آشنایی با استانداردهای ایزو (ISO)

ایزو (ISO) مخفف عبارت International Organization for Standardization به مفهوم سازمان بین المللی برای استانداردسازی است.

در حال حاضر، این سازمان بین الملی متشکل از یک شبکه از مؤسسات استاندارد ملی در ۱۵۷کشور دنیا است، که بر پایه یک مرکز در هر کشور و یک مرکز اصلی در شهر ژنو سوئیس فعالیت می کند که وظیفه هماهنگی مراکز مختلف را برعهده دارد.

امروزه رعایت استانداردهای ایزو در تولید و عرضه محصولات و خدمات از چنان اهمیتی برخوردار است که در عرصه تجارت جهانی، استاندارد های ایزو شرط اولیه در داد و ستدهای بین المللی قرار گرفته است.

انواع استانداردهای ایزو

۱) استاندار ISO ۹۰۰۰

در سال ۱۹۸۷ کمیته فنی ۱۷۶ سازمان بین المللی استاندارد (ISO/TC۱۷۶) سری استانداردهای ایزو ۹۰۰۰ را به جهانیان ارائه نمود. هدف از تدوین این سری استاندارد به وجود آوردن الگوئی بین المللی برای پیاده سازی و استقرار سیستم های مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت.

سری استانداردهای ایزو ۹۰۰۰ در سال ۱۹۹۴ و ۲۰۰۰ با نگرش فرآیندگرا و نهادینه نمودن بهبود مستمر در سیستم مدیریت کیفیت سازمان از طریق اصلاح فرآیندها، مورد ویرایش قرارگرفت.

در واقع استاندارد ایزو ۹۰۰۰ به یک محصول خاص داده نمی شود، بلکه فرآیند تولید کالا یا خدمات را در یک واحد تجاری مورد ارزیابی قرار می دهد.

مزایای بکارگیری استاندارد ایزو ۹۰۰۰

ـ بررسی مجدد فعالیت های سازمان بر اساس اهداف سازمان و رفع کاستی ها

ـ شفافیت فرآیندها و شاخص ها در سازمان

ـ جلوگیری از دوباره کاری ها به واسطه تعریف فعالیتهای برنامه ریزی شده و سیستماتیک

ـ کاهش هزینه ها

ـ ایجاد اطمینان و اعتماد در درون سازمان

ـ ایجاد اطمینان و اعتماد درون سازمان (مشتری)

ـ افزایش توان رقابت در عرصه بین الملل

ـ دامنه کاربرد: این استاندارد در کلیه سازمانهای تولیدی، خدماتی و پژوهشی و آموزشی و غیر کاربرد دارد.

۲) استاندار ISO ۱۴۰۰۰

استانداردهای خانواده ISO ۱۴۰۰۰ شامل استانداردهای بین الملی در رابطه با سیستم های زیست محیطی است. این استانداردها در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط کمیته فنی ۲۰۷ سازمان ایزو بوجود آمدند.

یک سیستم مدیریت زیست محیطی می تواند به عنوان بخشی از سیستم های جامع مدیریت به حساب آید.

این سیستم شامل ساختار سازمانی، فعالیت های طرح ریزی، تعریف مسوولیت ها، تعیین روش ها و فرایند ها و همچنین در اختیارگیری منابع لازم برای تهیه، اجرا، بازنگری و حفظ خط مشی زیست محیطی سازمان است.

این استاندارد مساله اصلی فرآیند تولید و به عبارتی پشت پرده عرضه یک کالا است، نه خود کالا.

در واقع این گواهینامه به واحدی اعطا می شود که در درازمدت برنامه های عملی برای کمک به پاکیزه ماندن محیط زیست داشته باشد و آنها را به درستی اجرا کند.

مزایای بکارگیری استاندارد ایزو ۱۴۰۰۰

ـ ایجاد سیستمهای مدیریت زیست محیطی که منجر به حفاظت بیشتر از محیط زیست می شود.

ـ به حداقل رسانیدن موانع غیر تعرفه ای تجاری و تسهیل تجارت بین الملل با توجه به بها دادن بیشتر به محیط زیست در سازمان ها

ـ جلب مشتریان بیشتر و افزایش سهم بازار در سطح بین المللی

ـ افزایش رعایت مقررات و قوانین مربوط به محیط زیست

ـ استفاده بهینه از منابع طبیعی

ـ تسهیل تجارت بین الملل

ـ ایجاد ارزش افزوده بیشتر برای سازمان

ـ دامنه کاربرد: این استاندارد برای کلیه صنایع و سازمان های مختلف تولیدی و خدماتی کاربرد دارد.

۳) استاندار OHSAS ۱۸۰۰۱

سری ارزیابی ایمنی بهداشت شغلی (Occupational Health & Safety Assessment Series) استانداردی قابل امتیازبندی و اخذ گواهینامه است.

در سال ۱۹۹۸ کمیته ای متشکل از موسسه استاندارد بریتانیا، شرکتهای اصلی گواهی دهنده انگلستان و سایر سازمانهای بین المللی استاندارد تشکیل شد که هدف آن تهیه و تدوین استانداردی واحد بود.

OHSAS ۱۸۰۰۱ در پاسخ به نیاز سازمانها به یک استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، که بوسیله آن بتوانند سیستم مدیریت خود را در زمینه های بهداشتی و ایمنی ارزیابی کنند تدوین شده است.

ساختار استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱ سازگار با استانداردهای ایزو ۹۰۰۰ و ایزو ۱۴۰۰۰ است تا سازمان ها بتوانند به راحتی سیستم های مدیریت کیفیت، محیط زیست و بهداشت شغلی و ایمنی را با یکدیگر ادغام و سیستم مدیریتی یکپارچه ای را ایجاد نمایند.

یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، سازمان را در شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن خطرات مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان خویش و سایر طرف های ذینفع که در معرض آن قرار دارند، یاری می کند.

مزایای بکار گیری استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱

ـ تفکری طرح ریزی شده و مستند در ارتباط با بهداشت و ایمنی شغلی

ـ ساختاری مناسب برای مدیریت بهداشت و ایمنی شغلی

ـ ایجاد محیط کاری ایمن تر و سالم تر

ـ افزایش آگاهی و دانش در خصوص مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی

ـ کاهش ریسک حوادث، رویدادها و ....

ـ دامنه کاربرد: این استاندارد در کلیه سازمان های تولیدی و خدماتی کاربرد دارد.

۴) استاندار ISO ۲۲۰۰۰

ایمنی غذا وابسته به بروز مخاطرات بیماری زایی غذایی در هنگام مصرف می باشد. کنترل کافی و مناسب در طول زنجیره غذایی امری ضروری بنظر می رسد چرا که در هرمرحله از زنجیره غذایی ممکن است مخاطرات ایمنی غذا رخ دهد. لذا رسیدن به ایمنی غذا بایستی با تلاش همه گیر طرفهای زنجیره غذا صورت پذیرد.

بکارگیری این استاندارد به سازمانهایی که در رده های مختلف زنجیره غذایی قرار دارند کمک می کند که بتوانند مخاطرات موجود در سیستم خود را شناسایی و کنترل نمایند.

این استاندارد مجموعه ترکیبی موثری را جهت حصول اطمینان از ایمنی غذا در طول زنجیره غذایی ایجاد می نماید که عناصر کلیدی آنها شامل ارتباط متقابل، سیستم مدیریت، برنامه های پیشنهادی و اصول HACCP می باشد.

ـ دامنه کاربرد: کلیه سازمانها در محدوده زنجیره غذایی شامل تولیدکنندگان مواد اولیه در کارخانه های تولید مواد غذایی و خوراک دام، عوامل درگیر با حمل و نقل و انبارش، فروشگاه های خرده فروشی و تامین کنندگان خدمات مرتبط با غذا نظیرخدمات بسته بندی و ... می توانند از این استاندارد بهره جویند.

۵) استاندار ISO /IEC ۱۷۰۲۰

یکی از استانداردهای تخصصی است که برای معیارهای عمومی برای فعالیت انواع مختلف سازمانهای بازرسی کننده می باشد. هدف از این استاندارد مشخص کردن معیارهای عمومی سازمان های بازرسی کننده بیطرف, قطع نظر از بخش مورد بازرسی, می باشد.

این استاندارد همچنین معیارهای استقلال را نیز مشخص می نماید. این استاندارد برای استفاده سازمانهای بازرسی کننده و مراجع تایید صلاحیت و نیز سایر سازمان های مرتبط با شناسایی صلاحیت سازمان های بازرسی کننده در نظر گرفته شده است.

ـ دامنه کاربرد: این استاندارد برای کلیه شرکت ها و موسسات بازرسی کاربرد دارد.

۶) استاندار ISO /IEC ۱۷۰۲۵

روند تخصصی شدن فعالیت های سازمان ها موسسات و سازمان های تدوین کننده استاندارد را بر آن می دارد تا نیازمندی های خاصی را جهت حصول اطمینان از کیفیت خدمات این نوع سازمان ها تدوین نمایند.

علاوه بر استاندارد ایزو ۹۰۰۰ که الزامات عمومی سیستم مدیریت کیفیت را برای کلیه سازمانها بیان می نماید در صنایع مختلف استانداردهایی منتشر می شود که الزامات خاصی را برای آن تعریف می نماید که این الزامات به صورت مکمل جایگزین الزامات عمومی سیستم مدیریت کیفیت سازمان را شکل می دهد.

این استاندارد تخصصی برای تشریح سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاهها تدوین شده است.

به بیان دیگر این استاندارد برای کلیه آزمایشگاه های ارایه دهنده خدمات اندازه گیری، تست، آزمون و کالیبراسیون (آزمایشگاه های صنعتی) بدون توجه به تعداد پرسنل یا گستردگی محدوده فعالیتهای آن قابل کاربرد می باشد.

۷) استاندار ISO/TS ۱۶۹۴۹

با وجود آنکه استانداردهای سری ایزو ۹۰۰۰ به دلیل ماهیت مستقل خود، برای بسیاری از نهادها به عنوان پایه و اساس ساخت سیستم مدیریت کیفیت قرار گرفته، اما برخی از حوزه های اقتصادی به خصوص، مانند صنایع خودرو، که علاقه بیشتری به برآورده شدن خواسته های کیفی خود دارند اقدام به تدوین الزامات ویژه خود نموده اند و اجرای این خواسته ها را برای تامین کنندگان خود الزام نموده اند.

از آنجا که تعداد این الزامات سبب بروز مشکلاتی در خصوص ارزیابی مکرر خواسته های متفاوت برای قطعه سازان طرف قرارداد, خودروسازان مختلف شده است. بررسی ها برای حل این مشکل منجر به تشکیل گروه کاری بین المللی صنعت خودرو گردید که این گروه کاری با همکاری کمیته فنی ۱۷۶ سازمان بین المللی استاندارد اقدام به یکپارچه سازی الزامات خودروسازان جهان نمود.

ماحصل این تلاش انتشار مشخصه فنی ایزو گردید. در تدوین این مشخصه فنی مراجع ذیل به کار گرفته شده است:

ـ سری استانداردهای بین المللی مدیریت کیفیت

ـ نظامنامه های مرجع خودروسازان آمریکایی

ـ نظامنامه های مرجع خودروسازان ایتالیایی

ـ نظامنامه های مرجع خودروسازان فرانسوی

ـ نظامنامه های مرجع خودروسازان آلمانی

۸) استاندار HACCP

مجموعه الزامات مربوط به سیستم مدیریت بهداشت مواد غذایی است که به معنی تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی می باشد که برای اولین بار در سال ۱۹۷۱ در کنفرانس ملی حفاظت مواد غذایی مطرح شد. سپس در سال ۱۹۷۳ سازمان فضا نوردی آمریکا (ناسا) با همکاری شرکت پیلسبوری این سیستم را برای اطمینان از سلامت مواد غذایی فضا نوردی اجرا کردند.

این سیستم در سال ۱۹۸۵ به اطلاع عموم رسید و در سال ۱۹۹۳ توسط کمیسیون کدکس پذیرفته شد.

در سال ۱۳۷۷ موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران آیین کار استفاده از آنرا تحت عنوان استاندارد ملی ۴۵۵۷ منتشر کرد. حروف کلمات این سیستم با هدف ایمن سازی فرآیندهای تولید مواد غذایی و پیشگیری از بروز حوادث ناشی از مشکلات بهداشتی مواد غذایی در سازمانها مستقر می شود.

مزایای بکارگیری استاندارد:

استقرار این سیستم در سازمان با توجه اجرای مراحل کنترل مناسب و موثر در طول فرآیندهای پذیرش مواد اولیه، تولید محصول، انبارش و نگهداری و ارسال محصول به سازمان اطمینان می دهد که با حداقل هزینه مطمئن ترین کنترلها را انجام می دهد و می توان به مزایای زیر اشاره کرد:

ـ ایجاد اطمینان در مصرف کنندگان محصولات

ـ حرکت به سمت تولید بدون نقص

ـ پیشگیری از مخاطرات شیمیایی، میکروبی و فیزیکی که ممکن است در فرآورده های غذایی موجب خسارت رساندن به مشتری و کاهش اعتبار سازمان شود.

ـ سازگاری با سایر سیستمهای مدیریت کیفیت

ـ کلیه سازمانهای تولیدی و خدماتی که در زنجیره تامین مواد غذایی جامعه نقش ایفا می کنند مانند مجتمع های کشت و صنعت، تولید کنندگان مواد غذایی، توزیع کنندگان مواد غذایی، سردخانه ها و.... می توانند با استفاده از این اصول نسبت به تضمین سلامت محصولات غذایی خود اطمینان لازم را کسب نمایند.

۹) استاندار IMS و HSE

یک سیستم مدیریت سازمان یافته چارچوبی ایجاد می کند که در قالب آن افراد می توانند به طور منظم برای سازمان کار کنند و در مقابل درآمد مطلوب با روش کارآمد و موثر بدست بیاورند.

به عبارت دیگر سیستم مدیریت روشی است که ما می خواهیم کارها انجام شوند. سیستم مدیریت می تواند در زمینه های گوناگونی همچون کیفیت، بهداشت و ایمنی و محیط زیست مدنظر قرار گیرد. بطور طبیعی مرکز توجه و تأکید هر یک از اجزاء سیستم با دیگری تفاوت دارد.

به عنوان مثال، سیستم مدیریت کیفیت بر نیازهای مشتری تأکید دارد، در حالی که سیستم مدیریت محیط زیست نیازهای طیف گسترده ای از طرف های ذینفع و تقاضای رو به رشد جامعه نسبت به حفاظت محیط زیست را بیان می کند و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی کانون توجه خود را بر حفظ ایمنی سرمایه ها و بهداشت شغلی نیروی انسانی در سازمان قرار می دهد.

آشنایی با استانداردهای ایزو (ISO)

آشنایی با استانداردهای ایزو (ISO)

انواع استانداردهای ایزو

مزایای بکارگیری استاندارد ایزو ۹۰۰۰

مزایای بکارگیری استاندارد ایزو ۱۴۰۰۰

مزایای بکار گیری استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱

ماحصل این تلاش انتشار مشخصه فنی ایزو گردید. در تدوین این مشخصه فنی مراجع ذیل به کار گرفته شده است:

مزایای بکارگیری استاندارد:

مطالب مشابه :

آشنایی با استانداردهای ایزو (ISO)

لینک دانلود مقالات 7

روش تحقیق,پاورپوینت,پایان نامه,مقاله,پروژه,دانلود,رایگان,سمینار,پروپوزال,انجام

گواهینامه ISO

یادداشت یک داروساز

محصولات سالامی تخمیری خام

ادامه قانون تجارت 3

محصولات سالامی تخمیری خام