عکس کبوتر- کبوتر کاشان
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
چیزهایی که درباره کبوتربازی نمی‌دانیم + ریشه کبوتربازی
بر خلاف ناشناخته بودن سرگذشت کبوترها که انواع و نژادهای مختلف آن‌ها تقریبا در تمام نقاط زمین پراکنده‌اند، ریشه‌ی کبوتربازی را می‌توان از دوران اهلی کردن حیوانات و بهره بردن از کبوترها به‌عنوان قاصد و نامه‌رسان ردیابی کرد. کبوتربازی یکی از سرگرمی‌های قدیمی در ایران است که از دیرباز رایج بوده است.
انواع کبوتربازها را بشناسیم
یک پژوهشگر حوزه‌ی انسان‌شناسی که موضوع پایان‌نامه‌اش «مطالعه‌ی کبوتربازی» بوده است اظهار کرد: در تحقیقی که انجام دادم، منظور از «کبوترباز» کسی نیست که از کبوتر نگهداری می‌کند؛ به‌طور کلی، کبوتربازها به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ کبوتربازهایی که در پرورش و نگهداری کبوتران صرفا به زیبایی آن‌ها اهمیت می‌دهند، کبوتربازهایی که از کبوترهای افقی پرواز نگهداری می‌کنند و به توانایی پرواز طولانی‌مدت و مسیریابی بالای کبوترها اهمیت می‌دهند. این افراد از کبوتر در مسابقات مسافتی استفاده می‌کنند. همچنین کبوتربازهایی که به قابلیت کبوتر در پرواز طولانی‌مدت و توانایی او را در بازگشت به خانه اهمیت می‌دهند. کسانی که در تهران به‌عنوان کبوترباز شناخته می‌شوند در این دسته قرار می‌گیرند. مشخصه‌ی کبوتربازهایِ این دسته در نظر بسیاری از مردم شامل صرف وقت و هزینه‌ی بسیار برای رسیدگی کردن به کبوترها، حضور طولانی‌مدت بر پشت بام، به پرواز درآوردن کبوترها با سوت و سروصدا و احتمالا ایجاد مزاحمت برای همسایه‌هاست.
علی آخرتی ادامه داد: برخی از این کبوتربازها صرفا برای تفنن، سرگرمی و لذت بردن، کبوترها را به پرواز درمی‌آورند و معمولا تعداد محدودی کبوتر بر پشت بام یا در حیاط خانه‌ی خود نگهداری می‌کنند. برخی دیگر با کبوترهای خود غریب‌گیری می‌کنند و کبوترهای دیگر کبوتربازها را که از دسته‌ی خود جدا مانده‌اند، می‌گیرند. یکی از روش‌های آن‌ها این‌گونه است که با دسته‌ای کبوتر گرسنه و «به‌فرمان» در پشت بام چشم به راه کبوتری غریب می‌مانند و به‌محض دیدن کبوتری تنها و غریب، با پاشیدن اندکی دانه به این طرف و آن طرف پشت بام، کبوتر گرسنه را ِپِر می‌دهند تا با جلب توجه کبوتر غریب، او را به نشستن ترغیب کنند.
حرفه‌ای‌ها غریب‌گیری نمی‌کنند
این پژوهشگر حوزه‌ی انسان‌شناسی گفت: از نظر کبوتربازهای تهرانی، غریب‌گیری مذموم است. رسم این است که اگر کبوتر غریبی با دسته‌ی کبوترهای‌شان همراه شود، در صورتی که کبوتر برای دوستان، آشنایان و هم‌محله‌ای‌ها باشد، مهر و نشانی داشته باشد یا شماره‌ی تلفن روی مهرش یا روی حلقه‌ی بسته به پایش باشد، غالبا آن را به صاحبش برمی‌گردانند.
او با بیان این‌که در اصطلاح رایج میان کبوتربازها، به گروهی از آن‌ها «عشق‌باز» گفته می‌شود، توضیح داد: این افراد با ویژگی‌هایی مانند داشتن تعداد قابل توجهی کبوتر و وجود شماری از خصایل و منش‌ها از جمله لوطی‌منشی، سفره‌دار بودن و داشتنِ مرام و مروت شناخته می‌شوند. قرار گرفتن جزو کبوتربازهای حرفه‌ای به وضعیت و جایگاه کبوترباز در نظر دیگر کبوتربازها بستگی دارد.
آخرتی ادامه داد: برای کبوتربازها نام، نشان و اعتبار مهم است، این اعتبار از طرق مختلف به‌دست می‌آید، از جمله داشتنِ تعداد زیادی کبوتر، داشتن کبوترهایی اصیل، پیروزی در گروه‌های متعدد یا لوطی و سفره‌دار بودن. در نهایت، ویژگی این افراد را به‌سختی می‌توان براساس ملاک‌ها و معیارهای سراست و دقیق بیان کرد. به عبارت بهتر، این افراد نوعی سرمایه‌ی نمادین دارند، سرمایه‌ای که بین افرادی که در آن میدان فعال هستند، قابل درک و فهم است.
گرو؛ مسابقه‌ی کبوتربازان
او با اشاره به این‌که نام مسابقه‌ی میان کبوتربازان «گرو» است، درباره‌ی آن توضیح داد: «گرو» مسابقه‌ای میان دو یا چند کبوترباز است؛ مدتی قبل از تیرماه، کبوتربازها روزی را برای رقابت و به پرواز درآوردن کبوترهای خود انتخاب می‌کنند. در روز تعیین‌شده هر کبوترباز بر پشت بام خود کبوترهایش را به پرواز درمی‌آورد و داورهای حاضر بر پشت بام، زمان پرواز هر کبوتر را یادداشت می‌کنند تا در پایان، کبوتربازی که کبوترهایش، زمان بیشتری در آسمان بودند، برنده شود.
آخرتی با اشاره به این‌که این مسابقه در تیرماه برگزار می‌شود، گفت: دو طرف مسابقه معمولا پیش از شروع آن، در جلسه‌ای بحث می‌کنند و بر مبنای توافق‌های انجام‌شده درباره‌ی جزییات مسابقه، قراردادی می‌نویسند.
سیاهی کردن ممنوع!
او اظهار کرد: کبوترها در دسته‌ها و تیپ‌های چند ده‌تایی و درارتفاع‌های مختلفی پرواز می‌کنند. هرچه کبوترهای دسته‌های پایین‌تر زودتر بنشینند، کبوترهای بالایی هم زودتر ریزش خواهند کرد. در روز «گرو» صاحب کبوتر مجاز نیست کبوترهایش را بترساند و برای طولانی‌تر پرواز کردن آن‌ها را تحریک کند. او حتی باید امکان نشستن زودتر آن‌ها را هم فراهم کند و کبوتر هم باید تا حد توان، مقاومت کند و به پرواز ادامه دهد. هر حرکتی را که موجب ترسیدن و بیشتر پریدن کبوتر شود «سیاهی کردن» یا «سیاهی دادن» می‌نامند. از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به ایجاد سر و صدا، سوت و ترقه زدن یا تکان دادن پارچه‌ی رنگی اشاره کرد. سیاهی کردن غالبا موجب برهم خوردن «گرو» می‌شود، اگر هم موجب برهم خوردن «گرو» نشود، عامل بدنامی و بی‌اعتباری کبوترباز است.
این پژوهشگر انسان‌شناسی ادامه داد: گروها ساعت شش صبح آغاز می‌شوند و از آن ساعت به‌مدت مشخصی، کبوترباز کبوترها را با تکان دادن چوبی که گاه تکه‌ای پارچه به انتهای آن بسته می‌شود یا با ایجاد صدا به پرواز درمی‌آورد. کبوترهایی که روز «گرو» پرواز می‌کنند، شب قبل از آن مهر می‌شوند. هدف از مهر کردن این است که داورها پس از پایان گرو به‌راحتی بتوانند تشخیص دهند که کبوترهایی که نشسته‌اند و زمان‌شان ثبت شده است همان کبوترهایی هستند که صبح به پرواز درآمده‌اند.
آخرتی با بیان این‌که پس از هوا کردن کبوترها، پشت بام در اختیار داورها قرار می‌گیرد، توضیح داد: بر هر پشت بام، سه داور حضور دارند؛ یک داور از طرف هر کدام از دو طرف مسابقه و یک داور وسط که در صورت بروز اختلاف میان آن دو داور دخالت می‌کند. هر کدام از این سه داور یک نویسنده دارند که وظیفه‌ی نوشتن زمان نشستن کبوترها را برعهده دارد. یکی از مهم‌ترین مواردی که داورها باید درباره‌ی آن قضاوت کنند، پریده یا نپریده بودن کبوترهاست.
برخی کبودترها هرز می‌روند
او بیان کرد: در روز مسابقه، اگر کبوتری در جایی به‌جز پشت بام خود بنشیند، آن کبوتر «هرز» نامیده می‌شود و زمانش صفر خواهد بود. اگر کبوتر جایی خارج از دیدرس داورها مدتی بنشیند و دوباره پرواز کند و همراه دیگر کبوترها به خانه‌ی خود برگردد، این کبوتر را «نپریده» می‌گویند. تشخیص این موضوع برعهده‌ی داورهاست و آن‌ها باید با توجه به مهارت خود و از روی خصوصیات ظاهری کبوتر تشخیص دهند که آیا کبوتر ساعت زیادی پریده است یا خیر.
وی افزود: در این موضوع، میزان رفاقت داوران، دو رقیب با هم، میزان حساسیت مسابقه، رجزخوانی‌ها، برخوردهایی که پیش از مسابقه وجود داشته، وضعیت کبوترهایِ در حال پرواز و نزدیک بودن رقابت آن‌ها در روابط میان داورها، دقت آن‌ها و جدیت در برخوردها موثر است. البته در آرام‌ترین شرایط هم گفت‌وگوی داورها از جملات طعنه‌دار و کنایه‌آمیز خالی نیست، جملاتی که اگرچه ظاهرا با شوخی و با خنده بیان می‌شود، اما از آنجا که در اولین فرصت و البته با همان لحن کنایه‌آمیز پاسخ داده می‌شود، مشخص است که کاملا جدی گرفته شده است. در پایان و برای تأیید نتیجه، داور حریف مهرها را پس می‌گیرد، یعنی مهردار بودن یا نبودنِ کبوترهای نشسته و جاشده را بررسی می‌کند تا ببیند همه‌ی کبوترها همان‌هایی هستند که روز قبل مهر شده بودند و صبح روز گرو به پرواز درآمده بودند یا کبوتر غریبی هم میان آن‌هاست.
گرو برای کبوتربازان اعتبارساز است
آخرتی با بیان این‌که برای کبوتربازهایی که کبوتر پرشی نگه می‌دارند، «گرو» اهمیت زیادی دارد، اظهار کرد: آن‌ها یک‌سال با تمام توان و با صرف هزینه‌های زیاد، از کبوترهای‌شان نگهداری می‌کنند تا آن‌ها را برای پروازی خوب در روز «گرو» آماده کنند. هر کبوترباز در سال غالبا فقط در یک «گرو» شرکت می‌کند و عملکرد کبوترهایش در همان روز ضامن اعتبار یا بی‌اعتباری او در یک سال پس از آن خواهد بود. البته در سال‌های اخیر با تغییر فضای کبوتربازی و تغییر سرمایه‌های مورد مبادله در این فضا، یکی از مسائلی که در برخورد با کبوتربازها مورد اعتراض آن‌هاست، اهمیت پول و بالا رفتن مبلغ «گرو» شده است.
او ادامه داد: کبوتربازها در جریان آماده‌سازی کبوترها تنها نیستند, آن‌ها همیشه از همراهی گروهی از دوستان خود بهره می‌برند. تعداد این همراهان با توجه به جایگاه کبوترباز و نیز تعداد کبوترهایِ او می‌تواند متفاوت باشد. این همراهان دو دسته هستند؛ دسته‌ی اول کسانی که برای او کار می‌کنند، یعنی کارگران یا بوم‌دارها که با گرفتن دستمزد برای کبوترباز کار می‌کنند، دسته‌ی دوم نیز دوستان دور و نزدیک کبوترباز است.
مهمانی روز گرو
آخرتی اظهار کرد: در روز «گرو» بخشی از ماجرا که در آن، برنده یا بازنده مشخص می‌شود، در پشت بام اتفاق می‌افتد؛ ولی به موازات آن، اتفاق‌های دیگری هم می‌افتد که اهمیت آن کمتر از اصل مسابقه نیست و آن، مهمانی‌ای است که گرودهنده در خانه‌اش ترتیب می‌دهد. کبوترباز پس از به پرواز درآوردن کبوترهایش، دیگر در پشت بام نمی‌ماند، او ممکن است پس از چند روز حضور مداوم در کنار کبوترها و رسیدگی‌های شبانه‌روزی به آن‌ها استراحت کوتاهی کند و سپس با ظاهری آراسته به استقبال مهمانان برود.
او گفت: با وجود این‌که در طول مسابقه، تمام حواس کبوترباز متوجه عملکرد کبوترهایش و اخبار رسیده از وضعیت کبوترهای رقیب است، ولی غالبا تلاش می‌کند خودش را آرام و حتی تا حدودی بی‌توجه نشان دهد. این بی‌توجهی می‌تواند حاکی از اطمینان به کبوترها یا تظاهر به کم‌اهمیتی مسابقه باشد. او با چنین رفتاری نشان می‌دهد که برایش دید و بازدید با رفقا اهمیت دارد. این رویکرد برای فرار از فشار باخت احتمالی نیز می‌تواند موثر باشد.
سکه‌ی گل محمدی
این پژوهشگر در پایان اضافه کرد: کبوتربازها باور دارند که هدف از برگزاری «گرو» به‌دست آوردن پول و بردن مبلغ شرط نیست، آن‌ها گاه در این راستا همان مبلغ «گرو» را هم تا حد ممکن به‌صورت نمادین و غیراقتصادی درمی‌آورند. غالبا به جای پول، تعدادی سکه را به‌عنوان مبلغ گرو تعیین می‌کنند و آن‌ها را هم در قرارداد به‌صورت شاخه گل محمدی ذکر می‌کنند. آن‌ها این موضوع را که هدف‌شان از کبوتربازی و «گرو» کسب سود و منفعت مادی نیست، به‌عنوان یک ارزش و نکته‌ای مثبت عنوان می‌کنند و هم‌زمان می‌توان این موضوع را در این قالب بررسی کرد که درپی منفعت اقتصادی نبودن برای افراد ارزش‌ها و منافع دیگری به‌دنبال دارد.
به گزارش ایسنا، این پژوهش حاصل پایان‌نامه‌ی علی آخرتی - فارغ‌التحصیل رشته‌ی انسان‌شناسی از دانشگاه تهران - با راهنمایی دکتر جلال‌الدین رفیع‌فر و مشاوره‌ی دکتر ابراهیم فیاض است. www.seemorgh.com/culture
منبع: isna.ir
مطالب مشابه :
عکس کبوتر- کبوتر کاشان
انواع کبوتر پرشی کاشان - خرید با سفارش - عکس کبوتر- کبوتر کاشان - کبوتر، عکس کبوتر ،عکس کفتر
کبوتر - انواع نژادهای کبوتر
انواع کبوتر پرشی کاشان - خرید با سفارش - کبوتر - انواع نژادهای کبوتر - کبوتر، عکس کبوتر ،عکس
فرق بین کبوتر کاشان و کبوتر تهران
کبوتر ساوه - فرق بین کبوتر کاشان و کبوتر تهران - بزرگترین سایت مرجع کبوتربازان ساوه - کبوتر
عکس کبوتر - سرور زرد
انواع کبوتر پرشی کاشان - خرید با سفارش - عکس کبوتر - سرور زرد - کبوتر، عکس کبوتر ،عکس کفتر گرو
عکس کبوتر - جفت سوسکی
انواع کبوتر پرشی کاشان - خرید با سفارش - عکس کبوتر - جفت سوسکی - کبوتر، عکس کبوتر ،عکس کفتر گرو
برچسب :
کبوتر کاشان