قوانین سختی کار

وزارت کار و امور اجتماعی – وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

هیأت وزیران درجسله مورخ22/12/1380بنابه پیشنهادمشترک شماره129026مورخ 19/12/1380 وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تأمین اجتماعی و با استناد بند (5) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی ماده (76) قانون اصلاح مواد (72)و (77) و تبصره ماده (76) قانون تأمین اجتماعی مصوب 1345 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب 1371 – مصوب 1380 – آیین نامه اجرایی بند یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین نامه اجرایی بند (5) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی

ماده (76) قانون اصلاح مواد (72) و (77) و تبصره ماده (76) قانون تأمین اجتماعی

مصوب 1345 و الحاق دو تبصره به ماده (76) و مصوب 1371 – مصوب 1380 –

ماده 1- کارهای سخت و زیان آور کارهایی که در آنها عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال بیمه شده تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیتهای طبیعی ( جسمی و روانی ) در وی ایجاد می شود که نتیجه آن بروز بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن می باشد . مشاغل سخت و زیان آور موضوع این ماده به دو گروه تقسیم می شوند :

الف – مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری با ماهیت شغلی وابستگی داشته اما می توان با بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف نمود .

ب – مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان آور بوده و با بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، صفت سخت و زیان آوری آنها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آنها حفظ می گردد .

ماده 2- تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل موضوع ماده (1) و نوع آن ( گروه "الف " و گروه "ب" ) در هر کارگاه با بررسی سوابق ، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه ای وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و بازرسان وزارت کار و امور اجتماعی و با تائید توسط کمیته استانی موضوع این آیین نامه انجام می گیرد .

تبصره – کارفرمایان کارگاهها مکلفند با کارشناسان و بازرسان موضوع این ماده همکاری و مدارک مورد نیاز را در اختیار آنان قرار دهند .

ماده 3- کارفرمایان کلیه کارهای سخت و زیان آور که تمامی یا برخی از کارهای آنها سخت و زیان آور می باشند مکلفند اقدامات زیر را انجام دهند :

1- کارفرمایان کارگاههای تأسیس شده ، تا تاریخ قانون یاد شده مکلفند حداکثر ظرف 2 سال از تاریخ مزبور ، نسبت به ایمن سازی عوامل و شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و استاندارد های مشخص شده در قانون کار و آیین نامه های مربوط ( مصوب شورایعالی حفاظت فنی ) و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام نمایند .

در موارد کارگاههایی که پس از تصویب قانون یاد شده ایجاد می گردد کارفرمایان مربوط مکلفند گواهی لازم را از وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر رعایت ایمنی بهداشت و استاندارد بودن آنها طبق قانون کار اخذ نمایند . اجازه فعالیت این قبیل کارگاهها مشروط به ارایه گواهی مزبور می باشد .

2- کارفرمایان مکلفند شاغلین در کارهای سخت و زیان آور را حداقل سالی یکبار به منظور آگاهی از روند سلامتی و تشخیص بهنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی آنان توسط مراکز بهداشتی و درمانی مورد معاینه قرار داده و نتیجه را در پرونده های مربوط ضبط و یک نسخه از آن را به سازمان تأمین اجتماعی ارایه نمایند .

3- تغییر شغل بیمه شده که در معرض فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای سخت و زیان آور باشد براساس مقررات پیش بینی شده در قانون کار صورت می گیرد .

4- معاینات قبل از استخدام طبق ماده (90) قانون تأمین اجتماعی – مصوب 1354 – انجام می گردد .

تبصره – وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی موظف است تمهیدات لازم برای اعلام نتایج معاینات موضوع این ماده متناسب با شرح وظایف سازمان های ذی ربط بعمل آورد .

ماده 5- حذف صفت سخت و زیان آوری کار در اثر بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما بعد از گذشت " 2 " سال از تاریخ تصویب قانون در هر کارگاه و خروج شغل از شمول این آیین نامه و یا استمرار سخت و زیان آوری کار ، پس از اعلام نتایج بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان موضوع ماده (2) این آیین نامه و تئید کمیته استانی کارهای سخت و زیان آور انجام می گیرد .

تبصره 2- جلسات کمیته های استانی در ادره کل کار و امور اجتماعی تشکیل و با حضور "5" نفر از اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات جلسه با اکثریت آراء حاضرین معتبر و لازم الاجرا می باشد .

تبصره 3- در استانهایی که دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مستقل وجود داد در صورت طرح پرونده های مرتبط با منطقه تحت پوشش ، کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشکده مزبور ، جایگزین کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه خواهد بود .

تبصره 4- با تصویب کمیته استانی دعوت از افراد صاحب نظر واستید مربوط جهت شرکت در جلسات بدون حق رأی بلامانع می باشد .

ماده 9- وظایف کمیته های استانی به شرح زیر می باشد :

1-تعیین و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور با مواد این آیین نامه و اعلام به مراجع ذیربط و توجه ویژه به بانوان شاغل مشمول مشاغل سخت و زیان آور به خصوص در دوران بارداری و شیر دهی .

2-بررسی و تشخیص مشاغل موضوع ماده (1) این آیین نامه که توسط بیمه شده ، کارفرما یا سایر مراجع به عنوان مشاغل سخت و زیان آور . معرفی شده و اعلام نتیجه به متقاضی و سازمانهای ذیربط .

3-بررسی مواردی که با اتخاذ تدابیر لازم حالت سخت و زیان آوری شغل یا مشاغل از بین رفته و در زمره مشاغل عادی در آمده اند و اعلام آن به مراجع ذیربط به منظور حذف مزایا و امتیازات و . . . که به کار سخت وزیان آور تعلق گرفته است .

4-بررسی و ارایه پیشنهاد مشاغل جدید برای طح در شورای عالی حفاظت فنی برای تعیین سخت و زیان آور بودن و یا نبودن آن .

5-اجرای سیاستها و مصوبات شورای عالی حفاظت فنی .

تبصره – کارفرمایان کارگاهها مکلفند با کمیته موضوع ماده (9) این آیین نامه همکاری و مدارک مورد نیاز را در اختیار آنان قرار دهند .

ماده 10 – وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مکلف است هر ساله حدود تماس شغلی عوامل بیماری زا را به شورایعالی حفاظت فنی اعلام نماید شورایعالی مذکور موظف است مراتب را به کمیته های استانی کارهای سخت و زیان آور جهت اجرا اعلام نماید .

ماده 11- در صورت تشخیص کمیته استانی مبنی بر قرار گرفتن کار در عداد گروه (الف ) و (ب) ماده (1) این آیین نامه ، کارفرما موظف است نسبت به حذف یا کاهش عوامل سختی و زیان آوری کار تا حد مجاز و تامین استانداردهای لازم مورد تایید مراجع ذی ربط در مهلت مقرر اقدام نماید . در غیر این صورت هر گونه عارضه ، حادثه و غرامتهای ناشی از بیماری ، از کارافتادگی و غیره به عهده کارفرما خواهد بود .

ماده 12- علاوه بر کارهای سخت و زیان آور مشخص شده طبق مصوبات شورایعالی حفاظت فنی ، موارد تایید شده توسط کمیته استانی و موارد زیر نیز سخت و زیان آور شناخته می شوند .

1-کار در ندامتگاه ها و زندان ها .

2-مشاغلی که مستقیماً در مراکز روان درمانی با بیماران روانی مرتبط هستند .

3-خبر نگاری

ماده 13- نحوه توالی و تناوب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور :

1- ایام زیر چنانچه در فواصل اشتغال به کارهای سخت و زیان آور واقع شود ، به عنوان سابقه اشتغال در کارهای سخت و زیان آور محسوب می گردد .

الف – تعطیلات هفتگی

ب – تعطیلات رسمی

ج – ایام استفاده از مرخصی استحقاقی

د – ایام استفاده از مرخصی بابت ازدواج یا فوت همسر ، پدر ، مادر و فرزندان به مدت 3 روز با دریافت دستمزد در مورد مشمولان قانون کار .

ه – ایام استفاده از مرخصی استعلاجی یا استراحت پزشکی اعم از اینکه حقوق ایام مزبور توسط کارفرما پرداخت شود و یا اینکه بیمه شده از غرامت دستمزد ایام بیماری استفاده کرده باشد .

2- ایام و موارد زیر چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کارهای سخت و زیان آور واقع شود موجب زایل شدن توالی اشتغال وی در کارهای سخت و زیان آور نمی گردد .

الف – ایام خدمت وظیفه سربازی ( دوران ضرورت و احتیاط ) مشروط بر اینکه بیمه شده حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت به کار سابق خود برگشته و یا اینکه در کار دیگری که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده باشد و همچنین ایام آماده به خدمت .

ب – دوران توقیف بیمه شده در صورتیکه منتهی به محکومیت وی نگرددو یا اینکه کارفرما بر اساس تکلیف قانونی حقوق دوران مزبور را به بیمه شده پرداخت نماید .

ج – ایام حالت تعلیق که به واسطه عوامل قهریه طبیعی و یا حوادث و مخاطرات اجتماعی (مانند سیل ، زلزله ، جنگ و آتش سوزی ) که خارج از اراده کارفرما و بیمه شده بوده و در نتیجه آن کارگاه به طور موقت تعطیل می گردد .

د – ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری مشروط بر اینکه بیمه شده قبل از اتمام و یا بلافاصله پس از اتمام دوره مزبور در مشاغل که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده یا طبق این آیین نامه بتواند بازنشسته شود .

ه – ایام خدمت در جبهه که به تایید مراجع ذی صلاح رسیده باشد .

و – دوران اسارت یا محکومیت سیاسی که بیمه شده بر اساس آن به عنوان آزاده شناخته شده باشد .

ز – ایام بلاتکلیفی بیمه شده که مستند به آرای صادره از سوی هیأتهای حل اختلاف و یا سایر مراجع قانونی منجر به پرداخت حقوق ایام مزبور شده باشد .

ح – ایام استفاده از غرامت دستمزد ایام بیماری که در فاصله زمانی 10/5/1354 تا 1/4/1359 واقع شده باشد .

ط – غیبت غیر موجه حداکثر به مدت 10 روز در سال در مورد کارگاههای مشمول قانون کار یا بر اساس مقررات انضباطی ، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاههای غیر مشمول قانون که که منجر به اخراج ، انفصال موقت و یا دایم نشده باشد .

3- ایام و موارد ذیل چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کارهای سخت و زیان آور واقع شود توالی اشتغال او را از بین برده و موجب تناوب اشتغال وی می گردد .

الف – استفاده از مرخصی بدون حقوق به هر منظور و تحت هر عنوان

ب – اخراج ، استعفا ، انفصال و باز خریدی

ج – غیبت غیر موجه بیش از (10) روز در هر سال در کارگاههای مشمول قانون کاریا بر اساس مقررات انضباطی ، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاههای غیر مشمول قانون کار که منجر به اخراج ، انفصال موقت و یا دایم شده باشد .

د – اشتغال در کارها و مشاغل عادی

ه – اشتغال در حرف و مشاغل آزاد

و – بیمه اختیاری

ز – بیکاری بدون دریافت مقرری بیکاری

ح – سایر موارد مشابه

ماده 14- شرایط بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور :

1- بیمه شدگانی که حداقل 20 سال سابقه کار متوالی یا 25 سال سابقه کار متناوب و پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور را دارا باشند ، بدون شرط سنی می توانند در خواست بازنشستگی از سازمان تأمین اجتماعی نمایند .

2- چنانچه کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده (91) قانون تامین اجتماعی قبل از رسیدن بیمه شده شاغل در کارهای سخت و زیان آور به سابقه مقرر در بند (1) فوق ، فرسایش جسمی و روحی وی را ناشی از اشتغال به کارهای سخت و زیان آور تشخیص و تایید نمایند .

3- این قبیل بیمه شدگان به صرف ارایه درخواست بازنشستگی مجاز به ترک کار نبوده و می باید احراز شرایط و استحقاق آنها جهت بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور رسماً از سوی سازمان تامین اجتماعی به آنها ابلاغ شود و سپس ترک کار نمایند .

4- چنانچه بیمه شده شرایط استفاده از بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت وزیان آور را طبق این آیین نامه احراز کند سازمان تامین اجتماعی مکلف است نسبت به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار اقدام نماید .

5- بیمه شدنگان شاغل که حداقل 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان آور مربوط به قبل از تاریخ تصویب قانون را داشته باشند و یا در آینده شرایط مذکور را احراز نمایند می توانند در خواست بازنشستگی خود را با رعایت بند (3) این ماده به سازمان تامین اجتماعی تسلیم نمایند .

ماده 15 – چنانچه فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای سخت و زیان آور در اثر عدم رعایت بندهای (1)و (2) جزء (الف) ماده واحده قانون یادشده تشخیص داده شود ، سازمان تامین اجتماعی ضمن انجام تعهدات قانونی نسبت به بیمه شده ، زیان و خسارات وارده را با توجه به ماده (66) قانون تامین اجتماعی از کارفرمای مربوط مطالبه و وصول خواهد نمود .

ماده 16- کارفرما مکلف است پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده شاغل در کارگاه وی ، طبق این آیین نامه معادل چهار درصد میزان مستمری برقراری بیمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زیان آور را که توسط سازمان تامین اجتماعی محاسبه و مطالبه می گردد به طور یکجا به سازمان مزبور پرداخت نماید .

قوانین سختی کار

مطالب مشابه :

آیین نگارش و نامه نگاری اداری

استخدام مهندس برق با 2 سال سابقه آشنا به تابلو های برق

قوانین سختی کار

نرم افزار اجرای احکام

صدور 24پروانه فعالیت خبر نگاری