دستور العمل اسکان اضطراری

بخش اول تعاریف:

تعاریف و اهداف

تعاریف

اسکان آسیب دیدگان در شرایط اضطراری :اقدام در جهت تهیه سرپناه با رعایت استانداردهای موجود در جهت تأمین آسایش ، امنیت و رعایت حریم شخصی و نیز تأمین ملزومات اولیه زندگی برای آسیب دیدگان ناشی از حوادث و سوانح میباشد .

سرپناه: وسیله ای یا فضایی است که امنیت و حریم شخصی آسیب دیدگان و حمایت در برابر تغییرات جوی را برای آسیب دیدگان تامین می نمایید.

آسیب دیده : به فردی اطلاق می شودکه تحت تاثیرات حوادث و سوانح قرار گرفته و نیازمند خدمات امداد و نجات می باشد.

منطقه حادثه : محدوده جقرافیایی که تحت تاثیر حادثه یا سانحه قرار گرفته و تاثیرات حادثه در آن مشهود و قابل رویت می باشد .

انواع اسکان آسیب دیدگان :اسکان آسیب دیدگان پس از حوادث و سوانح به ترتیب در سه مرحله ،اسکان اضطراری ,اسکان موقت و اسکان دائم صورت می پذیرد .

اسکان اضطراری :اولین اقدام برای تامین و بر پایی سر پناه ،تهیه حد اقل استاندارد های وسائل و ملزومات اولیه زندگی آسیب دیدگان ناشی از حوادث و سوانح است.

اسکان موقت : بخشی از فرایند اسکان آسیب دیدگان که با توجه به تداوم اثرات حادثه و عدم امکان ادامه زندگی در سرپناه اضطراری و همچنین آماده نبودن اسکان دائم ،نسبت به تامین آن اقدام می گردد.

اسکان دائم : آخرین مرحله پایدار تامین سر پناه آسیب دیدگان است که با سکونت آنان در خانه های مسکونی صورت می پذیرد.

اهداف اسکان اضطراری

هدف به کار گیری روش های استاندارد به منظور مدیریت یکپارچه در اسکان اضطراری آسیب دیدگان در حواد ث و سوانح و به کار گیری تمامی ظرفیت سازمان های مسئول دراین امر به منظور دست یابی به اهداف ذیل می باشد:

· تامین سرپناه اضطراری مناسب و حد اقل وسایل و ملزومات اولیه زندگی و مواد غذایی مورد نیاز آسیب دیدگان با رعایت حفظ کرامت انسانی آسیب دیده بر اساس حداقل استانداردها.

· تسهیل در شناسایی دقیق آسیب دیدگان و تعیین محل مناسب اسکان آسیب دیدگان به منظور دریافت خدمات امدادی از قبیل مواد غذایی ،ملزومات اولیه زندگی ،خدمات پزشکی و بهداشتی و تامین آسایش خاطر و امنیت عاطفی و روانی آسیب دیدگان.

· ایجاد مبدا اولیه برای انجام عملیات بعدی نظیر خدمات امداد و نجات ،خروج اموال از زیر آوار ،باز سازی و تجدید زیر ساخت های زندگی.

· محافظت در برابر شرایط نامساعد جوی از قبیل سرما،گرما،باد ،باران و ...

· حفظ و تامین حریم خانواده ،حفاظت و نگهداری اموال و اثاثیه آسیب دیدگان.

· یکسان سازی و وحدت رویه در امداد رسانی به آسیب دیدگان یه خصوص اسکان مناسب و به موقع به آنها

· جلو گیری از موازی کاری و هدر رفتن منابع.

بخش دوم : روش های اسکان اضطراری

روش های اسکان اضطراری

1. اسکان اضطراری در ساختمانهاو اماکن سر پوشیده امن

2. اسکان اضطراری به صورت تک خانوار (انفرادی)

3. اسکا ن اضطراری به صورت گروهی

4. اسکان اضطراری به صورت اردو گاهی

1. اسکان اضطراری در ساختمانهاو اماکن سر پوشیده امن

در شرایطی که منازل آسیب دیدگان غیر قابل سکونت گشته ولی برخی از ساختمانهای دولتی و خصوصی مقاوم و یا اماکن سرپوشیده ای دارای فضای مناسب می باشد میتوان آسیب دیدگان را در آنجا اسکان داد این نوع اسکان در شرایط عدم وجود امنیت کافی در منطقه آسیب دیده و آب و هوای نا مساعد جوی استفاده میگردد به طور مثال مساجد ،مدارس ،تکایا و سالن های ورزشی ،سوله های چند منظوره و اماکن استیجاری و ...

2. اسکان اضطراری به صورت تک خانوار (اسکان در چادر امدادی)

در شرایطی که اسکان آسیب دیدگان در ساختمانها و یا اماکن سرپوشیده غیر ممکن وخطر ناک باشد و یا آسیب دیدگان جهت تامین امنیت محل زندگی سابق و خروج وسایل باقی مانده از محل حادثه و همچنین سایر وابستگی های موجود در کنار منزل خود باقی می مانند،از اسکان اضطراری به صورت تک خانواری استفاده می گردد. در این نوع از اسکان ،حتی المقدور،سرپناه آسیب دیدگان در نزدیکی منازل آنان بر پا میشود لزا باید در چنین شرایطی ایمنی استقرار چادر توسط نیروهای امدادی بررسی و در صورت تایید آن اقدام لازم جهت بر پایی و سایر اقدامات مربوطه انجام گردد. این نوع از اسکان با توجه به شرایط جقرافیایی ،فرهنگی و اجتماعی کشورمان بیشترین فراوانی را داشته و در اغلب حوادث و سوانح از این نوع اسکان استفاده می گردد.

3- اسکا ن اضطراری به صورت گروهی

در شرایطی که اسکان آسیب دیدگان در اماکن امن و اسکان تک خانواری غیر ممکن باشد و همچنین شرایط بر پایی اردوگاه نیز میسر نباشد،آسیب دیدگان به صورت دسته جمعی یا گروهی و با استفاده از چادر اسکان داده میشوند.در این خصوص از اماکن عمومی نظیر پارک ها ،ورزشگاهها ،سوله ها ی چند منظوره و یا چادر های گروهی استفاده میگردد.لازم به ذکر است که کلیه شایط اسکان گروهی اعم از جنسیت ،ویزگیهای قومی و مذهبی، افراد دارای بیماریهای خاص ،در این روش بایدبه دقت رعایت گردد تا از بروز عوارض ثانوی و تشدید بحران جلو گیری گردد.

4. اسکان اضطراری به صورت اردو گاهی

این نوع اسکان به عنوان آخرین شیوه ی اسکان اضطراری و در صورت عدم امکان استفاده از سایر روشها و ضمن تاکید بر تحقق کلیه شرایط و نیاز های آسیب دیدگان مورد بهره برداری قرار میگردد.

توضیح :منظور تحقق کلیه شرایط و نیازهای آسیب دیدگان نظیر تامین امنیت ،جلو گیری از شیوع بیماریها ،رعایت حریم و حقوق خصوصی افراد و رعایت کلیه مفاد دستور العمل بر پایی اردوگاه می باشد .

تبصره:با رعایت کلیات چهار روش اسکان اضطراری مورد اشاره جهت اسکان آسیب دیدگان از گزینه هایی نظیر سکونت کوتاه مدت نزد اقوام و خویشاوندان ،سکونت نزد افراد خیر و داوطلب ،پذیرش آسیب دیدگان ،و اسکان در اردوگاه های از پیش آماده ،ضمن لحاظ نمودن مزایا و معایب هر کدام توصیه میشود.

بخش سوم: اولویت بندی انواع روش های اسکان

جدول 1 :اولویت بندی انواع روش های اسکان ،ملاحظات و معیار های انتخاب

ردیف	نوع اسکان	شماره اولویت	ملاحظات و معیار های انتخاب
1	اسکان اضطراری در ساختمانها و اماکن سرپوشیده	اول	عدم وجود ایمنی و امنیت کافی در منطقه حادثه و شرایط نامناسب جوی ،عدم وجود منطقه مناسب اسکان با توجه به شرایط محیطی از قبیل آب گرفتگی و گل آلود بودن مناطق مسکونی ،بروز حادثه در زمان محدود و امکان رفع آن در مدت زمان کوتاه
2	اسکان اضطراری به صورت تک خانوار	دوم	اغلب حوادث و به صورت عام حوادث کوچک و محلی امن بودن منطقه حادثه قابلیت شناسایی افراد حادثه دیده وجود امکانات کافی عملیاتی و رفاهی وضعیت راه های دسترسی به آسیب دیدگان، پراکندگی منازل مسکونی، علاقه مندی آسیب دیدگان جهت ماندن در نزدیکی منازل آسیب دیده به دلیل تعلق خاطربه اموال و املاک
3	اسکان اضطراری به صورت گروهی	سوم	عدم وجود ایمنی و امنیت کافی در منطقه حادثه دیده قابلیت تجمع ساکنین یک محله یا ساختمان در کنار یکدیگر ،وجود زمین های مناسب جهت اسکان ،امکان ارایه خدمات مطلوب تر به آسیب دیدگان با توجه به وضعیت جقرافیایی منطقه و شرایط موجود ،خویشاوندی و ارتباطات موجود بین آسیب دیدگان ،احتمال شیوع بیماری های واگیر و به تبع آن کمک به کنترل آن
4	اسکان اضطراری به صورت اردوگاهی	چهارم	عدم وجود ایمنی و امنیت کافی در منطقه حادثه ،وسعت و شدت زیاد حادثه و از بین رفتن زیر ساختهای شهری و نیاز به بازسازی کامل منطقه حادثه دیده ،کمبود امکانات و نیروی انسانی جهت ارایه خدمات مطلوب به آسیب دیدگان به صورت پراکنده ،وضعیت جقرافیایی منطقه حادثه جهت اسکان ،نیاز به ارایه خدمات امداد ونجات به آسیب دیدگان در مدت زمان بیشتر ،امکان بروز حادثه ی مجدد در مناطق قبلی و لزوم جابجایی افراد از مناطق مسکونی خود به سایر مناطق ،لزوم هماهنگی بین سازمانها و نهادهای دخیل در ارایه خدمات به آسییب دیدگان ،حضور پناهندگان و آوارگان به تعداد زیاد و لزوم مدیریت یکپارچه به آنان

بخش چهارم: شرح وظایف کلی جمعیت هلال احمر

در اسکان اضطراری

امکان سنجی از منابع انسانی و تجهیزات موجود و شناسایی و تعیین مناطق امن بر اساس موقعیت جقرافیایی و حوادث شایع در هر منطقه از کشور.

1. بر آورد نیاز های امدادی جهت ارایه خدمات اسکان برای آسیب دیدگان ناشی از حوادث و سوانح.

2. ارزیابی مناطق آسیب دیده با هدف تامین محل مناسب به منظور اسکان آسیب دیدگان در چهار روش مورد اشاره.

3. ارزیابی اولیه از میزان خسارات و نیازهای آسیب دیدگان جهت اسکان اضطراری.

4. تهیه نقشه های محل های اسکان اضطراری در مناطق شهری و روستایی بر اساس نقشه خطر پذیری وبرنامه ریزی اقتضاییcontingency plan)).

5. تامین و توزیع چادر و اقلام امدادی و زیستی برای خانوار های آسیب دیده بر اساس استانداردهای موجود.

6. کمک به بر پایی اردوگاه های اسکان اضطراری در حوادث و سوانح در صورت نیاز.

7. آموزش ،تربیت و سازماندهی نیروها و تیم های تخصصی اسکان اضطراری.

8. به روز رسانی شناسنامه و دفترچه امدادی و فرم ها و نرم افزار بانک اطلاعات آسیب دیدگان.

9. اسکان اضطراری در زمان اعلام شرایط هشدار و تخلیه افراد از منطقه خطر .

بخش پنجم شرح وظایف سطوح مختلف سازمانی جمعیت هلال احمر در اسکان اضطراری:

سازمان امداد و نجات

الف)مرحله آمادگی

الف-1: طراحی ایجاد و تجهیز انبارهای امدادی در استانها و شعب جهت نگهداری اقلام و تجهیزات امدادی.

الف-2:تهیه و تامین اقلام امدادی و زیستی مورد نیاز بر اساس 2% جمعیت نفوس کشور به تفکیک هر استان .

الف-3 :تدوین و به روز رسانی دستور العمل اسکان اضطراری و ابلاغ آن به بخش های اجرایی.

الف-4:تدوین وبه روز رسانی دستور العمل اسکان اضطراری در حوادث و سوانح کشور با همکاری اعضا کارگروه تخصصی امداد ونجات و آموزش همگانی کشور و تعیین شرح وظایف هر یک از اعضا و ارائه به سازمان مدیریت بحران کشور.

الف-5:برنامه ریزی واقدام در جهت اجرای تمرین های آمادگی اسکان اضطراری (برون بخشی ،درون بخشی )

الف-6:نیاز سنجی وو امکان سنجی .ساماندهی و سازماندهی منابع انسانی .تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز برای پاسخگویی در مرحله اسکان اضطراری.

الف-7:ارزیابی مراکز استانها در برنامه های اضطراری استانی.

ب)مرحله مقابله

ب-1:اخذ گزارش اولیه از میزان خسارت و نیاز های منطقه ی آسیب دیده .

ب-2:ارائه خدمات پشتیبانی از منطقه آسیب دیده بر اساس درخواست و اعلام نیاز .

ب-3:پشتیبانی هوایی از منطقه ی آسیب دیده در صورت درخواست و اعلام نیاز .

ب-4:فرماندهی عملیات اسکان اضطراری در حوادث ملی.

ب-5:تشکیل کار گروه امداد ونجات و آموزش همگانی کشور به منظورایجاد هماهنگی در سطح ملی.

ب-6:پیش بینی و شناسایی انبار مرکزی جهت تسهیل در امور اسکان.

ج)مرحله باز سازی

ج-1 باز سازی ظرفیت ها و نوتوانی انبارها و امکانات اسکان اضطراری .

ج-2:ارزیابی عملیات اسکان اضطراری استانها و بررسی نقاط ضعف ، قوت و مستند سازی روند عملیات.

مراكز استان

الف)مرحله باز سازی

الف-1: تجهيز انبارهاي امدادي استان به اقلام و اجناس اسكان اضطراري به تناسب 2% جمعيت نفوس استان و شعب تابعه

الف-2: آموزش و سازماندهي تيم هاي تخصصي اسكان اضطراري در سطح استان

الف-3: نياز سنجي و امكان سنجي مناطق مناسب جهت اسكان اضطراري و تهيه نقشه مناطق اسكان اضطراري در سطح استان و شعب

الف-4: طراحي و اجراي مانورهاي آمادگي اسكان اضطراري با هماهنگي سازمان (درون بخشي و برون بخشي با اولويت بر استمرار مانورهاي درون بخشي جهت افزايش مهارت هاي نيروي عملياتي).

الف-5: تشكيل كارگروه تخصصي امداد و نجات و آموزش همگاني استاني با همكاري كليه اعضا جهت تقويت هماهنگي درون بخشي

الف-6: ارزيابي شعب در برنامه‌ي اسكان اضطراري توسط استان

ب)مقابله

ب-1: اعزام گروه ارزياب جهت برآورد اوليه ‌ي ميزان خسارات و نيازهاي اسكان اضطراري و تكميل فرم گزارش حادثه شماره 2 و ارسال آن به سازمان امداد و نجات.

ب-2: ارائه ي خدمات پشتيباني از منطقه‌ي آسيب ديده براساس درخواست و نياز شعبه.

ب-3: پشتيباني هوايي از منطقه ‌ي آسيب ديده در صورت درخواست ونياز شعبه .(در صورت تامين بالگرد)

ب-4: فرماندهي عمليات اسكان اضطراري در حوادث استاني و منطقه اي .

ب-5: تشكيل كارگروه امداد و نجات و آموزش همگاني استان جهت ايجاد هماهنگي و مديريت منابع و تجهيزات برون بخشی.

ب-6: درخواست تشكيل شوراي هماهنگي مديريت بحران استان جهت تقويت هماهنگي درون و برون بخشي.

ب-7: تامين سر پناه اضطراري و فراهم نمودن امكانات و تجهيزات اسكان اضطراري آسيب ديدگان.

ب-8: تكميل و ارسال فرم شماره 4 و 3 به سازمان امداد و نجات در زمان هاي تعيين شده.

* بديهي است در صورت تغيير شاخص و درصد ذخيره سازي به استان ها ابلاغ خواهد شد.

ج)بازسازي

ج-1: بازسازي ظرفيت ها و نوتواني انبارها و امكانات اسكان اضطراري استان و شعب.

ج-2: ارزيابي عمليات اسكان اضطراري شعب و بررسي نقاط ضعف و قوت.

ج-3: تهيه گزارشات و مستندسازي روند عمليات .

شعب جمعيت هلال احمر

الف- آمادگي

الف-1: تجهيز انباز شعبه به اقلام و اجناس اسكان اضطراري به تناسب 2% جمعيت شهرستان.

الف-2: آموزش و سازماندهي تيم هاي تخصصي اسكان اضطراري در سطح شعبه.

الف-3: نياز سنجي و امكان سنجي اسكان اضطراري و تهيه نقشه مناطق اسكان اضطراري در سطح شهرستان.

الف-4: اجراي مانورهاي آمادگي اسكان اضطراري با هماهنگي مركز استان (درون بخشي ، برون بخشي و اولويت با استمرار مانورهاي درون بخشي جهت افزايش مهارت ها و توان افزايي) .

الف-5: درخواست تشكيل شوراي هماهنگي مديريت بحران شهرستان جهت تقويت هماهنگي درون و برون بخشي.

الف-6: همكاري در ارزيابي و نظارت برنامه اسكان اضطراري توسط مركز استان.

ب)مقابله

ب-1: اعزام گروه ارزياب جهت برآورد اوليه ‌ي ميزان خسارات و نيازهاي اسكان اضطراري و تكميل و ارسال فرم گزارش اوليه حادثه شماره 1 به مركز استان.

ب-2: ارائه ي خدمات پشتيباني از منطقه‌ آسيب ديده.

ب-3: فرماندهي عمليات اسكان اضطراري در حوادث شعبه.

ب-4: درخواست تشكيل شوراي هماهنگي مديريت بحران شهرستان.

ب-5: تامين و توزيع چادر امدادي و فراهم نمودن امكانات و تجهيزات اسكان اضطراري آسيب ديدگان.

ج)بازسازي

ج-1: بازسازي ظرفيت ها و نوتواني انبارها و امكانات اسكان اضطراري شعبه.

ج-2: ارزيابي عمليات اسكان اضطراري شعب و بررسي نقاط ضعف و قوت.

ج-3: تهيه گزارشات و مستندسازي روند عمليات به مركز استان.

بخش ششم : مقررات و ضوابط اجرايي

1- رئيس شعبه يا جانشين وي بايستي پس از تأييد خبر، گروه ارزياب را جهت ارزيابي اوليه و برآورد نيازها و اولويت هاي اسكان آسيب ديدگان به منطقه ي حادثه ديده اعزام نمايد.

2- گروه ارزياب بر اساس مشخصات مندرج در فرم ارزيابي اوليه و پس از مشاهده و بررسي هاي انجام گرفته ، بايستي نتيجه‌ي ارزيابي را در اسرع وقت به مسئول مربوطه فرم شماره يك و دو گزارش نمايد.

3- رييس شعبه، موظف است پس از اخذ و تاييد گزارش ارزيابي، به استناد ماده 4 آيين نامه امداد ونجات نسبت به اطلاع رساني به مركز استان طبق فرآيند فرم گزارش اوليه اقدام نمايد(فرم شماره 1)

4- مدير آمادگي و هماهنگي عمليات (كشيك) استان موظف است پس از اخذ گزارش اوليه‌ي شعبه نسبت به اطلاع رساني به سازمان امداد و نجات برابر فرم استاني گزارش اوليه‌ي حادثه اقدام نمايد(فرم شماره 2)

5- تكميل و ارسال فرم هاي شماره 3 و 4 از استان به سازمان در زمان هاي تعيين شده .

6- هم زمان با انجام عمليات جستجو و نجات بايستي عمليات اسكان اضطراري آسيب ديدگان حسب ضرورت و تشخيص فرمانده‌ي حادثه ، شروع شود.

7-رئيس شعبه يا جانشين وي موظف است نسبت به اعزام نيرو و تجهيزات مورد نياز به منطقه‌ي حادثه ديده اقدام نمايد.

8- تكميل فرم شماره 5 و 6 در صورت نياز.

9- توزيع هرگونه اقلام و چادر امدادي، منوط به تكميل شناسنامه ي امدادي و صدور و ثبت دفترچه اقلام امدادي خانوار است.

10- تكميل و ارسال فرم شماره 7 مربوط به توزيع شناسنامه و دفترچه امدادي به صورت سه ماهه به سازمان

11- در صورتي كه گزارش ارزيابي مبني بر محدود بودن ابعاد حادثه به كمتر از 10 خانوار باشد ، رئيس شعبه حسب ضوابط و استانداردها و نوع حادثه ،

شيوه اسكان و انجام آن را تعيين مي‌نمايد.

تبصره 1: رئيس شعبه مي تواند حسب ماده 30 آيين نامه امداد ونجات ، در حوادث انفرادي (آتش سوزي، ريزش ساختمان، انفجار، آب گرفتگي و ... در اماكن مسكوني) نسبت به ارايه خدمات امداد و نجات و توزيع اقلام امدادي اقلام نمايد.

تبصره 2: در شعب داراي پايگاه امداد و نجات بين شهري، رئيس شعبه موظف است نسبت به تامين امكانات اسكان اضطراري جهت در راه ماندگان براي حداقل 7 و حداكثر 10 خانوار به مدت حداكثر 24 ساعت اقدام نمايد.

12- در صورتي كه آسيب ديدگان حادثه بين 10 تا 50 خانوار باشند، رئيس شعبه موظف است در اسرع وقت با درخواست تشكيل شوراي هماهنگي مديريت بحران شهرستان نسبت به تعيين نوع اسكان اضطراري و سياست ها و تصميمات متخذه در جهت كمك به آسيب ديدگان اقدام نمايد.

تبصره 1: رئيس شعبه موظف است تصميمات متخذه را بلافاصله به اطلاع معاون امداد و نجات استان برساند.

13- در صورتي كه آسيب ديدگان حادثه از 50 خانوار بيشتر باشند و حادثه در سطح شهرستان باشد با حضور رئيس شوراي هماهنگي مديريت بحران شهرستان و معاون امداد و نجات و يا رئيس پايگاه عمليات استان نوع اسكان و برنامه عملياتي حادثه تعيين مي‌شود (مطابق ماده 4 آيين نامه امداد ونجات)

14- در صورتي كه شدت حادثه بوقوع پيوسته در شهرستان به حدي باشد كه پاسخ گويي آن فراتر از توان شهرستان باشد مدير عامل استان با درخواست كمك از شهرستان هاي معين نسبت به اعزام نيرو و تجهيزات پشتيباني برابر فرم شماره 8 اقدام مي نمايد.

15- در صورتي كه حادثه از توان شهرستاني فراتر بوده يا چند شهرستان درگير باشد مدير عامل استان درخواست تشكيل شوراي هماهنگي مديريت بحران استان جهت اخذ سياست ها و تصميمات لازم براي اسكان آسيب ديدگان را مي‌نمايد(مطابق ماده 5 آيين نامه امداد و نجات)

16- در صورتيكه پاسخگويي به حادثه فراتر از توان استان باشد با درخواست مديرعامل استان، رياست سازمان امداد و نجات جمعيت هلال احمر بنا به نياز منطقه از استان هاي معين و هم جوار در خواست كمك مي نمايد(برابر فرم شماره 9) در اين حالت، محوريت فرماندهي منطقه آسيب ديده برعهده ي مدير عامل یا معاون امداد و نجات جمعيت هلال احمر استان سانحه ديده مي‌باشد در اين راستا مركز پشتيباني منطقه اي موظف است پشتيباني اقلام و تجهيزات مورد نياز را جهت انجام عمليات صورت دهد (مطابق ماده 6 آيين نامه امداد و نجات و رعايت تقسيم بندي مناطق 9 گانه كشوري).

17- در صورتي كه سطح حادثه ملي باشد تعيين و اتخاذ سياست ها و تصميمات اسكان اضطراري آسيب ديدگان به پيشنهاد سازمان امداد و نجات و تاييد ستاد بحران جمعيت هلال احمر با هماهنگي شوراي عالي مديريت بحران كشور تعيين مي‌گردد (مطابق مواد 7، 8، 28 و 29آيين نامه امداد و نجات).

18- در اجراي ماده 1 و تبصره 1 ذيل ماده 3 آيين نامه امداد و نجات جمعيت هلال احمر استراتژي خروج و اتمام عمليات اسكان اضطراري به شرح جدول صفحات (31 و 32) تعيين مي‌شود..

19- تكميل فرم شماره هاي 10 -11 توسط رئيس شعبه و مدير عامل در صورت وقوع حادثه در سطوح شهرستان و استان به منظور تشكيل جلسات.

20- تكميل فرم شماره 12 پس از پايان عمليات و تحويل آن به رئيس ستاد منطقه و رونوشت به رئيس سازمان امداد و نجات.

21- تكميل فرم شماره 13 در زمان تحويل شناسنامه و دفترچه امدادي توسط تحويل دهنده و تحويل گيرنده.

22- درحوادثي كه واحدهاي مسكوني تخريب نگرديده ولي آسيب به سازه وارد شده است پس از ارزيابي كارشناسي و تاييد بنياد مسكن انقلاب اسلامي، جمعيت هلال احمر اقدام به اسكان اضطراري مي نمايد.

23- نظربه اين كه اسكان اضطراري جمعيت هلال احمر به وسيله چادر امدادي انجام مي‌شود. در صورتي كه نياز به اسكان اضطراري در اماكن استيجاري و عمومي و سرپوشيده باشد. مجوزها و اعتبار مورد نياز توسط سازمان مديريت بحران تامين مي‌شود.

24- براساس ماده 59 آيين نامه مالي و محاسباتي جمعيت هلال احمر مدير عامل استان آسيب ديده مي تواند نسبت به تأمين اقلام امدادي و زيستي مورد نياز آسيب ديدگان ، پس از كسب مجوز از سازمان امداد و نجات ، در محل رأساً اقدام نمايد..

تبصره 1: نحوه‌ي تحويل و ميزان اقلام و اجناس زيستي بايد متناسب با شرايط حادثه، آسيب ديده و تشخيص فرمانده‌ي عمليات تعيين ‌گردد.

تبصره 2: مسئوليت توزيع خارج از ضوابط مندرج، برعهده مديرعامل ، معاون امداد و نجات و رئيس شعبه مي‌باشد.

25- با توجه به اهميت دفترچه‌ي توزيع اقلام امدادي و اهدايي، چاپ و تكثير و كدگذاري آن به صورت متمركز توسط سازمان امداد و نجات انجام خواهد شد.

26- با استناد به تبصره 2 ماده 3 آيين نامه امداد و نجات توزيع كمك هاي اهدايي غيرنقدي كه به منظور كمك به آسيب ديدگان خاص اهدا مي‌شود پس از ثبت در دفترچه ي توزيع اقلام امدادي و اهدايي توزيع مي‌گردد.

27- كليه اطلاعات مندرج در شناسنامه ي امدادي بايستي توسط مسئول اسكان در رايانه و نرم افزار مربوطه ثبت و ضبط گردد.

28- براي هر خانوار آسيب ديده صرفاً يك برگ شناسنامه تكميل و يك جلد دفترچه تحويل خواهد شد.

29- در صورت ادعاي آسيب ديده مبني بر مفقود شدن يا از بين رفتن دفترچه با ارايه صورت مجلس از معتمدين محلي و نماينده‌ي تام الاختيار بخشداري يا فرمانداري پس از ابطال شماره سريال، دفترچه جديد به عنوان المثني (ممهور به مهر المثني) صادر و كليه مندرجات دفترچه قبلي به دفترچه جديد منتقل مي‌گردد لازم است در پايان هر روز ليست دفترچه هاي باطله به ستاد اصلي اعلام گردد.

بخش هفتم :

معيارها و شاخص هاي استراتژي خروج در اسكان اضطراري

جدول 4 : معيارها و شاخص هاي استراتژي خروج در اسكان اضطراري

ردیف	سطح حادثه	نوع اسكان	نوع خدمات امدادي	زمان خروج
1	حوادث موردي (آتش سوزي برابر بخشنامه سازمان، ريزش ساختمان، انفجار ، آبگرفتگي و ... اماكن مسكوني)	تك خانوار	-تحويل چادر ، اقلام زيستي و سبد غذايي يك ماهه براي يك بار (برابر بخشنامه شماره 3509/2/86/ع/الف مورخ 31/5/86 سازمان)	پس از تحويل اقلام امدادي
2	حوادث مربوط به پايگاه هاي امداد و نجات بين شهري و در راه ماندگان	در ساختمان پايگاه ، كانكس، راهدارخانه، مساجد ، مراكز اقامتي بين راهي و يا چادر امدادي	تحويل تغذيه اضطراري براي 24 ساعت مطابق با دستورالعمل پايگاه	پس از 24 ساعت
3	طوفان ها، زمين لرزه و ساير حوادثي كه منجربه تخريب نشده ولي موجب ترس و وحشت ميگردد.	گروهي در مناطق تعيين شده	نصب چادر و تامين اقلام زيستي به صورت اماني و تحت نظارت جمعيت	48 ساعت پس از آخرين هشدار در صورت ادامه ‌ي شرايط با تصويب شوراي هماهنگي مديريت بحران شهرستان)
4	حوادث متوسط كه نياز به خدمات اسكان اضطراري مي‌باشد(مطابق بند 7 و 8 مقررات دستورالعمل)	تك خانوار گروهي استقرار در ساختمان ها و اماكن امن حسب حادثه	توزيع چادر و اقلام زيستي و سبد غذايي 45 روزه	خروج پس از اتمام توزيع و لكه گيري نهايي آسيب ديدگان
5	حوادث بزرگ كه نياز به اسكان اضطراري دارند(مطابق بند 9 و 10 مقررات دستورالعمل)	گروهي ساختمان ها و اماكن عمومي در صورت ضرورت اردوگاه (حسب نوع حادثه)	توزيع چادر و اقلام امدادي يك بار و توزيع سبد غذايي	بعد از آخرين توزيع (در شرايط خاص با تصويب شوراي هماهنگي مديريت بحران كشور و ستاد بحران جمعيت قابل تمديد مي باشد) (ميانگين 5/1 ماه و حداكثر براي 3 ماه)
6	پناهندگان و آوارگان خارجي	اردوگاه پناهندگان	توزيع اقلام امدادي و سبد غذايي براي حداكثر 3 ماهه	خروج حداكثر تا 3 ماهه (در صورت ادامه شرايط، مطابق توافق نامه با امور اتباع مهاجرين خارجي)
7	آوارگان داخلي (IDPS)	ساختمان هاي استيجاري و اماكن عمومي -اردوگاه هاي موقت و دائم	توزيع اقلام امدادي و سبد غذايي براي حداكثر 3 ماهه	حداكثر تا 3 ماه (در صورت ادامه مطابق توافق نامه با سازمان مديريت بحران كشور)

بخش هشتم : شاخص ها و استانداردهاي اسكان اضطراري

جدول 3 : استاندارد اقلام زيستي آسيب ديدگان در اسكان اضطراري

ردیف	عنوان	شاخص
1	چادر امدادي 4×3	حداقل براي هر خانوار يك دستگاه (خانواده هاي بالاي 5 نفر 2 دستگاه)
2	نايلون پوشش چادر	12 كيلوگرم به ازاي هر چادر (در صورت ضرورت)
3	موكت 3×2	2 تخته به ازاي هر چادر
4	پتو	به ازاي هر نفر 2 تخته
5	ست ظر وف	به ازاي هر نفر 1 ست
6	والور	به ازاي هر چادر 1 شعله
7	فانوس	به ازاي هر چادر يك شعله
8	گالن 20 ليتري	به ازاي هر خانوار 2 عدد
9	آفتابه پلاستيكي	به ازاي هر خانوار 1 عدد
10	كلمن آب	به ازاي هر خانوار 1 عدد

جدول 4 : استاندارد اقلام غذايي اضطراري در 72 ساعت اوليه حادثه

ردیف	نام كالا	شاخص
1	كنسروجات	به ازاي هر نفر 3 قوطي روزانه
2	خرما	به ازاي هر نفر 200 گرم روزانه
3	نان	يك بسته (200 گرم ) روزانه

تبصره : با توجه به اينكه تهيه، تأمين و توزيع آب سالم و قابل شرب در منطقه آسيب ديده برعهده وزارت نيرو مي‌باشد در صورت عدم تهيه و تأمين آن توسط وزارت مذكور، جمعيت هلال احمر نسبت به تهيه و تأمين آن در 72 ساعت اوليه حادثه در صورت پرداخت هزينه اقدام مي‌نمايد.

جدول 5 : استاندارد اقلام سبد غذايي اضطراري يكماهه آسيب ديدگان

ردیف	نام كالا	شاخص (به ازاي هر نفر)
1	برنج	سه كيلوگرم
2	روغن	يك كيلو
3	قند يا شكر	200/1 كيلو
4	چاي خشك	200 گرم
5	حبوبات (نخود- لوبيا- عدس)	جمعاً يك كيلو
6	كنسروجات	هشت قوطي

جدول 6 : استاندارد اقلام سبد بهداشتي اضطراري آسيب ديدگان

ردیف	نام كالا	شاخص (به ازاي هر نفر)
1	صابون	يك قالب
2	حوله دست	يك ثوب
3	مسواك	يك عدد
4	خمير دندان	يك تيوب
5	دستمال كاغذي	يك بسته صد برگي
6	نوار بهداشتي	1 بسته (مخصوص بانوان)
7	ژيلت	1 عدد
8	پودر لباس شويي	200 گرم
9	شامپو	1 قوطي

جدول 7 : استاندارد اقلام كفش و البسه آسيب ديدگان

ردیف	نام كالا	شاخص (به ازاي هر نفر)
1	كفش	يك جفت
2	لباس مردانه	شورت 2- زيرپوش 2-شلوار 1- پيراهن 1- كاپشن 1
3	لباس زنانه	شورت 2- زيرپوش 2-شلوار 1- روسري1
4	لباس بچگانه	شورت 3- شلوار 3- بلوز 3- كلاه 1

تبصره 1 : لازم به ذكر است البسه فوق در خواست و سوانحي توزيع مي‌گردد که به علت گستردگي سانحه تمامي زير ساخت ها ي زندگي از بين رفته باشد و افراد به راحتي قادر به تامين اقلام فوق نمي ‌باشند بديهي است البسه فوق براساس سن و جنس افراد متفاوت مي‌باشد.

جدول 8 : استاندارد اقلام ست ظروف خانور آسيب ديدگان

ردیف	عنوان	شاخص (به ازاي هر نفر)
1	بشقاب	4 عدد
2	قاشق	4 عدد
3	ليوان	4 عدد
4	قابلمه بزرگ	1 عدد
5	قابلمه كوچك	1 عدد
6	پارچ	1 عدد
7	ماهي تابه	1 عدد
8	كبريت	1 عدد
9	درب بازكن	1 عدد
10	كارد آشپزخانه	1 عدد
11	كارد ميوه خوري	3 عدد
12	سوزن	1 بسته
13	قرقره 12 عددي سيگاري	1 بسته

تبصره : با توجه به نوع حوادث به وقوع پيوسته در كشور و شرايط اقليمي و جغرافيايي مناطق آسيب ديده در صورت امكان و برحسب شرايط از استانداردهاي تعريف شده در sphere استفاده گردد.

بخش نهم : پاسخگويي به حوادث و سوانح و شرح

وظايف تيم اسكان

منابع انساني

با توجه به اينكه منابع انساني متخصص به عنوان يك اصل اساسي در پاسخگويي مطلوب و مؤثر به حوادث و سوانح مطرح مي‌باشند لذا جمعيت استان و شعب موظف اند نسبت به تشكيل، سازماندهي و توان افزايي تيم اسكان اضطراري با ويژگي هاي ذيل اقدام نمايند.

شرح وظايف تيم :

- ارزيابي اوليه و جمع آوري آمار و اطلاعات آسيب ديدگان حادثه و گزارش به مقام مافوق

- برآورد نيازهاي امدادي جهت ارايه ي خدمات اسكان

- انتقال و تخليه تجهيزات اسكان اضطراري در مكان هاي از پيش تعيين شده

- اسكان آسيب ديدگان در ساختمان ها، اسكان تك خانوار ، گروهي و يا چادر امدادي طبق تشخيص و دستور فرماندهي عمليات

- تكميل شناسنامه ي امدادي و صدور دفترچه ي امدادي جهت شناسايي آسيب ديدگان منطقه‌ي حادثه

- توزيع اقلام امدادي به آسيب ديدگان براساس دفترچه ي امدادي خانوار آسيب ديده

- جانمايي و تعيين محل هاي اسكان آسيب ديدگان يافته روي نقشه ي منطقه‌ي آسيب ديده

- كد گذاري و تعيين شناسه براي چادر هاي استقرار يافته

- تكميل فرم هاي گزارش عملكرد

- هماهنگي با ساير تيم هاي عملياتي حاضر در منطقه‌ي عملياتي و فرمانده‌ي عمليات

ساختار تيم اسكان اضطراري

مسئول تيم اسكان

مسئول پذيرش تكميل شناسنامه ، صدور دفترچه و

مسئول اعضاء

عضو

جرايي

عضو

تبصره 1- تمامي اعضا تيم موظف هستند در مرحله‌ي اول و با اولويت نسبت به برپايي چادر اقدام نمايند.

تبصره 2- تمامي اعضاي تيم بايستي پس از نصب چادر نسبت به توزيع اقلام امدادي اقدام نمايند.

تبصره 3- هر تيم با مشخصات بالا موظف است حداكثر 50 چادر امدادي را در 8 ساعت كاري نصب نمايد. در صورت تعداد بيشتر آسيب ديدگان تيم اسكان مي‌تواند بر مبناي فوق افزايش يابد.

شرح وظايف اعضا تيم اسكان :

شرح وظايف هر يك از اعضاي ذكر شده در چارت سازماندهي تيم اسكان به شرح ذيل مي‌باشد.

مسئول تيم اسكان :

مسئوليت تيم ، نظارت ميداني ، هماهنگ كننده ‌‌ي اعضا، برنامه ريزي جهت اجراي وظايف محوله

مسئول آمار

جمع آوري آمار و اطلاعات ، مستندسازي كليه اقدامات و فعاليت هاي انجام شده ، تهيه و تدوين گزارش و ارايه به مسئول تيم جهت اقدامات بعدي.

مسئول پذيرش :

شناسايي آسيب ديدگان و تكميل شناسنامه ي امدادي ، صدور دفترچه‌ي امدادي مطابق شناسنامه ‌هاي امدادي تاييد شده، ارائه مستندات به مسئول آمار

مسئوليت مشترك اعضا گروه :

-طراحي و بلوك بندي مناطق اسكان در نظر گرفته شده.

-برپايي چادرهاي امدادي به صورت هاي انفرادي ، گروهي يا اردوگاهي .

- جابجايي چادرهاي امدادي جهت برپايي در مناطق حادثه ديده.

- توزيع اقلام ضروري اسكان به آسيب ديدگان داراي دفترچه‌ي امدادي

تذكر: اعضا تيم اسكان لازم است ضمن انجام شرح وظايف محوله با نظر مسئول تيم در ساير فعاليت هاي تيم نيز همكاري لازم را به عمل آورند.

تبصره 1: ضروري است كه كليه استان ها طبق سرفصل هاي آموزشي كه از سوي موسسه آموزش عالي هلال ايران ابلاغ مي‌گردد نسبت به آموزش تيم هاي اسكان اضطراري اقدام نمايند.

تبصره 2: لازم است كه برنامه هاي توان افزايي و مهارتي تيم هاي اسكان اضطراري طبق تقويم ارسالي از سوي سازمان به مرحله اجرا گذارده شود.

تبصره 3: مسئوليت برنامه ريزي جهت سازماندهي و توان افزايي اعضا در مركز استان با رئيس پايگاه عمليات و پشتيباني امداد و نجات استان و در شعب برعهده رئيس شعبه خواهد بود.

تبصره 4: مسئول تيم اسكان اضطراري برابر مصوبه شماره 526/2/87/ش مورخه 28/12/87 دبير كل و دبيرشوراي عالي جمعيت لزوماً از ميان كاركنان رسمي يا پيماني انتخاب و منصوب مي‌شود.

دستور العمل اسکان اضطراری

مطالب مشابه :

فصل دوم : كليات اسكان

دستور العمل اسکان اضطراری

اسکان اضطراری و اردوگاه

کلیات بلایا

مانور زلزله و اسکان اضطراری در شهرستان اردستان برگزار شد

اسكان اضطراري و سرپناه موقت