اطلاعات اولیه برای کاشت انواع سبزیجات

کشت سبزیها در آپارتمان و خانه

بذر هر نوع سبزی (تره، شاهی، شنبلیله، ریحان، جعفری، گوجه‌فرنگی، فلفل رنگی، حتی کدو و بادمجان) را در هر زمان و هر فصلی می‌توان در آپارتمان (چه در بسترهای خاکی و چه غیرخاکی) کاشت و از خوردن آن لذت برد؛ مثلا پرلیت یک بستر غیرخاکی است که برای کاشت سبزیجات می‌توان از آن استفاده کرد اما رشد سالم آنها به کود مخصوصی نیاز دارد که در بازار چندان در دسترس نیست. بنابراین سبزی‌کاری در خاک، آن هم در فضای آپارتمانی، سهل و لذت‌بخش است.برای کاشت سبزی در خانه روش‌های مختلفی وجود دارد. قدم اول انتخاب بذر مناسب و استاندارد است؛‌ بذر اصلاح‌شده‌ای که روی پایه مادری رسیده باشد. ابتدا بذرها را روز قبل از کاشت در آب ولرم می‌ریزیم و بین 8 ساعت تا سه روز مجازیم آنها را در آب نگه داریم تا متورم شوند. سپس خاک مناسبی را انتخاب و الک می‌کنیم و به ارتفاع حداقل 15 سانتی‌متر در یک گلدان که زهکش داشته باشد می‌ریزیم. بذرها را از آب خارج و به روی یک پارچه یا روزنامه قدیمی منتقل می‌کنیم تا نم آنها گرفته شود. سطح خاک را می‌کوبیم و صاف می‌کنیم و بذرها را به صورت فاصله‌دار روی سطح خاک می‌پاشیم و روی بذرها را با کمی خاک می‌پوشانیم اما دقت کنید که اگر سایز بذر دو میلی‌متر باشد، حداکثر دو میلی‌متر باید روی آن با خاک پوشانده شود. در مرحله بعد، سطح مقطع گلدان را با یک برگ روزنامه می‌پوشانیم تا بذرها دقیقا زیر روزنامه قرار بگیرند و با یک آبپاش کوچک و روزانه دو تا چهار بار روی روزنامه آب می‌ریزیم تا سطح آن کاملا خیس شود و گلدان را دو تا پنج روز در گرم‌ترین جای ممکن قرار دهید.

هر چه نور بیشتری به سبزی‌ها برسد بهتر است اما اگر چنین فضایی در آپارتمان نداشتیم، می‌توانیم از لامپ‌های فلورسنت استفاده کنیم. بعد از الک کردن خاک، مقداری زغال در خاک بریزید تا وجود کربن مانع از بیمار شدن گیاه شود. حتی تفاله خشک‌شده چای، پودر استخوان و خاکستر چوب هم جزو کودهای ارگانیک محسوب می‌شودبعد از گذشت حدود دو هفته به گیاه کود می‌دهیم و ترجیحا از کود طبیعی استفاده می‌کنیم اما اگر این کود در دسترس نبود، سراغ کودهای شیمیایی استاندارد می‌رویم. البته دوز مورد نیاز روی بسته این کودها نوشته شده است و جای نگرانی نیست. اگر تمام این مراحل به درستی انجام شود بعد از گذشت حدود دو هفته سبزی‌ها آماده خوردن می‌شوند اما توصیه من این است که تا یکی دو بار این سبزی‌ها (به ویژه تره) را نخورید و با قیچی آنها را بچینید تا پایه آنها قوی‌تر شود.
برای جلوگیری از آفت زدن گیاهان هر از چند گاهی باید مقداری آب را با الکل مخلوط کنیم و به جای سم، روی سبزی‌ها بپاشیم. حتی اگر این سبزی‌های ما مورد حمله شته‌ها هم قرار گرفته باشند با این کار، آنها از بین می‌روند. از طرف دیگر، چون طی مراحل رشد از هیچ سمی هم استفاده نمی‌کنیم، سبزیجات کاملا ارگانیک (طبیعی) هستند. البته راه‌های زیادی برای پیشگیری از آفت‌زدگی گیاهان وجود دارد؛ مثلا می‌توانیم یک گلدان گیاه جعفری یا همیشه‌بهار را کنار گلدان سبزیجات خود بگذاریم. با این روش تا 60 درصد از بیمار شدن گیاه و حمله شته‌ها کاسته می‌شود. حتی پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد که موزیک هم می‌تواند تاثیر به سزایی بر سلامت گیاهان و جلوگیری از برخی آفت‌های آنها داشته باشد.
و یک نکته جهت اطلاع :هنگام خرید بذر سبزیجات هم به خاطر داشته باشید که نعناع و پونه، بذر ندارند و باید آنها را از سبزی‌فروشی بخرید و بعد از ریشه‌دار کردن در خاک بکارید

اطلاعات تکمیلی پیرامون کاشت سبزیجات درمنزل

خوشبختانه بیشتر بذر سبزیحات در هر شرایطی پرورش می‌یابند جعبه‌های چوبی، سطلهای پلاستیکی ، گلدانهای بزرگ و کوچک ، انواع ظروف مایع ظرفشویی و بطریهای نوشابه خانواده برای این منظور مناسبند. موضوع مهم عمق گلدان و دفعات آبیاری به موقع و تنظیم برنامه کوددهی آنهاست برای مثال حداقل عمق گلدان برای کاهو ، تربچه و تمام سبزیجات ریشه‌ کوتاه 10 سانتیمتر می باشد جعبه هایی با عمق 15 سانتی متر برای کشت انواع کلم قمری ، هویج فرنگی و همچنین بذر سبزیجات به کار می رود . جعبه هایی با عمق 25 سانتیمتر برای پرورش گیاهان خانواده کلم و کلم بروکسل و مشابه آن است.
بطور کلی لازم است بذر سبزیجات را داخل جعبه قدری تنگتر از معمول کاشت و برای آنکه تمام فصل بتوان از یک نوع سبزی استفاده نمود بذر هر سبزی را به فاصله دو هفته در هر جعبه می‌کارند و از آنجائیکه سطح آپارتمان و یا ایوان و پشت بام برای اجرای این برنامه کافی نخواهد بود می‌توان ترتیبی داد که جعبه‌ها روی هم و به فاصله روی هم و به فاصله 20 سانتی متر از یکدیگر روی داربستهای فلزی یا چوبی قرار گیرند.
در مورد بوته‌هائی که گل و میوه می‌دهند مانند خیار ، کلم گل و کدو بادنجان بایستی با استفاده از روشهای مختلف اقدام به گرده افشانی مصنوعی نمود چون در محیط آزاد، زنبور و سایر حشرات این کار را انجام می‌دهند.
برای آنکه خاک گلدان تقویت شود 3 تا 4 کیلو آهک و یک و نیم تا دو کیلو سوپر فسفات به هر مترمکعب خاک گلدان مخلوط می‌کنند از آنجائیکه خاک گلدان احتیاج به تقویت مرتب دارد بایستی هر هفته گلدان را با یک کود شناخته شده تقویت نمود. سطح خاک گلدان بایستی همیشه یک رطوبت نسبی داشته باشد وهر روزه به آن سرکشی نمود.
چنانچه محل گلدان در پاسیو و یا راه پله و یا نمای ساختمان می‌باشد لازم است بطور مرتب به آن رسیدگی شود بطوریکه تا آخرین مرحله گل دادن و رسیدن میوه همیشه شاداب باشد. بوته‌هائی مانند گوجه فرنگی و فلفل و بادنجان برای این منظور بسیار مناسبند . گلدان سبزیجاتی مانند تربچه ، کاهو که رشد سریع دارند و پس از رسیدن آن را از ریشه در می‌آورند و در محل مناسبی قرار می‌دهند که مرئی و منظر نباشد.

چگونگی کاشت بذر :
بذر سبزیجات را بسته به بزرگی و کوچکی آن در عمق 6/. سانتیمتری تا 2/5 سانتیمتری خاک می کارند و مادام که ئانه سبز نشده بایستی خاک را مرطوب نگه داشت. معمولآ عمق کاشت 4-5 برابر طول بذر می باشد. تخم های ریز را کمتر زیر خاک می کارند مانند تخم هویج و جعفری و کاهو که روی آنها بیش از 2-3 میلیمتر خاک لازم ندارد. در صورتیکه تخم اسفناج و تربچه بیش از 1/5 یانتی متر خاک می دهند و تخم های درشت مانند نخود و لوبیا را باید 3 سانتی متر خاک داد. بعضی تخم ها را مانند هویج و اسفناج ، شلغم، لوبیا از همان وهله اول در محل اصلی می‌کارند و بعضی دیگر مانند گوجه فرنگی ، تره فرنگی برای آنکه بهتر رشد نموده و قوی بشوند محتاج نشاء کردن هستند بنابراین آنها را در خزانه کاشته و بعد در محل مورد نظر نشاء می‌کنند. مهمترین مرحله پرورش و کاشت و برداشت سبزیجات همین مرحله است.

پاره ای از سبزیجات نباید مستقیما در محل اصلی کاشته شوند لذا ابتدا بذر را در قطعه زمین کوچکی که به نام خزانه نامیده می شود کاشته و در موقع مناسب آنها را از خزانه در آورده و در

محل اصلی نشاء می نمایند.

این سبزیجات عبارتند از گوچه فرنگی ،بادنجان ،گل کلم ، کلم پیچ ، کرفس، کاهو، فلفل و غیره.

محصولات سبزی و جالیزی از قبیل تره، شبت، شنبلیله ، تربچه، ریحان، جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، خیار، خربوزه، کدو، هندوانه، طالبی و غیره را مستقیما در محل اصلی می کارند.

علاقمندانی که در منازل اقدام به سبزیکاری می نمایند. چنانچه از محصولات نشائی استفاده می کنند به علت عدم وسعت سبزیکاری می توانند نشاء ها را از فروشندگان خریداری کنند ولی در سبزیکاری های وسیع باید شخصا اقدام به کشت خزانه نمایند.تهیه خزانه به این طریق است که ابتدا قطعه زمین بسیار مناسبی انتخاب و کاملا آن را شخم زده و نرم نموده و سپس خاک آن را به کود پوسیده فراوان حیوانی مخلوط می نمایند.چنانچه خاکم رسی باشد حتما باید مقدار ماسه نرم به آن اضافه کنند.

خزانه ممکن است در شاسی ، گلخانه یا در سطح زمین ایجاد گردد و در صورتیکه در سطح زمین باشد باید از کف زمین حدود 20 سانتی متر بالاتر گرفته شود. عرض خزانه معمولا 1 تا 5/1 متر بوده و طول آن بسته به وسعت سبزیکاری در نظر گرفته می شود.

قبل از بذرکاری باید خاک را به اندازه لازم به وسیله آب پاش دارای سوراخهای ریز مرطوب نموده و پس از مدتی که رطوبت خاک به اندازه ای شد که عملیات بذرکاری باعث گل شدن نشود و به اصطلاح کشاورزی گاورو باشد بذور را در خطوطی به فاصله 15-25 سانتی متر و فاصله بوته ها حداقل 5 سانتی متر باشد می کاریم.فاصله بوته ها نباید کمتر از 5 سانتی متر باشد، در غیر اینصورت بوته های اضافی باید تنک شوند.

این خزانه باید تا موقع در آوردن نشاء ها دارای رطوبت مناسب باشد و رطوبت زیادتر باعث می شود بوته ها به امراض قارچی دچار شوند.چنانچه نشاء زودرسی را طالب باشند می توانند نشائ ها را در شاسی یا گلخانه ها به عمل آورند.بعضی از سبزیکاران در زیر نایلونها خزانه ها را ترتیب می دهند که اینکار نیز مناسب و با صرفه است.

از موقعی که بذر در خزانه کاشته می شود تا موقع در آوردن نشاءها بر حسب نوع سبزی مدت آن حدود بین 40 تا 80 روز طول می کشد.

زمین اصلی که قبلا شرح داده شد علاوه بر دادن کودهای طبیعی یا آلی باید یکروز قبل از کاشت بذر به آن کود کامل شیمیایی بدهیم.طریقه استعمال بدین طریق است که به نسبت 100 تا 150 کیلوگرم در هکتار آن را در حاشیه پشته ها و یا داخل کرتها پاشیده و با ادوات کشاورزی آن را زیر خاک نمایند.

چون میزان مواد غذایی لازم جهت استفاده گیاهان در اراضی مختلف به نسبت های مختلف کم و بیش وجود دارند لذا کارخانجات تهیه کود شیمیایی چند کود اصلی را با هم مخلوط نموده و آن را در دسترس علاقمندان گذرانده اند لذا بعضی از این کودهای کامل شیمیایی به نام نیتروفسکا و غیره غنی از هر سه ماده اصلی ، ازت، فسفر و پتاس می باشند که قبل از بذر کاری به زمین سبزی کاری باید داده شوند.

به عنوان یک اطلاعات کلی لازم به یادآوری است که کمبود هر یک از سه عنصر اصلی در زمین تأثیری در عدم رشد نبات می گذارد.

علائم کمبود ازت عدم مرغوبیت جنس محصول ، پریدگی رنگ برگها، کوچک بودن قسمت هوایی و ریشه گیاه ،بلوغ پیش رس و زرد شدن برگهای پایین گیاه را شامل است.

علائم کمبود فسفر- بدی محصول ،تأخیر در بلوغ ،ارغوانی شدن رنگ برگها ، رگبرگها و ساقه ها و کم شدن رشد ریشه را در بر دارد.

علائم کمبود پتاس عدم مقاومت گیاه در مقابل امراض ، ریزش برگهای پایین در اثر سوختگی ،موج دار بودن و کم رنگ بودن برگها را شامل می شود.

زمینی که پس از انجام کلیه موارد ضروری فوق الذکر و تأمین کود شیمیایی آماده شد می توان درآن نسبت به کاشت بذر یا نشاء اقدام نمود.

بذر نیز اثر به سزایی در کیفیت و کمیت محصول دارد بنابراین با تحمل هزینه ها و کوششهای پی در پی برای کشت یک محصول خوب باید برای بدست آوردن یک بذر مرغوب به نکات زیر

توجه کرد:

هر قدر بذر رسیده تر و یکنواخت تر باشد بوته های حاصل ازآنها بیشتر و بهتر خواهند بود. باید واریته ای انتخاب شود که کیفیت و راندمان بیشتری نسبت به بذور گیاهان مشابه خود داشته و در مقابل امراض و آفات و خلاصه آب و هوای محل مورد کاشت مقاوم بوده و یک دست و پاک و عاری از مواد خارجی و علف هرز باشد. قوه نامیه آن باید از دست نرفته باشد. در صورتیکه به نکات فوق توجه نشود به خصوص در مزارع وسیع خسارات زیادی به زارع وارد خواهد شد.

چنین بذری با خصوصیات فوق را باید از مؤسسات و فروشندگان معتبر تهیه نمود تا با اطمینان خاطر نسبت به کاشت آنها اقدام کرد.

یک نکته مهم دیگر باید در امر کشت سبزیکاری در نظر گرفت و آن عدم کاشت یک نوع محصول به طور متوالی در یک زمین معین است و این امر در کشت محصولات زراعی هم رعایت می گردد.رعایت این نکته بدین دلیل است که نیاز هر یک از محصولات به میران و نوع مواد غذایی مختلف است و کاشت متوالی یک نوع محصول زمین را از حیث آن مواد فقیر نموده و در راندمان محصول اثر می گذارد بنابراین باید همه ساله کاشت یک نوع محصول را در یک زمین معین تغییر داد و همانطور که گفته شد این تناوب راندمان محصول را بالا خواهد برد

اطلاعات اولیه برای کاشت انواع سبزیجات

مطالب مشابه :

شاهی یا ترک تیزک

چگونه در آپارتمان سبزی بکاریم!!!!!!!!!

آموزش کاشت سبزی عید نوروز

سبزی کاری در باغچه

اطلاعات اولیه برای کاشت انواع سبزیجات