روش هاي آموزش قدرشناسي به کودکان

خراسان - مورخ شنبه 1389/09/27 شماره انتشار 17724
نويسنده: عظيمي مروي

والدين نه فقط از برآوردن نياز کودک بلکه از شوق و شعفي که کودک به هنگام برآورده شدن خواسته اش پيدا مي کند، لذت مي برند. در واقع تامين نيازهاي کودک به ويژه آن مواردي که به او پرو بال مي دهد، در حفظ سلامت روحي و رواني کودک تاثير چشمگيري دارد.يکي از خاطره هاي ثابت همه ما از دوران کودکي، دريافت هديه از سوي بزرگ ترهاست که به مناسبت هاي مختلف مي گرفتيم. اما به نظر مي رسد کودکان امروز به دليل فراواني امکانات و هدايا و توجه بيش از حد والدين، لذتي را که ما در کودکي از دريافت يک هديه کوچک مي برديم، نمي برند و صد البته چندان قدردان و سپاسگزار والدين خود نيستند. به عبارتي شکايت بسياري از والدين امروزي قدرناشناسي کودکان است. براي بحث درباره اين موضوع با دکتر مهديه وارث وزيريان کارشناس اداره سلامت روان وزارت بهداشت گفت و گو کرديم.

تشکر از کودک

به گفته دکتر وزيريان بچه ها مثل تمام رفتارهاي ديگر، قدرداني و سپاسگزاري را از ما ياد مي گيرند. در واقع وقتي والدين از کارهاي خوبي که کودک انجام مي دهد، تشکر مي کنند، او مي فهمد چه کاري مورد تاييد است و ارزش ها را درمي يابد. وقتي او بابت کار خوبش تشويق مي شود، در واقع اين پيام را دريافت مي کند که به علت انجام يک رفتار خوب مورد توجه واقع شده است. تکرار قدرداني و سپاسگزاري از کودک به او کمک مي کند تا رفتارهاي خوب خود را بيشتر کند. تصور کنيد يک کودک ۵ ساله پس از بازي عادت به جمع و جور کردن اسباب بازي هايش ندارد و همواره عصبانيت مادر را شاهد است، اما اگر حتي يک بار اسباب بازي هايش را جمع کرد بايد مورد تشويق قرار بگيرد و مادر از او تشکر کند. گاهي والدين تصور مي کنند انجام مقطعي کارهاي خوب نياز به تشکر ندارد و گاه فراموش مي کنند از کودک تشکر کنند. طبيعي است که در چنين شرايطي نبايد از کودک توقع داشته باشيم قدردان و سپاسگزار بار بيايد.

تحسين تلاش کودک

دکتر وزيريان تاکيد مي کند: متاسفانه بيشتر والدين تصور مي کنند فقط بايد در قبال يک کار عالي يا نمره بيست از فرزند خود تشکر کنند، در حالي که اين تلاش کودک است که بايد مورد تحسين قرار بگيرد. اين جاست که او درمي يابد، بايد تلاشش را بيشتر کند تا به نتيجه دلخواه برسد. فراموش نکنيم که بچه ها همواره دوست دارند مورد توجه والدين باشند، پدر و مادر مهم ترين افراد زندگي آن ها هستند، پس طبيعي است که براي جلب توجه آن ها هر کاري بکنند. دوست دارند ببينند پدر و مادر آن ها را دوست دارند و به آن ها توجه مي کنند. بنابراين کودک سعي مي کند توجه را به هر شيوه اي از پدر و مادر بگيرد، گاه با قشقرق و داد و فرياد و گاه با تکرار رفتارهايي که قبلا تاييد شده است. از اين رو در واقع اين والدين هستند که او را هدايت مي کنند و کودک از رفتارهاي والدين شيوه جلب نظر آن ها را انتخاب مي کند. چه بهتر که والدين با تاييد کارهاي مثبت و رفتارهاي خوب او را به گونه اي تربيت کنند که رفتارهايش روز به روز بهتر شود و از طرف ديگر از آن جا که خود همواره مورد سپاسگزاري قرار گرفته است، در مقابل خدماتي که از والدين دريافت مي کند هم سپاسگزار باشد.

تشويق غيرکلامي

البته نبايد فراموش کرد که قدرداني فقط به صورت کلامي نيست و گاهي لازم است به صورت غيرکلامي مثل خريد يک هديه يا دريافت يک جايزه باشد. به عنوان مثال مادر مي تواند به کودک بگويد اگر شامت را کامل بخوري بعد مي تواني بستني بخوري. به اين ترتيب يک رفتار منوط به انجام يک رفتار ديگر مي شود. از طرفي شرايط تشکر از کودک و تحسين او بسيار مهم است. به عنوان مثال تشويق و تحسين در جمع مي تواند تاثير دوچنداني داشته باشد به شرط اين که تاثير منفي روي خواهر يا برادر بزرگ تر نداشته باشد. اشاره به رفتارهاي مثبت ديگران هم به کودک ياد مي دهد در کارهاي ديگران دقت کند و از آن ها ياد بگيرد.وي با اشاره به اين که امروزه بيشتر کودکان بدون تلاش آن چه را مي خواهند به دست مي آورند، تصريح مي کند: اين قبيل کودکان وقتي بزرگ مي شوند توقع دارند هر آن چه را مي خواهند به دست بياورند و اين نگرش آن ها را قدرناشناس بار مي آورد. بنابراين خوب است بچه ها تلاش والدين را براي برآورده کردن نيازهايشان ببينند تا قدردان آن ها باشند. در واقع مادر بايد به فرزندان کار و تلاش پدر را براي برآورده کردن نيازهاي خانواده گوشزد کند تا او بداند که خدماتي که دريافت مي کند بدون زحمت نبوده است.از طرف ديگر والدين از طريق کمک به نيازمندان مي توانند حس قدرشناسي و سپاسگزاري را در کودک خود تقويت کنند. گاهي اوقات خوب است که والدين از کودک بخواهند لباس ها يا اسباب بازي هايش را که بدون استفاده است، در اختيار کودکاني بگذارد که به آن نياز دارند.والدين مي توانند توضيح دهند که شرايط اقتصادي مردم متفاوت است و کودکاني هستند که حداقل امکانات و رفاه را ندارند بنابراين ما مي توانيم به آن ها کمک کنيم .در واقع والدين احساس محروميتي را که در دوران کودکي خود تجربه کرده اند به ياد مي آورند و سعي مي کنند براي کودک خود، آن را جبران کنند. در حالي که به نظر مي رسد برآوردن تمامي خواسته هاي کودک و به عبارتي غرق کردن کودک در خواسته هايش، نمي تواند او را در درازمدت خوشحال و راضي کند. ممکن است در کوتاه مدت او خوشحال به نظر برسد اما در درازمدت اين احساس دوام نخواهد داشت زيرا لازم است بچه ها ناکامي را تجربه کنند. والدين بايد بدانند که ناکامي باعث رشد کودک مي شود، وقتي کودک در خواسته هاي خود غرق مي شود نمي تواند قدردان نعمت هايي باشد که دارد. زيرا هميشه همه چيز بر وفق مرادش بوده است، بنابراين خواسته هاي او بي پايان و احساس رضايتش بسيار کم رنگ است و نمي تواند سپاسگزار والديني باشد که امکانات بي حد و حصر و خدمات خوبي را براي او فراهم کرده اند. به عنوان مثال اگر مي خواهيم جشن تولدي براي کودک ترتيب دهيم بهتر است به جاي خريد هداياي متعدد و گران قيمت براي او، تدارکات مهماني و فراهم کردن مقدمات جشن و توجهي را که به او معطوف شده است پررنگ کنيم و خريد را به يک هديه کوچک اما متناسب و دلخواه او محدود کنيم. در واقع بالابردن کيفيت رابطه بسيار مهم تر از خريد يک هديه گران قيمت است.فراموش نکنيم که حس قدرشناسي مساوي با احساس خوشبختي است، هر قدر بتوانيم احساس شکرگزاري را در فرزندانمان تقويت کنيم بهتر خواهيم توانست شادي و نشاط را به زندگي آن ها وارد کنيم.

روش هاي آموزش قدرشناسي به کودکان

مطالب مشابه :

چرا و چگونه بايد از شريک زندگي مان قدرداني کنيم؟

روش هاي آموزش قدرشناسي به کودکان

مادر

سبک جدید خبرنویسی همشهری

همسرم متشكرم!

تشكر و قدرداني شهردار شهریار از حضور حماسي