کیست تخمدان

سندرم تخمدان پرکیست (PCO)<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

تعریف

سندرم تخمدان پر کیست وضیعتی است که اغلب با قاعدگی نامنظم ، افزایش رشد موهای زائد ( هیرسوتیسم) و چاقی مشخص می شود. اما می تواند زنان را به اشکال متفاوت مبتلا کند. قاعدگی های نامنظم یا سنگین می توانند علامتی از این وضعیت در بالغین باشد. سندرم تخمدان پرکیست امکان دارد در زمانی که خانمی برای باردار شدن مشکل دارد بارز شود.

علائم و نشانه های سندرم تخمدان پر کیست از اختلال در چرخه تولید مثل منشاء می گیرد. که بصورت طبیعی هر ماهه با آزاد شدن یک تخمک از تخمدان ( تخمک گذاری ) تکمیل می شود. نام این وضعیت از ظاهر تخمدانها، در زنانی که این اختلال را دارند گرفته شده است. ( تخمدان بزرگ و پر از کیست است) این کیست ها فولیکولهایی هستند که از کیسه های مایع حاوی تخمکهای نابالغ پر

شده اند.

گرچه این وضعیت از زمانهای دور ذکر شده است، اولین بار در سال 1930 وقتی که ایرونگ استاین و میشل لونتال در مورد گروهی از زنان بدون دوره های قاعدگی که دارای تخمدانهای بزرگ و پر کیست نوشتند د رکتب پزشکی توضیح داده شد. گاهی پزشکان این وضعیت را استاین – لونتال ، تخمدانهای پر کیست یا سندرم تخمدان پرکیست هم می نامند.

سندرم تخمدان پر کیست یکی از اختلالات شایع هورمونی در سنین باروری در زنان در ایالات متحده است که حدود 5 تا 10 درصد افراد را گرفتار می کند. تشخیص زود هنگام و درمان تخمدان پرکیست می تواند خطر عوارض طولانی مدت مانند دیابت و بیماری قلبی را کم کند .

سندرم تخمدان پر کیست اختلالی است که باعث قاعدگی نامنظم و افزایش هورمون مردانه می شود. تخمدانها کیست پیدا می کنند و ممکن است نتوانند تخمک آزاد کنند.

علائم و نشانه ها

زنانی که سندرم تخمدان پر کیست دارند ممکن است هر کدام از چندین علامت را به شدت متفاوت نشان دهند. کمیته ای از انستیتو ملی سلامت آمریکا سه معیار برای تشخیص این اختلال تعیین کرده است.

- قاعدگی نامنظم یا فقدان قاعدگی

این شایعترین یافته در سندرم تخمدان پر کیست است. قاعدگی نامنظم به معنای داشتن چرخه های قاعدگی است که در فواصل طولانی تر از 35 روز یا کمتر از 8 بار در سال اتفاق می افتد. این وضعیت ممکن است در هنگام بلوغ و شروع قاعدگی آغاز شود.

- هورمون مردانه زیاد

افزایش سطوح هورمونهای مردانه ممکن است منجر به علائم فیزیکی مانند رویش موهای بلند و ضخیم در صورت و سینه، زیر شکم ، پشت ، بالای بازوها یا بالای پاها شود.جوش صورت و طاسی مدل مردانه بشود . به هر حال همه زنانی که سندرم تخمدان پر کیست دارند علائم فیزیکی ازدیاد هورمون مردانه را نشان نمی دهند. آزمایشات خونی برای تشخیص سطح بالای هورمون مردانه در دسترس است.

- رد کردن سایر وضعیتهایی که باعث ازدیاد هورمون مردانه و قاعدگی غیر طبیعی می شوند.

علل بالقوه مانند هیپوتیروئیدی – وضعیتی که در آن بدن هورمون تیروئید کمی ترشح می کند– هم می توانند باعث ایجاد علائم شوند. هیپوتیروئیدی می تواند باعث قطع قاعدگی شود. علت محتمل دیگر افزایش پرولاکتین است که در آن غده هیپوفیز هورمون پرولاکتین زیادی ترشح می کند. این هورمون تحریک کننده تولید شیر از غدد شیری است و تخمک گذاری را مهار می کند.

منابع دیگری برای افزایش هورمون مردانه، می تواند وجود تومور در غدد فوق کلیوی یا تخمدانها باشد. غده فوق کلیه غده کوچکی نزدیک کلیه است که هورمونهای مردانه و هورمونی به نام کورتیزون را ترشح می کند.

حضور کیستهای تخمدانی که در سونوگرافی توسط پزشک تشخیص داده می شود،

می توانند نشانه سندرم تخمدان پرکیست باشند. زنی ممکن است تخمدانهای پرکیستی داشته باشد ولی سندرم تخمدان پر کیست نداشته باشد . از سوی دیگر زنی با سندرم تخمدان پر کیست ممکن است تخمدانهائی با ظاهر طبیعی داشته باشد.

بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پر کیست چاق هستند. به نظر می رسد توزیع چربی بر شدت علائم اثر می گذارد. یکی مطالعه نشان داد که زنانی که چاقی مرکزی دارند ( وجود چربی در قسمت میانی بدن یا تنه ) هورمون مردانه، سطح قند و چربی بالاتری نسبت به زنانی که تجمع چربی آنها در اندمها است دارند.

وضعیت های احتمالی دیگری که با PCO همراه می شوند این موارد هستند:

- نازایی

- آکانتوزیس نیگریکانس ( پوست بنفش تیره در اطراف گردن ، گودی بازو، داخل ران ، زیر پستانها و نواحی تناسلی )

- درد مزمن لگنی

علتها

فرآیند چرخه تولید زنان بوسیله سطوح نوسانی هورمونهایی که در مغز تولید می شود مانند هومورن LH و FSH و هورمونهای تخمدانی تنظیم می شوند.

تخمدانها هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون و همچنین هورمونهای مردانه را ترشح

می کنند. هورمونهای مردانه شامل " تستسترون " و " آندروستن دی ان " و " دی هیدرواپی آندروستن (DHEA) " هستند و به طور کلی هورمونهای مردانه نامیده می شوند.

در PCO بدن زن هورمونهای مردانه زیادی تولید می کند. تخمدانها تخمک های کمتری از زمان طبیعی تولید می کنند (کم تخمک زایی)، ممکن است اصلاً هیچ تخمکی آزاد نکنند

( عدم تخمک گذاری) در غیاب تخمک گذاری چرخه قاعدگی نامنظم یا غایب است.

پزشکان دلیل PCO را نمی دانند ولی تحقیقات ارتباطاتی را بین افزایش انسولین ( هورمونی که در لوزالمعده تولید می شود و به سلولها اجازه استفاده از قند را که اولین منبع انرژی بدن است می دهد ) پیشنهاد کرده اند. تصور می شود که انسولین توسط چندین مکانیسم تولید هورمون مردانه توسط تخمدانها را افزایش می دهد.

عوامل خطر

مطالعات نشان می دهد که زنانی که خواهرانی با PCO دارند احتمال بیشتری برای ایجاد این وضعیت دارند. تحقیقات دیگر ارتباطاتی را بین PCO و سابقه خانوادگی تولید هورمون مردانه زیادی، مقاومت به انسولین ، اختلالات قاعدگی و پرمویی نشان می دهند.

چه زمان باید بدنبال توصیه پزشکی بود.

تشخیص زود هنگام PCO می تواند به کاهش خطر عوارض دراز مدت مانند دیابت و بیماری قلبی کمک می کند. در صورتیکه قاعدگی های نامنظم یا سنگین دارید، اضافه وزن دارید، رشد موهای زائد صورتتان زیاد است و جوش می زنید با پزشک خود مشورت کنید .

پزشک ممکن است شما را به یک متخصص غدد معرفی کند.

غربالگری و تشخیص

پزشکتان ممکن است شما را از نظر بیماریهای قلبی عروقی، هورمونی و تولید مثلی ارزیابی کند. او ممکن است تاریخچه علائم شما را بگیرد و یک معاینه بالینی کامل شامل معاینه لگن انجام دهد. سایر آزمایشات ممکن شامل موارد زیر است :

- آزمایشات خونی

امکان دارد خون شما برای انجام اندازه گیریهایی آزمایشگاهی جهت اندازه گیری سطح چند هورمون گرفته شود. این هورمونها شامل تستوسترون، DHEA و آندروستن دی ان ، LH و FSH پروژسترون و پرولاکتین و هورمون تحریک کننده تیروئید ( TSH ) که آزاد شدن هورمون تیروئید از غده تیروئید را تحریک می کند باشد. به همین شکل احتمالاً میزان قند ناشتا ، کلسترول و تری گلیسیرید هم اندازه گیری می شود.

- سونوگرافی

پزشک ممکن است برای اندازه گیری ضخامت رحم درخواست سونوگرافی کند. سونوگرافی بدون درد است. زمانی که شما به آرامی بر روی تخت معاینه قرا گرفته اید، یک وسیله کوچک روی بدن شما قرا می گیرد. این دستگاه امواج صوتی غیرقابل شنیدن را که به شکل تصاویری در کامپیوتر ظاهر می شوند به تصویر می کشد.

- نمونه برداری از لایه داخل رحم

برای تعیین وضعیتهای پیش سرطانی که می توانند باعث خونریزی غیر طبیعی از رحم شوند، این کار انجام می شود. که معمولاً یک روش بدون بی حسی است و می تواند در مطب هم انجام شود. در این روش پزشک یک نمونه بافتی را از لایه داخل رحم شما برای تحلیلهای آزمایشگاهی برمی دارد.

عوارض

زنان دارای PCO در خطر دیابت نوع 2 ( که نام دیگر دیابت غیر وابسته به انسولین می باشد و در بزرگسالی بیشتر دیده می شود )، فشار خون، افزایش تری گلسیرید، کاهش کلسترول خوب و بیماریهای قلبی هستند. از آنجا که PCO باعث مختل شدن چرخه تولید مثل می شود و رحم در معرض میزان ثابتی از استروژن قرار می گیرند. زنان دارای PCO در خطر بیشتری برای خونریزی های غیرطبیعی رحمی و سرطان لایه داخلی بدن هستند.

درمان

درمان PCO بستگی به توانگری اصلی هر زن مثل نازائی ، پرموئی ، جوش یا چاقی دارد . در طولانی مدت مهمترین جنبه درمان کنتـــرل خطرات قلبی عروقی مانند چاقی ، کلسترول بالا ، دیابت و فشارخون بالاست . احتمالاً پزشک از شما می خواهد که بطور منظم به او مراجعه کنید تا معاینه بالینی انجام دهد، فشارخون و سطوح قندخـــون ناشتا را برای کمک به تصمیمات درمانی پیوسته اندازه گیری کند.

زنان باردار دارای PCO که اضافه وزن دارند علایم و نشانه های شدیدتری دارند . چاقی مقاومت به انسولین را بدتر میکند . کاهش وزن میتواند سطوح هورمونی مردانه و انسولین را کم کند . بهر حال ممکن است نسبت به زنان دیگر مشکل بیشتری در کم کردن وزن داشته باشید یک متخصص تغذیه را ببینید و یک برنامه غذائی کاهش وزن دریافت نمایید . پزشک ممکن است یک یا چند نوع از داروهای زیر را برای کمک به کنترل علایم و خطرات همراه با PCO تجویز کند.

داروهائی برای تنظیم چرخه قاعدگی

اگر قصد باردار شدن ندارید، پزشک ممکن است قرصهای جلوگیری از بارداری کم هورمون را که حاوی استروژن و پروژسترون صناعی هستند تجویز کند. این داروها تولید هورمون مردانه را کم میکنند و جلوی تولید دائمی استروژن در بدن را میگیرند. این داروها خطر سرطان لایه داخلی رحم را کم میکنند و خونریزی غیرطبیعی را تصحیح می نمایند.

درمان جایگزین دیگر دریافت پروژسترون به مدت 10 تا 14 روز در ماه است. این دارو چرخه قاعدگی را تنظیم میکند و از سرطان لایه داخلی رحم جلوگیری میکند اما سطوح هورمون مردانه را بهبود نمی بخشد.

تحقیقات استفاده از متفورمین را برای درمان PCO ارزیابی میکنند، این دارو بصورت خوراکی در درمان دیابت نوع 2 استفاده میشود. متفورمین از تولید و آزادسازی قند از کبد جلوگیری میکند و بنابراین برای انتقال قند به سلولها به انسولین بیشتری نیاز است. چندین کار آزمائی بالینی دریافته اند که متفورمین تخمک گذاری را بهبود بخشیده و سطوح هورمون مردانه را در زنان دچار PCO کاهش داده است . امید است متفورمین در طولانی مدن عوارض قلبی عروقی ناشی از PCOرا کم کند.

داروهائی برای کاهش رشد مو

پزشک ممکن است برای تعدیل اثرات ناشی از افزایش هورمون داروهایی را تجویز کند. اسپیرنولاکتون(آلداکتون)اثر هورمونهای مردانه را متوقف میکند و تولید هورمونهای جدید مردانه را متوقف میکند . اسپیرنولاکتون یکی از داروهای دفع کننده آب است و ممکن است باعث شود بیش از روزهای دیگر ادرار کنید. عوارض جانبی دیگر آن ، خشکی پوست، سوزش سردل ، سردرد و خستگی است. دیگر داروهای ضدهورمون مردانه فیناسترید و فلوتامید هستند اما این داروها گرانتر از اسپیرنولاکتون هستند و عوارض جانبی بیشتری دارند.

داروهایی برای دستیابی به حاملگی

ممکن است برای حاملگی نیاز به داروهائی برای تحریک تخمک گذاری داشته باشید. کلومیفن یک داروی ضد استروژن است که 5 روز در هفته در اولین بخش چرخه قاعدگی استفاده میشود. اگر کلومیفن به تنهائی موثر نباشد ممکن است در همراهی با آن نیاز به کورتیکواستروئیدها ، ترکیبی از LH و FSH بنام گونادوتروپین یا FSH به تنهائی داشته باشید .

جراحی

اگر داروها به ایجاد و حاملگی کمک نکنند ، پزشک امکان دارد توصیه به یک جراحی سرپائی بنام لاپاراسکوپی تخمدان کند . در این روش جراح برش کوچکی روی شکم میدهد و لوله ای را که به یک دوربین کوچک وصل است ( لاپاراسکوپ ) در آن قرار میدهد . دوربین تصاویری با جزئیات از تخمدانها و اندامهای لگنی مجاور آن در اختیار جراح قرار میدهد . سپس جراح وسایل جراحی را از برشهای کوچک پوستی دیگر وارد میکند . و از جراحی لیزر یا الکتریکی برای ایجاد سوراخهایی در فولیکولهای بزرگ شده در سطح تخمدانها استفاده میکند .

هدف این کار تحریک تخمک گذاری با کاهش سطوح LH و هورمونهای مردانه است. پزشکان مطمئن نیستند این چگونه اتفاق می افتد. یک فرضیه این است که سوراخ کردن سلولهای تخمدانی تولید کننده هورمون را تخریب میکند .

برداشتن موها

چندین راه برای برداشتن موها وجود دارد. این موارد برداشتن با تیغ plucking و استفاده از ژلها و کرمها و لوسیونها است. بهرحال برداشتن موها امکان دارد که پوست را تحریک کند بنابراین از راهنمائی های موجود در بسته استفاده کنید و میزان کمی از آن را روی ناحیه ای دلخواه از پوست برای تعیین اینکه آیا برایتان مناسب است یا خیر امتحان کنید.

درمان هفته ها ادامه خواهد داشت . بعد از آن میتوانید درمان را تکرار کنید.

سایر انتخابها برای برداشتن مو شامل موارد زیر است .

الکترولیز

برای برداشتن دائمی موهای زائد ، بعضی از زنان علاوه بر درمان طبی تحت الکترولیز هم قرار میگیرند. در این روش سوزن نازکی داخل فولیکول مو قرار داده میشود و از جریان الکتریکی برای از بین بردن فولیکول مو استفاده میشود. از آنجا که تنها یک فولیکول در هر مرتبه درمان میشود ، این روش برای نواحی بزرگ بدن مفید نیستند . کیتهای الکترولیز خانگی بی اثر هستند چرا که فولیکول در عمق مو قرار دارد و بنابراین سعی کنید یک کارشناس الکترولوژیست این کار را برایتان انجام دهد .

درمان لیزر

ماده ای که به مو رنگ می دهد، ملانین نام دارد. این ماده نور را از لیزر جذب کرده و آن را تبدیل به حرارت می کند که باعث از بین رفتن فولیکول مو می شود. نیاز به چندین مرحله درمان است. درمان لیزر بیشترین اثر را برروی موهایی که در مرحله رشد هستند دارد و همه موها در یک مرحله یکسان رشدی قرار ندارند. این روش می تواند در هر محلی در بدن به جز اطراف چشمها به کار گرفته شود.

لیزر درمانی بیش از همه در افرادی با موهای تیره و پوست روشن قابل استفاده است. علاوه بر مو، پوست هم رنگ خود را از ملانین می گیرد و پوست تیره با ملانین بیشتر می تواند، انرژی لیزر بیشتری را جذب کند که منجر به آسیب پوست و بی رنگ شدن آن می شود. به هرحال پزشکان شروع کرده اند به استفاده از وسایل و تکنیکهای لیزرئی که نتایج بهتری را برای افراد تیره پوست دارند.

مراقبت از خود

ممکن است توصیه های گیج کننده ای را از رسانه های ارتباط جمعی، گروههای حمایتی و کارشناسان بهداشتی در مورد نقش تغذیه در کنترل وزن شنیده باشید. بیشترین عدم توافقات مربوط به نقش کربوهیدراتها است. کربوهیدراتهای با زنجیره های بلند مثل گلوکز که نوعی قند است می باشند. دستگاه گوراشی شما این زنجیره ها را به مولکولهای کوچک قند که وارد جریان خون شما شده و باعث آزاد شدن انسولین می شود تقسیم می کند.

رژیم غذایی کم چرب و پرکربوهیدرات که در سالهای اخیر عمومیت یافته می تواند سطح انسولین را افزایش دهد. بسیاری از کارکنان تغذیه و سلامتی به زنان دارایPCO توصیه می کنند که رژیم کم کربوهیدارت داشته باشند. به هر حال رژیمی که برای جبران کاهش کربوهیدرات ، پروتئین بیشتری را توصیه کند ممکن است جذب چربیهای اشباع را افزایش دهد، سطح کلسترول خون شما را زیاد کند و خطر بیماری قلبی را در شما بیشتر و بیشتر نماید.

بعضی برنامه های رژیمی PCO کربوهیدرات را به درصد مشخصی از کالری محدود می کند. مثلاً 40 تا 45 درصد کالری کل. بقیه رژیمها توصیه به خوردن کربوهیدراتهای پرفیبر می کنند. هر چه غذایی فیبر بیشتری داشته باشد آهسته تر هضم شده و سطح قند خون آهسته تر زیاد

می شود. کربوهیدراتهای پر فیبر شامل نان و غلات کامل، ماکارونی کامل، برنج قهوه ای و لوبیاها است .

رژیم بسیار کم کربوهیدرات هدف مطلوبی نیست. کربوهیدراتها مواد مغذی بسیار مهمی هستند بنابراین آنها را به شدت محدود نکنید . به جای آن از کربوهیدراتهای پر فیبری که در بالا گفته شد به همراه محدودیت در کربوهیدراتهای کم سالم مثل سودا ، آبمیوه زیاد، کیک ، آبنبات ، بستنی ، شیرینی و کلوچه استفاده کنید.

مطالعات بیشتر می تواند نشان دهد که چه برنامه رژیمی بهتر است. اما واضح است که کاهش وزن به وسیله کم کردن کل کالری دریافتی برای زنان دچار PCO سودمند است.

با پزشک متخصص تغذیه خود در تماس باشید تا بهترین رژیم را برای شما تعیین کنند. اهمیت ورزش کمتر مورد بحث و جدل است. ورزش قند خون را با افزایش انتقال قند از خون به سلولهای شما از طریق کاهش مقاومت به انسولین کاهش می دهد. افزایش فعالیت بدنی روزانه در زنان دچار PCO و شرکت آنها در یک برنامه منظم فعالیت بدنی برای درمان و پیشگیری از مقاومت به انسولین و کمک به کاهش وزن بسیار مهم است.

کیست تخمدان

مطالب مشابه :

غده برآمده چربی زیر پوستی

رژیم غذایی برای درمان کیست تخمدان

کیست پیلونیدال و درمان

20 دلیل ایجاد کیست در بدن

شش نوع کیست شایع در بدن

کیستهای غدد ترشح کننده چربی(کیستهای سباسه)

کیست تخمدان

کیست تخمدان