سنگی که روح دارد

فیروزه

فيروزه يكي از سنگهای قيمتی است كه از عهد باستان در ايران شناخته شده. نمونه هاي بدست آمده در كاوش هاي باستان شناسي نشان مي دهد كه فيروزه در هزاره ی دوم قبل از ميلاد در ايران به عنوان سنگ زينتي استفاده مي شده است. فيروزه، مظهر آبي آسمان و درياست

تمدن هاي قديم كه از نظر روحانيت غني بوده اند، فيروزه را به عنوان يكي از مقدس ترين سنگ ها مورد توجه قرار داده اند. رنگ آبي فيروزه اين اعتقاد را ايجاد كرده است كه ما از روح ساخته شده ايم

در مصر باستان، فيروزه یکی از سنگ هاي مقدس بوده است. در فرهنگ پارسي نيز فيروزه سنگ مقدسي بوده و به اين جواهر به عنوان مظهري از خلوص مي نگريسته اند. نزد بودايي هاي تبتي و سرخپوستان آمريكا فيروزه از احترم بسياري برخوردار است. اين افراد معتقدند كه فيروزه اتمسفر اطراف زمين و آسمان را نگاه مي دارد و دهنده ي زندگيست

سرخ پوستان آمريكايي، معتقدند كه فيروزه محافظ و نگهبان جسم و روح است. كولي ها، فيروزه را روي ناف خود مي بستند و معتقد بودند كه فيروزه براي همه ی موارد مفيد است. در تبت، پلي به نام فيروزه نام گذاري شده است با این اعتقاد كه فيروزه خوش اقبالي مي آورد. نه تنها در گذشته بلکه امروزه هم فيروزه را به عنوان نگين انگشتر و يا براي تزيين مو به كار مي برند.
زنان تبتي، از كلاه گيس هاي بزرگي استفاده میکردند كه با فيروزه پوشيده شده بود تا زيبايي موهاي خود را به حداكثر برسانند. اگرچه ممکن است کاملا علمی به نظر نیاید ولی نوعی اعتقاد بسیار قوی وجود دارد که بر اساس آن، فيروزه احساسات منفي فرد استفاده كننده را به خود جذب مي كند و در صورتي كه فرد، بيمار و يا اتفاق ناخوشايندي براي او در حال وقوع باشد رنگ فيروزه عوض مي شود و گاهي در راه خدمت به صاحبش و به دليل مراقبت از او، فيروزه فرباني مي شود. ( ترك بر مي دارد)
از دید علم، اين جواهر داراي ارتعاشات درمان كننده قوي است و به دليل وجود مقدار قابل ملاحظه اي از مس در ساختمان آن، اين اثر درمان كننده به طور قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد.

انواع فیروزه

اشكال مختلف فيروزه شامل دانه اي ريز، فيروزه ريز، كمپاكت، متخلخل، كليراي، خوشه اي، دندريتي و پوششی می باشد. فيروزه ظاهراً به صورت نامتلبور (غیر بلوری) و به صورت رگه و دانه هاي پراكنده در داخل سنگ مادر يافت مي شود و غالباً به صورت نهان بلور است. درصد کمی از فيروزه ی موجود در طبيعت دارای بلور است که البته آن هم به علت جلاپذيري و رنگ جالب مورد توجه قرار دارد.

تنوع رنگ
فيروزه به رنگهاي آبي آسماني، آبي مايل به سبز، سبز مايل به زرد، خاكستري مايل به سبز، آبي نيلي و آبي مايل به سفيد وجود دارد. رنگ آبي آسماني نوع مرغوب آن است و سبز مايل به زرد نوع نامرغوب.

ناخالصیها و تنوع رنگی
در صورتي كه ميزان مس موجود در كاني زياد باشد، فیروزه به رنگ آبي و در صورتي كه آهن زياد داشته باشد به رنگ سبز و در صورت وجود آلومينيم زياد به رنگ سفيد ديده مي شود كه به ترتيب ارزش آن كاهش مي يابد يعني رنگ آبي با ارزش ترين نوع فيروزه است.
رنگ فيروزه ممكن است به تدريج به رنگ سبز تغيير كند. علت اين امر قرار گرفتن این كاني به مدت زياد در نور شديد و يا حرارت است كه باعث رنگ پريدگي و در نتيجه كم ارزش شدن كاني مي شود. رنگ آبي فيروزه به دلیل ترکیبات مس آبدار درون آن است و در صورتي كه آب آن از دست برود رنگ آن سفيد مي شود. از آنجایی که کمتر سنگی را میتوان یافت که مثل فیروزه تا این اندازه به شرایط محیط پیرامون واکنش نشان دهد، جواهرشناسان این سنگ را زنده می دانند و به اعتقاد آنان فیروزه تنها سنگیست که روح دارد.
فيروزه ی دو رنگ را "ابرش" مي نامند. بعضي افراد یک نوع فيروزه ی سست و سفيد رنگ را در روغن مي گذاشتند تا رنگش موقتاً پر رنگ تر شود ولي پس از چندي رنگ آن از بین می رفت. اگر چربي به فيروزه ماليده شود فیروزه به رنگ سبز مات در مي آید. در این صورت می گویند: فیروزه مرده است.

اصلی و بدلی
رنگ خاكه ی فيروزه، سفيد و گاهي سبز روشن است. فيروزه ی مصنوعي را از رنگ كردن نوعی سنگ بدست مي آورند كه خضرا ناميده مي شود. اين فيروزه در صورت شكستن، از فيروزه ی اصل تشخيص داده مي شود چون سطح شكستگي آن سفيد است.

مراقبتهای لازم

كاني فيروزه، به راحتي كثيف و گرد آلوده مي شود. بازدم انسان بر آن اثر نامطلوب دارد. چنانچه مدت زيادي در آب بماند جلاي آن كاهش مي يابد. اگر چربي يا روغن بر سطح فيروزه ماليده شود، خلل و فرج آن را پر كرده و به تدريج گرد و غبار موجود در هوا به وسيله ی ذرات چربي جذب شده و جلاي فيروزه را از بين مي برد. چناچه اثر نفوذي ذرات روغن عميق باشد، ممكن است این كاني خاصيت جلا پذيري و صيقل مجدد را هم از دست بدهد.
فيروزه در حرارت شعله، تيره رنگ مي شود و رنگ شعله را به علت وجود مس، سبز يا آبي مي كند. اگر فيروزه را در لوله ی بسته قرار داده و حرارت زيادي به آن بدهيم، آب متبلور فيروزه جدا شده، اثر آن بر ديواره ی لوله آزمايش ظاهر مي شود و كاني به تيرگي مي گرايد.

نحوه ی تشکیل
براي تشكيل فيروزه در طبیعت، روشهاي متفاوتی وجود دارد. فيروزه در شكاف سنگهايي كه اكسيد آلومينيم و سولفيدها را به همراه دارند، در نتيجه ی تركيب سولفيد مس با فسفر حاصل از تركيباتي چون آپاتيت به وجود مي آيد. باقيمانده ی استخوان حيوانات نيز مي تواند به عنوان عامل وجود فسفر به كار رود.

فيروزه، سنگ رسوبي فسفاته است. اين كاني در اثر هوازدگي سنگ ميزبان، رنگ خود را از دست مي دهد لذا براي تهيه نمونه مرغوب اين كاني بايد از سنگهايي كه تحت تاثير هوازدگي قرار نگرفته اند، استفاده كرد.
مهمترين مكان فيروزه در دنيا آسيا و نمونه معروف آن معدن فيروزه نيشابور مي باشد.

خواص فیزیکی
از بزرگترين خواص اين سنگ زیبای آرامش بخش در ميان ديگر سنگها اینست که بيش از صد هزار رنگ در محدوده ی آبي و سبز دارد. مثل انسان از اكسيژن هوا استفاده مي كند. مواد تشكيل دهنده ی فيروزه عبارتند از آلومينيم، مس، منگنز، اكسيد آهن و آب. سنگ فيروزه اگر كمي آهن داشته باشد رنگش به سبزي ميزند و با كمي مس به رنگ آبي در مي آبد. بهترين نوع فيروزه آنست كه رنگ آن آبی، صاف و شفاف باشد.

سنگی که روح دارد

مطالب مشابه :

تشخیص جواهرات اصل از بدل

گردنبند فیروزه اصل

خــــــواص ســـــنگ ها در درمان بیماری ها

راهنماي خريد جواهر و برليان و سنگ هاي تزييني

سنگی که روح دارد

طرح درس

خواص انگشتر شرف الشمس