سازه های خاص

مقدمه :
امروزه با پیشرفت علوم و تكنولوژی نیازها و خواسته های جدیدیدر زمینه مهندسی سازه رخ نموده است . عامل زمان در ساخت سازه ها اهمیت دوچندانیافته و این امر گرایش به سازه های پیش ساخته را افزایش داده است همچنین با افزایشجمعیت بشری علاقه به داشتن فضاهای بزرگ بدون حضور ستون های میانی خواهان بسیاریپیدا كرده است . در این راستا از اوایل قرن حاضر تعدادی از متخصصین مجذوب قابلیتهای منحصر بفرد سازه های فضاكار گشته پاسخ بسیاری از نیازهای جدید را در این سازهها جسته اند و البته به نتایج بسیار مثبتی نیز دست یافته اند . با انتشار این نتایجروز به روز این عرصه با اقبال بیشتری مواجه گردید به گونه ای كه با گذشت چندین دهههنوز هم مطالعه سازه های فضاكار در كانون متخصصین و دانشجویان قرار دارد. در اینمقاله منظور از عبارت سازه فضاكار سیستم های اسكلت فلزی بوده كه از بافت تعدادیزیادی المان یا مدول با شكلهای استاندارد به یكدیگر تشكیل می شوند و نهایتا یكسیستم سبك و با صلبیت زیاد را ایجاد می كنند . سازه های فضاكار در اشكال بسیارمتنوعی ساخته می شوند كه مهمترین آنها عبارتند از : شبكه های مسطح دو یا چند لایه ،چلیك ها ، گنبدها و قوس ها . علاوه بر این ، سازه های فضاكار دارای بافتار متنوعینیز می باشند . بدین ترتیب كه با تغییر در آرایش المان ها می توان بافتار جدیدایجاد كرد و بدیهی است كه كارایی هر بافتار باید در مقایسه با بافتارهای دیگرسنجیده شود . مثالهای متعددی از سازهای فضاكاری كه در دنیا و ایران ساخته شده استوجود دارد ؛ استادیوم های ورزشی ، مراكز فرهنگی ، سالن های اجتماعات ، مراكز خرید

ایستگاه های قطار ، آشیانهای هواپیما ها ، مراكز تفریحی ، برجهای رادیویی و .....

سقف کاذب اسپیس فریم

شاید نام دیگر این سقف کاذب ، سازه فضایی دکوراتیو باشد . فرم و طرح این سقف هرمی شکل است که مقطع چهار گوش آن به طرف بالا و نوک هرم به طرف پائین است .

کل سطح را همین هرمها در کنار همدیگر پوشش می دهند و در ضمن این قابلیت را دارا هستند که در چند طبقه رویهم کار شوند ، ضلع این هرم لوله آلومینیومی است که دو سر آن طوری ساخته می شود که بتوان روی هم پیچ شوند .

سقف کاذب اسپیس فریم از نوع سقفهای پوششی و دکوراتیو است ، زیبای خاصی این نوع سقف دارا است و جلوه خاصی به محیط می دهد .

معمولا" این نوع سقف را در مکانهای نصب میکنند که با دیگر مصالح بکار رفته در ساختمان یک جور هارمونی خاصی را داشته باشد .چون پوشش این نوع سقف به طور کامل نیست به طوری که همه عوامل پشت سقف دیده می شود (البته برای استتار عوامل پشت سقف راه های وجود دارد )

در نظر اول برای بینده وجود اینچنین سقفی بی دلیل است . می توان با نوعی دیگر سقف را پوشش داد که تمامی عوامل انتخابی برای کارفرما را ( سلیقه ای ) دارا باشد.

در داخل کشور عزیز ما ایران سقف کاذب اسپیس زیاد شناخته شده نیست اگر کسی هم کاری انجام می دهد به سفارش کارفرما و یا تعلق خاطری که نسبت به کار خود دارند . از مجریان و تولید کننده های این نوع سقف شرکت کد کن است .

فری اتو

n از چادرهای بزرگ که برروی شبکه های کابلی پیچیده یا دیرکهای عمودی یا مایل فشاری قرار دارند برای ساخت غرفه های نمایشگاهی دائم یا موقت استفاده می شود. یکی از بزرگ ترین این چادرها سطحی به وسعت 7500 متر را در بازیهای المپیک 1972 آلمان می پوشاند.

سقف بالنی (سازه های هوایی یا بادی)

n وقتی که غشا ها یک حجم با تعدادی از احجام را کاملا احاطه می کند می تواند به وسیله فشار داخلی خود پیش تنیده شوند. نمونه این سازه غشا یی که شامل یک حجم بسته است در قایقهای پلاستیکی میتوان مشاهده کرد. مو رانا غرفه فوجی را در نمایشگاه بین المللی اوزاکا در 1970 طراحی کرد که با استفاده از لوله های پلاستیکی باد شده است. بالنهای از جنس بافته پلاستیکی که از استخرهای شنا- زمینهای تنیس و سایر تاسیسات موقتی را می پوشاند استادیوم گنبد نقره ای در پونیتاک میشیگان طراحی شده است.

سازه های چادری

چادر یک نوع پوسته کششی یکپارچه نازک است که به وسیله یک ستون یا قوس فشاری نگه داشته می شود.چادر نوع متفاوتی از سازه های کابلی است. در سازه های چادری فرم معماری و عملکردسازه ای یکی هستند. چادر ها معمولا برای استفاده در سازه های موقتی در نظر گرفته می شوند زیرا پارچه مقاومت کمی در برابر خورشید داشته وبه سرعت از بین می رود. پیشرفت اخیر استفاده از قایبر گلاس یا پوششهایی که کمترین فرسایش را در برابر خورشید دارد(تفلون) افزایش داده است. عمر مفید بیش از 20 سال .

n به گنجایش 950 هزار نفر زائر خانه خدا طراحی شد.

n طراحان هنگام بازدید از منطقه دریافتند که قبایل بدوی آموخته بودند ماندن در زیر سایه یک چتر بر ماندن در یک ساختمان داغ ترجیه دارد. همچنین تهویه و نور پردازی ساختمان بسیار هزینه بر بود پس به یک پارچه نیم شفاف و پخش کننده نورکه در روز نور کافی داشته در شب نورها را منعکس کند احتیاج داشتند. بطور کلی سیستم چادرها تیرک و آسانسور همه به وسیله کابل پایدار گشته اند.کابل ها به پی ساخته شده در زیر آب و بر آمده از آن متصل شده اند.

سازه های کابلی

n مشابه بادبان هایی است که در قایق ها و برای حفظ تعادل آن به کار می رود.

n مانندمرکزنمایشگاهی دارلینگ – هر دهانه دارای چهار دکل مرکب است-تکیه گاه عمودی اصلی- که هر کدام از چهار ستون فولادی لوله ای تشکیل میشوند. میله ی قطری در بالای دکل ها دو انتهای خرپاهای فضا یی را به صورت

n معلق نگه می دارند.

پل آ لامیلو

1992 مهندس سازه کالاتروا برای نمایشگاه جهانی اکسپسو 92 ساخته شد که بخش سواره رو این پل دهانه 200 متر را می پوشاند و بوسیله کابل های قطری موازی که همه آن ها از یک طرف به دکل بلندی به ارتفاع 142 متر آویزان هستند نگه داشته می شود.

معماری با الهام از طبیعت

n اصل و مبدا معماری طبیعی

n با خلق شیوه های نوین معماری بسیاری از معماران بر آن شدند که با تلفیق تکنیک های ساختمان سازی و الهام از طبیعت زندگی بشر امروز، معماری طبیعی را بنیان گذاری کنند.

n لوئیس سالیوان (1856_1924): اولین فردی که به تجزیه و تحلیل مفاهیم معماری طبیعی پرداخت. وی در مورد طبیعت تحقیقات بسیاری انجام داد که نتیجه آن اصول نقشه کشی این شیوه معماری بود. او همچنین معمار بنای هندسی (شکل مقابل) است.

فرانک لوید رایت (1869_1956): وی مفاهیم را در جهت تصریح روابط میان طبیعت و معماری گسترش داد و به وضع دستور العمل هایی در خصوص چگونگی ساخت فضاهای داخلی و خارجی بنا و استفاده از مصالح ساختمانی سازگار با طبیعت پیرامون پرداخت

آنتونی گادی (1852_1926): اولین فردی که طرح این شیوه ساخت و ساز را با ارائه صورت ساخته شده بنا بیان کرد و بر چگونگی ساختمان سازی بدین شیوه تاکید داشت . وی در اواخر عمرش معماری هندسی طبیعی را با ساخت دو فضای قوس دار در کلیسای "سگرادا فامیلی" متحول ساخت

n رادولف استینر (1861_1925): وی اصول این سبک متحول شده معماری را بیان کرد. این اصول شامل طبیعت ، فرهنگ و شعور بشر است

n دگرگونی مدرنیسم

n معماری طبیعی در اواخر قرن بیستم رو به افول نهاد، چندین نفر از پایه گذاران این سبک مردند و در اروپا رکود اقتصادی و شروع جنگ جهانی دوم باعث کساد بازار ساخت و ساز شد

n اگرچه در دهه پنجم وششم قرن بیستم این سبک معماری دوباره رواج پیدا کرد. این حیات دوباره معماری طبیعی مدیون تلاش های بنیانگذاران مدرنیسم بود. آنها صورت های تئوری معماری هندسی را عملی کردند. نام برخی ازاین افراد همراه با آثارشان در ذیل آورده شده است

کاخ اعیانی نوتری

معمار: لی کوربوسیر

شهر رونچمپ فرانسه 1950-1955

تالار فنلاند

معمار: آلورآلتو

شهر هلسینکی فنلاند، 1962-1975

سالن کنسرت سمفونی

معمار: هانز شارون

شهر برلین آلمان 1956-1963

n با احیای دوباره معماری طبیعی، بسیاری از معماران با الهام از یافته های پیشگامانی چون رایت و استینر و استفاده از تکنیک ها و خلاقیت های فنی اقدام به ساخت و ساز کردند. اما هنوز این شیوه معماری جهانی نشده بود. چند سال بعد در نمایشگاهی 50 آرشیو و پوستر از این پروژه ها در معرض دید عموم قرار گرفت و بدین نحو معماری طبیعی شهرت جهانی یافت .

n این ساختمانها علاوه بر برخورداری از استحکام و ایمنی نشانگر هویت ملی و فرهنگی مردم یک منطقه بود و بدلیل داشتن رنگ آمیزی ، روشنایی و طرح جذاب بازدیدکنندگان را بر آن می داشت تا این شیوه را شخصا تجربه کنند

ساختمانی همخوان با باد... یا به سوی یک معماری رندوم

مایکل یانتسن Michael Jantzen که به با معماری های عجیبش، مثل M-House،شهرت دارد این بار بنایی را در اسپانیا طراحی کرده که با باد می چرخد!
احجام منحنی روی هم چیده شده در جهات مختلف و به صورتی رندوم قابلیت حرکت حول یک محور را دارند و نتیجه بنایی است که با وزش باد و البته متاثر از وزن کم سازه اش، پیوسته تغییر شکل می دهد.
Wind Shaped Pavilion آنچنان که از نامش برمی اید در جستجوی هویتی بادگونه است؛ جالب است که حرکت قسمت های 6 گانه بنا فرصت تامین انرژی شامگاهی ساختمان را نیز فراهم می کنند.

-----

این عکس ها متعلق به ماکت استخر می باشد که از طرح صدف الهام گرفته است

-----

خانه جنگل هانگی، نماد طبیعت دوستی «شیگرو بان» معمار ژاپنی

انسان بدون معماری نمی تواند در این کره خاکی به راحتی زندگی کند. محیط زیست طبیعی و محیط زیست مصنوعی (ساختمان) هر دو محیط زیست هستند و هر دو لازم برای زندگی بشری. ولی وقتی به رابطه میان این دو محیط زیست توجه کنیم متوجه می شویم که معمولا معماری در نقطه مقابل حفاظت محیط زیست طبیعی قرار دارد

سایت این پروژه باغی است با درختان سر به فلک کشیده. هر روز در ده‌ها نقطه از دنیا در زمین‌هایی با شرایط مشابه معماران بدون هیچ شکی درختان را قطع می کنند تا ساختمان مورد نظر خود را بنا کنند. ولی «بان» در این پروژه درختان را قطع نمی کند بلکه ساختمان را در مابین درختان می سازد و یک هم زیستی مسالمت آمیز میان درختان (زیست طبیعی) و ساختمان (محیط زیست مصنوعی) ایجاد می کند که کمتر می توان مانند آن را در دیگر آثار معماری دید. «بان» با این کار خود نه تنها درختان را از سرنوشت تلخ قطع شدن نجات می دهد بلکه فضاهای بسیار غنی معماری را نیز مآفریند.

سازه هاي گنبدي

يكي از پا برجا ترين انواع سازه ها كه از ديرباز اجرا مي گشته است سازه هاي پوسته اي مانند گنبدها قوس ها بوده كه اكنون نيز آثاري از بقاياي گنبدهاي بسيار قديمي به جا مانده است. در اين مقاله بعد از مقايسه ي مختصري بين قوس و گنبد شما وارد دنياي سازه هاي فضايي و گنبدها مي شود تا با انواع مختلف گنبدها چه فولادي و چه بتني آشنا شويد. مقايسه ي بين چهار نوع مشهور گنبد راهنمايي بسيار مناسب براي اجراي مناسب ترين آنهاست. بعد از ارائه ي مباحثي در خصوص نحوه ي فولادگذاري در گنبدهاي بتن آرمه، پيش تنيدگي در پوسته ها را بررسي كرده ايم. از آنجا كه تمامي سعي خود را به كار گرفتيم تا مطالبي به روز و كاربردي ارائه نماييم، مباحث پوسته هاي پيش ساخته به صورت كامل مورد بررسي قرار گرفته است تا ضمن بيان مزاياي آنها شما را با انواع سازه هاي فضايي پيش ساخته آشناتر كنيم و در نهايت در بخش نتيجه گيري به جمع بندي كلي در خصوص اين نوع از سازه ها رسيده ايم.

یکی از بزرگترین سازه هایگنبدی کره زمین

معبد پانتئون رم به عنوان یکی از بزرگترین گنبد های جهان جزو شگفتی هایدنیای معماری است .

يکي از پرآوزه تري و پر نفوذترين بناها در تاريخ معماري، معبد پانتئون است .اين معبد در حدود 125 ميلادي ساخته شد. پانتئون معبدي گرد و گنبد دار است، در جلويش رواقي مستطيلي دارد که به نظر مي رسد آنچنان که بايد و شايد با ساخت گردوار اوليه آن تناسبي ندارد و احتمالاً بعدها برآن افزوده شده است. تأثير اوليه حاصل از مشاهده اين بنا احتمالاً با تأثير امروزيش متفاوت بوده است، زيرا پانتئون در آغاز يک بناي مستقل نبود بلکه به يک باسيليکاي قديمي تر متصل بود و امتداد آن يالهاي جانبي پانتئون را مي پوشانده است. گذشته از اين، در جلوي رواق معبد يک حياط ستون بندي شده قرار داشت که بخشي از رواق نيز جزو آن بود و در آغاز تنها بخش قابل رؤيت ساختمان از روبرو بود. اين حياط که در دوره هادريانوس ساخته شد، احتمالاً از طرحهاي همين امپراتور تنوع طلب بوده است. بناي پانتئون از گونه اي سادگي پرهيبت در مقياس بزرگ برخوردار است. برفراز اندرون مدورش گنبدي نيمکره وار به قطر 43 متر زده اند که فاصله نوک گنبد از کف پانتئون نيز 43 متر است.

بدين ترتيب، طرح پانتئون بر تقاطع دو دايره – يکي عمودي، ديگري افقي – قابل تصور به صورت مقاطعي از يک کره «فضا» که در درون بنا محاط شده اند استوار گشته است. گنبد پانتئون، پوسته اي بتوني دارد که تدريجاً در سمت قاعده بر ضخامتش افزوده مي شود تا در جاي لازم بر قدرت آن بيفزايد. در مرکز گنبد، سوراخي گرد (به نام «چشمه نور» يا «نورگير») به قطر 9 متر تعبيه شده که شيشه اي ندارد، رو به آسمان باز شده و تنها منبع نور براي تأمين روشنايي اندرون بنا است. ديوارهاي نگه دارنده گنبد بسيار ضخيمند و در سطحشان فرونشستگيهاي مستطيل و نيمدايره يک در ميان ايجاد شده است، که بر بالاي هر کدام طاقي هلالي زده شده تا فشار حاصل از گنبد را به جرزهاي عظيم سنگي منتقل کنند. گنبد پانتئون از درون قاب بندي شده تا آنکه هم جلوه هندسي زيبايي از مربعهاي کوچک در درون دايره اي عظيم را پيدا کند هم از فشار و سنگيني کل گنبد بکاهد بي آنکه صدمه اي به قدرتش زده باشد. کف پانتئون، مختصر تحدبي دارد و زهکشهايش به صورت خطوطي کم عمق در مرکز (مستقيماً در زير نورگير) ايجاد شده اند تا هر آبي را که از آن بالا مي ريزد به سوي خود سرازير گرداند.

ديوارها و احجام در معماري مصر و بين النهرين به قدري اهميت دارند که آنچه ديده مي شود همينها هستند، فضا فقط به شکل «منفي» وجود دارد يعني تصادفاً بين احجام ظاهر مي شود. اين گونه معماري را معماري احجام مي نامند. معماري يوناني نيز مخصوصاً به احجام، نسبتهاي ميان احجام و شکل دادن به عناصر حجمي توجه داشت، با صفت معماري استخوان بندي يا ساختاري متمايز شده است. نخستين بار روميان هستند که معماري را به شکل واحدهايي از فضا در تصور مي آورند که با استفاده از ديوار بستهايي قابل شکل دادن هستند. ادرون پانتئون، مطابق اين علاقه معماران رومي، يک کل واحد، همشکل و متکي به خود است که احجام يا ديوارهاي نگه دارنده هيچ گسستي در آن پديد

نمي آورند، کلي است که بازديد کننده را در خود جا مي دهد بي آنکه او را محبوس کند، جهان کوچکي است که از طريق نورگيرش به سوي ابرهاي گريزپا، آسمان آبي، خورشيد، طبيعت کيهاني و خدايان راه مي يابد. گريختن از سر و صدا و گرماي سوزان يک روز تابستاني رم و پناه آوردن به محيط خنک و عظمت آرام پانتئون، تجربه اي است که تقريباً در وصف نمي گنجد و هر کسي بايد خود شخصاً آن را بيازمايد. از همه چيز که بگذريم، اين کار يک تجربه معماري نيز هست.

نبايد از ياد برد که نيروي ابتکار روميان در ساختن فضاهاي بزرگ دروني به شناخت و اطلاعات مهندسي ايشان از خواص احجام و ايستايي احجام خنثي بستگي داشت. قوس، طاق و گنبد، واحدهايي ساختماني بودند که روميان با مهارتي بي مانند در جهان باستان و کم نظير در جهان معاصر، ابداع و تکميل کردند. اساساً، مسأله به شکلي که روميان مي ديدند، چنين بود: چگونه بايد فضايي پهناور را محصور کرد و بر فرازش سقف زد و چگونه نور کافي به اين فضاي بزرگ رساند و در عين حال آن را باز و بدون تيرها يا ستونهاي نگه دارنده لازم براي يک سقف تخت نگه داشت.

سازه های فضایی بعلت پخش نیرو در جهات مختلف از استحکام توام با سبکی استثناییبرخوردار می یاشد.به نحوی که وزن آنها 35% از سازه های متداول کمتر است و بعلتاستفاده حداکثر از سیستم پیش ساختگی از سرعت ساخت و نصب بیشتری برخوردار می باشد وبعلت یکپارچگی میتوان کلیه سازه و تاسیسات مربوطه را در تراز زمین سوار کرده و سپسسقف را بالا برده و نصب کرد.

سازه فضایی با گسترش فضای باز بدون ستونهامترادف است که این امر راندمان فضا را بسیار بالا می برد(تا 25%) و این گسترش در هردو بعد براحتی میسر است .

شکل منتظم سازه های فضایی نمای خوش آیندی را عرضهمی دارد که به لحاظ معماری با ارزش می باشد و از این روست که بسیاری از معماران درسالنها و مراکز اجتماعات و غیره از سقف کاذب استفاده نکرده و خود سازه را به نمایشمی گذارند.

امروزه با توجه به استفاده روز افزون از سازهای فضاكار و با بوجود آمدن نرم افزارهادر عرصه مهندسی عمران (سازه) ، نوآوری هایی در زمینه طراحی و ساخت سازه های فضاكارصورت گرفته به نحوی كه امروزه در دنیا شاهد محبوبیت روزافزون این نوع سازه ها هستیمو این محبوبیت ناشی از قابلیت منحصر بفرد این سازه ها است كه عبارت است از پوششدهانه های بزرگ به جلوه های زیبا ، وزن كم ، سادگی تولید ، سرعت نصب و... است . ازطرفی با پیشرفت علم و تكنولوژی نیازها و خواسته های جدید در زمینه مهندسی سازه رخداده است . عامل زمان اهمیت بیشتری یافته و باعث روی آوردن به سازه های پیش ساختهشده است ، همچنین با افزایش جمعیت ، جوامع بشری علاقه به داشتن فضاهای بزرگ بدونحضور ستون های میانی از جمله مراكز خرید و سوپرماركت ها ، مساجد ، پل ها و سازههایی كه در مدار زمین قرار می گیرند نظیر پشقاب مخابراتی اشاره كرد . این نوع سازهها بدلیل اشكال بسیار متنوع از جمله گنبدی ، چلیكی ، قوسی ، شبكه ای مسطح دو یا چندلایه و .... دارای جذابیت فراوان هستند . در این مقاله سعی شده است كلیاتی مفید وقابل كاربرد در زمینه سازه های فضاكار اجمالا بیان شود تا مورد استفاده دانشجویانقرارگیرد.

تعریف و تاریخچه سازه های فضاكار:
به سازه ای كه اصولا رفتار سه بعدیداشته باشد ، به طوریكه به هیچ ترتیبی نتوان رفتار كلی آن را با استفاده از یك یاچند مجموعه مستقل دوبعدی تقریب زد ، سازه فضاكار نامیده می شود . با این تعریف طیفوسیعی از سازه ها یعنی حتی برخی از قوس ها و گنبدهای آجری گذشته نیز جزو سازه هایفضاكار محسوب می شوند ، اما در اینجا منظور سازه های سه بعدی خاص هستند كه معمولادارای اعضای مستقیم با اتصالات صلب یا مفصلی می باشند.

انواع سازه های فضاكار :
الف) شبكه های تخت : بهتركیب یك سیستم یك یا چند وجهی با لایه های واحد شبكه گفته می شود . شبكه مسطحتركیبی از یك دو وجهی كه با تیرهای واحد متصل شده است می باشد . شبكه های تخت میتوانند دارای یك ، دو یا سه و حتی چند لایه باشند ، ولی بیشتر به صورت دو لایه مورداستفاده قرار می گیرند. شبكه های دولایه از دو صفحه موازی كه بوسیله عناصری به هممتصل گردیده اند تشكیل می شوند . یك نمونه استفاده از این شبكه ها در آشیانههواپیما است . زمانی كه اعضا در شبكه دولایه طویل شوند برای جلوگیری از خطركمانشكردن از شبكه های سه لایه استفاده می شود و با توجه به اینكه نیمی از هزینه هایسازه های فضاكار را پیوندها تشكیل می دهند این نوع سازه ها اغلب غیر اقتصادی است . نكته دیگری كه در طراحی شبكه های دولایه و اكثر سازه های فضاكار باید در نظرگرفتاین است كه برای توزیع بهتر نیرو و كششی شدن آن ستون ها در داخل شبكه قرار می گیرندو ستون به چند گره متصل شود و بهتر است برای توزیع منظم نیرو در سازه ها در اطرافكنسول داشته باشیم .

ب) شبكه های چیلك : به شبكه ای كه در یك جهت دارایانحنا باشد ، چلیك می گویند . این سازه بیشتر برای پوشش سطوح مستطیلی دالان ماننداستفاده شده و بعضا فاقد ستون می باشند و روی لبه های چلیك كه به تكیه گاه متصل است، قرار می گیرند . چلیك ها دارای محور می باشند . اگر چلیك یك لایه باشد اتصالات بهشكل صلب است . چلیك ها اغلب به شكل تركیبی استفاده می شوند و تیركمری نقش تركیبكردن چلیك ها به یكدیگر را بازی می كنند . نكته ای كه در طراحی این نوع سازه هاباید در نظرگرفت این است كه انتهای چلیك باید قوی باشد و این تقویت را می شودبوسیله تیر ، و تیروستون و شكل خورشیدمانند انجام داد . انواع چلیك ها عبارتند از : چلیك اریبی ، چلیك لملا با مقاطع بیضی گونه ، سهمی گون ، هذلولی گون و ..... .

اگر شبكه ای در دو جهت دارای انحنا باشد ، گنبد نامیده می شود . شاید رویهیك گنبد بخشی از یك كره یا یك مخروط با اتصال چندین رویه باشد . گنبدها سازه هاییبا صلبیت بالا می باشند و برای دهانه های بسیار بزرگ تا حدود 250 متر مورد استفادهقرار می گیرند . ارتفاع گنبد باید بزرگتر از 15% قطر پایه گنبد باشد . گنبدها دارایمركز هستند . از انواع گنبدها می توان گنبد از نوع دنده ای اشاره كرد كه در صورتیكهتعداد دنده ها زیاد باشد باید به مسئله شلوغی اعضا در راس گنبد توجه شود كه برایاجتناب از این مسئله بهتر است كه برخی از دنده های نزدیك راس حذف شود . گنبد دیگریبه نام اشفدلر ( مهندس آلمانی ) وجود دارد كه تعداد زیادی از این نوع گنبدها بعد ازقرن 19 توسط اشفدلر و دیگران ساخته شده است . از ایرادات این گنبد می توان به مسئلهشلوغی اعضا در راس اشاره كرد ، كه برای حل این مشكل همان راه حل بالا ارائه می شود . نمونه دیگر از گنبدها ، گنبد لملا است . این گنبد را می توان به نوعی تركیبی ازیك یا چند حلقه كه با یكدیگر متقاطع هستند ، دانست . از نمونه دیگر گنبدها می توانبه گنبدهای دیامتیك و گندهای حبابی و ژئودزیك اشاره كرد. اتصالات در گنبدهای دندهای و اشفدلر حتما صلب هستند . از لحاظ پخش منظم نیرو ، گنبدهای ژئودزیك ، دیامتیك وحبابی بسیار مناسب هستند .
امتیازات سازه هایفضاكار :
امروزه در سراسر دنیا سازه های فضاكار به سرعت در حال پذیرشو مقبولیت در بین طراحان و مهندسین سازه می باشند ، این امر را نمی توان فقط مرهونجذابیت و زیبایی بیشتر این سازه ها دانست ، بلكه دلایل متعددی كه در ذیل به پاره ایاز آنها اشاره می شود در گسترش محبوبیت این سازه ها موثر بوده است :

· جذابیت و زیبایی بیشتر و قابلیت ساخت انواع فرمهای دلخواه

· ذخیره مقاومتیبیشتر به دلیل داشتن درجات نامعینی بالا در مقایسه با سایر سازه های متداول .

· سختی و صلبیت زیاد این سقف ها قابلیت استثنایی برای حمل بارهای بزرگمتمركز و غیر متقارن بوجود می آورد.

· سیستم های فضاكار برای پوشش سالن هایبزرگ اجتماعات ، سالن های نمایشگاهی ، ورزشگاه ها ، آشیانه هواپیما ، كارخانه هایصنعتی ، مساجد و به طور كلی تمام سازه هایی كه به نحوی محدودیت تكیه گاه های میانیدارند ، ایده ال بوده و در این موارد از نظر جلوه های ظاهری و مسائل سازه ای حالتمنحصربفردی را نسبت به سایر سیستم های جایگزین ایجاد می كند .

· اكثر سیستمهای فضاكار پیش ساخته بوده و قطعات مورد نیاز آنها انبوه سازی می شوند به همین دلیلاین سیستم ها معمولا به سادگی و در زمان كوتاهی تولید و نصب می شوند.

· دراخر می توان گفت كه اصلی ترین علت گسترش روز افزون سازه های فضاكار در جهان ،اقتصادی تر بودن این سیستم ها است

سازه های خاص

مطالب مشابه :

دیسمان

نحوه ارایه پروژه درس طراحی فنی

۱۱۲ دتایل اتصالات – فایل اتوکد

جزوه طراحی سازه های بتن آرمه (1 و 2 ) تالیف دکتر مدندوست

بخشی از جزوه درسی آیین نامه های ساختمان(خلاصه مبحث پنجم )

سازه های خاص

space structure (سازه های فضا کار )

اسکلت سازه فضایی

سازه های فضاکار

انتخاب بهترین نوع سازه در طرح های ساختمان سازی و انبوه سازی