همیلا و دیوان اشعار داراب افسر بختیاری

داراب افسر بختیاری از جمله شاعرانی است که در سرودن اشعار به زبان فارسی و گویش لری بختیاری بقدری متبحر و استادانه عمل نموده که ملک شعرای بهار را وادار به اذعان این حقیقت نمود که :« کاری که فردوسی در زبان فارسی کرد افسر در زبان بختیاری انجام داده‌است» .

سروده بیش از 250 بیتی همیلای داراب بدون شک پس از «خدائیه» و « عمرویه » از شاهکارهای ماندگار زنده یاد داراب در زبان و ادب پارسی است که همزمان با نمایاندن سه ویژگی بارزش برای مخاطب (۱- طراوت و تازگی ان پس از گذشت ۵۷ سال ۲- رعایت و الگودهی قواعد شعر و ادب پارسی ۳-مهارت و تسلط سراینده به هر دو زبان فارسی و گویش لری بختیاری) چالش و مباهله ادبی افسر را چهار دهه پس از وفات وی همچنان بدون رقیب نگاه داشته است و خواهد داشت .

داراب افسر بختیاری در تاریخ ۱۲۷۹ در چغاخور بختیاری متولد شد. پدر وی اصلان احمد خسروی از بزرگان طایفه احمد خسروی (هفت لنگ بختیاری) و مادرش بی بی گوهر دختر حسینقلی خان ایلخانی می‌باشد. داراب افسر از سن سی سالگی شروع به سرودن شعر نمود و آنچنان در سرودن اشعار بختیاری به شیوائی و استواری اهتمام نمود که اینک فرهیختگان دیار بختیاری او را پدر شعر بختیاری می‌نامند .

داراب افسر دوبار ازدواج کرد که حاصل آن پنچ فرزند می باشد.همسراول وی دخترعمویش بی بی فاطمه و همسر دومش عطیه خضوعی دختر موسیقیدان معروف اصفهانی میرزا حسین ساعت ساز بود.   داراب افسر در سال 1337 شمسی به علت سکته ، نیمی از بدنش فلج و خانه نشین گردیدو همسر نازنینش از او پرستاری می کرد. در وصف حال خود می سراید:         من کیستم به غیر ز پا افتاده ای بیچاره ای ضعیف و دل از دست داده ای
   در کشتی شکسته هجران نشسته ای در بحر بیکرانه محنت فتاده ای
         با پای لنگ راه به منزل چسان برم با شهسوار حسن نپاید پیاده ای
         افسر اگر که روز سپیدت سیاه شد بود عجب از آن که سیه بخت زاده ای

داراب افسر در یکی از روزهای پاییز سال1350 شمسی در اصفهان چشم از جهان فرو بست و در تخت فولاد اصفهان ، تکیه میر بخاک سپرده شد، در حالی که بدرستی سروده بود:

افسر ای فخر بسه سی تو که بعد از مرگت

اسم لرتا به ابد زنده ز اشعار تونه

همیلا

(مناظره پسر لر و دختر فارس)

پسر:

ای وای یوکینه که منی حوربهشته

ئی دهدره کینه که چنو حور سرشته

تیهاپلی و پاک همه دلهان برشته

حکمی ز پی قتل همه خلق نوشته

پاهاس اگوی شاخ بلور منه ظرفن

دستاس منی غنچه کلوس دم برفن

دختر:

ای وای پس این کیست ز ما وصف نماید

با لهجه شیرین زچه ما را بستاید

‏ این کیست که هر لحظه به صد رنگ درآ ید

خواهدکه به نیرنگ دل ما بـربایــــد

یک ذره ز مهرش به دلم هیچ اثر نیست

خاکم به سر ای وای خدا این سرخرکیست

پسر:

گپ با مو بزن ای مو به قربون زبونت

قربون هم او زلف کرنج سر شونت

قربون سر و زلفت وکج زیدن شونت

‏ قربون کُپا تنگت و او خال لو ونت

ئی خال سیاه توکه تش زیده به جونم

وار پیسه شه پیر منی بست زبونم

دختر:

هشدار سر وکار تو با سیمبران است

صد تیر جگرسوز به یک عشوه نهان است

‏ اینجاست که یک بوسه ز ما قیمت جان است

‏ آنجا که عیان است چه حاجت به بیان است

ای لر به حذر باش که ما سخت کمانیم

هرکس که ز ما تیر خورد ما نگرانیم

پسر:

یه بوسه ز لوهای تو ار قیمت جونه

هرگز تو تصور مکن او بوسه گرونه

جون دادن و استیدن جون کار لرونه

جون حاضره بستون که نگوی کار زبونه

یالا بـــــــــــــــــــــــده بســــــــــــــتون

یــو بــوســه یــو هـــــــــــم جــــــــون

دختر:

بسیار چو تو بر سرکویم بدویدند

بسیار دویدند و به جائی نرسیدند

یک تار ز کویم به جهانی بخریدند

گــفتنــد سخنهـا و جوابــی نشنیدنـد

با مهر و وفا چون گل ما را نسرشتند

در دفتر ما حرف محبـــت ننوشتنـــد

پسر:

بهتــــــر ز تیا تــو بـــه خدا قبله نما نهد

سروم چوکد صاف تو ای طور رسا نهد

ولله که بهشتم چو تو پرسیل و صفا نهد

هلن خته تک ره به روی مر که پیا نهد

تـا خیـــز بونــــده منـــه لـوات ببوســه

گــم بـت بـزنــه و سرگپـات ببــوسه

دختر:

ای لر اثر نرگس شهلا تو ندیدی

‏ خم در خم آن زلف چلیپا تو ندیدی

چون سرو چمن با قد رعنا تو ندیدی

ای لر بچه گویا زن زیبا تو ندیدی

کاین سان سر راهم بگرفتی به دل زار

رد شو ز سر راه من ای مست خبردار

پسر:

کج بستن دسمال زلیخا نه تو نیدی

قر دادن شولار همیلا نه تو نیدی

اشپیدی پستون و پس پانه تو نیدی

دیدم همه جا سونه و هیچ جا نه تو نیدی

بدبخت مو نهدم مگو ای مست خبردار

بدبخت هونونن که ندینه قر شولار

دختر:

گر عرصه قامت بکنم روز قیامت

قامت چو نمایم بشود باز قیامت

از معجزه حسن نماتم چو کرامت

اندر صف خوبان بنشبم به امامت

گه زلف برافشانم یا رخ بفروزم

همچو همیلا به یکی عشوه بسوزم

پسر:

نیدی تو همیلا چو بیاهه و سر او

ور گردن اسپید اونه مهره شوتو

سینساگوهی مرمره یا سینی ورشو

چی کوگ بهاری ازنه قهقهه و قوقو

مشکسهاور دارمانم ور سر شونس

یه تیتهواری انهم ور پس رونس

دختر:

از چین سر زلف من آشوب به چین است

بتخانه چینم من و بیتخانه چنین است

از تابش رویم که به خورشید قرین است

گویی که صفای رخ من خلد برین است

رویم بنگر پیشرو فصل بهار است

مویم بنگر راهزن مشک تتار است

پسر:

گر عقد بوندن به فلک ماه و ستاره

مشکل چو همیلا دی یه فرزند بیاره

....

برای دانلود دیوان اشعار 206 صفحه ای دراب افسر روی دگمه زیر کِلِک کنید

کینه= کیست	دهدره = دختره	تیها= چشم ها	پل = خمار	اگوی = گویی
کلوس= کرفس	گپ= حرف	کرنج= پیچ و تاب	کُپا= گونه ها	زیده= زده
لوهای= لب های	استیدن= گرفتن	تیا= چشم ها	کد= کمر	طور= اینطور
خته=خودت را	پیا= مرد	بونــــده= بینداز	لـوات= لب هایت	گــم= گاز
شولار= شلوار	همه جا سونه= همه جایشان را	اونه= می اندازد	شوتو= شب تاب	سینس= سینه اش
اگوهی= گویی	کوگ= کبک	مشکسه= مشک	اور دار =برمی دارم	انم=می گذارم
	تیت=نیشگون	هواری= آهسته

همیلا درخسرو شیرین نظامی نام یکی از ۶ ندیمه شیرین بوده است :

فرنگيس و سهيل سروبالا عجب نوش و فلکناز و هميلا

همیلا و دیوان اشعار داراب افسر بختیاری

مطالب مشابه :

یک لر موسیقیدان

آسيب شناسي موسيقي لري از دیدگاه استاد ایرج رحمانپور

همیلا و دیوان اشعار داراب افسر بختیاری

آسيب شناسي موسيقي لري

فخر موسیقی ما

كبك خوشخوان زاگرس

از پیش کوه تا پشت کوه، از جایدر تا دهلران؛ معماهای زندگی میرنوروز

حسین علیزاده و گروه های عارف و شیدا - سرودهای آذربایجان Hossein Alizadeh & Nasrollah NasehPour - Sor

واقعه اي در موسيقي فيلم

اوزبیک تیلی وادبیاتی