نقش و اهمیت جایگاه فناوری جدید در آموزش و پرورش و تحقیق دانش آموزان

در این مقاله برآنم که چرا تحقیق و پژوهش محور فعالیت‌های مدرسه نیست و تقریباً در بسیاری از موارد آن را یک امر تحمیلی یا نمایشی برای توجیه تصمیمات از پیش گرفته شده می‌دانند؟ برای این سوال مطمئناً پاسخ‌های متفاوتی ارایه می‌گردد از جمله:

1) عدم اعتقاد برخی مسئولان به ضرورت تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برپایه تحقیق و پژوهش

2) نبود متولی مشخص در امر تحقیق و پژوهش در کشور

3) کمبود اعتبارات لازم برای فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی

4) عدم کار بست نتایج تحقیقات و پژوهشهای صورت گرفته که پس از صرف عمر عزیزترین اندیشمندان کشور نهایتاً در سمینار یا کنگره‌ای خلاصه‌ای از نتایج تحقیق و پژوهش ارائه می‌شود و در کتابی چاپ می‌شود و تمام.

5) پیچ‌وخمهای اداری در تامین هزینه تحقیق و پژوهش که باعث دلسردی محققان و پژوهشگران می‌شود.

از نظر نویسندهِ این نوشتار، اساسی ترین علت بی‌توجهی به امر تحقیق و پژوهش را باید در سیستم تعلیم و تربیت جامعه جستجو کرد زیرا عدم تمایل به فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی به نبود روح تحقیق و پژوهش در دانش آموختگان و عدم وجود فضای تحقیقاتی و پژوهشی در سیستم تعلیم و تربیت کشور در دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه تحصیلی باز می‌گردد.

قبل از ورود به بحث پژوهش و تحقیق باید اذعان نمود که از گذشته دور و به خصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولان بلند پایه کشور به خصوص مسئولان آموزش و پرورش تلاش‌های بسیاری جهت برون رفت آموزش و پرورش از نظام منجمد و استعداد کش <حافظه‌گرایی> انجام داده‌اند که عدم یادآوری آن جفا به خدمتگزاران تعلیم و تربیت است. لذا با همهِ تلاش‌های صورت گرفته و اقدامات مفیدی که تاکنون در این زمینه انجام شده است به طور کلی بر نظام تعلیم و تربیت کشور روح حافظه پروری حاکم است و تحقیق و پژوهش محور تعلیم و تربیت نیست.

از دهه دوم انقلاب توجه به تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش شکل جدید به خود گرفت و با تأسیس پژوهشکدهِ تعلیم و تربیت در وزارت آموزش و پرورش و تعیین پست کارشناسی مسئول تحقیقات در سازمان‌های آموزش و پرورش و تشکیل شورای تحقیقات در استانهای کشور با حضور مسئولان آموزش و پرورش استانها، استادان دانشگاه و صاحب نظران تعلیم و تربیت تاحدی به بحث تحقیق و پژوهش عنایت شد. ‌از سوی دیگر فعالیت‌های فوق برنامه و تدوین مسابقات علمی، فرهنگی، هنری با ارائه مقالات پژوهشی و تحقیقاتی توسط دانش آموزان نیز که گاهی در جهت اشاعه فرهنگ تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش است به ورود پژوهش و تحقیق در صحنه تعلیم و تربیت کمک نمود که یکی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه طرح <پرسش مهر> است.

از دیگر اقدامات ارزنده سال‌های اخیر در امر تحقیقی معلمان طرحی در قالب <معلم پژوهنده> است. معلم پژوهنده به هر معلم یا دست‌اندکار آموزش و پرورش گفته می‌شود که برای انجام کار بهتر و اصلاح شیوه یاددهی و یادگیری در روند فعالیت‌ آموزشی و پرورشی خود دست به اقدامی علمی و پژوهشی می‌زند تا براثر این اقدام به اصلاح و تغییر مثبت وضعیت موجود بپردازد.

توجه به نوآوری‌ها و تحقیقات علمی معلمان و انعکاس آن به جامعه تعلیم و تربیت جهت بررسی یا نقد یا نهایتاً بهره‌گیری از آن باعث ایجاد انگیزه و تحرک معلمان کشور در ایجاد نوآوری و تحول در شیوهِ آموزش می‌گردد.آنچه که به عنوان توجه به امر تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش کشور مورد اشاره قرار گرفت و می‌باید از این تلاش‌ها تقدیر کرد، همگی فرع برروند کلی نظام آموزش کشور است زیرا تحقیق و پژوهش با همهِ تلاش‌های مذکور به عنوان خمیرمایه و محور سیستم تعلیم و تربیت کشور دیده نشده است. سیستم آموزش و پرورش هم اکنون نیز بر اساس محفوظات و حافظه محوری به ارزشیابی از اندوخته دانش‌آموزان می‌پردازد. در این سیستم قدرت تحلیل مسایل، انجام پروژه و فعالیت تحقیقاتی اساس ارزشیابی دانش آموزان نیست. امروزه رونق کتابهای حل المسائل با عناوین زیرا و متفاوت جای کتب درسی را گرفته است و به هر دلیلی که به طور قطع بر نویسنده پنهان است از گذشته تا حال کسی به فکر جلوگیری از چنین ناشرانی نیست. اگر دانش‌آموزان از دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطه روش تفکر و اندیشهِ محققانه و پژوهشگرانه را پیش گیرند، طبعاً در کلیه امور زندگی به خصوص در مسایل مهم اجتماعی و مسئولیت‌هایی که می‌پذیرند اساس تصمیم‌گیری‌های خویش را برپایه تحقیق و پژوهش بنا می‌نهند زیرا دانش آموز از روزی که پا به مدرسه می‌نهد متناسب با شرایط سنی و قدرت فکری‌اش جز از راه تحقیق و پژوهش نمی‌آموزد و تعلیم و تعلم را مجموعه‌ای از کتب و نوشته‌ها نمی‌داند که برای کلیه سوالات و مجهولات پاسخ‌هایی از پیش آماده کرده است تا او بدون هیچ دغدغه خاطری و بدون هیچ تلاشی به پاسخ مجهولات خود برسد. او معلم را کسی نخواهد دانست که در کلاس حاضر می‌شود تا چند سوال ارائه دهد و خود نیز پاسخ‌های آنها را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد.بنابراین به این نتیجه می رسیم که مهم‌ترین شیوه تدریس و پویاترین آن، <یادگیری پژوهش محور> است، یادگیری براساس تحقیق و ارائه پژوهش سبب می‌شود دانش آموز خود به دنبال کشف مجهولات برود و معلم جز نقش هدایت گر و راهنما را نداشته باشد. چنین شیوه‌ای سبب می‌شود دانش آموزان با روحیه محققانه و پژوهشگرانه دوران تحصیل را طی کرده و هنگام ورود به دانشگاه جز به امر تحقیق و پژوهش نمی‌اندیشد

نقش و اهمیت جایگاه فناوری جدید در آموزش و پرورش و تحقیق دانش آموزان

مطالب مشابه :

اهمیت و ضرورت پرداختن به فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش

اهمیت هوشمندسازی مدارس

مقایسه اهمیت کار معلمان و اساتید دانشگاه

فناوری در آموزش و پرورش

فناوری و آموزش و پرورش

نقش و اهمیت جایگاه فناوری جدید در آموزش و پرورش و تحقیق دانش آموزان

اصول مهم در توسعه ی فناوری اطلاعات در تربیت معلمان

پرسشنامه مدارس هوشمند

ضرورت استفاده از فن آوري در مدارس

مدارس هوشمند چیست ؟ Smart School