تازه کارها باقوانین شکار وصید اشنا شوند

طرق و وسايل ممنوعه (طريقي)

شكار و صيد با طرق و وسايل زير ممنوع است:

- شكار با اسلحه خودكار (مسلسل) و تفنگهاي گلوله زني نيمه خودكار.

- استفاده از تفنگهاي سرپر و هر گونه اسلحه‌اي كه كاليبر آن از شش ميليمتر يا 240 انگليسي كمتر باشد (از جمله انواع تفنگهاي خفيف كاليبر 22) و همچنين استفاده از كاليبرهاي 10-12-16-20، استعمال فشنگ ساچمه و چهارپاره براي شكار كل و بز، قوچ و ميش، خرس و پلنگ.

- استفاده از تفنگ ساچمه زني و فشنگ گلوله (تك گلوله) براي شكار پستانداران وحشي به استثناي خوك وحشي، خرگوش و تشي.

- استفاده از انواع تفنگهاي خفيف براي شكار پستانداران وحشي

- شكار پستانداران وحشي از طريق كومه و امثال آن بطور كلي و همچنين ايجاد و استفاده از كومه براي شكار پرندگان وحشي در كنار چشمه ها و آبشخورها تا شعاع 200 متر.

- شكار از طريق استعمال هرگونه سموم و مواد مخدر و منفجره.

- بستن سد و كلهام در مسير رودخانه ها براي صيد و صيد به اين طريق.

- شكار از طريق استعمال هر گونه تله، دام و تور جز براي مرغابي.

- استعمال هرگونه تله و دام و تور براي صيد ماهي و شكار بلدرچين با پروانه عادي.

- شكار مرغابي و ساير پرندگان آبي با تور هوايي و دام.

- تعقيب و شكار پرندگان آبي با قايق موتوري.

- تعقيب و شكار جانوران وحشي با وسايل نقليه موتوري.

- شكار پستانداران قابل شكار (وحشي) از طريق جرگه.

- شكار و صيد از طريق تخريب آبشخور و چشمه.

- صيد از طريق ايجاد ميدان مغناطيسي و جريان برق با هر يك از وسايل مولد برق.

ممنوعيت و محدوديتهاي نوعي، كيفي و كمي

- زنده گرفتن جانوران وحشي (قابل شكار) بدون پروانه ويژه ممنوع است.

- از بين بردن يا برداشتن تخم پرندگان وحشي ممنوع است .

- تيراندازي و شكار از داخل جاده هاي شوسه و اصلي تا حريم پنجاه متر از هر طرف آن ممنوع است.

- زنده گيري بازها و پرندگان شكاري به هر شكل و به هر حالت ممنوع است.

- حداكثر تعداد مجاز شكار كل و بز و قوچ و ميش وحشي در هر مسافرت شكار جمعاً يك رأس از آنها مي باشد. (با پروانه عادي شكار مربوط)

- حداكثر تعداد مجاز شكار پرندگان وحشي غيرحمايت شده در هر مسافرت شكار ده عدد مي‌باشد.

- حداكثر تعداد گراز در هر مسافرت شكار يك رأس است (فقط براي اقليتها).

ممنوعيتها در پاركهاي ملي و آثار طبيعي ملي

تعليف احشام و قطع اشجار و بوته كني ممنوع است.

اكتشاف و بهره‌برداري معدن در پاركهاي ملي و آثار طبيعي ملي ممنوع است.

تمديد پروانه‌هايي كه مدت آنها به اتمام رسيده ممنوع است.

ورود و عبور و توقف در پاركهاي ملي و آثار طبيعي ملي مستلزم تحصيل پروانه يا اجازه از سازمان حفاظت محيط زيست مي‌باشد مگر جاده‌هاي عمومي.

حمل هر نوع سلاح در پاركهاي ملي و آثار طبيعي ملي براي عموم (به استثناي مأمورين ذي‌ربط سازمان) بدون اجازه كتبي سازمان ممنوع است.

پروانه شكار

سازمان حفاظت محيط زيست هر ساله پس از برآورد تعداد وحوش كشور، تعدادي پروانه شكار و صيد به ميزاني كه لطمه‌اي به طبيعت و تنوع زيستي كشور وارد نياورد صادر نموده و اين امكان را در اختيار علاقه‌مندان به شكار و صيد و كساني كه از اين راه امرار معاش مي‌نمايند قرار مي‌دهد تا در قالب يك طرح مطالعه شده و در محدوده قوانين به اين امر پرداخته در عين حال طبيعت و تنوع زيستي بي‌نظير ميهن خود را براي نسل‌هاي آينده و فرزندان خود حفظ نمايند.

طبق دستور‌العمل صادره توسط اداره كل نظارت و بازرسي سازمان هر ساله دو نوبت آمارگيري در تمامي مناطق چهارگانه تحت حفاظت و زيستگاه‌هاي آزاد توسط محيط‌بانان سازمان انجام مي‌شود. اين آمارگيري براي وحوش در اواخر بهار و اواخر پاييز كه فصل زايمان تمام شده و گله دوباره دور هم جمع شده‌اند انجام مي‌شود و آمارگيري از پرندگان مهاجر آبزي هم يك نوبت در سال و در ديماه انجام مي‌شود.

پس از آمارگيري و ارسال نتايج به سازمان مركزي و تجزيه و تحليل آماري كه روي اين گزارشها انجام مي‌شود، تعداد حيوانات قابل شكار و جمعيت وحوش در هر منطقه‌ تخمين زده شده و بر اساس اين آمار و با توجه به مسئله حفاظت از جمعيت جانوران وحشي در حد معقول دستورالعمل صدور مجوز پروانه شكار و صيد قابل بهره‌برداري تهيه و به استانها ابلاغ مي‌شود تا سهميه شكار در هر منطقه معين شود. اين سهميه معمولاً 10% از آماري است كه از هر منطقه اعلام مي‌شود. اين تعداد در حدي است كه لطمه‌اي به طبيعت وارد نكرده و طبيعت دوباره قابليت جبران آن را داشته باشد و در صورت جوان بودن جمعيت وحوش از ميزان آن كاسته مي‌شود. پس از شكار نيز از هر شكارچي درخواست مي‌شود تا فرم گزارش شكار خود را به سازمان ارسال نمايد تا برآورد دوباره‌اي از جمعيت وحوش شكار شده و جمعيت فعلي وحوش به دست آيد.

شرايط صدور پروانه شكار

صدور پروانه شكار براساس مقرراتي خاص صورت مي‌گيرد و همه افراد متقاضي پروانه شكار ملزم به طي مراحل زير مي‌باشند:

الف- ارايه پروانه حمل سلاح، اخذ شده از نيروهاي مسلح (ارتش جمهوري اسلامي ايران، سپاه پاسداران، نيروي انتظامي).

ب- دريافت دفترچه شناسايي ويژه شكارچيان، از سازمان حفاظت محيط زيست. در اين دفترچه مشخصات صاحب دفترچه، مشخصات سلاح، مشخصات پروانه‌هاي صادر شده براي شكارچي (جهت پستانداران و پرندگان)، وضعيت دريافت مهمات شكاري و سوابق تخلف صاحب دفترچه ثبت مي‌شود.

ج- پرداخت بهاي پروانه شكار مورد نظر و ارايه فيش بانكي مربوط، به اداره محيط زيست شهرستان و دريافت پروانه شكار.

در پروانه‌هاي شكار شرايط شكار از جمله محدوده جغرافيايي مجاز براي شكار، حيوانات مورد شكار، تعداد آنها و زمان مجاز براي شكار درج شده است و شكارچي ملزم به رعايت آنهاست. در صورت عدم رعايت هر يك از شرايط فوق، با شكارچي طبق قوانين و مقررات شكار و صيد رفتار مي‌شود.

هر شكارچي مي تواند در هر سال در طول فصل مجاز دو پروانه شكار چهارپا و يا دو پروانه عادي شكار پرنده با مدت اعتبار معين، از مناطق مختلف در سراسر كشور دريافت نمايد.

در خاتمه تمامي مشخصات صاحب اسلحه (شكارچي)، اسلحه، پروانه و فيش بانكي توسط مأمور صدور پروانه‌ها در دفتر آمار فروش پروانه ماهيانه در سازمان حفاظت محيط زيست ثبت مي‌شود.

توضيح: (صدور پروانه براي اتباع بيگانه، منوط به كسب اجازه قبلي از سازمان است. از اين رو بدون اجازه قبلي از سازمان صدور پروانه براي اتباع بيگانه ممنوع است).

انواع پروانه‌ شکار

پروانه‌هاي شكار و صيد به سه صورت "عادي" و "ويژه" و "انتفاعي" صادر مي‌شود.

1- پروانه عادي:

پروانه عادي شكار و صيد براي مواردي است كه مشمول محدوديت و ممنوعيت زماني، مكاني (پارك ملي، منطقه حفاظت شده و …)، نوعي (حيوانات حمايت شده) و طريقي (انواع اسلحه و مهمات و طرق و وسايل) نباشد.

پروانه عادي مخصوص شكار پرندگان و پستانداران و صيد آبزيان غير حمايت شده در مناطق آزاد و در فصول مجاز است. در واقع پروانه‌هاي عادي شكار و صيد به 3 دسته پروانه شكار چهارپا، پروانه شكار پرندگان وحشي و پروانه صيد ماهي تقسيم مي‌شوند. با پروانه عادي به هيچ رو نمي‌توان در مناطق چهارگانه شكار كرد. در مناطق آزاد نيز تنها مي‌توان حيوانات غير حمايت شده را در فصول و روزها و ساعات مجاز شكار كرد و در صورتي كه شكارچي مرتكب خلاف شود، يعني از قيود و شرايط مندرج در پروانه عادي تجاوز نمايد، مطابق قوانين و مقررات با وي برخورد مي‌شود.

2- پروانه ويژه:

همانگونه كه در تعريف مناطق توضيح داده شد در پاركهاي ملي شكار ممنوع است. در آثار طبيعي ملي نيز نبايد شكار و صيد صورت گيرد ولي در مورد مناطق حفاظت شده و پناهگاه حيات‌وحش، شكار و صيد تحت ضوابط خاص با پروانه ويژه امكان‌پذير است. همچنين شكار حيوانات حمايت شده با پروانه عادي ممنوع بوده و مستلزم تحصيل پروانه ويژه مي‌باشد و نيز زنده گرفتن جانوران وحشي (قابل شكار) بدون تحصيل پروانه ويژه ممنوع است.

بهاي پروانه ويژه و ورود به مناطق و مدت اعتبار و تعداد مجاز شكار جانوران وحشي قابل شكار طبق تعرفه پيوست دستورالعمل هر سال مي‌باشد. دارنده اين پروانه مكلف است قبل از ورود به شكارگاه خود را به واحد مربوطه در محل معرفي و به اتفاق محيط‌بان راهنما به شكارگاه عزيمت نمايد. چرا كه تيراندازي و شكار بدون حضور محيط‌بان راهنما و شكار حيواناتي كه نام آنها در پروانه ذكر نشده ممنوع است و چنانچه شكارچي به شكار حيواناتي كه در پروانه ذكر نشده دست بزند يا بيش از تعداد مجاز در پروانه شكار كند، متخلف محسوب شده و طبق قوانين و مقررات شكار و صيد با وي رفتار خواهد شد.

همچنين صيد ماهي قزل‌آلا با تك قلاب در رودخانه و درياچه‌هاي داخلي ايران نيز مستلزم دريافت پروانه ويژه است. بر اساس اين دستورالعمل، صيد ماهي قزل‌آلا اعم از خال قرمز و رنگين‌كمان با پروانه عادي ممنوع بوده و مستلزم تحصيل پروانه ويژه روزانه است كه در محل توسط مأمورين سازمان حفاظت محيط زيست صادر مي‌شود. بهاي اين گونه پروانه‌ها در هر يك از رودخانه‌ها و درياچه‌هاي داخلي، طبق جدول خاصي تعيين مي‌شود، هر صياد مكلف است قبل از شروع به صيد ماهي قزل آلا با تك قلاب، پروانه مربوطه را تحصيل و در تمام مدت صيد و حمل ماهيان صيد شده آن را همراه داشته باشد. صيد ماهي در شب (از يك ساعت پس از غروب آفتاب تا يك ساعت قبل از طلوع آفتاب) ممنوع است. همچنين صيد ماهي با رعايت ساير مقررات مربوطه، فقط با تك قلاب مجاز است.

نصب و تعبيه قلاب جهت صيد در رودخانه بدون حضور صياد ممنوع است. صيد ماهي كمتر از پانزده سانتيمتر ممنوع است و در صورت به قلاب افتادن، اين ماهيان بايد بدون صدمه در آب رها شوند.

صدور پروانه شكار ويژه براي اتباع بيگانه: براي اتباع بيگانه علاقه‌مند به شكار نيز پروانه ويژه صادر مي‌شود، اين افراد معمولاً از طريق شركت‌هاي توريستي طرف قرارداد با سازمان به ايران سفر كرده و بعد از طي مراحلي پروانه ويژه شكار به امضاء رياست سازمان توسط اداره كل نظارت و بازرسي براي آنان صادر شده و با شرايطي خاص كه در پروانه قيد شده در مناطق مبادرت به شكار مجاز و مورد علاقه خود مي‌كنند.

3- پروانه انتفاعي

پروانه انتفاعي براي شكار و صيدي كه جنبه حرفه يا كسب و تجارت داشته و نيز براي پرورش و تكثير و يا خريد و فروش و واردات و صادرات حيوانات قابل شكار و اجزاي آنها صادر مي‌شود و مدت اعتبار آن از تاريخ صدور حداكثر تا پايان همان سال است. بنابراين پروانه انتفاعي براي كساني صادر مي‌شود كه كسب و حرفه ايشان شكار و صيد و يا تجارت حيوانات باشد و يا به پرورش، تكثير، خريد و فروش و صدور حيوانات قابل شكار و صيد اشتغال داشته باشند. خريد، فروش و نگهداري جانوران وحشي نيز از طريق تحصيل پروانه انتفاعي صورت مي‌گيرد. خريد، فروش، عرضه، نگهداري، حمل و صدور كليه جانوران وحشي زنده بدون تحصيل پروانه انتفاعي ممنوع است. خريد، فروش، عرضه و صدور جانوران وحشي كشته و اجزاء آن (پوست، گوشت و غيره) و نيز نگهداري آنها در اماكن عمومي به استثناي غاز، مرغابي، چنگر و ماهيان (غير از ماهي آزاد و قزل‌آلا) بدون تحصيل اين پروانه ممنوع است. حمل و نگهداري جانوران وحشي كشته و اجزاي آن كه با رعايت مقررات مربوط شكار يا صيد شده‌اند به استثناي نگهداري آنها در اماكن عمومي مجاز است و خريد و فروش تروفه‌هاي شكار و يا جانوران وحشي كشته كه به صورت مجسمه تهيه شده‌اند (تاكسيدرمي شده‌اند) و نيز عرضه و نگهداري آن در اماكن عمومي و تجاري موكول به كسب اجازه و تحصيل پروانه از سازمان است.

1-3- پروانه ويژه- انتفاعي

اين پروانه در مواردي صادر مي شود كه افراد براي امرار معاش بخواهند در رودخانه حفاظت شده مثلاً ماهي قزل آلا كه نياز به پروانه ويژه دارد صيد نمايد. اين موارد بسيار كم و نادر است. ممكن است براي تكثير و پرورش گونه‌هاي حمايت شده نيز پروانه ويژه انتفاعي صادر شود.

4- اجازه دفع جانوران وحشي زيانكار

جانوران زيانكار نظير گراز، شغال و گرگ در عين حال كه براي كشاورزان، مزارع و باغها زيان آورند، براي طبيعت نافع و سودمندند. بنابر اين شكار اين گونه جانوران نيز بر اساس ضوابط و شرايط خاص صورت مي‌گيرد به اين ترتيب كه اجازه دفع اين حيوانات پس از استعلام از معاونت محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان و تعيين تعداد قابل شكار اين وحوش به حدي كه لطمه اي به تنوع‌زيستي كشور وارد نكند توسط اداره كل نظارت و بازرسي صادر مي شود، سپس دفع آنها توسط مامورين سازمان، ميرشكاران محلي، شكارچيان مجاز و يا توسط نيروي انتظامي يا بسيج صورت مي گيرد.

موضوع شكار خوك وحشي از ساير حيوانات زيانكار مجزاست. از آنجا كه گراز حيواني حرام گوشت است، شكار اين حيوان در ميان اقليتهاي مذهبي ايراني به مزايده گذاشته مي‌شود و برنده مزايده براساس شرايط و ضوابط خاص تعيين شده توسط سازمان، از تاريخ انعقاد قرارداد با سازمان تا پايان سال، اقدام به شكار خوك وحشي نموده و از آن در جهت منافع شخصي خود استفاده مي‌كند.

5- ساير مجوزها

1-5- در صورتي كه رياست سازمان حفاظت محيط زيست موردي را با هدفي غير از اهداف شكار و صيد يا دفع جانوران، ضروري تشخيص دهد، مثلاً هنگامي كه براي انجام تحقيقات و مطالعات علمي نياز به شكار يا زنده‌گيري جانور وحشي باشد، مجوز نمونه‌برداري يا زنده‌گيري را صادر مي نمايد.

2-5- پروانه رايگان: سازمان مي‌تواند در موارد زير بر حسب مورد پروانه و يا اجازه رايگان صادر نمايد.

الف) جمع‌آوري نمونه‌هاي جانوران وحشي به منظور انجام تحقيقات و مطالعات علمي و آموزشي و يا انجام فعاليتهاي مورد نياز موزه تاريخ طبيعي و نمايشگاههاي تنديس آرايي.

ب) دفع آن دسته از جانوران وحشي كه به مزارع و باغها آسيب‌ مي‌رسانند.

ج) صيد برخي از گونه‌هاي آبزيان توسط ساكنان مناطق محروم در مواردي كه سازمان صدور پروانه رايگان را در آن مناطق ضروري بداند.

د) تقدير از كساني كه به تشخيص رئيس سازمان، خدمات مؤثري در مورد حفاظت از حيات‌وحش و حمايت از اهداف سازمان به عمل آورده‌اند.

ساكنان بنادر و جزاير و سواحل خليج فارس و درياي عمان كه براي مصرف شخصي مبادرت به صيد ماهي مي‌كنند، از داشتن پروانه صيد معاف بوده و يا به آنها پروانه رايگان داده مي‌شود و نيز سازمان مي‌تواند صيد ماهي را در مناطق ديگر يا براي انواع مخصوص ماهي، معاف از تحصيل پروانه يا مستلزم تحصيل پروانه رايگان اعلام كند.

توضيح: براي متقاضيان شكار چهارپا با تير و كمان در صورتي كه قدرت تير و كمان آنها بيش از 60 پوند باشد پس از دريافت دفترچه شناسايي ويژه حمل سلاح گلوله‌زني اقدام به صدور پروانه شكار مي‌گردد.

لازم به ذكر است در صفحه سه اين دفترچه نوع (اعم از گلوله‌زني و انواع ديگر خفيف يا تيروكمان)، مدل، كاليبر، كشور سازنده، شماره اسلحه و شماره جواز حمل اسلحه قيد مي‌شود.

تازه کارها باقوانین شکار وصید اشنا شوند

مطالب مشابه :

خانواده قرقاول : کبک دری - کبک - تیهو - دراج

روشهای رایج شکار کبک

تازه کارها باقوانین شکار وصید اشنا شوند

مبلغ جریمه شكار و صید غیرمجاز پستاندارن ، پرندگان و آبزیان

بلندترين پرنده هاي كه من شكار كردم .

منطقه شكار ممنوع قراویز، تنها زیستگاه منحصر بفرد آهوی ایرانی

تدابیر ماه ها از نظر امام رضا(ع)