سیراف ونیز ایران

دكتر عبدالكريم مشايخى رئيس بنياد ايران شناسى شعبه بوشهر در اين باره مى گويد: آثار كشف شده در بندر سيراف بيانگر اين است كه از ديرباز نه تنها سيادت ايرانيان بر خليج فارس امرى مسلم بوده است بلكه فرهنگ ايرانيان و دين اسلام نيز از طريق دريانوردان و بازرگانان سيرافى در ديگر مناطق جهان ترويج شده است.
به باور وى بندر سيراف از بنادر باستانى ايران در حاشيه خليج فارس، تاريخ زرينى را از گذشته هاى دور تاكنون پشت سر گذاشته به طورى كه اوج شكوهمندى و اقتدار دريايى، تجارى و فرهنگى سيراف در قرون اوليه اسلام به ويژه قرن چهارم هجرى قمرى است.
در اين دوره بازرگانى پررونق با شرق آفريقا، هند، سراندايب و چين و تجمع سرمايه هاى هنگفت در سيراف، به رشد شهرنشينى، تجمل، ساخت بناهاى رفيع شخصى، مدارس، مساجد، ظهور علما و شخصيت هاى معروف و مهاجرت ماجراجويان و انديشمندان از ساير نقاط دنيا به اين بندر يارى رساند. مشايخى مى گويد: هر چند در اواخر قرن چهارم هجرى قمرى زلزله اى ويرانگر، شكوه ديرينه سيراف را در دل خاك مدفون كرد، با اين حال عظمت و آثار به جاى مانده از اين بندر كهن در دوران آبادى آن باعث شد تا سيراف نامى فراموش ناشدنى گردد.
دكتر امير اكبرى از ديگر پژوهشگرانى كه در خصوص سيراف تحقيقاتى را صورت داده، مى گويد: اهميت و رونق بندر سيراف بدان حد بود كه ساخت آن را به عصر تاريخ ملى و اسطوره اى نسبت داده اند اما با توجه به آثار مكشوفه ساخت بندر سيراف و بسيارى از بنادر ديگر خليج فارس به وسيله اردشير بابكان مؤسس دولت ساسانى صورت گرفت. در اين زمان نزديكى سيراف به فيروزآباد اولين پايتخت دولت ساسانى و همچنين وجود راه سنگفرش از بندر سيراف به فيروزآباد براى انتقال سريع كالا باعث گسترش بازرگانى دريايى ايران شده بود.
كشف يك سكه از شاهان پارس در بندر سيراف، تاريخ اين بندر را به دوره اشكانى و سده دوم قبل از ميلاد نسبت مى دهد و سكه هايى از چين، هندوستان، آفريقا و اسپانيا مؤيد روابط تجارى گسترده با دنياى آن روز از طريق سيراف هستند.
در اين ميان دكتر ناصر تكميل همايون استاد و عضو هيأت علمى پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى كشور مى گويد: ارتباطات دريايى ايران با جهان از خليج فارس آغاز شده است و اين خليج ايرانى نه تنها گذرگاه سه قاره كهن آسيا، آفريقا و اروپا بوده بلكه محدوده ميان دريايى جهان آن روزگار نيز به شمار رفته و بندر سيراف پايگاه طبيعى و تاريخى آن بوده است.
او مى افزايد: بندر سيراف با شكوهمندى و توسعه كم نظير خود يكى از اماكن دانشمندپرور و مركز زيست و پرورش ناخدايان نامور و دريانوردان مشهور به شمار آمده و آن چنان با دريا و دريانوردى پيوند داشته كه گاه نام آن مترادف دريا و مسائل دريايى بوده است.
دكتر محمد امير شيخ نورى استاديار دانشگاه الزهرا نيز بر اين باور است كه بندر سيراف با ونيز در ايتاليا شباهت زيادى دارد و همان طور كه ونيز روزگارى مركز تجارت اروپا بود و هر كالايى وارد اروپا مى شد ابتدا از طريق درياى مديترانه و سپس آدرياتيك وارد ونيز مى شد، بندر سيراف نيز در خليج فارس همين نقش را به عنوان دروازه ورود كالاهاى چينى، هندى و آفريقايى به ايران و بالعكس صدور كالاهاى منطقه از اين بندر به كشورهاى يادشده ايفا مى كرد.
دكتر ويلم فلور ايران شناس هلندى كه داراى بيش از ۲۰۰ جلد كتاب و مقاله درباره ايران است و مدت ۳۵ سال به تحقيق و تفحص درباره تاريخ ايران همت گمارده است، مى گويد: تجارت و بازرگانى باعث مبادله فرهنگ ها و آداب و رسوم كشورها مى شود و ايران از طريق بندر سيراف واسطه فرهنگى بين آسيا و اروپا بود. هر فردى كه گذشته خود را نمى شناسد بى هويت است و تاريخ هويت افراد هر كشورى است و شناخت سيراف نيز به عنوان يكى از بنادر باستانى كه نقش مهمى در انتقال فرهنگ ايران، زبان فارسى و دين اسلام به ديگر كشورها داشت ضرورى است.
وى در مورد معمارى سيراف اظهار مى دارد: يكى از اولين مساجد دوره اسلامى در سيراف است و كسانى كه مى خواهند درباره سير تحول معمارى اسلامى تحقيق كنند بايد از سيراف شروع كنند.
خانم جنيفر اسكرس استاد فرهنگ خاورميانه دانشگاه دندى اسكاتلند ديگر ايران شناسى است كه ۳۵ سال پيش به همراه دكتر وايت هاوس به بوشهر و سيراف سفر كرده و مدت ۷ ماه در بندر تاريخى سيراف به كاوش هاى باستان شناسى پرداخته است.
او مى گويد: ايران براى همه مورخان دنيا مهم است چرا كه در تاريخ يونان و مصر و همه جهان نقش داشته و ما براى شناخت دوره هاى مختلف تاريخ جهان به تاريخ ايران نياز داريم.
همچنين براى كسب اطلاعات در مورد فرهنگ و تاريخ ايران در يك دوره نياز به تاريخ سيراف داريم چرا كه به مدت طولانى سيراف مهمترين بندر ايران بوده و جمعيت زيادى از دانشمندان ، بازرگانان و دريانوردان در آن زندگى مى كرده اند.
دكتر لارنس پاتر پروفسور رشته تاريخ ايران، خليج فارس و سياست خارجى آمريكا در خاورميانه در دانشگاه كلمبياى نيويورك كه تاكنون ۳ جلد كتاب درباره خليج فارس نوشته است نيز عقيده اى مشابه دارد: خليج فارس سندى ماندگار است كه به تأييد سازمان ملل متحد رسيده است و بندر سيراف نقش مهمى در شناخت و معرفى ابعاد تاريخى اين آبراه بين المللى دارد.
و بالاخره دكتر رمى بوشالار سرپرست انجمن ايران شناسى فرانسه كه از ۳۰ سال پيش تاكنون به ايران سفر مى كند و ايران را كشور دوم خود مى داند مى گويد: با توجه به اينكه آثار به جاى مانده از دوره اسلامى در ايران كم است كاوش و مرمت آثار بازمانده از بندر تاريخى سيراف نقش مهمى در شناخت ابعاد مختلف دوره اسلامى دارد.
تعداد آثار بازمانده از بندر تاريخى سيراف از جمله بازار، مسجد، خانه هاى مسكونى، مدارس علمى، گورستانها و غيره تصويرى كامل از سبك معمارى دوره اسلامى را به دست مى دهد.
رمى بوشالار از مسؤولان ميراث فرهنگى ايران مى خواهد به دليل اهميت تاريخى بندر سيراف از گسترش شهرسازى كه هم اينك از طريق بندر طاهرى بر روى اين محوطه باستانى در حال انجام است جلوگيرى كنند.

سیراف ونیز ایران

مطالب مشابه :

18شرکتی که “پدر صنعت”، پدر آنها هم هست!‬ +اسناد

*- پیشرفت قابل ملاحظه در پروژه سیراف آذراب

عکس سیراف

18شرکتی که “پدر صنعت”، پدر آنها هم هست!

تاریخچه دریانوردی ایران در خلیج فارس با نگاهی به تحقیقات و منابع «راه آبی ابریشم»

کشف رازهای تاریخ از دل سیراف

سیراف ونیز ایران

عملکرد 3 ماهه اول سال 1390 شورای اسلامی سیراف