بررسی محتوای درسی ابتدائی با محوریت همت مضاعف،کارمضاعف

هرجاتوانستیم درست بفهمیم وتشخیص دهیم و وارد صحنه شویم؛غلبه با ماست. مقام معظم رهبری

جهت ارائه به همایش استانی همت مضاعف،کارمضاعف در آموزش و پرورش

بهمن1389

مازندران- بابل

علی اکبررئیس پور (40865587)

آموزگار پنجم

دبستان هیأت امنائی میناگر بابل

چکیده:

در سال همت مضاعف،کارمضاعف استفاده از مبانی همت مضاعف،کارمضاعف در محتوای درسی ابتدائی مورد بررسی قرار گرفت،این مبانی از بررسی منابع تحقیق حاصل شد.جامعه آماری کتاب بخوانیم سوم و هدیه های آسمان پنجم ابتدائی است،روش مورد استفاده تحلیل محتوابوده ونتایج پژوهش نشان می دهد که درصد پائینی (کمتر از %50) از مبانی همت مضاعف،کارمضاعف در متون جامعه آماری وجود دارد.همچنین موارد استفاده از دو مبنا هم بسیار کمتر از نتیجه بالا بود، وموضوع کتاب هم در میزان استفاده از مبانی همت مضاعف،کارمضاعف نقش دارد.

مقدمه:

ثمرات پر از خیر وبرکت نام گذاری سال های گذشته توسط مقام معظم رهبری همانند ارتقای قابل توجه ایران در زمینه تولید علم ودانش در سطح دنیا(موفقیت های پژوهشکده رویان،فرستادن موشک های ماهواره برو...) توجه همه ی مردم و مسئولان به پرهیز از اسراف و تجمل گرایی وحرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف که در سطح جامعه نمایان گردید. این توجهات و تلاشهای مردم و مسئولین در راستای نوآوری و شکوفایی ، تولید و کار و اصلاح الگوی مصرف، قابل تقدیر می باشد اما کافی نیست ،چرا که رهبر معظم انقلاب با نامگذاری سال 1389 به نام سال همت مضاعف و کار مضاعف ، تاکید فرمودند : « اين تلاشها در حد خود، با ارزشى است؛ موجب تقدير است.» اما با توجه به پتانسیل این ملت اسلامی بسیار نا چیز است؛ سال1389 ازسوی مقام معظم رهبری به عنوان سال همت مضاعف،کار مضاعف نام گزاری گردید که نشان دهنده جهت گیری و هدف رسانی ملت ایران اسلامی است.نگاه تیزبینانه ی مقام معظم رهبری بنا به ضرورتی بوده که در متن جامعه احساس می شد؛ وهر کامیابی بعد از تحمل سختی ها و مشکلات محقق می شود: «نابرده رنج گنج میسر نمی شود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد»

یکی از موضوعات مهم در بیانات رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی سال 89 ، تاکید بر نظارت و بازخوردگیری مسئولین در فعالیتها و تلاش ها برای عمران و آبادانی و پیشرفت کشور و تقدیر از آن است ؛ " بر همه‏ى ناظران منصف فرض است كه از اين تلاشها، از اين زحمات و كار و كوششى كه براى عمران و آبادانى و پيشرفت كشور در عرصه‏هاى مختلف انجام گرفت، قدردانى كنند." کلیه مدیران موظفند با نگاه سیستماتیک به سازمان خود ، از خروجی های سازمان ، فیدبک گرفته و در جهت اثر بخشی فعالیتها ، ضمن تشویق کارکنان کارا ، نقاط ضعف احتمالی را شناسایی و اقدامات مضاعف برای رفع کاستی ها را در نظر بگیرند . تشویق و قدر دانی از منابع انسانی متعهد ، یکی از رموز موفقیت کلیه مدیران در راستای اثر بخشی مضاعف فعالیتهای سازمانی است و از روزمرگی ها در اثر حجم بالای کارها و به فراموشی سپردن یا بی توجهی به کار مضاعف زیر مجموعه، جلوگیری خواهد کرد و موجب برانگیختگی کارکنان و به حداقل رساندن خستگی آنان خواهد شد .

همت مضاعف،کار مضاعف چیست؟

وقتی قرار است که ایران در سال 1404 سرآمد علمی،اقتصادی و... منطقه باشد، باید برنامه ریزی های کوتاه مدت و میان مدتی صورت گیرد؛تا به برنامه بلندمدت دست یابد.همانطوری که در سند چشم انداز بیست ساله تعیین گردید که مقام نخست علمی منطقه از آن ایران بایست که باشد پس باید مقدمات آن نیز فراهم گردد و این مقدمات علاوه بر برنامه ریزی دولت مردان و مجلس نشینان،بایدتوسط آحاد مردم وبخصوص فرهیختگان جامعه نیز فراهم شود؛و مقام معظم رهبری با عنوانی چنین مردم را به تکاپوی هدفمند وبا سمت سوی خاص دعوت نمودند،واین تلاش با محورهای زیر صورت خواهد گرفت:

منشأ همت مضاعف،کار مضاعف ارده و فقر انگیزشی است(راسخون1389) ارده ای که شهیدان انقلاب اسلامی و دفاع مفدس نمونه های بارز هستند و خیز انگیزشی که در بیانات مقام معظم رهبری وجود دارد راهنمای ادامه فعالیّت مردم ایران اسلامی خواهد بود.

مبانی همت مضاعف،کار مضاعف :با مطالعاتی که انجام گردید مواردی به عنوان مبانی همت مضاعف،کار مضاعف درک شد که در زیر عنوان می گردد وبه عنوان معیار جهت بررسی محتوای درسی برگزیده گشت.

1)اهمیت صبر و حوصله در انجام کار. با توجه به مطالعه انجام گرفته توسط اداره کل پژوهش و آموزش سیما در مجموعه آثارآیت الله مطهری انجام داد یکی ازمبانی مورد نظر انتخاب گردید.

2) به نقل از رئیس دانشکده علوم قرانی خوی درکتاب همت مضاعف،کارمضاعف همت زایی و ایجاد موقعیت کار برای خود و دیگران به همراه مبارزه با بی عدالتی جهت براری همه ی آحاد مردم ایران اسلامی معرفی گردید.(اکبری1389)

3)خودباوری ایرانی و تأکید براستفاده از محصولات داخلی برای ارتقای کیفیت(بهادری1389).

محتوای درسی :

كتابهاي درسي در كشور ايران نيز مهمترين و پر كاربرد ترين محتواي آموزشي است و درميان محتواهاي ياددهي – يادگيري از اهميت ويژه اي برخوردارند (كنعاني و تهراني 1374). هر دانش آموز بطور هفتگي با چند كتاب درسي سرو كار دارد وفعالیت های معلم هم حول همین محور در گردش خواهد بود و کتاب های بخوانیم و هدیه های آسمان هم از کتاب های تازه تر تألیف شده هستند مورد بررسی قرار گرفت

دوره ابتدايي بعنوان يكي از مهمترين دوره هاي نظام آموزشي ایران است . تعداد زياد كودكان تحت پوشش، نقش زير بنايي داشتن براي نظام آموزش و پرورش كشور و ويژگيهاي كودكان دوره ابتدايی می تواند از عوامل اهميت دوره ابتدايي بحساب آيد يعني اهميت كتابهای درسی در نظام آموزش و پرورش كشور ايران و تاكيد بر آموزش دروس پايه همچون خواندن ، نوشتن ، حساب كردن همراه با آموزش های دینی است.اهميت دوره ابتدايی مي توان گفت كه تحقيق حاضر به دليل توجه به بكارگيری مبانی همت مضاعف،کارمضاعف در دوره ابتدايي از اهميت خاصي برخوردار مي شود .اين درحاليست كه متون در كتابهاي دوره ابتدايي نقش بسزايي دارند بطوريكه موجب تحرک و فعالیت های برای دانش آموزان و معلمان گرددتا مهارتهاي ذهني، عملي و بينش دانش آموزان را فراهم مي كند،و موجب حفظ و يادآوري سريع شده و بطور كلي موجب يادآوردن تجارب مي شوند.

با توجه به بررسی به عمل آمده تا حال تحقیقی درباره رابطه بین محتوای کتب درسی ابتدائی و مبانی همت مضاعف کار مضاعف انجام نشده ویا نگارنده موفق به روئت نکرده است.

اين پژوهش از نوع پژوهشهاي توصيفي است و از روش تحليل محتوااستفاده شده است . تحليل محتوای آموزشي عبارت است از:كاربرد روش‌هاي تحليلي كمي و كيفي، عيني و نظام دار براي توصيف محتوای آموزشی و آگاهي از ميزان تأثيرگذار آن در فرآيند ياددهي ـ يادگيري، تأثيرات آشكار و پنهان در فراگيران و شناخت واقعيت‌هاي اجتماعي است(نوریان 1387) .

سؤالات تحقیق:

1) آیا استفاده از متون دارای مبانی همت مضاعف، کارممضاعف در بین بخوانیم سوم وهدیههای آسمان پنجم تفاوت دارد؟

2)کدام یک از مبانی همت مضاعف،کارممضاعف بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است؟

به منظور جمع آوري اطلاعات جداولی توسط محقق ساخته شد كه اطلاعات مربوط به پژوهش درآن جداول جمع آوری گرديد. ستونهای افقي اين جداول فضایی برای گرد آوری اطلاعات مربوط به تك تك دروس ميباشد. اين اطلاعات شامل تعيين متون دارای مبانی همت مضاعف،کارممضاعف و بدون مبانی ، همچنين نوع مبانی به كار رفته در متون است.

جداول به تفكيك كتاب درسي و پايه تحصيلي تنظيم و توسط كد گذار، كد گذاری گرديد. به منظور سنجش میزان پایائی از روش محاسبه ی درصد توافق استفاده شد، محقق بخشی از جامعه آماری را، دو بار و با فاصله زمانی یک پنج روز کد گذاری کرد و ضریب توافق% 95 به دست آمد، روایی تحقیق نیز با مشاوره و اعمال رهنمود های سه تن از دانشجویان ارشد تحقیقات آموزشی به دست آمد.

براي افزايش دقت كد گذاري، هر طبقه دقيقاً تعريف شد. در همين رابطه متون دارای مبانی همت مضاعف،کارممضاعف متونی است كه حداقل يكي از مبانی چهارگانه مبانی در آن بكار رفته باشد.

دراین تحقیق قصد آن است که متون درس های کتاب بخوانیم دوم و هدیه های آسمان پنجم را در قالب مبانی همت مضاعف کار مضاعف مورد که در بالا عنوان گشت موردبررسی قرار گیرد،برای این منظور متون واکاوی شدند تا جملاتی با تأکید بر اهمیت صبر در انجام کارها(پشتکار)، کارآفرینی و همت زایی،تشویق به ادامه کارها،خودباوری ایرانی و تأکید بر محصولات ایرانی وبالاخره مبارزه با بی عدالتی و تقویت مساوات مورد شمارش قرار گرفت ودر دو جدول به شرح زیر نشان داده می شود.

جمع	متون مورد بررسی	متون مورد بررسی	پایه	کتاب	ردیف
بدون مبانی	دارای مبانی
20	9	11	سوم فراوانی	بخوانیم	1
100	45	55	درصد
23	7	16	پنجم فراوانی	هدیه های آسمان	2
100	30.5	69.5	درصد

براساس مشاهدات به عمل آمده در کتاب بخوانیم تعداد درس هایی دارای مبانی همت مضاعف کار مضاعف بیشتر از دری های هدیه های آسمان بوده است .در درس های( نماینده کلاس،فکر روشن،بچه های کانون،ای ایران وطن من،پرواز، بهترین خاطره، روزهای زیبای زندگی،خارتن وحاطم طایی،خود را دست کم نگیر،فداکاران) مواردی از بیان مصداق مورد بررسی مشاهده شد به عنوان مثال در درس نماینده کلاس مورد بی عدالتی مشاهده شدویا دردرس فکرروشن کارآفرینی رویت شد؛اما در هدیه پنجم در درس های (خورشید درچاه،راهنمایان زندگی،نگین،دست دردست دوست،یک روز تعطیل،ما بت پرست بودیم،حق مردم) مصداقی از مورد تحقیق مشاهده شد.

جمع	خود باوری ایرانی	کارآفرینی	مبارزه با بی عدالتی	پشت کار	فراوانی	کتاب
11	4	3	1	3	فراوانی	بخوانیم
100	3/36	3/27	1/9	3/27	درصد
7	0	2	2	3	فراوانی	هدیههای آسمان
100	0	6/28	6/28	8/42	درصد

در جدول 2 شاهدیم پشت کار داشتن در کارها یا همان صبروحوصله دارای بیشترین درصد هم در بخوانیم و هم در هدیه بوده که در بخوانیم در درس های بهترین خاطره، روزهای زیبای زندگی وپرواز و درهدیه هم دری های خورشید درچاه،راهنمایان زندگی،نگین اشاره شد اما مورد کارآفرینی در بخوانیم در درس های فکر روشن،بچه های کانون،ای ایران وطن من و در هدیه هم درس های دست دردست دوست،یک روز تعطیل مشاهده گردید ومورد مبارزه با بی عدالتی هم دردرسهای ما بت پرست بودیم،حق مردم هدیه پنجم و درس نماینده کلاس بخوانیم سوم مشاهده گشت.و خودباوری ایرانی آخرین مورد تحقیق در درس های خارتن وحاطم طایی،خود را دست کم نگیر،فداکاران، ای ایران وطن من آمده بود و این در حالی بود که در هدیه پنجم اثری از این آیتم دیده نشد.

بحث ونتایج:

نتايج تحقيق حاضر ، نمايانگر تفاوت استفاده از متون در كتاب درسي هدیه های آسمان پنجم و بخوانیم سوم ابتدائي است، بدين صورت كه كتاب بخوانیم سوم با متوسط یک درس در میان ازمبانی همت مضاعف کار مضاعف و كتاب هدیه های آسمان پنجم با متوسط حدود سه درس در میان استفاده از مبانی موردتحقیق را به نمایش گذاشته است .

درادامه از بین 43 درس مورد بررسی تنها یک درس دارای دو آیتم هم زمان از مبانی همت مضاعف کار مضاعف بوده و 18 درس در مجموع دارای مبانی همت مضاعف کار مضاعف مکشوف گشته یعنی تنها%41 و مورد همزمان%33/2 بود.

منا بع تحقیق:

ضرورت همت مضاعف و کار مضاعف در آموزش و پرورش ، خانواده ها و مدارس/ حمید رضا ترکمندی - کارشناس ارشد مدیریت (zibaweb.com)

بررسی چگونگی بكارگيری اصل تاكيد در طراحی تصاوير كتابهای درسي پايه دوم وپنجم دوره ابتدائی دکتر محمد نوریان

استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران جنوب(کرمان1388)

گزارش خبری دانشگاه امام محمد باقر(ع)/ آینا نیوز

همت مضاعف،کارمضاعف /جمعی از پژوهشگران /سروش1389

مبانی همت مضاعف،کارمضاعف / دکتر اکبری/خوی 1389

بررسی محتوای درسی ابتدائی با محوریت همت مضاعف،کارمضاعف

مطالب مشابه :

فعالیت های بخوانیم در کتاب فارسی چهارم و پنجم

بررسی ساختاری کتب فارسی (بخوانیم و بنویسیم)پایه اول ابتدایی

نرم افزار تاپ آموزشی بخوانیم و بنویسیم چهارم دبستان/محتوای الکترونیکی بررسی اجزای تشکیل دهنده خون ان

شوراي معلمان -بررسی درس فارسی (بخوانیم و بنویسیم )دروه ابتدایی

بررسی ریاضی

بررسی محتوای درسی ابتدائی با محوریت همت مضاعف،کارمضاعف

گزارش فعالیتهای گروه های آموزشی پایه سوم ابتدایی 87-86

تحلیل محتوای کتب درسی فارسی و علوم دورۀ ابتدایی در ارتباط با محیط زیست و حفاظت از آن

درس شیرین ریاضی (2)

نمونه طرح درس بخوانیم وبنویسیم اول ابتدایی