روشهای کنترل بیماری زنگ زرد گندم

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

گام اول، آشنایی با علائم بـیماری زنگ زرد گندم :

تشکیل جوشهای زرد تا نارنجی رنگ بر روی برگ گندم بارزترین نشانه بیماری می باشد. علائم بیماری در صورت وقوع شرایط محیطی مســاعد در تمام مراحل رشدی گیاه ممکن است ظاهر شود. علائم عمدتاً بر روی برگ ها و گاهی اوقات بر روی سنبله ها دیده می شود. بارزترین علامت تشکیل جوشها یا تاولهایی به رنگ زرد تا نارنجی که کم و بیش کروی می باشند. این جوشها روی برگ به صورت پشت سرهم قرار گرفته، نوارهایی به موازات رگبرگ ها تشکیل می دهند. جوشهای مذکور محتوی تعداد زیادی از اسپورهای قارچ می باشد که در شرایط مساعد می توانند آلودگی های جدیدی را ایجاد نمایند.

گام دوم،عامل بیماری :

زنگ زرد گندم یک بیماری قارچی است.

عامل بیماری قارچی از رده بازیدیومیست با نام علمی Puccinia StriiformisF.SP.Tritci می باشد.

این قارچ دارای نژادهای فیزیولوژیک متعددی می باشند که در مناطق مختلف پراکنده شده اند. به علت تنوع پذیری بالا این قارچ می تواند با تشکیل نژادهای فیزیولوژیکی جدید باعث شکستن ارقام مقاوم گندم شود.

گام سوم،آشنایی با چرخه بیماری :

شرایط مناسب آب و هوایی مهمترین عامل ظهور و توسعه بیماری زنگ زرد گندم می باشد.

زمستان گذرانی عامل بیماری به صورت میسلیوم Mycelium در گیاه گندم و یا بصورت اسپور روی علفهای هرز میزبان در مناطقی که زمستان ملایمی دارند، می باشد. همزمان با مساعد شدن شرایط جوی از اواخر زمستان تا اوایل بهار آلودگی های اولیه در مزارع ایجاد می شود. منبع آلودگی اولیه در گیاهچه هایی است که در پائیز آلوده شده اند و یا اسپورهایی می باشد که از مناطق آلوده به مزرعه منتقل شده اند.

آلودگی ثانویه تا زمانی که شرایط محیطی برای توسسعه بیماری ( هوای خنک و مرطوب ) وجود داشته باشد، ادامه خواهد یافت. توسعه بیماری روی برگ ها بویژه برگ پرچم سبب کاهش فتوسنتز و افزایش تنفس در بوته های آلوده شده که میزان عملکرد دانه به نحو چشمگیری کاهش می یابد. با نامساعد شدن شرایط محیطی ( افزایش درجه حرارت محیط و کاهش رطوبت ) رشد و توسعه بیماری متوقف شده و اسپورهای عامل بیماری به روی علفهای هرز میزبان در ارتفاعات منتقل می شوند. اسپورها در ابتدای فصل پائیز سبب آلوده شدن کشت های پائیزه می شوند.

گام چهارم،کنتـــرل بیماری :

استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش کنترل بیماری زنگ زرد می باشد.

موثرترین، اقتصادی ترین و منطقی ترین روش کنترل بیماری، کاشت ارقام مقاوم است. با توجه به اپیدمی زنگ زرد در سالهای 1372 و 1374 و خسارات چشمگیر آن در چند سال اخیر تلاش زیادی جهت معرفی ارقام برای مناطق مختلف کشور انجام شده است. نتایج این تحقیقات منجر به معرفی چندین رقم مقاوم مناسب کشت برای اقلیم های متفاوت گردیده است.

وضعیت عکس العمل ارقام عمده تجاری کشور نسبت به زنگ زرد در ارقام گندم زمستانه، نیمه زمستانه و بهاره در جدول زیر آمده است :

ارقام زمستانه

ارقام نیمه زمستانه

ارقام بهاره

رقم

وضعیت مقاومت

رقم

وضعیت مقاومت

رقم

وضعیت مقاومت

بزوستایا

نیمه مقاوم

الوند

نیمه مقاوم

شیراز

مقاوم

M.V -17

حساس

شهریار

C-73-20

نیمه مقاوم

پیشتاز

مقاوم

امیر

مقاوم

زرین

C-73-5

نیمه مقاوم

مرودشت

مقاوم

الموت

مقاوم

طوس

نیمه مقاوم

روشن

حساس

گاسکوژن

مقاوم

نوید

حساس

قدس

حساس

گاسپارد

مقاوم

مهدوی

نیمه مقاوم

فلات

حساس

در مورد مناطقی که به دلایلی ارقام حساس به این بیماری کشت شده، با توجه به خسارت چشمگیر این بیماری و همچنین به منظور پیشگیری از گسترش بیماری در منطقه، مبارزه شیمیایی با هدف محدود کردن عامل بیماری در کانون های اولیه توصیه می شود.

با توجه به اینکه زمان مبارزه شیمیایی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، لذا بایستی مزارعی که ارقام حساس گندم در آنها کشت شده است بطور مرتب توسط شبکه های مراقبت مورد بازدید قرار گرفته و در صورت بروز بیماری و مناسب بودن شرایط محیطی اقدامات لازم جهت مبارزه شیمیایی انجام گردد. در این ارتباط قارچکشهای زیر موثر می باشد.

1- قارچکش سیپروکونازول Cyproconazole

با نام تجاری آلتو Alto – SL%10 ، به میزان نیم لیتردرهکتار

روشهای کنترل بیماری زنگ زرد گندم

مطالب مشابه :

روشهای کنترل بیماری زنگ زرد گندم

زنگ زرد گندم

طرح های تحقیقاتی در ترویج

توضیحاتی در مورد زنگ زرد گندم ومبازره با آن:

کشت غلات