استعداد یابی ورزشی (ارزیابی پیکر شناسی)

استعداد یابی ورزشی (ارزیابی پیکر شناسی):

انجمن پزشکی کوهستان ایران:پیکر سنجی ارزان ترین و علمی ترین راه استعدادیابی جسمانی در ورزش است که در آن با شناسایی افراد مستعد در یک رشته خاص ورزشی می توان از آنها به عنوان سرمایه های ورزشی کشور یاد کرد.

بدون تردید یکی از شاخص های اصلی برای استعدادیابی و معرفی یک رشته ورزشی متناسب با استعدادهای جسمانی هر فرد، انجام تست ها و آزمایش های پیکر شناسی است. بررسی ساختار عضلانی و اسکلت بندی به متخصصان آنتروپومتری کمک می کند تا مناسب ترین فعالیت های ورزشی را برای تضمین سلامت فرد تعیین کنند؛ علاوه بر این از ویژگیهای منحصر به فرد هر شخص در رشته های جدید ورزشی مختلف پرده بردارند اینها روش های جدید علم پیکرشناسی است که می تواند در شناسایی استعدادهای ورزشی به خدمت گرفته شود.

فرد مورد نظر باید با تست های آنتروپومتری سنجش شود و مورد معاینات پیکرسنجی با اندازه گیری میزان چربی زیر پوست، بررسی بافت عضلانی و هرم استخوانی، اعدادی را استخراج می کنند و با محاسبه بر طبق یک استاندارد علمی و بین المللی تعیین می کنند که نمره تیپ جسمانی این فرد برای کدام رشته ورزشی مناسب تر است. این معاینات با ابزار غیر تهاجمی انجام می شود و هیچ خطری برای فرد ندارد. حتی به تست خون هم نیازی نیست.

استعدادیابی ورزشی

استعداد یابی علمی نوین در عرصه جهان است که در هر کشور و جامعه ای پایه و اساس خاص خود را داشته و به طبع در ایران نیز با توجه به اهمیت آن در حال توسعه و پیشرفت است. در استعدادیابی ورزشی استفاده از ابزارهای علمی دقیق و پیشرفته اهمیت بسزایی دارد. همچنین مقایسه نتایج با داده های بومی و توجه به ویژگی های قومیتی و جغرافیایی امری ضروری می باشد. کشورهای موفق در رقابت های بزرگ ورزشی همچون المپیک از سنین پایه کار استعدادیابی را انجام می دهند. در روش سیستماتیک استعدادیابی آزمون ها و آزمایش های علمی متفاوتی برای تشخیص استعداد در افراد به کار می رود که این آزمون ها برای اندازه گیری استعدادهای پایه در زمینه های گوناگون می باشند. از این رو معیارهای استعدادیابی مختلفی همچون ویژگی های روانشناختی، ویژگی های فیزیولوژیک، ویژگی های روانشناختی، ویژگی های حرکتی و ... برای یافت استعداد ورزشی افراد لازم است.

مفهوم پیکرشناسی

پیکر سنجی بررسی و مطالعه ابعاد، شکل، ترکیب، تأثیرات بلوغ و عملکرد بدن انسان برای استفاده، مقایسه و دسته بندی های انسان شناختی است که شامل اندازه گیری های بدن (قد، وزن، طول، پهناها، محیط ها، درصد چربی، تیپ بدنی) می باشد. دانش پیکرشناسی قدمتی بسیار طولانی دارد. چرا که در پیکر شناسی قد و وزن به عنوان دو متغیر بسیار ساده قرنهاست که اندازه گیری می شود. اما امروزه در پیکرشناسی نوین با استفاده از اندازه گیری های دقیق و امکانات نرم افزاری موجود کاربردهای فراوانی برای این دانش وجود دارد.

کاربردهای دانش پیکرشناسی

دانشمندان علوم ورزشی، پزشکان و متخصصین از فنون مختلف پیکر سنجی در امور مهمی چون کشف استعدادهای ورزشی، سنجش ترکیب بدن، سنجش نتیجه تمرینات و قابلیت های جسمانی سود می بردند. یکی از مهمترین کاربردهای پیکرسنجی در ورزش تعیین سوماتوتایپ یا نوع بدن و انتخاب افراد مناسب برای ورزش های اختصاصی است. سوماتوتایپ دارای 3 جزء اندرمرفی (چاق پیکری)، مزومرفی (عضلات پیکری)، اکتومرفی (لاغر پیکری) است. تیپ بدنی افراد مختلف ترکیبی از این 3 جزء بوده و به این ترتیب افراد مختلف، فرمولهای تیپ بدنی متفاوتی خواهند داشت. نوع و ترکیب بدنی افراد یک ویژگی عمدتاً ژنتیکی است که از والدین به فرزندان به ارث می رسد و با دانش پیکر شناسی می توان فرمول بدنی افراد و میزان تطابق آنها را با ورزش های مختلف تعیین کرد.

شرایط استعدادیابی ورزشی به روش پیکر سنجی:

1- سن افراد 8 سال به بالا

2- 44 رشته ورزشی برای پسران و 34 رشته ورزشی برای دختران مشخص می شود.

3- انتخاب رشته ورزشی زیر نظر سازمان جهانی پیکرسنجی ISAK در استرالیا می باشد.

ابزار استاندارد پیکر شناسی

وسایل، ابزار مختلفی در پیکرشناسی مورد استفاده قرار می گیرد. از ویژگی های مهم این وسایل اندازه گیری، استاندارد و معیارهای خاصی در ساخت آنها به کار گرفته می شود تا دقت کار سنجش تضمین گردد. وسایل اصلی در پیکرشناسی عبارت است از:

کالیپر چین پوستی: برای اندازه گیری ضخامت چین های پوستی

کالیپر استخوانی: برای اندازه گیری پهناهای استخوانی

متر نواری پیکرشناسی: برای اندازه گیری دورهای بدن

آنتروپومتر: برای اندازه گیری قطرهای قدامی خلفی و عرضی بدن

اندازه گیری قد: اندازه گیری قد کشیده عبارت از حداکثر طول عمودی از کف زمین تا بالاترین نقطه سر (ورتکس) می باشد. البته قبل از قرار دادن صفحه سنج بر روی این محل سر باید مطمئن شویم که سر ورزشکار در وضعیت مناسبی قرار دارد.

اندازه گیری وزن بدن: بهترین حالت این است که وزن بدن با یک ترازوی دقیق و کالیپر شده و با دقتی تا حد 100گرم اندازه گیری و ثبت شود. فرد آزمودنی بهتر است با حداقل لباس ممکن بر روی ترازو بایستد.

خدمات و نتایج پیکر شناسی

- استعداد یابی ورزشی برای تمام سنین (6 سال به بالا)

- امتیاز دهی در 44 رشته ورزشی برای پسران و 34 رشته ورزشی برای دختران (با توجه به وضعیت بدنی و سن فرد)

- تعیین شاخصه های بلوغ و تخمین دقیق قد نهایی با توجه به سن استخوانی

- تخمین استقامت قلبی و عروقی و دستگاه تنفسی

- تعیین تیپ دقیق بدنی یا سوماتوتایپ

- مشخص نمودن درصد چربی دقیق بدن

- مشخص نمودن ضریب بیماری های متابولیک

- مقایسه شاخصه های بدنی با فرم جامعه

دانستن فاکتورهایی مانند استقامت قلبی و عروقی، تیپ دقیق بدنی و درصد چربی بدن کمک بسزایی به مربیان رشته های ورزشی جهت ارائه بهترین سیستم تمرین به ورزشکاران می کند.
از نتایج پیکر شناسی می توان در برنامه ریزی سیستم های تغذیه اصولی برای ورزشکاران و افراد معمولی استفاده کرد.
رؤیا آقازاده؛ کارشناس ارشد تغذیه و مسئول کمیته تغذیه استان قزوین

استعداد یابی ورزشی (ارزیابی پیکر شناسی)

مطالب مشابه :

کشف استعداد/چگونه استعداد خودرا کشف کنیم/انتخاب رشته و شغل/55 راه برای کشف استعدادهای پنهان

تست سنجش استعداد تحصيلي و شغلی هالند

استعداد یابی

تست استعداد یابی مدرسه فوتبال انجام شد

استعداد یابی

استعداد یابی در ورزش

تست استعداد یابی فوتبال

استعداد یابی در فوتبال

فاکتورهای اثرگذار بر موفقیت برنامه‌های استعدادیابی

استعداد یابی ورزشی (ارزیابی پیکر شناسی)