|
مقدمه
مديران، شركتها و سازمانها، اعم از خصوصي ودولتي، هر ساله هزينه‌هاي بسيار زيادي را در زمينه‌فناوري اطلاعات (نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبكه،آموزش، استخدام نيروي انساني، تحول در سازمان‌و ...) صرف مي‌كنند. متاسفانه در بسياري مواردبازدهي و اثربخشي فناوريهاي به‌كار گرفته شده‌نسبت به هزينه‌هاي مصرف شده پايين است كه‌قابل تامل و بررسي است.
بقا و رشد سازمانها در گرو تغيير نگرش به‌اطلاعات به عنوان يكي از منابع اصلي هر سازمان‌است و بر اين اساس، ضرورت برخورد مناسب،منسجم و برنامه‌ريزي شده مديران با اين منبع‌اولويت بسيار بالايي پيدا خواهد كرد. اهداف وره‌آوردهاي مقاله متعدد هستند و در ادامه به آنهااشاره مي‌رود، اما هدف اصلي تحقيق انجام شده‌اين‌است كه يك مدير چگونه روي فناوري‌اطلاعات سرمايه‌گذاري كند.
مفهوم سرمايه‌گذاري در سيستمهاي‌اطلاعات مديريت، كه در اين گزارش از آن بسياراستفاده خواهد شد شامل تمامي‌سرمايه‌گذاريهايي است كه در زمينه سيستمهاي‌پردازش تراكنش، سيستمهاي گزارش مديريت،سيستمهاي پشتيباني تصميم‌گيري، سيستمهاي‌پشتيباني مديريت ارشد، سيستمهاي مديريت‌دانش و خودكارـ سازي اداري و مجموعه‌نيازمنديهاي آنها اعم از سخت‌افزار، نرم‌افزار وشبكه خواهد بود.
براي آنكه موضوع از همين ابتدا روشن‌شود سؤالهايي را كه سعي شده است در اين مقاله‌به آنها پاسخ داده شود در اينجا مطرح مي‌كنيم.
1. چرا برنامه راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت براي بنگاه ضروري است؟
2. ويژگيها و محتوي يك برنامه راهبردي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت چيست؟
3. آيا مي‌توان فرايند برنامه‌ريزي را در قالب يك‌مدل تدوين و ارائه كرد؟
4. نقاط قوت و ضعف روشهاي فراگير كدام‌اند؟ وآيا مي‌توان روشي را معرفي كرد كه نقاط ضعف‌كمتري داشته باشد؟
5. يك روش برنامه‌ريزي مناسب چگونه انتخاب‌مي‌شود؟
6. معيارهاي گزينش روش مناسب كدام‌اند؟
ضرورت برنامه‌ريزي
تحولات انجام شده در چند دهه اخير جاي‌هيچگونه شك و ترديدي را نسبت به ضرورت‌برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت باقي نمي‌گذارد، زيرا:
- اقتصاد جهاني و بر اثر آن رقابت نيز بسيارفشرده‌تر شده است و عمليات هر بنگاه بايد به‌شكل جهاني انجام شود.
- اقتصاد در صنايع مختلف تغيير پيدا كرده و بردانش و اطلاعات بنيان‌گذاري شده است.
- ساختارهاي سازماني و خطمشهاي مديريتي‌كاملا متحول شده‌اند.
- فناوري اطلاعات كاملا دگرگون شده است و به‌لحاظ كمي (توسعه در كل جهان) و كيفي (تنوع‌و سرعت اطلاعات) با قبل قابل مقايسه نيست.
- از اطلاعات به عنوان منبع راهبردي نامبرده‌مي‌شود.
آنچه از ديدگاه مديريت هر بنگاه پراهميت به نظرمي‌رسد نحوه سرمايه‌گذاري در فناوري اطلاعات‌است، زيرا:
- اجراي برنامه مستلزم سرمايه‌گذاري بسيارسسنگين است.
-نتايج حاصل از اجراي برنامه بايد پاسخگوي‌نيازهاي واقعي سازمان باشد.
- اجراي برنامه نياز به ايجاد فرهنگ جديد دارد.
- اجراي برنامه مستلزم جذب و تربيت نيروي‌انساني است.
- اجراي برنامه تاثير بسيار گسترده و عميقي درسازمان ايجاد مي‌كند.
- طبيعت اجراي برنامه بلند مدت است.
- و نهايتا با توجه به تغييرات سريع در فناوري‌اطلاعات انتخاب روند مناسب باعث خواهدشد كه از سرمايه‌گذاري مجدد جلوگيري به‌عمل‌آيد.
محتوي برنامه راهبردي سيستمهاي‌اطلاعات مديريت
روشهاي مختلفي وجود دارد كه مدعي هستندمي‌توانند برنامه فناوري اطلاعات را براي سازمانهاو بنگاهها ايجاد كنند و بر ادعاي خود نيز اصراردارند، اما سؤالهاي اصلي كه در انتخاب روش نقش‌مؤثري دارند عبارت‌اند از.
- محتوي برنامه فناوري اطلاعات چيست؟
- چگونه مي‌توان به روش مناسب دست يافت؟
پاركر و ترينر بر مدلهاي جاري و آينده‌فرايندهاي كسب و كار در سطح كلي و جزئي وطراحي معماري داده‌ها با هدف يكپارچه و برنامه‌راهنما از سيستمها و اطلاعات جاري براي ساخت‌معماري هدف تاكيد دارند [8].
آقا و خانم لادن برنامه را شامل عباراتي ازاهداف بنگاه مي‌دانند كه چگونه پشتيباني ودستيابي به آن اهداف را توسط فناوري اطلاعات‌بيان مي‌كند و بر سازمان بنگاه و طراحي فرايندهاتاكيد دارند [1].
آلتر برنامه فناوري اطلاعات را جزئي ازبرنامه كسب و كار مي‌داند كه بايد برنامه كسب وكار را پشتيباني كند [2].
وي‌سوكي دميشل برنامه‌ريزي سيستمهاي‌اطلاعاتي يكپارچه و برنامه راهبردي بنگاه وواحدهاي كسب و كار را كه با همكاري مديران‌ذيربط و مديران سيستمهاي اطلاعاتي به‌وجودآمده است به عنوان مبناي برنامه‌ريزي سيستمهاي‌اطلاعاتي مديريت قرار مي‌دهد [7].
در سابقه اين موضوع دو ابهام عمده ديده‌مي‌شود كه يكي از آنها نوع ارتباط بين فرايندهاي‌برنامه‌ريزي راهبردي كسب و كار، و برنامه‌ريزي‌راهبردي سيستمهاي اطلاعات مديريت است وديگر اينكه علي‌رغم سطح مشتركي كه بين محتوي‌برنامه‌هاي راهبردي سيستمهاي اطلاعات مديريت‌وجود دارد اما چارچوب شفافي را از برنامه ومحتواي آن مطرح نمي‌كند و به همين دليل سعي‌شده است كه محتوي شفافي از يك برنامه فناوري‌اطلاعات به شرح زير ارائه شود. اين محتوي فارغ‌و مستقل از روشهاي مختلف برنامه‌ريزي راهبردي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت ارائه شده است.
برنامه فناوري اطلاعات
- اهداف، راهبردها و سياستهاي برنامه راهبردي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت
محيط عملياتي
ابزارهاي توسعه نرم‌افزار
نحوه توسعه نرم‌افزار و به‌كارگيري آن
سياستهاي اداري و سازماني
- مجموعه سيستمها
فرايندها
سيستمهاي اطلاعاتي
رابطه فرايندها و سيستمهاي اطلاعاتي
- نيازهاي اطلاعاتي سازمان
موجوديتها
رابطه موجوديتها و سيستمها
- درجه‌بندي و اولويت سيستمها
- برنامه چند ساله اجرايي
وي‌سوكي دميشل رابطه بين فرايندهاي دوبرنامه‌ريزي راهبردي كسب و كار و برنامه‌ريزي‌راهبردي سيستمهاي اطلاعات را در چهار شكل‌مستقل، انفعالي، مرتبط و يكپارچه مطرح مي‌كند.از طرف ديگر ساز و كارهاي ديگري ارائه شده‌است كه به موضوع چگونگي دستيابي به‌همراستايي دو برنامه‌ريزي اشاره دارند و هدف آنهااين‌است كه بين دو فرايند يكپارچگي ايجاد كنند.اين نوع ساز و كارهاي مستقل از روشها به عواملي‌پرداخته‌اند كه نحوه به‌كارگيري روشها را در سازمان‌تحت تاثير قرار مي‌دهند و در ماهيت روش مؤثرنيستند.
روشهاي مختلف برنامه‌ريزي كه برنامه‌فناوري اطلاعات محصول فرايند برنامه‌ريزي‌آنهاست، علاوه بر اطلاعاتي كه در طول فرايند به‌آنها دستيابي پيدا مي‌كنند، نيازمند اطلاعات ووروديهاي خاصي هستند.
همان‌طور كه ديده مي‌شود اين روشها ازيك طرف متناسب با نوع رابطه‌اي كه با فرايندبرنامه‌ريزي راهبردي كسب و كار دارند از برنامه‌راهبردي كسب و كار اطلاعات لازم را دريافت‌مي‌كنند و از طرف ديگر از آنجا كه اثر بخشي‌اجراي برنامه در تاييد، پشتيباني و هم‌افزايي تحقق‌برنامه راهبردي بنگاه ديده مي‌شود، يكپارچگي‌بين دو فرايند برنامه‌ريزي امري اجتناب‌ناپذيراست.
مدل ورودي-خروجي برنامه‌ريزي‌راهبردي سيستمهاي اطلاعات مديريت
در اين مرحله به طرح مدلي شفاف و جامع به نام‌مدل ورودي-خروجي پرداخته مي‌شود كه به‌عنوان مبنا و معياري جهت ارزيابي روشهاي‌مختلف برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي‌اطلاعات مديريت مي‌تواند مورد استفاده واقع‌شود. كليات مدل در شكل 1 و مدل تفصيلي درشكل 2 آمده است.
اثر وروديها بر خروجيها در جدول 1 آمده است.
بررسي روشهاي موجود برنامه‌ريزي
روشهايي كه در اين مقاله مورد بررسي قرارگرفته‌اند عبارت‌اند از:
1. تبديل مجموعه راهبرد (KING)
2. برنامه‌ريزي سيستم كسب و كار (IBM)
3. عوامل حياتي موفقيت (ROCKART)
4. تحليل اطلاعات كسب و كار و تكنيكهاي‌يكپارچه‌سازي
(BURNSTINE)5. تحليـل محصـــــول-مناســــبات(DICSON & WETHERBE)
6. بازگشت سرمايه
7. اعلام هزينه
8. بودجه بر مبناي صفر (PYHER)
9. برنامه‌ريزي راهبردي اطلاعات (MARTIN)
اين روشها با مدل ورودي‌ـ خروجي مورد ارزيابي‌واقع شدند و اين ارزيابي در سه محور به شرح زيرانجام پذيرفته است.
الف) آيا وروديهايي كه روش برنامه‌ريزي از آن‌استفاده مي‌كند، زيرمجموعه‌اي از وروديهايي مدل‌هستند؟
ب) آيا خروجيهايي كه روش برنامه‌ريزي‌توليد مي‌كند (برنامه) زيرمجموعه‌اي ازخروجيهاي مدل هستند؟
ج) آيا روش به كل وروديهاي مدل نياز دارد وتمامي خروجيهاي مدل را تامين مي‌كند؟
پاسخ هر يك از روشها به سؤالهاي فوق در جدول2 آمده است.
وروديها و خروجيهاي روشهاي‌برنامه‌ريزي كه در اين مقاله مورد بررسي قرار گرفته‌است از ديدگاه مدل ورودي و خروجي به دو گروه‌قابل تفكيك هستند.روشهايي كه ورودي ياخروجيهايشان جزئي از وروديها و خروجيهاي‌مدل محسوب مي‌شود و روشهايي كه تمامي‌وروديها و خروجيهاي مدل را تامين مي‌كنند. با اين رويكرد مدل ورودي خروجي روشها را به دودسته فراگير به معناي پوشش دهنده به تمامي
وروديها و خروجيهاي مدل و غيرفراگير به معناي‌عدم پوشش كامل وروديها يا خروجيها تقسيم‌مي‌كند. محصول اين ارزيابي اين‌است كه روشهاي‌برنامه‌ريزي سيستمهاي كسب وكار از شركت IBMو برنامه‌ريزي راهبردي اطلاعات از جيمزمارتين‌روشهاي فراگير هستند.
روش جديد برنامه‌ريزي به لحاظ پوشش‌كامل وروديها و خروجيهاي مدل نيز فراگير است.
اين دو روش داراي ويژگيهاي مشترك ونقاط قوت و ضعف متفاوت‌اند كه در ادامه به‌توصيف اين ويژگيها پرداخته مي‌شود.
الف) ويژگيهاي مشترك
هر دو روش بسيار مفصل‌اند و به جزئيات زيادي‌در طول فرايند برنامه‌ريزي مي‌پردازند. اين ويژگي‌باعث مي‌شود كه اولا فرايند برنامه‌ريزي بسيارطولاني شود و ثانيا هزينه بسيار زيادي را براي‌سازمان ايجاد كند.
هر دو روش بسيار نظام‌مند عمل مي‌كنندو از پشتوانه نظري و تجربي بسيار زيادي‌برخوردارند و به شكل جامع تمامي ابعاد سازمان‌را پوشش مي‌دهند. هر دو روش، روش‌برنامه‌ريزي از بالا به پايين و اجرا از پايين به بالا رادنبال مي‌كنند.
ب) ويژگيهاي غيرمشترك
روش برنامه‌ريزي سيستمهاي كسب و كار، تمركزبسيار زيادي بر فرايندهاي موجود كسب و كار داردو لذا تاكيد دارد كه سيستمهاي اطلاعاتي بايد ازوضعيت جاري جريان اطلاعاتي سازمان پشتيباني‌كنند. به همين جهت اين روش كمتر در موردبازسازي فرايندها ارائه طريق مي‌كند و برعكس،مجموعه سيستمهاي كاربردي را به‌اندازه كافي‌مفصل ارائه مي‌دهد.
روش برنامه‌ريزي راهبردي اطلاعات، برعوامل حياتي موفقيت تمركز بيشتري دارد و به‌اندازه كافي به فرايندهاي كسب و كار نمي‌پردازد ولذا مجموعه سيستمهاي كاربردي را به اندازه كافي‌معرفي نمي‌كند.
روش برنامه‌ريزي سيستمهاي كسب و كارنسبت به روش برنامه‌ريزي راهبردي اطلاعات به‌لحاظ اخذ توافقات مديريتي در مورد اولويتهاي‌اجرايي موفقتر عمل مي‌كند.
جدول 3 خلاصه‌اي از مقايسه روشها رانشان مي‌دهد.
چون اين دو روش با توجه به قدمت آنهاهنوز براي برنامه‌ريزي فناوري اطلاعات درسازمانهاي مختلف به‌كار مي‌روند و مجريان آنها برصحت ونقاط قوت آنها تاكيد بسيار مي‌ورزند،نقاط قوت غيرمشترك آنها يعني تاكيد روش‌برنامه‌ريزي سيستمهاي كسب و كار بر تحليل‌فرايندهاي هر بنگاه و تاييد روش برنامه‌ريزي راهبرد اطلاعات بر تحليل عوامل حياتي موفقيت،به‌عنوان دو عامل اساسي در فرايند برنامه‌ريزي‌راهبردي سيستمهاي اطلاعات مديريت بايد موردتوجه قرار گيرند.
اما دلايل تاكيد بر اين دو عامل اين‌است كه‌تحليل فرايندها رويكردي مستقل از وضعيت‌موجود به لحاظ ساختار سازماني دارد وفرايندهاي بنگاه را به شكل ذاتي ناشي ازماموريتهاي بنگاه مورد بررسي وتحليل قرارمي‌دهد. از طرف ديگر تحليل عوامل حياتي‌موفقيت مديريت ارشد هر بنگاه را براي تشخيص‌و روش اندازه‌گيري عوامل فوق در روندبرنامه‌ريزي فعال مي‌سازد.
جمع‌بندي تحليل بالا اين‌است كه با توجه‌به روند سريع تحولات در عرصه‌هاي بين‌المللي،ملي و صنعت، فشرده‌تر شدن رقابت، تغييرات‌فناوري، ضروري است كه برنامه‌ريزي راهبردي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت، كوتاهتر و كم‌هزينه‌تر انجام پذيرد وسازمان و مديريت سازمان‌را سريعتر به نتايج مورد انتظار برساند. از طرف‌ديگر ضروري است كه روشها بر فرايندهاي‌سازمان و عوامل حياتي موفقيت، به شكل‌يكسان، تاكيد كنند وحداكثر توافق مديريت را درمورد اولويتهاي برنامه به‌دست آورند.
روش جديد برنامه‌ريزي راهبردي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت
روش جديد پيشنهادي كه شرح مراحل فرايندبرنامه‌ريزي آن را در ادامه ملاحظه خواهيد كرد،طرح نظري آن براي اولين بار است كه به‌طوررسمي انتشار مي‌يابد و از گزارشهاي مربوط به‌اجراي اين روش در سازمان تربيت بدني ايران درسالهاي 1995 و 1996 اتخاذ و ارائه مي‌شود[13].
اين روش 5 مرحله كلي را شامل مي‌شود واساس آن بر تحليل فرايندهاي بنگاه با رويكردمهندسي مجدد فرايندهاي كسب و كار و تحليل‌عوامل حياتي موفقيت است و با تلفيق دو روش‌فوق از نقاط قوت آنها كاملا بهره‌مند شده است.
مبناي اين روش بر تحليل فرايندهاي‌بنيادين سازمان قرار دارد. فرايندهاي بنيادين‌فرايندهايي هستند كه يا ماموريت سازمان راتشكيل مي‌دهند يا در رابطه مستقيم با آنها هستند.
فرايندهاي بنيادين به فرايندهاي جزئيتر، تجزيه‌مي‌شوند و فرصتهاي كاربرد فناوري اطلاعات درآنها مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
مراحل اجرايي
مراحل مختلف اين روش به‌طور كلي در شكل 3آمده است كه در ادامه به توصيف هر مرحله‌پرداخته خواهد شد.
مرحله اول. تحليل فرايند كسب و كار و عوامل‌حياتي موفقيت
اين مرحله خود از زير مرحله‌هاي متفاوتي تشكيل‌شده است كه آنها نيز عبارت خواهند بود از:
1. تعريف و ايجاد توافق مديريتي بر نمودار فرايندكسب و كار بنيادين براي سازمان
در اين مرحله فرايندهاي بنيادين كسب و كار كه‌ماهيت سازمان را ترسيم مي‌كنند معين و ارتباطآنها با يكديگر و ديگر مدعيان سازمان مشخص‌مي‌شود.
2. شناخت مشتريان، اهداف، وروديها و نمونه‌خروجيهاي هر فرايند بنيادين
3. شناخت و كسب توافق مديريت بر عوامل‌حياتي موفقيت براي هر فرايند بنيادين همراه باروش اندازه‌گيري و هدف متداول فعلي
4. تجزيه هر فرايند بنيادين به زيرفرايندها به شكل‌تفصيلي
5. شناخت فرصتهاي فناوري اطلاعات، همراه باوضعيت فعلي به‌كارگيري آنها در سازمان، براي‌هر فرايند بنيادين
مرحله دوم. سياستها، اهداف و راهبردهاي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت
در اين مرحله، خطرهاي ايجاد سيستمهاي‌اطلاعاتي مورد بررسي و تحليل قرار مي‌گيرد ودليل يا دلايل خطرپذيري مطرح و براي هر يك ازآنها راهبرد يا راهبردهايي جهت به حداقل رساندن‌خطرپذيري پيشنهاد مي‌شود. مجموعه راهبردهادسته‌بندي و راه‌حل اجرايي متناسب هر يك، درقالب راهنماييهاي مشخص، به مديريت پيشنهاد وبراساس آنها توافق مديريت به منظور اجرا حاصل‌مي‌شود.
مرحله سوم. زيرساخت يكپارچه‌سازي داده‌ها
در اين مرحله كه هدف آن ايجاد معماري ويكپارچه اطلاعات است سه زير مرحله وجود داردكه عبارت‌اند از:
1. ثبت فرايندها
در اين مرحله فرايندهايي كه در طي تجزيه‌فرايندهاي بنيادين به‌دست آمده است، به عنوان‌يك فرايند كلي و مستقل نگريسته و ثبت‌مي‌شود.
2. ايجاد نمودار ارتباط موجوديتها براي فرايندهاي‌كلي فوق
در اين مرحله نمودارهاي ارتباط موجوديتهابراي هر يك از فرايندهاي فوق رسم مي‌شود.
3. تركيب نمودارها در يك نمودار مفهومي در سطح‌بنگاه
در اين مرحله از تركيب نمودارهاي فوق وحذف موجوديتهاي تكراري و پوشش‌موجوديتهاي فراموش شده يك نمودارمفهومي در سطح بنگاه ايجاد مي‌شود.
مرحله چهارم. مجموعه سيستمهاي كاربردي ودرجه‌بندي پروژه‌ها
در اين مرحله سيستمهاي كاربردي با هدف‌شناخت اثر آنها بر دستيابي به عوامل حياتي‌موفقيت فرايندهاي بنيادين، مورد ارزيابي قرارمي‌گيرد تا در نهايت بتوان اهميت هر يك راشناخت و اولويت هر يك را در برنامه‌ريزي‌اجرايي تعيين كرد.
اين مرحله داراي دو زير مرحله است:
1. ثبت سيستمهاي كاربردي
در اين مرحله، سيستمهاي كاربردي كه در تجزيه‌فرايندهاي بنيادين به‌دست مي‌آيند ثبت مي‌شوند.
2. تحليل اثر هر سيستم
در اين مرحله اثر هر سيستم كاربردي روي‌فرايندهاي بنيادين تحليل و توافق مديريت براي‌آنها اخذ مي‌شود.
هر سيستم مي‌تواند يكي از اثرهاي زير راروي فرايندها داشته باشد.
- تاثير زياد (3): بدين معني كه سرمايه‌گذاري درسيستم كاربردي، نتيجه قابل توجهي در دستيابي به‌عوامل حياتي موفقيت فرايند كسب و كار مربوطخواهد داشت.
- تاثير متوسط (2)
- تاثير كم (1): بدين معني كه سرمايه‌گذاري درسيستم كاربردي مناسب پشتيباني فرايند كسب وكار ذيربط است.
- غير قابل به‌كارگيري (0): سيستم كاربردي به‌اكثريت فرايند كسب و كار نمي‌پردازد.
مرحله پنجم. اجرا
در اين مرحله به تدوين برنامه چند ساله سازمان‌پرداخته مي‌شود. مبناي اين برنامه‌ريزي، نتايج‌مرحله چهارم است. سيستمهاي كاربردي‌اولويت‌بندي شده، مبناي فعاليتهاي چند ساله،بودجه و محاسبات برنامه توسعه قرار مي‌گيرد.
هر فعاليت پياده‌سازي سيستم به تحليل‌نيازهاي اطلاعاتي به شكل تفصيلي آن نياز دارد.نتايج حاصل از تحليل فوق اطلاعات لازم را براي‌تكامل نمودار مفهومي بنگاه فراهم مي‌آورد.
نمونه اجرايي روش جديد
سازمان تربيت بدني ايران سازماني است كه‌برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت در آن، با استفاده از اين روش، انجام شده‌است. طرح جزئيات اطلاعات مربوط به سازمان‌تربيت بدني هدف اين مقاله نيست، از اين رو آنچه‌را كه در اين مبحث بدان پرداخته خواهد شد،توضيحات در باره مفاهيم تازه‌اي است كه تا اين‌مرحله، در اين پايان نامه، مطرح نشده است.
مرحله اول. تحليل فرايند كسب و كار و عوامل‌حياتي موفقيت
1. تعريف و ايجاد توافق مديريتي بر نمودار فرايندكسب و كار بنيادين براي سازمان
فرايندهاي بنيادين عمدتا از ماموريتها، فلسفه‌مديريت، چشم‌انداز و راهبرد سازمان ناشي‌مي‌شوند. نتيجه اين مرحله در سازمان تربيت بدني‌در شكل 4 آمده است.
همان طور كه در شكل 4 مشاهده شد فرايندهاي‌بنيادين سازمان تربيت بدني شامل فرايندهاي زيراست.
- فرموله كردن سياستگذاري و توسعه راهبرد
- توسعه امكانات و ظرفيتها
- همگاني كردن تربيت بدني
- پرورش قهرماناني بين‌المللي
- ارتباط با سهامداران (مدعيان)
- فرموله كردن سياستگذاري و توسعه راهبرد
2. شناخت مشتريان، اهداف، وروديها و نمونه‌خروجيهاي هر فرايند بنيادين
نتيجه زير مرحله 2-1 (ص 69) را در مورددو فرايند از فرايندهاي بنيادين سازمان تربيت‌بدني در جدولهاي زير مشاهده مي‌كنيد.
3. شناخت و كسب توافق مديريت بر عاملهاي‌حياتي موفقيت براي هر فرايند بنيادين همراه باروش اندازه‌گيري و هدف متداول فعلي.
عوامل حياتي موفقيت براي فرايند بنيادين‌بالا همراه با روش اندازه‌گيري و هدف متداول‌فعلي آنها در جدول 5 آمده است.
4. تجزيه هر فرايند بنيادين به زير فرايندها به‌شكل تفصيلي،
نتيجه تجزيه فرايند بنيادين فرموله كردن‌سياستگذاري و توسعه راهبرد به زير فرايندها به‌شكل تفصيلي در شكل 5 ديده مي‌شود.
5. فهرست نمونه فرصتهاي فناوري اطلاعات،همراه با وضعيت فعلي به‌كارگيري آنها در سازمان،براي هر فرايند فرموله كردن سياستگذاري وتوسعه راهبرد در جدول 6 ديده مي‌شود.
- توسعه امكانات و ظرفيتها
2. شناخت مشتريان، اهداف، وروديها و نمونه‌خروجيهاي هر فرايند بنيادين; مشتريان، اهداف،وروديها و نمونه خروجيهاي فرايند بنيادين بالا درجدول 7 آمده است.
3. شناخت و كسب توافق مديريت بر عوامل‌حياتي موفقيت براي هر فرايند بنيادين همراه باروش اندازه‌گيري و هدف متداول فعلي.
عوامل حياتي موفقيت براي فرايند بنيادين‌توسعه امكانات و ظرفيتها همراه با روش‌اندازه‌گيري و هدف متداول فعلي آنها در جدول 8آمده است.
4. تجزيه هر فرايند بنيادين به زير فرايندها به‌شكل تفصيلي.
نتيجه: تجزيه فرايند بنيادين توسعه امكانات وظرفيتها به زير فرايندها به شكل تفصيلي، در شكل6 ديده مي‌شود.
5. فهرست نمونه فرصتهاي فناوري اطلاعات،همراه با وضعيت فعلي به‌كارگيري آنها در سازمان،براي فرايند توسعه امكانات و ظرفيتها در جدول 9آمده است.
مرحله 2. سياستها، اهداف و راهبردهاي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت
به عنوان نمونه به برخي از خطرها، دلايل آنها وراهبرد مقابله با آنها و نهايتا رهنمودهاي اجرايي درسازمان تربيت بدني اشاره شود (جدول 10)
برخي از رهنمودهايي كه مبناي ايجادچارچوبي براي حداقل‌سازي خطرها و پيشرفت‌عوامل حياتي موفقيت، خواهد بود به شرح زيراست.
- گزينش تركيب مناسب مديريت منابع اطلاعاتي
- كنترل و بازرسي فعاليتهاي جمع‌آوري، پردازش‌و گزارشها
- طراحي وظيفه مديريت داخلي داده‌ها
- سكوي سخت‌افزار و نرم‌افزار
مرحله 3. زيرساخت يكپارچه‌سازي داده‌ها
در اين مرحله برنامه‌هاي كاربردي مربوط به هر يك‌از فرايندهاي جزئي حاصل از فرايندهاي بنيادين،فهرست و نمودارهاي ارتباط موجوديتها براي هريك از فرايندهاي فوق رسم مي‌شود و از تركيب‌نمودارهاي فوق و حذف موجوديتهاي تكراري وپوشش موجوديتهاي فراموش شده يك نمودارمفهومي در سطح بنگاه تشكيل مي‌شود.
از آنجا كه براي نتايج اين بخش قبلانمونه‌هاي لازم مطرح شده است، از تكرار آنهاخودداري مي‌كنيم.
مرحله 4. مجموعه سيستمهاي كاربردي ودرجه‌بندي پروژه‌ها
براي اين مرحله برنامه‌هاي كاربردي در سازمان‌تربيت بدني مورد بررسي قرار مي‌گيرد. همان‌طوركه قبلا ديده شد، فرايندهاي بنيادين سازمان به‌شرح زير است.
الف) فورموله كردن سياستگذاري وتوسعه‌راهبرد
ب) توسعه ظرفيتها و امكانات
ج) ارتباطات با سهامداران
د) همگاني كردن تربيت بدني
ه') پرورش قهرمانان بين‌المللي
اثر هر يك از برنامه‌هاي كاربردي بردستيابي به عوامل حياتي موفقيت هر فرايندبنيادين مورد ارزيابي قرار گرفته و نتايج آن درجدول 11 آمده است.
فرايندهاي الف، ب و ج، فرايندهاي‌ستادي سازمان، در مركز هستند و بقيه فرايندها دربخشهاي اجرايي سازمان توزيع شده‌اند و از آنجاكه برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت براي ستاد سازمان صورت مي‌گيرد،مجموعه برنامه‌هاي كاربردي در قالب جديدي‌براي سه فرايند بنيادين الف، ب و ج مطرح‌مي‌شود. نتايج ارزيابي جديد در جدول 12 آمده‌است.
هر يك از روشهاي برنامه‌ريزي از طرف‌ابداع كنندگان، مروجان يا شركتهاي مشاور در امربرنامه‌ريزي سيستمهاي اطلاعاتي سازمانها،به‌عنوان راه حل مطلوب، منسجم، كارآمد واثربخش معرفي شود.
در واقع، مديران بنگاهها در اين مرحله ازتصميم‌گيري بايد پاسخ سؤالهاي اساسي زير را به‌نوعي بدانند.
الف) آيا يك روش در هر سازماني‌قابل‌به‌كارگيري است؟
ب) عواملي چون محيط سازمان، موقعيت
سازمان، چه نقشي در روش برنامه‌ريزي دارند؟
ج) يكپارچگي بين راهبرد كسب و كار با روش‌برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي‌اطلاعاتي‌سازمان چگونه احراز مي‌شود؟
د) معيارها و ضوابط اصلي انتخاب يك روش‌مناسب كدام‌اند؟
ه) با چه مدلي، معيارهاي بالا را براي انتخاب‌يك روش بايد به‌كار گرفت؟
و) آيا معيارهاي بالا براي انتخاب روش كافي‌هستند يا خير؟
در پاسخ به سؤال (الف) بايد گفت كه‌روشي چون برنامه‌ريزي سيستمهاي كسب و كار ازشركت آي.بي.ام، داراي عمري طولاني است. اين‌روش در سازمانهاي مختلفي در طول عمر خود به‌خدمت گرفته شده و آثار مثبت رويكرد خود را دراكثر آنها نشان داده است.
روش بالا با اينكه از بدو تولد به مرورتكامل و تغيير پيدا كرده است ولي هنوز يكي ازروشهاي مطرح در موضوع برنامه‌ريزي‌سيستمهاي اطلاعاتي است و به همين دلايل يك‌روش مي‌تواند در انواع سازمانها به كار گرفته شوداما ممكن است كه اين روش در برخي مؤسسات،نتايج مطلوبي در بر نداشته باشد. به نظر مي‌رسدبراي ارائه تحليل مناسب ضروري است كه‌تحقيقات لازم در اين موضوع صورت پذيرد كه آياعدم موفقيت به كارگيري اين روش ناشي از عوامل‌دروني اين روش بوده يا عوامل ديگري بر نتايج‌حاصل مؤثر بوده‌اند؟
پاسخ سؤالات (ب و ج) را در يكي ازكاملترين مقالات تحت عنوان "يكپارچگي بافت وفرايند برنامه‌ريزي راهبرديهاي سيستمهاي‌اطلاعات مديريت با راهبرد رقابتي" [12] مي‌توان‌يافت.
نويسندگان مقاله ابتدا به طرح ابعادبرنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت، در دو حوزه بافت و فرايند پرداخته‌اند.
نويسندگان در ادامه به بيان سه نوع راهبردكسب و كار پرداخته و بر اساس اتخاذ هر يك ازراهبردها (دفاعي-تحليلي-تهاجمي) توسط بنگاه‌ميزان تاكيد بر هر يك از ابعاد (بافت و فرايند)برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت را به منظور دستيابي به يكپارچگي بين‌دو راهبرد برشمرده‌اند.
در مقاله بالا به هيچ يك از روشهاي‌برنامه‌ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات‌مديريت اشاره نشده است. نويسندگان مقاله براي‌دستيابي به يكپارچگي برنامه‌هاي راهبردي كسب‌و كار و سيستمهاي اطلاعات مديريت به بررسي‌عواملي پرداخته‌اند كه نحوه به كارگيري روشها درسازمان را تحت تاثير قرار مي‌دهند و در ماهيت‌روش مؤثر نيستند.
هر سازمان يا بنگاهي در شرايط خاص ازمحيط بين‌المللي، ملي و صنعت و محصور در بين‌رقبا و ديگر مدعيان بنگاه يا سازمان به سر مي‌بردو متناسب با شرايط بالا اهداف راهبردي وراهبردهاي خود را تنظيم مي‌كند. اين تصميمات‌راهبردي بر نحوه استخدام روش برنامه‌ريزي‌راهبردي سيستمهاي اطلاعات مديريت در محيطسازمان مؤثر خواهد بود.
اهداف، راهبردها و سياستهاي برنامه‌راهبردي سيستمهاي اطلاعاتي به عنوان يكي ازخروجيهاي فرايند برنامه‌ريزي شامل تمامي مواردو ابعادي است كه در مقاله بالا مورد بررسي وارزيابي قرار گرفته و متناسب با نوع راهبرد بر آنهاتاكيد شده است.
با اين نتيجه‌گيري به سؤال اصلي كه قراراست بدان پاسخ داده شود مي‌رسيم و آن اين است‌كه مستقل از شرايطي كه يك سازمان يا يك بنگاه‌در آن قرار دارد، كدام يك از روشهاي برنامه‌ريزي،بايد مورد توجه مديريت قرار گيرد و انتخاب‌شود؟ و معيارها و ضوابط اين انتخاب كدام‌اند؟(سؤال د)
معيارها و ضوابط انتخاب روش برنامه‌ريزي
در اين بخش به عوامل دروني و ماهيتي روشهاخواهيم پرداخت تا روشها را بتوان مستقل ازشرايط و راهبرد سازمان يا بنگاه مورد ارزيابي قرارداد. اين عوامل به شرح زير هستند.
1- تاثير بر اهداف، سياستها و راهبردهاي كسب وكار
2- تاثير از اهداف، سياستها و راهبردهاي كسب وكار
3- تمركز بر فرايندهاي كسب و كار
4- مستندسازي
5- روش‌مندي و قاعده‌مندي
6- جامعيت (در بر گيرنده تمامي ابعاد و سطوح‌بنگاه)
7- زمان اجرا
8- هزينه اجرا
9- نياز به نيروي انساني متخصص
10- پرداختن به عوامل حياتي موفقيت
11- مستند سازي عوامل حياتي موفقيت
12- پرداختن به فرصتهاي فناوري اطلاعات جديد
13- پرداختن به فرصتهاي مهندسي مجددفرايندها
14- پرداختن به سياستها، اهداف و راهبردهاي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت
15- برنامه‌ريزي بالا به پايين و اجراي پايين به بالا
16- مشاركت مديران ارشد
17- مشاركت مديران مياني
18- مشاركت مديران عملياتي
19- معرفي نيازمنديهاي سيستمهاي پردازش‌تراكنشي
20- معرفي نيازمنديهاي سيستمهاي مديريت‌گزارش
21- معرفي نيازمنديهاي سيستمهاي پشتيباني‌تصميم‌سازي
22- كامل بودن مشخصات مجموعه‌هاي كاربردي
23- توسعه پايگاه داده‌هاي مفهومي
24- توسعه پايگاه داده‌هاي موضوعي
25- توسعه پايگاه داده‌هاي تفصيلي
26- ابزارهاي نرم‌افزاري براي پشتيباني‌برنامه‌ريزي
27- ايجاد توافقات مديريتي براي اولويتهاي‌اجرايي
مدل ارزيابي روشها
در پاسخ به سؤال (ه) مدل زير مطرح مي‌شود.
همان‌طور كه قبلا مشاهده شد، سه روش‌به عنوان روشهاي فراگير مطرح شد، كه نام آنها درزير آمده است.
روش 1. برنامه‌ريزي سيستمهاي كسب و كار
روش 2. برنامه‌ريزي راهبرد اطلاعات
روش 3. روش پيشنهادي برنامه‌ريزي راهبردي‌سيستمهاي اطلاعات مديريت
هر كدام از عوامل ارزيابي، در مورد هر يك‌از سه روش بالا داراي مزيت خاصي خواهد بود.مجموعه عوامل و روشها در جدول شماره 13آمده است. مزيت هر عامل در مورد هر روش دراين جدول بيان شده است.
مرجعها
1. Kennrth C. Laudon & Jane P. Laudon/ Systems
مطالب مشابه :
معرفی یک جواهر برای ایرانی هادر سال 1340 براي اولين بار فروش و تعميرات خودكارها و خودنويسهاي پــاركـر خودكار و
در باره ما توزیع و فروش، سرویس اولین بار فروش و تعمیرات خودكار ها های نفیس پاركر و
خرید خودکار و خودنویس های شیفرفروشگاه لطیفی نمایندگی و پخش مشهورترین خودکار و خودنویس های جهان در ایران پارکر لامی
هوش هیجانیاين كتاب كه در كل جهان به بهترين نحوي به فروش رفت در (بار ـ آن و پاركر به‌طور خودكار و
هوش هیجانیاين كتاب كه در كل جهان به بهترين نحوي به فروش رفت در (بار ـ آن و پاركر به‌طور خودكار و
تكنولوژي وترويج كشاورزي فروش بذر. وبلاگ قوانين دروني تكنولوژي و خودكار بودن توسعه آن، انگيزه‌هاي پاركر سنت كلر
بررسي روشهاي برنامه ريزي راهبردي سيستمهاي اطلاعات مديريتهزينههاي خودكارـ سازي دفتري و پاركر و ترينر بر مدلهاي مدیریت فروش (Sale Management
برچسب :
فروش خودكار پاركر
| 