نمونه ای از تجزیه و ترکیب خطبه ی 17 نهج البلاغه
تجزیه و ترکیب خطبه ی هفدهم نهج البلاغة
فی صفة من یتصدی للحکم بین الامة و لیس لذلک باهل
در وصف كسانى كه داورى ميان مردم را به عهده مىگيرند و شايان آن نيستند .
إنَّ أَبْغَضَ اَلْخَلاَئِقِ إِلَى اَللَّهِ رَجُلاَنِ :رَجُلٌ وَكَلَهُ اَللَّهُ إِلَى نَفْسِهِ
دشمنترين مردم در نزد خدا ، دو كس باشند . يكى آنكه خداوند او را به حال خود رها كرده ،
إنَّ:از حروف مشبهة بالفعل، عامل ،مبنی علی الفتح
أَبْغَضَ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-معرفه- غیر منصرف-صحیح الآخر/اسم ان و منصوب
اَلْخَلاَئِقِ: اسم-جمع مکسر-مذکر-جامد-معرب-معرفه- غیر منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
إِلَى :حرف جر، عامل ،مبنی علی الفتح
اَللَّهِ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/مجرور بحرف جر
رَجُلاَنِ: اسم-مثنی-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبرانَّ و مرفوع
رَجُلٌ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/بدل برای رجلان مرفوع به تبعیت
وَكَلَ:فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/فعل و فاعل آن الله
هُ:اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/مفعول و منصوب محلا
اَللَّهُ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/فاعل و مرفوع
إِلَى:از حروف جر: عامل ،مبنی علی السکون
نَفْسِهِ: :اسم-مفرد-مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
هُ:اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/مجرور بحرف جر محلاا
فَهُوَ جَائِرٌ عَنْ قَصْدِ اَلسَّبِيلِ مَشْغُوفٌ بِكَلاَمِ بِدْعَةٍ وَ دُعَاءِ ضَلاَلَةٍ
پس ، از راه راست منحرف گشته است، به سخنان بدعتآميز دلبسته و مردم را به ضلالت فرا مىخواند
فَ:حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
هُوَ: اسم-ضمیر منفصل للغائب-مبنی-معرفه/مبتدا و مرفوع محلا
جَائِرٌ: :اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر و مرفوع
عَنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
قَصْدِ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
اَلسَّبِيلِ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
مَشْغُوفٌ: :اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/خبر
بِـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
كَلاَمِ : :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
بِدْعَةٍ : :اسم-مفرد-مونث-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
وَ : حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
دُعَاءِ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-ممدود/معطوف و مجرور به تبعیت
ضَلاَلَةٍ : :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
فَهُوَ فِتْنَةٌ لِمَنِ اِفْتَتَنَ بِهِ ضَالٌّ عَنْ هَدْيِ مَنْ كَانَ قَبْلَهُ مُضِلٌّ لِمَنِ اِقْتَدَى بِهِ فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ وَفَاتِهِ حَمَّالٌ خَطَايَا غَيْرِهِ رَهْنٌ بِخَطِيئَتِهِ
فريبى است براى كسى كه بدو فريفته شود . از راه هدايتى كه پيشينيانش به پيش پاى گشاندهاند ، رخ بر مىتابد و كسانى را كه در ايام حياتش يا پس از مرگش به او اقتدا مىكنند ، گمراه مىسازد . بار خطاهاى ديگران بر دوش كشد و در گرو خطاى خود باشد .
فَـ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
هُوَ: اسم-ضمیر منفصل للغائب-مبنی-معرفه/مبتدا و مرفوع محلا
فِتْنَةٌ: :اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر و مرفوع
لـِ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
مَن : اسم -موصول عام –مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر
اِفْتَتَنَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-لازم- معلوم-صحیح/فعل و فاعل آن هو مستتر
بِـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
هِ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
ضَالٌّ : :اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر دوم و مرفوع
عَنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
هَدْيِ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
مَنْ : اسم-موصول عام- مبنی- معرفه/ مضاف الیه و مجرور محلا
كَانَ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی - معلوم-معتل/فعل ناقص اسم آن هومستتر
قَبْلَ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرف بالاضافه-منصرف-صحیح الآخر/خبر کان محلا منصوب
هُ : اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور محلا
مُضِلٌّ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر سوم
لـِ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
مَنِ: اسم-موصول عام- مبنی- معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
اِقْتَدَى: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-لازم- معلوم-معتل/فعل و فاعل آن هو مستتر
بـِ:حرف جر –عامل-مبنی علی الکسر
هِ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
فِي: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
حَيَاتِ:اسم-مفرد مونث-جامد-معرب- معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
هِ : اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور
وَ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
بَعْدَ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/معطوف
وَفَاتِ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
هِ : اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور
حَمَّالٌ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر چهارم
=====================================
خَطَايَا: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه- غیرمنصرف-اسم مقصور/مفعول برای شبه فعل خطایا
غَيْر: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه- منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
ِهِ : اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور
رَهْنٌ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر پنجم
بِـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
خَطِيئَة: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
هِ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور
وَ رَجُلٌ قَمَشَ جَهْلاً مُوضِعٌ فِي جُهَّالِ اَلْأُمَّةِ عَادٍ فِي أَغْبَاشِ اَلْفِتْنَةِ عَمٍ بِمَا فِي عَقْدِ اَلْهُدْنَةِ
ديگرى ، كسى است كه كولهبار نادانى بر پشت گرفته و در ميان جماعت نادانان امت در تكاپوست . در ظلمت فتنه و فساد جولان دهد و ، همانند كوران ، راه اصلاح و آشتى را نمىبيند .
وَ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
رَجُلٌ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/بدل برای رجلان
قَمَشَ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/صفت مرفوع محلا
جَهْلاً: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/مفعول به
مُوضِعٌ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/خبر برای مبتدای محذوف
فِي : از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
جُهَّالِ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
اَلْأُمَّةِ : اسم-مفرد-مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
عَادٍ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف/ خبر برای مبتدای محذوف
فِي : از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
أَغْبَاشِ: اسم-جمع مکسر-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
اَلْفِتْنَةِ : اسم-مفرد-مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف- صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
عَمٍ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ خبر برای مبتدای محذوف
بِـ : از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
مَا:اسم-موصول عام – مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
فِي: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
عَقْدِ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
اَلْهُدْنَةِ:اسم-مفرد-مونث-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
قَدْ سَمَّاهُ أَشْبَاهُ اَلنَّاسِ عَالِماً وَ لَيْسَ بِهِ بَكَّرَ فَاسْتَكْثَرَ مِنْ جَمْعٍ مَا قَلَّ مِنْهُ خَيْرٌ مِمَّا كَثُرَ حَتَّى إِذَا اِرْتَوَى مِنْ مَاءٍ آجِنٍ وَ اِكْتَثَرَ مِنْ غَيْرِ طَائِلٍ
. جمعى كه به ظاهر آدمىاند ، او را دانشمند خوانند و حال آنكه در او دانشى نيست . آغاز كرده و گردآورده ، چيزى را كه اندكش از بسيارش بهتر است . خويشتن را از آبى گنده سيراب كرده و بسا چيزهاى بىفايدت كه در گنجينه خاطر خود نهان دارد .
قَدْ:حرف تحقیق-غیر عامل-مبنی علی السکون
سَمَّا: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/فعل
هُ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/مفعول و منصوب محلا
أَشْبَاهُ : اسم-جمع مکسر-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/فاعل و مرفوع
اَلنَّاسِ: اسم جمع-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
عَالِماً : اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/مفعول دوم سَمَّی
وَ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
لَيْسَ: فعل ماضی - للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی- معلوم/ از افعال ناقصه
بِـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
ه: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر
بَكَّرَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/فعل و فاعل آن هو مستتر
فَـ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
اسْتَكْثَرَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
مِنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
جَمْعٍ : اسم جمع-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
مَا :اسم موصول عام-مبنی-معرفه/مضاف الیه
قَلَّ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-لازم- معلوم-صحیح/فعل و فاعل آن هو مستتر
مِنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
هُ : اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
خَيْرٌ : اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/فاعل و مرفوع برای قل
من: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
ما: اسم موصول عام-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
كَثُرَ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-لازم- معلوم-صحیح/فعل و فاعل آن هو مستتر
حَتَّى: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
إِذَا:اسم-ظرف زمان-مبنی-نکره/ مجرور بحرف جر محلا
اِرْتَوَى: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/ فعل و فاعل آن هو مستتر
مِنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
مَاءٍ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
آجِنٍ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/صفت و مرفوع
وَ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
اِكْتَثَرَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
مِنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
غَيْرِ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
طَائِلٍ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
جَلَسَ بَيْنَ اَلنَّاسِ قَاضِياً ضَامِناً لِتَخْلِيصِ مَا اِلْتَبَسَ عَلَى غَيْرِهِ فَإِنْ نَزَلَتْ بِهِ إِحْدَى اَلْمُبْهَمَاتِ هَيَّأَ لَهَا حَشْواً رَثًّا مِنْ رَأْيِهِ ثُمَّ قَطَعَ بِهِ فَهُوَ مِنْ لَبْسِ اَلشُّبُهَاتِ فِي مِثْلِ نَسْجِ اَلْعَنْكَبُوتِ
در ميان مردم به قضاوت نشست و بر عهده گرفت كه آنچه را كه ديگران در شناختش درماندهاند برايشان آشكار سازد . اگر با مشكل و مبهمى روياروى گردد ، براى گشودن آن سخنانى بيهوده از رأى خويش مهيا كند ، كه آن را كلامى قاطع پندارد و بر قامت آن جامهاى مىبافد ، در سستى ، چونان تار عنكبوت
جَلَسَ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-لازم- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
بَيْنَ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/مفعول فیه و منصوب
اَلنَّاسِ: اسم جمع-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
قَاضِياً: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/حال و منصوب
ضَامِناً: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/صفت
لـِ:حرف جر-عامل-مبنی علی الکسر
تَخْلِيصِ:اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرفه-منصرف/ مجرور بحرف جر
مَا:اسم-موصول عام-معرفه-مبنی/ مضاف الیه و مجرور
اِلْتَبَسَ : فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
عَلَى: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
غَيْرِ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
هِ : اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور
فَـ:حرف ربط-غیر عامل-مبنی علی الفتح
إِنْ:حرف شرط- عامل- مبنی علی السکون
نَزَلَتْ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-لازم- معلوم-صحیح/فعل شرط و مجزوم محلا
بـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
هِ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر
إِحْدَى:اسم-مفرد-مونث-جامد-معرفه-معرب- غیر منصرف/فاعل و مرفوع تقدیرا
اَلْمُبْهَمَاتِ: اسم-جمع مونث-مشتق-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
هَيَّأَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
لـَ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الفتح
هَا: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائبة-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر محلا
حَشْواً : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/مفعول و منصوب
رَثًّا: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/صفت
مِنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
رَأْيِ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
هِ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مضاف الیه و مجرور
ثُمَّ :حرف ربط-غیر عامل-مبنی علی الفتح
قَطَعَ : فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
بِـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
هِ: اسم-ضمیر متصل للنصب و الجر للغائب-مبنی-معرفه/ مجرور بحرف جر
فـَ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
هُوَ : اسم-ضمیر منفصل للغائب-مبنی-معرفه/مبتدا و مرفوع
مِنْ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
لَبْسِ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
اَلشُّبُهَاتِ: اسم-جمع مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
فِي: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
مِثْلِ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
نَسْجِ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
اَلْعَنْكَبُوتِ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
لاَ يَدْرِي أَصَابَ أَمْ أَخْطَأَ فَإِنْ أَصَابَ خَافَ أَنْ يَكُونَ قَدْ أَخْطَأَ وَ إِنْ أَخْطَأَ رَجَا أَنْ يَكُونَ قَدْ أَصَابَ
نداند رأيى كه داده صواب است يا خطا . اگر صواب باشد ، بيمناك است كه مبادا خطا باشد . و اگر خطا باشد ، اميد مىدارد كه آنچه گفته صواب باشد .
لاَ :حرف نفی-غیر عامل-مبنی علی السکون
يَدْرِي: فعل مضارع-للغائب-مجرد الثلاثی-معرب-لازم- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
أَصَابَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/ فعل و فاعل آن هو مستتر
أَمْ : حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی السکون
أَخْطَأَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل و فاعل آن هو مستتر
فَـ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
إِنْ:حرف شرط –عامل-مبنی علی السکون
أَصَابَ : فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/ فعل شرط و مجزوم محلا
خَافَ: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/ فعل و فاعل آن هو مستتر
أَنْ:از حروف ناصبة-عامل-مبنی علی السکون
يَكُونَ: فعل مضارع-للغائب-مجرد الثلاثی-معرب- معلوم-معتل/فعل ناقص و اسم آن هو مستتر
قَدْ:حرف تحقیق-غیر عامل-مبنی علی السکون
أَخْطَأَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ خبر یکون محلا منصوب
وَ: حرف ربط-غیرعامل-مبنی علی الفتح
إِنْ: حرف شرط –عامل-مبنی علی السکون
أَخْطَأَ: فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-صحیح/ فعل شرط و مجزوم محلا
رَجَا: فعل ماضی-للغائب-مجرد الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/ فعل و فاعل آن هو مستتر
أَنْ : حرف ناصبة –عامل-مبنی علی السکون
يَكُونَ:فعل مضارع ناقص-للغائب -مجرد الثلاثی-معرب/فعل و اسم آن هو مستتر
قَدْ : حرف تحقیق –غیر عامل-مبنی علی السکون
أَصَابَ : فعل ماضی-للغائب-مزید الثلاثی-مبنی-متعدی- معلوم-معتل/ خبر کان و منصوب محلا
جَاهِلٌ خَبَّاطُ جَهَالاَتٍ عَاشٍ رَكَّابُ عَشَوَاتٍ لَمْ يَعَضَّ عَلَى اَلْعِلْمِ بِضِرْسٍ قَاطِعٍ یذری اَلرِّوَايَاتِ اذراء اَلرِّيحِ اَلْهَشِيمَ
نادانى است ، در عين نادانى ، دستخوش خبط و خطا ، و با اين حال ، بر اشترى سوار است كه آن هم پيش پاى خود نبيند . هرگز در علمى حكم قطعى نراند روايات را بر باد مىدهد آنسان كه گياه خشك را بر باد دهند .
جَاهِلٌ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر برای مبتدای محذوف
خَبَّاطُ : اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/صفت و مرفوع
جَهَالاَتٍ: اسم-جمع مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
عَاشٍ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-منقوص/خبر مرفوع تقدیرا
رَكَّابُ : : اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/خبر و مرفوع
عَشَوَاتٍ: اسم-جمع مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
لَمْ : حرف جازمه –عامل-مبنی علی السکون
يَعَضَّ : مضارع- للغائب-مجرد الثلاثی-معرب- معلوم-معتل/ فعل و فاعل آن هو مستتر
عَلَى: از حروف جر،عامل ،مبنی علی السکون
اَلْعِلْمِ : اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
بِـ: از حروف جر،عامل ،مبنی علی الکسر
ضِرْسٍ: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مجرور بحرف جر
قَاطِعٍ: اسم-مفرد-مذکر-مشتق-معرب-نکره-منصرف-صحیح الآخر/صفت
یذری: مضارع- للغائب-مجرد الثلاثی-معرب- معلوم-معتل/ فعل و فاعل آن هو مستتر
اَلرِّوَايَاتِ : اسم-جمع مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/مفعول و منصوب
اذراء: اسم-مفرد-مذکر-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/مفعول مطلق نوعی
اَلرِّيحِ: اسم-مفرد-مونث-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/ مضاف الیه و مجرور
اَلْهَشِيمَ: اسم-مفرد-مشتق-جامد-معرب-معرفه-منصرف-صحیح الآخر/مفعول برای شبه فعل ذرو
مطالب مشابه :
نمونه ای از تجزیه و ترکیب خطبه ی 17 نهج البلاغه
تجزیه و ترکیب خطبه ی هفدهم نهج البلاغة فی صفة من یتصدی للحکم بین الامة و لیس لذلک باهل
متن کامل نهج البلاغه
تجزیه و ترکیب قرآن متن کامل نهج البلاغه - تجزیه و ترکیب قرآن کریم با ذکر نکات کتاب 504 لغت
منابع آزمون دکتری ادبیات
(معنی و تجزیه ترکیب) نهج البلاغه( معنی و تجزیه و ترکیب) پیش نویس کتاب های نگارش و فارسی
یادی از استاد فرزانه دکتر محمد جواد شریعت
دو فرهنگ کوچک لغت فارسی و کتاب تجزیه و ترکیب اشعار نهج البلاغه در دانشگاهها، وقف
منابع کنکور دکتری
-صد خطبه اول «نهج البلاغه» (ترجمه ، تجزیه، ترکیب و لغت) مطالعه کتاب ها و منابع زیر به
محدوده دروس حوزه های علمیه سراسر کشور سال تحصیلی 91-90
از اول سیوطی یاشرح ابن عقیل تا باب الفاعل+ تجزیه ترکیب البلاغه تمام کتاب. 4. نهج البلاغه
تجزیه و ترکیب
تجزیه و ترکیب قرآن کریم مانند: کتاب . البلاغة الواضحة في المعاني والبيان
تجزیه و ترکیب 3
تجزیه و ترکیب 3 معرفی کتاب « مزرعه حیوانات نهج البلاغه در باره ی
مصاحبه اي با استاد
در ابتدا باید بگویم کتاب نهج البلاغه را قبل از دو سال شریف انجام داد تجزیه ترکیب و
تجزیه و ترکیب 4
تجزیه و ترکیب 4 معرفی کتاب « مزرعه حیوانات نهج البلاغه در باره ی
برچسب :
کتاب تجزیه ترکیب نهج البلاغه