ساعتی با فروشندگان ذوق و شوق عیدی، پول نو
بوی اسکناس تا نخورده
از خوشترين لحظه‌هاي دوران كودكي، عيدي سرسال نو است. اسكناس تا نخورده لا ي كتاب كه با ديدنش در چشم هر كودكي برق مي زند! اسكناس‌هاي رنگارنگ، قرمز، آبي، سبز، با بوي تازه چاپ. وقتي در دست مي گيري، صاف و قرص مي ايستد. انگار همين الا ن از زیر دستگاه چاپ بانك مركزي بيرون آورده شده است. این روزها را شب عید نامیده‌اند و بازار اسكناس نو داغ است. هر كس براي عيدي دادن، پول را انتخاب مي كند، سعی میکند آن را تر و تازه، هديه دهد و اين اسكناس ها بازار خود را دارند. بانك مركزي اعلام كرده، اسكناس به قدر كافي موجود است ولي بازار سياه آن در چهارراه استانبول پول جريان دارد و از قضا بد هم نمي فروشند.هرچه ارزش ريالي اسكناس ها پايين مي آيد، قيمتشان گرانتر است. تناقضي عجيب از دنياي پول، شايد دليلش کم شدن آنها از کیف‌ها و جیب‌ها باشد. داستان پيدا كردن اسكناس‌هاي نو هم براي خودش حكايتي است و اين حكايت در روزهای واپسین سال پيچيده تر هم مي شود.
اسکناس نو کجاست؟
آنها كه دوست و آشنايي در بانك ها دارند، اندكي خيالشان آسوده تر است و معمولا مي توانند حجم مورد نياز اسكناس نو را تهيه كنند و از اين بابت مشكلي ندارند.اما دسته دوم كه دوست و آشنايي در بانك ها ندارند، در اين راه با مشكلاتي همراه هستند.در سال اخير معمولا دستگاه هاي خودپرداز بانك ها در شب هاي عيداسكناس نو تحويل مي دهند.البته اين اسكناس ها تنها در 3 نوع يك هزار توماني و 2 و 5هزار توماني عرضه مي شوند و اگر عيدي دهنده بخواهد كمتر از اين مبالغ را عيدي دهد، آن وقت است كه بايد دربه در دنبال اسكناس نو بدود.
تعداد زيادي از فروشندگان وجه رايج كشور در اين منطقه جمع شده اند كه كيف ها و چمدان هاي كوچك خود را كه مملو از اسكناس هاي نو و تانخورده است را در كنار پياده رو گذاشته اند و با چشم هاي جست وجوگر به دنبال مشتري هاي خود مي گردند.
اين دسته برعكس فروشندگان هم خانواده خود يعني فروشندگان ارز، كمتر در طول خيابان راه مي روند و كمتر كالايشان را جار مي زنند و اگرچه كالايي كه مي فروشند كمي عجيب به نظر مي رسد اما خودشان آدم هاي عجيب و غريبي نيستند. بسياري از آنها اسكناس ها را در سلفون بسته بندي كرده اند تا به اين وسيله نو بودن آن را بيشتر به رخ خريداران بكشند.
کم تر به سوالی که غیر مرتبط به فروش اسکناس باشد جواب می‌دهند. بخصوص راه بدست آوردن این همه اسکناس نو و تمیز را . تماشای این همه اسکناس نو همیشه این سوال را در ذهن رهگذران بوجود می‌آورد که چگونه این افراد دسته‌های تا نشده اسکناس را بدست می‌آورند. با اینکه هوا نسبتا گرم شده است اما پيرمرد از سرمای بهاری یک بلوز ، یک پیراهن ، یک کت کهنه و یک پالتو سرمه‌ای به تن کرده ، چند بسته اسکناس روی کیف سامسونت خود چیده است و روي چهارپایه چوبی خود نشسته است و سر را پایین انداخته و بسته‌های پول داخل نایلون مشکی خود را می‌شمارد. پیر مرد در حرف زدن سر زنده تر از چهره و سن و سال خود است و برعکس برخی از همکاران که حوصله جواب دادن به سوالات متفزقه را به غیر از حساب و کتاب خود را ندارن او راحت به سوالاتم جواب می‌دهد. خیلی راحت غیبت رول‌های اسکناس نو را در بانک‌ها و حضور آن بر روی چهار پایه های متحرک منوچهری را کارمندان بانک‌ها می‌داند. پیر مرد خیلی راحت بیان میکند :«اگر به همین شعبه بانک مرکزی مراجعه کنید بر روی تابلویی بزرگ نوشته اند ، اسکناس نو نداریم . اما تامین کننده تمام اسکناس‌ها خود بچه‌های اداره نشر و چاپ اسکناس هستند.» او دستی به اسکناس‌های چیده شده بر روی کیف می‌کشد و می‌گوید :« ما دسته اسکناس ها را به قیمت 5 تا 10 درصد بالاتر از آنها می‌خریم و به مشتریان می‌فروشیم.»
پیر مرد از وضعیت بازار می‌گوید:«اسکناس 100 توماني شب هاي عيد كمياب مي شود زيرا بسياري از اقشار كم درآمد ترجيح مي دهند اين اسكناس ها را صرفا براي شگون عيدي بدهند .» اسكناس 2هزار توماني نيز از همان روزهاي اولي كه به بازار آمد، راه خود را به بساط پول فروشان فردوسي پيدا كرد و توانست در گوشه اي از بهترين گوشه هاي بساط آنها جاخوش كند.
اسكناس 200 توماني را باید از پرطرفدارترين اسكناس‌هایی دانست است كه از سوي خريداران مطالبه مي شود. در این بازار اسکناس دویست تومانی دو قیمت دارد . دسته اسکناس‌های دویست تومانی قرمز رنگ را از دسته اسکناس دویست تومانی که چند سالی است چاپ شده است گرانتر می‌فروشند. البته در سالهای اولی که این اسکناس‌های دوست تومانی بیرون آمده بود ؛اسکناس نسبت به مدل قدیمی آن گرانتر فروخته می‌شد. ولی الان برعکس شده است و فروشندگان پول نو حالا اسکناس دویست تومانی قدیمی را گرانتر می‌فروشند.
«کمال عزتی» مردی میانسال است که برای خرید یک دسته اسکناس صد تومانی و یک دویست تومانی پا به این میدان گذاشته است. او درباره خرید اسکناس در این بازار می‌گوید:«وقتی برای دريافت اسکناس نو به بانک‌ها مراجعه مي کنيم، با پاسخ منفي متصديان آنها مواجه مي شويم. اما در چهارراه استانبول و ميدان فردوسي عده اي بساط پهن کرده اند و اقدام به فروش اسکناس هاي نو با قيمت بيشتر مي کنند، من هم برای عیدی هر سال به اینجا مراجعه می‌کنم و با قیمت بالاتر آن را تهیه کنم.»
منوچهری پر تر از خزانه بانک مرکزی
اسكناس هاي ريز 10توماني و 20توماني نيز براي خود عالمي دارند و در ميان ارقام درشت براي خود مشترياني ويژه را دست و پا كرده اند. يكي از فروشندگان كه بساط خود را درست در مقابل در سفارت بريتانيا برپا كرده است، مي گويد: روزهاي قبل از عيد روزهاي خوبي براي فروش 10توماني و 20توماني نيست، چون ديگر اين روزها كمتر كسي پيدا مي شود كه اين اسكناس ها را عيدي بدهد.اين فروشنده بهترين زمان فروش اين اسكناس ها را زمان عيدسعيد غدير و ايام رونق عقد و عروسي عنوان مي كند و مي گويد: بسياري به دنبال خريد اين اسكناس ها براي استفاده در تزيين سفره هاي عقد هستند و سيدها هم آن رابه عنوان تبرك عيدي مي دهند.
اما اینجا یک پاردوکس در این سوی چهارراه که محل کار دلار فروش‌ها و اسکناس‌فروش‌ها با مرکز مدیریت پول ایران که در آنسوی چهارراه به نام بانک مرکزی بوجود آمده است.
درست در همین روزها در اسفند سال 85 مدیر کل ریالی و نشر بانک مرکزی گفت : «ذخاير اسكناس هاي 10و20توماني در خزانه بانك مركزي تمام شده است.» سید جلال جليليان گفته بود: چند سالي است ديگر اسكناس هاي 10و20توماني چاپ نمي شود، بانك مركزي ذخاير زيادي از اسكناس هاي مذكور داشت كه آخرين سري آن امسال بنابر تقاضاي مشتريان توزيع شد و ديگر هيچ اسكناس 10و20توماني در خزانه بانك مركزي نيست.» اما در میان اسکناس‌های چیده شده در کیف اسکناس فروش‌ها تا دلتان بخواهد دسته‌های اسکناس ده تومانی و بیست تومانی چیده شده است و وقتی از فروشندگان پول نو پیگیر این موضوع می‌شویم. آنها خیلی راحت می‌گویند شما هر چقدر ده تومانی و بیست تومانی نو بخواهید ما برای شما جور می‌کنیم. شاید این اسکناس‌ها از انبارهای خزانه بانک مرکزی به انبارها و خزانه‌های این فروشنده‌ها انتقال یافته است.
قیمت اسکناس نو در بازار
100 قطعه اسکناس ده تومانی 4 هزار تومان
100 قطعه اسکناس بیست تومانی 4 تا 4500 تومان
100 قطعه اسکناس صد تومانی 12 هزار تومان
100 قطعه اسکناس دویست تومانی جدید (امامی) 22 هزار تومان
100 قطعه اسکناس دویست تومانی قدیمی (قرمز) 24 تا 25 هزار تومان
100 قطعه اسکناس پانصد تومانی 54 هزار تومان
100 قطعه اسکناس هزار تومانی 108 هزار تومان
100 قطعه اسکناس دو هزار تومانی 205 هزار تومان
100 قطعه اسکناس پنج هزار تومانی 510 هزار تومان
چاپ شده در شماره 24 دو هفته نامه مشق آفتاب – 17 اسفند 1387
مطالب مشابه :
آداب و رسوم مازندران
نوروز ديگر / شما را سال نو باشد مبارك صاحب خانه نيز با دادن پول عيد غدير : تزيين مي كند
آداب و رسوم عید نوروز در مازندران
نوروز ديگر / شما را سال نو باشد مبارك صاحب خانه نيز با دادن پول عيد غدير : تزيين مي كند
لباس محلي مازندراني
در حال حاضر از شليته اي هنگام جشن ها و براي سكه و پول هاي قديمي تزيين مي عيد غدير
آداب ورسوم مازندران
عيد غدير : در اين روز جوراب، روسري يا پول در از قبل اسبي را تزيين مي كند تا عروس را روي
ساعتی با فروشندگان ذوق و شوق عیدی، پول نو
ساعتی با فروشندگان ذوق و شوق عیدی، پول عيد روزهاي خوبي براي براي استفاده در تزيين
آداب و رسوم مردم مازندران
بتن داده اند و براي برداشت برف در عيد غدير : از قبل اسبي را تزيين مي كند تا عروس
تولد 2 سالگي باربد
خريد كه تو از اون خيلي بيشتر خوشت اومد و ذوق كردي ، بقيه هم همه پول عيد غدير . تزيين
آداب و رسوم مردم مازندران
نوروز ديگر / شما را سال نو باشد مبارك صاحب خانه نيز با دادن پول براي خود و عيد ، سبزي
برچسب :
تزيين پول براي عيد غدير