شهرستان دماوند

دماوند یکی از شهرستان های استان تهران است که در ناحیه شمال خاوری استان قرار گرفته است. این منطقه ی زیبا در دامنه های زيبای کوهستان دماوند واقع شده و ازطبيعت جذاب، زيبا و منحصر به فردی برخوردار است. رودخانه های متعددی که از دماوند سرچشمه می گيرند، در آبادانی باغ ها و کشت زارهای اطراف اين شهرستان سهم به سزايی داشته و علاوه بر رونق کشاورزی و باغ داری سبب به وجود آمدن نواحی ييلاقی با چشم اندازهای زيبايی در منطقه شده اند. چشمه های متعدد آب گرم و معدنی در نواحی ييلاقی با چشم اندازهای گوناگون فصلی، درياچه های کوچک و بزرگ دايمی و فصلی با آب شيرين، جلوه های زيبايی از طبيعت ايران را در اين منطقه از استان تهران به نمايش گذاشته اند. شهرستان دماوند پس از تهران بیش ترین آثار تاریخی و طبیعی استان را درخود جای داده است. آثار تاريخی و معماری موجود در شهرستان دماوند نمايان گر پیشینه تاريخی منطقه است. برج و مقبره شبلی، قلعه باستانی گل خندان و ده ها اثر تاریخی دیگر از جمله دیدنی های شهرستان دماوند هستند. کشت انواع محصولات در این منطقه رواج داشته و وجود باغ های سرسبز و خرم و مراتع مرغوب از مهم ترین ویژگی های شهرستان دماوند محسوب می شود.

مکان های دیدنی و تاریخی

شهرستان دماوند آرميده دردامنه های زيبای کوهستان دماوند، ازطبيعت جذاب، زيبا و منحصر به فردی برخورداراست که بيش ترین آن را مديون قله سر به فلک کشيده دماوند است. رودخانه های متعددی که از دماوند سرچشمه می گيرند، در آبادانی باغ ها و کشت زارهای اطراف اين شهرستان سهم به سزايی داشته و سبب به وجود آمدن نواحی ييلاقی با چشم اندازهای زيبايی در منطقه شده اند. چشمه های متعدد آب گرم و معدنی در نواحی ييلاقی با چشم اندازهای گوناگون فصلی، درياچه های کوچک و بزرگ دايمی و فصلی با آب شيرين، جلوه های زيبايی از طبيعت ايران را در اين منطقه از استان تهران به نمايش گذاشته اند.
آثار تاريخی و فرهنگی موجود در شهرستان دماوند نيز نمايش گر قدمت تاريخی منطقه است. برج و مقبره شبلی که مربوط به قرن 5 هجری قمری است، معروف ترين بنای تاريخی ناحيه است و قلعه باستانی گل خندان که مربوط به دوره ساسانی است، از ديگر آثار تاريخی شهرستان دماوند محسوب می شود. مساجد، امام زاده ها و بقعه ها که به قرون مختلف تعلق دارند، نيز در قسمت های مختلف شهرستان دماوند پراکنده شده اند و از جمله آثار تاريخی منطقه به شمار می آيند.

صنايع و معادن

صنايع اين شهرستان شامل صنايع دستی و صنايع ماشينی و كارگاه ها می شود. كارگاه های متعدد از قبيل: درب و پنجره سازی، تراش كاری، مبل سازی، آهنگری و نجاری نيز در شهر دماوند داير شده است. معادن فعال اين شهرستان نيز عبارتند از:
- معدن كائولون كريتون در 13 كيلومتری باختر شهر دماوند (مجاورت رودهن) كه توسط كارخانه های كاشی و سراميک سعدی (سازمان صنايع ملی ايران) مورد بهره برداری قرار می گيرد.
- خاك صنعتی كور در 15 كيلومتری جنوب خاوری دماوند و لوميت هوير در 14 كيلومتری جنوب خاوری دماوند كه هر دو معدن مابين روستاهای آبسرد و كور واقع شده اند.
- معدن سيليس مبارک آباد 13 كيلومتری شمال باختری دماوند و 2 كيلومتری شمال روستای مبارک آباد.
- كوارتزيت مشاء 6 كيلومتری شمال باختری دماوند (مجاورت روستای مشاء)
- سنگ ساختمانی اوزون 13 كيلومتری باختر دماوند و 3 كيلومتری جنوب خاوری رودهن هرپنج معدن فوق توسط شركت خدمات و توسعه معادن ايران مورد استخراج و بهره برداری قرار می گيرند.
- ماسه ريخته گری و سيليس سرانزای فيروزكوه 24 كيلومتری جنوب خاوری فيروز كوه كه به وسيله ی شركت تامين ماسه و ريخته گری تهران مورد استخراج و بهره برداری قرار می گيرد.
- معدن سيليس سرانزای فيروز كوه 20 كيلومتری جنوب خاوری فيروزكوه
- سنگ گچ لومان زيارت، 20 كيلومتری جنوب خاوری دماوند (مابين روستاهای زيارت و بومان). دو معدن فوق توسط شركت سهامی كل معادن ايران مورد استخراج و بهره برداری قرار می گيرند.
- سنگ آهک سرهار واقع در 2 كيلومتری شمال باختر دماوند كه استخراج از آن توسط شركت معادن سرهار دماوند است.

کشاورزی و دام داری

آب كشاورزی در شهرستان دماوند از چشمه سارها، رودخانه ها و چاه های ژرف و نيمه ژرف تامين می شود و کشت به دو گونه آبی و ديمی انجام می گيرد. تره بار، گندم، علوفه، سيب، گلابی و ديگر ميوه های سردسيری، سيب زمينی، لوبيا سبز، سيب درختی و بیش تر ميوه های سردرختی از فرآورده های اطراف اين شهرستان هستند. هم چنين دام داری در شهرستان دماوند به دو طريق صنعتی و سنتی رایج بوده و دام داری های صنعتی شامل واحدهای گاوداری از نژادهای اصيل و خارجی است. قابل ذكر است كه مراتع غنی و پر علف اين شهرستان هر ساله در فصل های بهار و تابستان محل چرای ييلاقی دام داران بزرگ مهدی شهر (سنگسر) و ساير نواحی جنوبی اين شهرستان است.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

دماوند در متون قديمی، به نام های گوناگونی از جمله ‹‹دنباوند›› ناميده شده است. در مورد وجه تسميه ی نام اين منطقه؛ مسلم است كه نام آن از قله مشهور دماوند گرفته شده است. وجه تسميه نام كوه نيز به دليل دما و گرمايی بوده كه هميشه از نوک كوه خارج می شده است. فردوسی بارها از اين شهر در شاهنامه نام برده و كوه دماوند را آشيانه سيمرغ، آموزنده زال پدر رستم دانسته است. اين شهر در سال 30 هـ . ق در زمان خلافت عثمان به دست مسلمانان فتح شد. دماوند در بردارنده ی آثاری از دوره های ساسانی و به خصوص سلجوقيان است. اين شهرستان در خاور تهران واقع شده و يكی از شهرهای قديمی ايران است. دماوند در زمان آبادانی ری نيز آباد بود، و به عنوان يک آبادی خوش آب و هوا در قرون اوليه اسلام از آن ياد شده است. با اين وجود زمين لرزه های بسيار که خسارات فراوان و ويرانی های پياپی نيز به همراه داشته در درازای تاريخ به سبب نزديكی به كوه دماوند، بخش بزرگی از آثار اين پيشينه را از بين برده است.

مشخصات جغرافيايي

شهر دماوند مركز شهرستان دماوند، در 52 درجه و 04 دقيقه درازای خاوری و 35 درجه و 43 دقيقه پهنای جغرافيايی و در بلندی 1960 متری از سطح دريا واقع شده است. شهرستان دماوند از شمال به شهرستان های قائم شهر، بابل و آمل، از جنوب به شهرستان گرمسار، از جنوب باختری به شهرستان ورامين، از خاور به شهرستان سمنان و از باختر به شهرستان شميرانات محدود می شود. قله ی مشهور دماوند كه نام اين شهرستان از آن گرفته شده؛ از خود شهر دماوند دیده نمی شود و دیدن آن از منطقه کیلان میسر است. رودخانه های دماوند، سياه رود و درياچه های تار و مومج از منابع آبی اين شهرستان هستند که علاوه بر رفع نیازهای آبی از جاذبه های جغرافیایی دماوند نیز محسوب می شوند. آب و هوای دماوند سردسيری و ييلاقی است. راه اصلی تهران ـ قائم شهر، که دماوند در 1 کيلو متری آن قرار دارد و راه اصلی تهران ـ آمل که دماوند در كيلومتر 55 آن واقع شده است، مسیرهای دسترسی به این محدوده هستند.

شهرستان دماوند

مطالب مشابه :

معرفی موسسه خیریه مهرورزان هلال گلستان/حمایت از بیماران نیازمند

جلسه هم انديشي دوست داران دماوند در شهرستان گرگان

در مورد منطقه حفاظت شده جهان نما

تجلیل از خدمات شهید مقدم، خادمین دماوند و همکاران فعال فدراسیون

شهرستان دماوند

امسال شب یلدا ...

حسین اصغری عازم قله 7546 متری موستاق آتا

صعود سپید ...