود به کانون عارف رجوع می کردند، با بی اطلاعی اعضای کانون عارف مواجه می شدند، تا جایی که از مسئولان کانون می شنیدند که فروش اینترنتی دیگر وجود ندارد! مگر فروش اینترنتی دیگر وجود دارد! با توجه به این که برخی از خریداران، هزینه بلیط را پیشتر متقبل شده بودند، کانون عارفیان با اعتراض و کنجکاوی آنان مواجه می شدند که در نهایت مسئولان می گفتند که حال بروید طبقه بالا شاید کسی پاسخگو باشد! نکته قابل توجه، وقتی چنین رویکردی در خانه موسیقی و کانون عارف وجود داشته و دارد، معلوم است که فروش اینتنرتی بلیط سرانجامی نخواهد داشت و البته این طیف از قبل هم پیش بینی چنین سرانجامی را هم می کردند! حتی برخی از آن ها خارج از تحدید به تهدید تیم اینترنتی نیز می پرداختند.
ضمن این که خانه موسیقی هر اتفاقی را در پیش راه کنسرت، بر گردن فروش آن لاین انداخت- کاری که خود مشکاتیان تحت تأثیر خواننده گروه خود، در پایان کنسرت در گفت و-گویی رسانه ای انجام داد. در حالی که خانه موسیقی خود حجاب بزرگی بر سر این کنسرت بود.
معلوم نبود پرویز مشکاتیان به حمیدرضا نوربخش به عنوان یک خواننده عضو گروه، عضوی از عارف در خانه موسیقی، رئیس خانه موسیقی، مدیر برنامه ریز کنسرت به عنوان چه می نگریست! اصلاً نقش نوربخش به غیر از خواننده بودن چه بود! معلوم نیست باید گریبان چه کسی را گرفت!
خانه موسیقی و اعضای آن غیر از سنگ اندازی، چه اقدام مؤثری در هر چه خوب برگزاری این کنسرت داشتند؟

6 - اما سئوالی در این جا مطرح می شود که با توجه به این که خانه موسیقی، متولی برگزاری کنسرت ها در ایران شده است، اما معلوم نیست که خانه موسیقی باید بر فرایند برگزاری کنسرت ها نظارت کن؟ مجری برگزاری کنسرت ها باشد؟ به فروش اینترنتی بپردازد؟ آیا خانه موسیقی متولی تمامی کنسرت ها است، یا این که برخی از کنسرت ها را به طور سلیقه ای برای نظارت بر می گزیند؟ زیرا از آن سو انجمن موسیقی یا حوزه هنری، نیز به برگزاری برخی از کنسرت ها می پردازند! البته آن چنانکه از نوع برگزاری کنسرت های خانه موسیقی بر می آید، خانه موسیقی تنها برگزارکننده کنسرت های سنگین و سنتی نزدیک به تفکر خانه موسیقی است! گویا کنسرت موسیقی در ایران تنها در هیأت اساتید موسیقی تعریف می شود! تا جایی که مدیریت خانه موسیقی برای برگزاری کنسرت های عظیم، خود مدیریت اجرایی کنسرت را به عهده می گیرد – بنگرید به کنسرت های استاد شجریان.
سئوالی که مطرح است چرا باید خانه موسیقی متولی برگزاری کنسرت در ایران باشد. چرا مسئولیت برگزاری کنسرت های موسیقی را به آن ها دادند. البته از یک جهت با توجه به نگاه باز برخی از اعضای اصلی خانه موسیقی برگزاری برخی از کنسرت ها با موانع کمتری روبرو است. اما خانه موسیقی با توجه به رویکرد مونستیکی / انحصارگراینه که به موسیقی ایران دارد، موسیقی را تنها در چنبره چند موسیقی دان خاص می داند – که دیگر برگزاری کنسرت اساتید که نسبت به گذشته پر رونق تر شده، از افتخارات خانه موسیقی قلمداد می شود. از آن سو طبیعی است که خانه موسیقی چندان التفاتی به برگزاری دیگر کنسرت ها ندارد.
مشکلی نیست که خانه موسیقی کلیت موسیقی کشور را به عهده بگیرد، اما چرا تنها به کنسرت های درشت و با شکوه عنایت دارد؟ و کم یا اصلاً التفاتی به برگزاری کنسرت های بی اهمیت ندارد. خانه موسیقی چقدر فضا را برای گروهای جوان ایرانی، کلاسیک و ... مهیا کرده است؟ مگر خانه موسیقی متعلق به کل جامعه موسیقی نیست!

7 - در برگزاری کنسرت گروه عارف سئوال های بی شماری بی پاسخ مانده است، یکی این که ارتباط خانه موسیقی با کانون عارف چگونه است؟ دو تن از مسئولان عالی رتبه خانه موسیقی از جمله ریاست آن در کانون عارف مسئولیتی دارند. آیا کانون عارف شعبه ای از خانه موسیقی است؟ دلیل نمی شود که هر عضو خانه موسیقی که با آموزشگاه یا کانونی همکاری دارد، آن کانون یا آموزشگاه را شعبه ای از خانه موسیقی قرار دهد! به عنوان نمونه آقای هوشنگ ظریف دارای آموزشگاه موسیقی است، آیا این آموزشگاه به عنوان شعبه ای از خانه موسیقی محسوب می شود!

8 - همچنان که گفته شد، فروش اینترنتی بلیط اکنون در اروپا و آمریکا و حتی امارات و کشورهای همجوار نه تنها جا افتاده که تبدیل به یک فرهنگ شده است. اصلاً قرار نبود تهیه اینترنتی بلیط توسط مرکز و مرجعی به فروش برسد. بلکه پرویز مشکاتیان و دیگر مسئولان عارف بنا داشتند که مانند بسیاری از جریان های راه افتاده توسط عارف، این جریان یعنی فروش اینترنتی تبدیل به یک فرهنگ شود. اما گویا با تشدید و تقویت هرچه بیشتر باندهای مافیایی در موسیقی ایرانی ما قرار نیست که یک قدم به جلو بگذاریم. رئیس خانه موسیقی صریحاً فهم مردم را صوری قلمداد می کند که امکان ارتباط فعال را با اینترنت ندارند. وقتی مسئولی چنین درک و جمع بندی از فضای مجازی دارد، مشخص است که چه آینده ای بری موسیقی ایران متصور است.
حمیدرضا نوربخش در جایی عنوان کرده بود که تنها کنسرت محمدرضا شجریان است که در قلمرو فروش آن لاین مورد استقبال قرار می گیرد. درست است با توجه به هجمه تبلیغات طبیعی است که کنسرت شجریان بیشتر مورد استقبال قرار می گیرد. اما سئوال این است که خانه موسیقی یا کانون عارف چند درصد تبلیغات برای شجریان صورت داد و چند در صد برای مشکاتیان! از همه مهمتر گویا دست هایی در کار بود که فروش آن لاین در مورد توجه قرار نگیرد، تا جایی که صدای مردم هم درآمد. گویا چیزی که ضابطه مند است: نوربخش و خانه موسیقی اش از آن گریزانند. بر این پندارند که فروش بلیط کنسرت مانند سنوات گذشته به شکل دستی – گیشه ای مثمرثمر است، در حالی که فروش اینترنتی بسیار ضابطه مندتر است. چیزی که برخی از مسئولان خانه موسیقی از آن گریزانند، ضابطه مندی فروش بلیط است. گویا اگر فروش و برگزاری بلیط خصوصاً بخش مالی به طور ضابطه مند باشد، ضربه ای به فرایند برگزاری کنسرت است. اگر خانه موسیقی و مسئولان آن ضابطه مند هستند حتماً می-توانند به این سئوال پاسخ دهند، با توجه به این که فروش بلیط از ابتدا توسط تیم اینترنتی صورت می گرفت، طبعاً بلیط ها دست این تیم بود بعدها اصلاً خانه موسیقی مسئول فروش بلیط شد، آیا در حین انتقال بلیط ها رسیدی هم امضاء می شد؟ اگر خانه موسیقی و مسئولش مدعی ضابطه مندی و سلامت هستند به ارائه این رسیدها بپردازند، تا سلامت برگزاری کنسرت ها بیش از بیش اثبات شود!
البته در برگزاری این کنسرت شک و شبهات زیادی باقی ماند. به طور مثال با توجه به این-که خانه موسیقی در برگزاری برخی از کنسرت ها، بلیط هایی را در اختیار اعضای خانه موسیقی (به شکل رایگان) می گذارد، این دفعه گویا هر شب 150 بلیط را برای اعضا در نظر گرفته بود، اما برخی از این بلیط ها سر از گیشه فروش بلیط درآورد. برخی از خریداران بلیط کنسرت، بلیط هایی در دست داشتند که در آن مهر خانه موسیقی حک شده بود، در حالی-که همان طور که گفته شد، بنا بود این بلیط ها در اختیار اعضای خانه موسیقی قرار گیرد.
مدیر خانه موسیقی، زمانی یکی از نزدیکان محمدرضا شجریان بوده اند، ولی چه شده است که آن اعتماد پیشین شجریان نسبت به خانه موسیقی و شخص ایشان، کاسته شده است؟ این را باید از خود محمدرضا شجریان هم پرسید که چرا اعتمادش به خانه موسیقی کاسته شده است؟

9 - مشکاتیان تنها کسی است که در این شرایط بحرانی می تواند، به موسیقی ایران کمک کند؛ زیرا در نقطه پیکان حافظه موسیقی ایران است. در همین امسال بسیاری از همقطاران وی کنسرت دادند. اما چندان اجراها در خاطره ها نماند. اما به رغم نقصان های زیاد در اجرای کمی و کیفی کنسرت، اما مردم هنوز اعتماد خود را به ایشان قطع نکردند. خود مشکاتیان بهتر می داند که فضایی می خواهد که در آن ساز خود را کوک کند و بنوازد و همچنان آهنگ و تصنیف بیافریند (خود بارها به این موضع تأکید کرده است). اما شاید خود وی هم تأیید کند که مشکاتیان دهه 60 نیست. برخی از آهنگ های وی به زعم خود وی، متأسفانه در شرایط خوبی تصنیف نشده است و این شاید علل حاشیه ای داشته باشد. از سویی می بینیم، برخی از جریان ها مشکاتیان را به نفع خویش مصادره می کنند و استفاده هایی از وی می برند و وی هم علی رغم میل باطنی و یا متأسفانه ناآگاهی مجبور به تن دادن به سیاست های آنان می شود. مشکاتیان بیش از بیش باید هوشیار باشد. البته خود ایشان در جایی وابستگی خود را به نهادهای مختلف تکذیب کرده است. اما تناقض در گفتار و کردار وی فراوان است. وی در گفت وگویی در پاسخ به این سئوال که آیا شما با شجریان همکاری می کنید گفته اند: «این اتفاق به نظر من خواهد افتاد. اما تفکر کنسرت گروه در این دوره از مدت ها پیش با نوربخش بود. یعنی از زمانی که خانه موسیقی ارتباط تنگاتنگ تری با ارشاد پیدا کرد و وجود خود نوربخش که خواننده و موزیسین است و درد آشنااست و درد بچه ها را شاید بهتر از آن مدیر می فهمد که مثلاً باستان شناسی خوانده و حالا مدیر یک جا شده است که البته از این دست اتفاقات زیاد داریم. این بود که نوربخش توانست با دو طرف ارتباط برقرا کند و در هیچ دوساله ای این قدر کنسرت در کشور برگزار نشده است... به هرحال بعد از انتخاب حمید برای خوانندگی در گروه از دانه درشت های موسیقی، گروه عارف آخرین گروهی است که دارد کنسرت می دهد و ایندوره با اجرای گروه عارف تمام می شود.» (مجله شهروند، شماره 27) از سخنان ایشان چنین بر می آید که استفاده از ایشان به واسطه جایگاه ایشان در خانه موسیقی است.
روی سخن دیگر با خانه موسیقی است. اگر خانه موسیقی و سازمان های دیگر هم می خواهند روی پای خود بیاستند چه جای دامن زدن به این اساتید است. موسیقی ایرانی آن قدر به زعم حضرات وسیع است که تنها به این اساتید ختم نمی شود.

در همین زمینه بخوانید :

نقدی بر اجرای اخیر گروه عــارف در تالار وزارت کشور - به قلم فرید دهدزی

دست های پیدا و پنهان / در حاشیه فروش آنلاین بلیط کنسرت عارف

مطالب مشابه :

کنسرت

فروش بلیط کنسرت اصفهان

خرید اینترنتی بلیط (کنسرت بندر عباس)

کنسرت بزرگ مری و موری دانلود کنید حالشو ببرید.....

فروش بلیط کنسرت شهریور ماه آغاز شد

کنسرت محسن یگانه در کرج (دانلود آهنگ های با فایل صوتی و ویدیویی و عکس های کنسرت)

کدهای ناب برای وبلاگ وسایت برای بالا بردن بازدید سایت

دست های پیدا و پنهان / در حاشیه فروش آنلاین بلیط کنسرت عارف

تصاویر کنسرت استاد شجریان در سلیمانیه - فروش اینترنتی بلیط کنسرت همایون شجریان

رزرو بلیط دومین کنسرت علی عبدالمالکی